0113-KDIPT3.4011.407.2018.3.SK - Ustalenie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 14 sierpnia 2018 r. (data wpływu 21 sierpnia 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 23 września 2018 r. (data wpływu 1 października 2018 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zwolnienia z opodatkowania otrzymanego odszkodowania - jest prawidłowe.

W dniu 21 sierpnia 2018 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa m.in. w art. 14b § 3 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 5 września 2018 r., nr 0113 KDIPT3.4011.407.2018.1.SK, na podstawie art. 169 § 1 w zw. z art. 14h ww. ustawy, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano w dniu 5 września 2018 r. (data doręczenia 19 września 2018 r.). Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek pismem z dnia 23 września 2018 r. (data wpływu 1 października 2018 r.), nadanym za pośrednictwem placówki pocztowej w dniu 25 września 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny, ostatecznie doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku:

W dniu 2 września 2016 r. pracodawca rozwiązał z Wnioskodawcą umowę o pracę na czas nieokreślony bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, tj. dbałości o dobro zakładu pracy. Nie zgadzając się z podjętą decyzją Wnioskodawca złożył w Sądzie Rejonowym odwołanie od rozwiązania umowy o pracę w ustawowym terminie. Po przeprowadzeniu postępowania sądowego Sąd I instancji oddalił powództwo w całości. W dniu 28 lipca 2017 r. Wnioskodawca złożył apelację od zapadłego w dniu 7 lipca 2017 r. orzeczenia I instancji. Wyrokiem z dnia 15 marca 2018 r. Sąd Okręgowy na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 7 lipca 2017 r., zmienił w pkt I zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził tytułem odszkodowania za bezpodstawne rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia od pracodawcy Wnioskodawcy na Jego rzecz kwotę 29 306 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 31 października 2016 r. do dnia zapłaty i 360 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz nakazał pobrać od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego kwotę 1 466 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony, a w pozostałym zakresie apelację oddalił. W pkt II orzeczenia zasądził od pracodawcy Wnioskodawcy na Jego rzecz kwotę 150 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu wskazano, że pracodawca Wnioskodawcy naruszył przepisy o rozwiązaniu bez wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony i zasądzono odszkodowanie na podstawie przepisów prawa pracy, tj. art. 56 Kodeksu pracy. W toku postępowania komorniczego ww. kwota odszkodowania została wyegzekwowana i postanowieniem z dnia 29 marca 2018 r. komornik ostatecznie ustalił koszty postępowania egzekucyjnego. Wyegzekwowaną kwotę, po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy komornik przekazał na rachunek Wnioskodawcy tego samego dnia jednorazowo. Kwotę zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 5 255 zł przekazał na rachunek Urzędu Skarbowego. W ślad za tym, komornik wystawił Wnioskodawcy druk PIT-11 wskazując na rozliczone kwoty. Wypłacone odszkodowanie dotyczyło kwoty, która przysługiwałaby Wnioskodawcy w sytuacji, w której pracodawca Wnioskodawcy nie wyrządziłby Mu szkody poprzez bezprawne rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie, ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku:

Czy przedmiotowe odszkodowanie należne Wnioskodawcy, wyegzekwowane i wypłacone podatnikowi, winno być opodatkowane czy zwolnione z opodatkowania?

Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym ostatecznie w uzupełnieniu wniosku, zasądzone i wyegzekwowane na Jego ręce odszkodowanie winno być zwolnione z opodatkowania.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, 1000 i 1076), z wyjątkiem:

Co istotne, na mocy art. 2 pkt 8 lit. a ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, rozszerzony został zakres zwolnienia przedstawiony w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i obejmuje obecnie również otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy. Jednocześnie, zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, zwolnienie to ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r. Wprowadzona zmiana została zainicjowana postanowieniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 29 marca 2013 r. (sygn. akt S 2/13, OTK-A 2013, Nr 6, poz. 89), w którym Trybunał zasugerował potrzebę uzupełnienia treści art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych o ww. źródła prawa pracy w celu zapewnienia spójności systemu prawnego. Odszkodowania przyznane na ich podstawie przed zmianą komentowanego przepisu stanowiły, zdaniem organów podatkowych, dochód podlegający opodatkowaniu (zob. interpretację indywidualną Dyrektora IS w Katowicach z dnia 9 października 2013 r., nr IBPBII/1/415-533/13/MK oraz wyrok WSA w Warszawie z dnia 20 czerwca 2011 r., sygn. akt III SA/Wa 2746/10, Legalis).

Zwolnieniem podatkowym objęte więc zostały uzyskane od dnia 1 stycznia 2014 r. odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów prawa pracy, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeksu Pracy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy, źródłem przychodów jest stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosowanie do art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Odszkodowanie stanowi, co do zasady, przychód w rozumieniu cytowanego wyżej art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie oznacza to jednak, że wszystkie odszkodowania podlegają opodatkowaniu. Niektóre z nich, wymienione w katalogu zwolnień przedmiotowych, określonym w art. 21 ust. 1 cyt. ustawy, korzystają ze zwolnienia od podatku. Jednakże należy podkreślić, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym zwolnienia od podatku, jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy spełnione są wszelkie przesłanki określone w przepisie stanowiącym podstawę prawną danej preferencji.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że w dniu 2 września 2016 r. pracodawca Wnioskodawcy rozwiązał z Nim umowę o pracę na czas nieokreślony bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, tj. dbałości o dobro zakładu pracy. Nie zgadzając się z podjętą decyzją Wnioskodawca złożył w Sądzie Rejonowym odwołanie od rozwiązania umowy o pracę w ustawowym terminie. Po przeprowadzeniu postępowania sądowego Sąd I instancji oddalił powództwo w całości. W dniu 28 lipca 2017 r. Wnioskodawca złożył apelację od zapadłego w dniu 7 lipca 2017 r. orzeczenia I instancji. Wyrokiem z dnia 15 marca 2018 r. Sąd Okręgowy na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego z dnia 7 lipca 2017 r., zmienił w pkt I zaskarżony wyrok w ten sposób, że zasądził tytułem odszkodowania za bezpodstawne rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia od pracodawcy Wnioskodawcy na Jego rzecz kwotę 29 306 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 31 października 2016 r. do dnia zapłaty i 360 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania oraz nakazał pobrać od strony pozwanej na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego kwotę 1 466 zł tytułem opłaty od pozwu, od uiszczenia której powód był zwolniony, a w pozostałym zakresie apelację oddalił. W pkt II orzeczenia zasądził od pracodawcy Wnioskodawcy na Jego rzecz kwotę 150 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. W uzasadnieniu wskazano, że pracodawca Wnioskodawcy naruszył przepisy o rozwiązaniu bez wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony i zasądzono odszkodowanie na podstawie przepisów prawa pracy, tj. art. 56 Kodeksu pracy. W toku postępowania komorniczego ww. kwota odszkodowania została wyegzekwowana i postanowieniem z dnia 29 marca 2018 r. komornik ostatecznie ustalił koszty postępowania egzekucyjnego. Wyegzekwowaną kwotę, po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy komornik przekazał na rachunek Wnioskodawcy tego samego dnia jednorazowo. Kwotę zaliczki na podatek dochodowy w wysokości 5 255 zł przekazał na rachunek Urzędu Skarbowego. W ślad za tym, komornik wystawił Wnioskodawcy druk PIT-11 wskazując na rozliczone kwoty. Wypłacone odszkodowanie dotyczyło kwoty, która przysługiwałaby Wnioskodawcy w sytuacji, w której pracodawca Wnioskodawcy nie wyrządziłby Mu szkody poprzez bezprawne rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666, z późn. zm.), z wyjątkiem:

Z powyższego wynika, że ustawodawca zwolnił z opodatkowania te odszkodowania, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, z wyjątkiem wymienionych w lit. a-g) tego przepisu, tj. między innymi odszkodowań wypłacanych na podstawie zawartych ugód i umów innych niż ugody sądowe.

Powyższe wskazuje, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa, z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych kategorii odszkodowań.

Wskazać należy, że w kontekście rozwiązania umowy o pracę ustawodawca przewiduje odszkodowanie, w sytuacji gdy wypowiedzenie umowy o pracę jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, bądź rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie. Kwestie te reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r. poz. 917, z późn. zm.)

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawcy wypłacono odszkodowanie zasądzone wyrokiem Sądu na podstawie przepisów prawa pracy, tj. art. 56 ustawy - Kodeks pracy. Ponadto zauważyć należy, że na gruncie przedmiotowej sprawy, doszło przez Sądem do stwierdzenia naruszenia przepisów prawa pracy traktujących o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Stosownie do art. 52 § 1 pkt 1 ustawy - Kodeks pracy, pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych.

Zgodnie z art. 56 § 1 ww. ustawy, pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

W myśl art. 58 cytowanej ustawy, odszkodowanie, o którym mowa w art. 56, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. W przypadku rozwiązania umowy o pracę zawartej na czas określony odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas, do którego umowa miała trwać, nie więcej jednak niż za okres wypowiedzenia.

Zatem, wypłacone Wnioskodawcy odszkodowanie zasądzone wyrokiem Sądu na podstawie art. 56 ustawy - Kodeks pracy jest świadczeniem, którego wysokość i zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. w przedmiotowej sprawie, z przepisów ustawy - Kodeks pracy (art. 58 tej ustawy).

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego stwierdzić należy, że zasądzone przez Sąd na podstawie przepisu art. 56 ustawy - Kodeks pracy odszkodowanie, wyegzekwowane i wypłacone Wnioskodawcy przez komornika w postępowaniu egzekucyjnym, korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem wysokość oraz zasady ustalania tego odszkodowania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. ustawy - Kodeks pracy.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Podkreślić należy, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest jedynie kwestia opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych otrzymanego przez Wnioskodawcę odszkodowania zasądzonego wyrokiem Sądu, gdyż tylko to świadczenie było przedmiotem pytania zawartego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W związku z tym, tutejszy Organ nie zajmował stanowiska w sprawie opodatkowania wypłaconych Wnioskodawcy odsetek ustawowych naliczonych z tytułu opóźnienia oraz zwrotu kosztów postępowania procesowego.

Końcowo, mając na uwadze treść przepisu art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.), zauważyć należy, że w przedmiotowej sprawie organ podatkowy wydając interpretację indywidualną przepisów prawa opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę. Do postępowania w sprawie wydania interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego nie mają bowiem zastosowania przepisy o postępowaniu podatkowym, a postępowanie dowodowe jest częścią postępowania podatkowego.

Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa jest sam przepis prawa. Jeżeli zatem przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie różnił się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.