0113-KDIPT2-2.4011.14.2018.1.SR - Określenie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 8 stycznia 2018 r. (data wpływu 9 stycznia 2018 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 9 stycznia 2018 r. wpłynął do tutejszego Organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Żona Wnioskodawcy wraz z jej poprzednim mężem zostali współwłaścicielami nieruchomości nr 1797/116 (działki i domu mieszkalnego) na podstawie umowy darowizny z dnia 15 października 1996 r. udziału 1/10, a następnie umowy zniesienia współwłasności z dnia 5 lutego 1997 r., w oparciu o zawarte akty notarialne z matką żony Wnioskodawcy. W dniu 15 listopada 2007 r. żona Wnioskodawcy została jedynym właścicielem nieruchomości nr 1797/116, w oparciu o zapisy notarialnej umowy o podział majątku zawartej po rozwiązaniu przez rozwód jej poprzedniego małżeństwa.

W dniu 20 czerwca 2009 r. Wnioskodawca i Jego żona wstąpili w związek małżeński. W celu uporządkowania spraw majątkowych Wnioskodawca i Jego żona zawarli w dniu 15 października 2013 r. umowę majątkową małżeńską, w której ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej rozszerzyli na majątki osobiste każdego z nich nabyte przed zawarciem związku małżeńskiego (w tym nieruchomość nr 1797/116).

W 2015 r. Wnioskodawca i Jego żona postanowili sprzedać nieruchomość nr 1797/116, objętą umową majątkową małżeńską.

W celu upewnienia się co do skutków podatkowych sprzedaży, w dniu 17 czerwca 2015 r. Wnioskodawca wystąpił o indywidualną interpretację podatkową dotyczącą zdarzenia przyszłego. W dniu 17 września 2015 r. Wnioskodawca otrzymał interpretację indywidualną o nr IBPB-2-2/4511-288/15/MZM, wskazującą konieczność zapłaty podatku od 1/2 dochodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości nr 1797/116. Już wtedy otrzymana interpretacja indywidualna odbiegała od interpretacji indywidualnych wydanych w tożsamych sprawach o nr IBPBII/2/415-453/09/MW i nr ILPB2/415-22/11-2/AJ.

W dniu 21 sierpnia 2015 r. Wnioskodawca i Jego żona sprzedali nieruchomość nr 1797/116 i zmienił się status ich sprawy ze zdarzenia przyszłego na zaistniały stan faktyczny. W 2016 r. Wnioskodawca złożył zeznanie podatkowe oraz zapłacił podatek dochodowy obliczony od 1/2 dochodu uzyskanego ze sprzedaży nieruchomości nr 1797/116.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, że podatek dochodowy od 1/2 dochodu ze sprzedaży nieruchomości nr 1797/116 jest nienależny?

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek dochodowy od 1/2 dochodu ze sprzedaży nieruchomości nr 1797/116 jest nienależny, gdyż włączenie do majątku wspólnego, na mocy umowy rozszerzającej ustawową wspólność małżeńską, nieruchomości należącej do majątku osobistego jednego z małżonków, nie stanowi nabycia tej nieruchomości przez drugiego z małżonków. Zatem, za datę nabycia nieruchomości nr 1797/116, należy uznać datę jej nabycia do majątku osobistego żony Wnioskodawcy, co nastąpiło w 1997 r.

W odniesieniu do poprzednio otrzymanej interpretacji indywidualnej Wnioskodawca zauważa, że zmienił się rodzaj sprawy ze zdarzenia przyszłego na zaistniały stan faktyczny, który wprowadził do sprawy nowe zdarzenia (sprzedaż nieruchomości, zapłata podatku dochodowego).

Jednocześnie w przedstawionej sprawie wykształciła się jednolita linia orzecznicza sądów administracyjnych potwierdzająca, że rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej poprzez włączenie do majątku wspólnego nieruchomości wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego jednego z małżonków, nie stanowi dla drugiego z małżonków jej nabycia w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ujęta w wyrokach NSA: z dnia 13 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1110/14, z dnia 22 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 456/15, z 7 dnia kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 313/14.

W konsekwencji, datą nabycia praw do przedmiotowej nieruchomości przez każdego z małżonków, na skutek zawarcia umowy rozszerzającej wspólność ustawową, staje się data nabycia praw przez tego małżonka, który nieruchomość włączył do majątku wspólnego. Znalazło to potwierdzenie w stanowisku Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej przedstawionym w interpretacji indywidualnej z dnia 8 listopada 2017 r., nr 0111-KDIB2-2.4011.292.2017.2.APA.

Wnioskodawca prosi o wydanie interpretacji indywidualnej do sprawy, która zmieniła rodzaj ze zdarzenia przyszłego na zaistniały stan faktyczny, z uwzględnieniem aktualnego orzecznictwa sądów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy podlegającym opodatkowaniu źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz wymienionych praw majątkowych przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych następuje po upływie pięciu lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie

- nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw majątkowych w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem stwierdzić należy, że ustalenie daty nabycia nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości i ww. praw majątkowych ma istotne znaczenie dla określenia skutków podatkowych ich odpłatnego zbycia.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że żona Wnioskodawcy wraz z jej poprzednim mężem zostali współwłaścicielami nieruchomości złożonej z działki i budynku mieszkalnego, na podstawie umowy darowizny z dnia 15 października 1996 r. udziału 1/10, a następnie umowy zniesienia współwłasności z dnia 5 lutego 1997 r., w oparciu o zawarte akty notarialne z matką żony Wnioskodawcy. W dniu 15 listopada 2007 r. żona Wnioskodawcy została jedynym właścicielem nieruchomości w oparciu o zapisy notarialnej umowy o podział majątku, zawartej po rozwiązaniu przez rozwód jej poprzedniego małżeństwa. W dniu 20 czerwca 2009 r. Wnioskodawca i Jego żona wstąpili w związek małżeński. W celu uporządkowania spraw majątkowych Wnioskodawca i Jego żona zawarli w dniu 15 października 2013 r. umowę majątkową małżeńską, w której ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej rozszerzyli na majątki osobiste każdego z nich, nabyte przed zawarciem związku małżeńskiego (w tym ww. nieruchomość). W 2015 r. Wnioskodawca i Jego żona postanowili sprzedać nieruchomość objętą umową majątkową małżeńską.

W związku z przedstawionym opisem wyjaśnić należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie precyzuje pojęcia "nabycie"; nie wskazuje, czy ma to być nabycie odpłatne, czy nieodpłatne. Nie określa również, na podstawie jakiej czynności prawnej może nastąpić nabycie nieruchomości, ich części oraz udziału w nieruchomości lub praw majątkowych. Zatem, pojęcie to należy rozumieć szeroko, co oznacza, że z nabyciem nieruchomości lub praw majątkowych wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych mamy do czynienia z chwilą uzyskania prawa własności do nieruchomości lub tych praw, bez względu na charakter czynności prawnej, na podstawie której doszło do przysporzenia majątkowego w postaci własności rzeczy lub praw. Zatem, poprzez "nabycie" należy rozumieć każde zwiększenie aktywów podatnika.

Rozstrzygając kwestię odnoszącą się do daty nabycia przez Wnioskodawcę udziału w przedmiotowej nieruchomości należy odwołać się również do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682).

Stosownie do art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Jak stanowi art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa (art. 47 § 1 ww. Kodeksu). Jest to zatem umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta reguluje stosunki majątkowe małżonków przez czas trwania ich związku małżeńskiego.

Umowa rozszerzająca wspólność ustawową małżeńską ma na celu ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowa ta jest czynnością prawną organizacyjną, która reguluje stosunki majątkowe małżonków podczas trwania ich związku małżeńskiego.

Ponadto, w doktrynie prawa rodzinnego podkreśla się, że w przypadku majątku osobistego małżonek pozostaje w stosunku do niego podmiotem wyłącznie uprawnionym, co oznacza, że jego uprawnienia do dysponowania przedmiotami wchodzącymi w skład majątku osobistego nie podlegają co do zasady żadnym ograniczeniom, w tym wynikającym z przepisów prawa rodzinnego, takimi jak konieczność uzyskania zgody współmałżonka co do możliwości rozporządzania konkretnym składnikiem majątku osobistego. Możliwe jest więc swobodne dokonywanie pomiędzy małżonkami czynności rozporządzających prowadzących do przeniesienia określonego przedmiotu majątkowego z majątku osobistego do majątku wspólnego.

Włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości lub praw majątkowych stanowiących majątek osobisty jednego małżonka na zasadach i w sposób określony przez ustawę Kodeks rodzinny i opiekuńczy, nie jest nabyciem tej nieruchomości lub prawa majątkowego przez drugiego małżonka, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy również w tym miejscu nadmienić, że w przedmiotowej kwestii wykształciła się jednolita linia orzecznicza sądów administracyjnych potwierdzająca, że rozszerzenie wspólności majątkowej małżeńskiej poprzez włączenie do majątku wspólnego nieruchomości wchodzącej uprzednio w skład majątku osobistego jednego z małżonków, nie stanowi dla drugiego z małżonków jej nabycia w rozumieniu ustawy.

Taki pogląd wyraził m.in. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 maja 2016 r., sygn. akt II FSK 1110/14, podkreślając, że małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa rozszerzająca wspólność majątkową małżeńską uregulowana została w art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Jest to umowa, której celem jest ustanowienie ustroju majątkowego między małżonkami w sposób odmienny od przewidzianego w przepisach o wspólności ustawowej. Umowy o rozszerzenie wspólności ustawowej w zakresie, w jakim ustanawiają zasadę kształtującą ustrój majątkowy, są stricte umowami majątkowymi małżeńskimi, działają na przyszłość i mają charakter organizacyjny. Tak więc skoro z chwilą objęcia nieruchomości wspólnością majątkową nie następuje jakiekolwiek wydzielenie części nieruchomości, a żadnemu z małżonków (współwłaścicieli) nie przysługuje własność fizycznie wydzielonej części rzeczy, to nie można przyjąć, że z chwilą rozszerzenia wspólności majątkowej (wspólności ustawowej) strona takiej umowy wyzbyła się prawa do tej rzeczy.

Tożsamej oceny dokonano w szeregu innych wyroków NSA i WSA (przykładowo: wyrok NSA z dnia 22 marca 2017 r., sygn. akt II FSK 456/15, wyrok NSA z dnia 7 kwietnia 2016 r., sygn. akt II FSK 313/14, wyrok WSA w Gdańsku z dnia 29 października 2014 r., sygn. akt I SA/Gd 964/14).

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że włączenie do majątku małżonków w drodze umowy rozszerzającej ustawową wspólność majątkową nieruchomości nr 1797/116, stanowiącej majątek osobisty żony Wnioskodawcy, nie stanowi nabycia tego prawa przez Wnioskodawcę, w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oznacza to, że datą nabycia ww. nieruchomości przez każdego z małżonków, na skutek zawarcia umowy rozszerzającej wspólność ustawową jest data nabycia tego prawa przez żonę Wnioskodawcy, która następnie poprzez rozszerzenie wspólności majątkowej włączyła ją do majątku wspólnego. Zatem, sprzedaż w dniu 21 sierpnia 2015 r. nieruchomości nr 1797/116, nabytej przez żonę Wnioskodawcy w drodze umowy darowizny zawartej w 1996 r. i umowy zniesienia współwłasności zawartej w 1997 r. oraz umowy o podział majątku wspólnego zawartej w 2007 r., a następnie włączonej do majątku wspólnego małżonków poprzez zawarcie umowy rozszerzającej wspólność majątkową małżeńską, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na upływ pięcioletniego terminu liczonego od końca roku, w którym nastąpiło nabycie zbywanej nieruchomości, do daty odpłatnego zbycia.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej stanu faktycznego jest prawidłowe, gdyż podatek dochodowy ze sprzedaży ww. nieruchomości jest nienależny wobec braku opodatkowania przychodu uzyskanego z tego tytułu.

Jednocześnie Organ zauważa, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Przedmiotem interpretacji wydanej na podstawie art. 14b ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) jest sam przepis prawa. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest ustalanie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), stanowi to bowiem domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Organ nie prowadzi postępowania dowodowego, ograniczając się do analizy okoliczności podanych we wniosku. W stosunku do tych okoliczności wyraża swoje stanowisko, które zawsze musi być jednak ustosunkowaniem się do poglądu (stanowiska) prezentowanego w danej sprawie przez wnioskodawcę. Jeżeli w toku ewentualnego postępowania organ podatkowy uzna, że zdarzenie opisane we wniosku różni się od zdarzenia występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy.

Ponadto wskazać należy, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, w związku z czym niniejsza interpretacja jest wiążąca dla Wnioskodawcy jako osoby występującej z wnioskiem, nie wywiera natomiast skutku prawnego dla żony Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w...., w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.