0113-KDIPT2-2.4011.114.2017.1.KR

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 12 maja 2017 r. (data wpływu 17 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia kosztów uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży udziału w nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 17 maja 2017 r. wpłynął do Organu podatkowego ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie ustalenia kosztów uzyskania przychodów z tytułu sprzedaży udziału w nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną posiadającą stałe miejsce zamieszkania w Polsce. Na mocy prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego.... z dnia 25 marca 2013 r. (sygn. akt....) zasądzono na rzecz Wnioskodawcy od osoby fizycznej X kwotę 80 000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 11 stycznia 2012 r., tytułem zachowku po zmarłym ojcu. Powództwo zostało wytoczone przez Wnioskodawcę wspólnie z bratem - osobą fizyczną Y, na rzecz którego zasądzona została tożsama kwota należności głównej, przy czym odsetki od zasądzonej kwoty w przypadku osoby fizycznej Y należy wyliczyć od dnia 22 grudnia 2011 r.

W związku z brakiem zapłaty należności przez osobę fizyczną X, Wnioskodawca oraz osoba fizyczna Y, podjęli decyzję, że zwolnią osobę fizyczną X z ww. długu w zamian za przeniesienie własności nieruchomości (tzw. datio in solutum). Do transakcji doszło dnia 19 stycznia 2015 r. Na mocy aktu notarialnego (rep. A nr....) osoba fizyczna X przeniosła na rzecz Wnioskodawcy i osoby fizycznej Y własność nieruchomości położonej w.... przy ul..... (KW nr....). Wnioskodawca oraz osoba fizyczna Y nabyli udziały w nieruchomości po połowie. Przeniesienie prawa własności nastąpiło celem zwolnienia z długu wynikającego z zasądzonego zachowku ww. wyrokiem Sądu, który to dług na dzień transakcji został wyliczony łącznie na kwotę 216 697 zł. Strony umowy w akcie notarialnym obejmującym transakcję oświadczyły, że wartość przedmiotu (nieruchomości) będącego przedmiotem umowy przeniesienia własności celem zwolnienia z długu wynosi 216 697 zł (słownie: dwieście szesnaście tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt siedem złotych) i oświadczyły, że wierzytelność wygasła. Ww. nieruchomość została przez Wnioskodawcę oraz osobę fizyczną Y sprzedana na mocy aktu notarialnego z dnia 6 września 2016 r. (rep. A nr....) za łączną cenę 260 000 zł (po 130 000 zł dla każdego ze współwłaścicieli).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w świetle przedstawionego wyżej stanu faktycznego, za koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziału we współwłasności nieruchomości można uznać wydatki na jej nabycie w wysokości wartości wierzytelności Wnioskodawcy (składającej się z należności głównej, odsetek oraz kosztów sadowych objętych wyrokiem Sądu), która wygasła w wyniku przeniesienia na Wnioskodawcę udziału we współwłasności nieruchomości w ramach datio in solutum?

Zdaniem Wnioskodawcy, za koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia udziału we współwłasności nieruchomości można uznać wydatki na jej nabycie w wysokości wartości wierzytelności Wnioskodawcy (składającej się z należności głównej, odsetek oraz kosztów sądowych objętych wyrokiem Sądu), która wygasła w wyniku przeniesienia na Wnioskodawcę udziału we współwłasności nieruchomości w ramach datio in solutum.

Ze względu na fakt, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia "nabycie", należy odnieść się do przepisów zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum) jest umową, na mocy której obie strony (dłużnik i wierzyciel) wyrażają zgodę na umorzenie istniejącego dotąd zobowiązania, jeśli dłużnik zamiast pierwotnie ustalonego, spełni inne świadczenie. Przyjmuje się, że umowa, o której mowa w ww. przepisie ma charakter odpłatnej umowy rozporządzającej, gdyż wierzyciel w miejsce dotychczasowego roszczenia uzyskuje inne. Płatność za świadczenie (wynagrodzenie) nie musi mieć bowiem charakteru pieniężnego, może oznaczać również uzyskanie świadczenia wzajemnego w postaci zapłaty w naturze (otrzymanie w zamian innych rzeczy lub praw), działania, zaniechania lub znoszenia. I tak, przeniesienie na wierzyciela własności rzeczy lub prawa w zamian za zwolnienie z długu, jest odpłatnym zbyciem tej rzeczy lub prawa, nie następuje bowiem pod tytułem darmym.

Zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

W związku z tym, Wnioskodawca doszedł do wniosku, że to przysługująca Jemu wierzytelność objęta wyrokiem sądu, na którą składają się należność główna, odsetki, a także koszty procesu, umorzona przez Dłużnika (osobę fizyczną X) poprzez przeniesienie własności nieruchomości (Wnioskodawca uzyskał udział we współwłasności nieruchomości) celem zwolnienia z długu, stanowi udokumentowane koszty nabycia nieruchomości.

W konsekwencji kosztem uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia udziału we współwłasności nieruchomości, zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest wartość nominalna wierzytelności Wnioskodawcy (składającej się z należności głównej, odsetek oraz kosztów sądowych objętych wyrokiem Sądu), która wygasła w wyniku przeniesienia na Wnioskodawcę udziału we współwłasności nieruchomości w ramach datio in solutum. Należy przyjąć, że to wartość tej wierzytelności stanowi wydatek na nabycie zbywanego prawa (tj. udziału we współwłasności zbywanej nieruchomości). Ten wydatek, zgodnie z ww. przepisami, powinien zostać uznany za koszt uzyskania przychodu.

Wnioskodawca zauważył, że stanowisko Wnioskodawcy jest zgodne ze stanowiskami Organów wyrażonymi w wydanych interpretacjach indywidualnych: Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 13 czerwca 2014 r., nr ITPB1/415-315/14/WM, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 września 2013 r., nr IPPB3/423-475/13-2/MS1, Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 listopada 2011 r., nr ILPB1/415-972/11-4/AP.

Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawca uważa, że Jego stanowisko należy uznać za prawidłowe.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodu jest, odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Wobec wyżej powołanych regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości istotne znaczenie ma ustalenie daty nabycia nieruchomości i forma prawna jej nabycia.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że na mocy prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego z dnia 25 marca 2013 r. zasądzono na rzecz Wnioskodawcy od osoby fizycznej X kwotę 80 000 zł z odsetkami ustawowymi, tytułem zachowku po zmarłym ojcu. Powództwo zostało wytoczone przez Wnioskodawcę wspólnie z bratem - osobą fizyczną Y, na rzecz którego zasądzona została tożsama kwota należności głównej. W związku z brakiem zapłaty należności przez osobę fizyczną X, Wnioskodawca oraz osoba fizyczna Y, podjęli decyzję, że zwolnią osobę fizyczną X z ww. długu w zamian za przeniesienie własności nieruchomości (tzw. datio in solutum). Do transakcji doszło dnia 19 stycznia 2015 r. Na mocy aktu notarialnego osoba fizyczna X przeniosła na rzecz Wnioskodawcy i osoby fizycznej Y własność nieruchomości. Wnioskodawca oraz osoba fizyczna Y nabyli udziały w nieruchomości po połowie. Przeniesienie prawa własności nastąpiło celem zwolnienia z długu wynikającego z zasądzonego zachowku ww. wyrokiem Sądu, który to dług na dzień transakcji został wyliczony łącznie na kwotę 216 697 zł. Strony umowy w akcie notarialnym obejmującym transakcję oświadczyły, że wartość przedmiotu (nieruchomości) będącego przedmiotem umowy przeniesienia własności celem zwolnienia z długu wynosi 216 697 zł i oświadczyły, że wierzytelność wygasła.

Ww. nieruchomość została przez Wnioskodawcę oraz osobę fizyczną Y sprzedana na mocy aktu notarialnego z dnia 6 września 2016 r.

Ze względu na fakt, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia "nabycie", należy odnieść się do przepisów zawartych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r. poz. 380, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 453 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.

Świadczenie w miejsce wykonania (datio in solutum) jest umową, na mocy której obie strony (dłużnik i wierzyciel) wyrażają zgodę na umorzenie istniejącego dotąd zobowiązania, jeśli dłużnik zamiast pierwotnie ustalonego, spełni inne świadczenie. Przyjmuje się, że umowa, o której mowa w ww. przepisie ma charakter odpłatnej umowy rozporządzającej, gdyż wierzyciel w miejsce dotychczasowego roszczenia uzyskuje inne. Płatność za świadczenie (wynagrodzenie) nie musi mieć bowiem charakteru pieniężnego, może oznaczać również uzyskanie świadczenia wzajemnego w postaci zapłaty w naturze (otrzymanie w zamian innych rzeczy lub praw), działania, zaniechania lub znoszenia. I tak, przeniesienie na wierzyciela własności rzeczy lub prawa w zamian za zwolnienie z długu, jest odpłatnym zbyciem tej rzeczy lub prawa, nie następuje bowiem pod tytułem darmym.

W świetle powyższego, stwierdzić należy, że w opisanej przez Wnioskodawcę sytuacji, nabyciem jest również przeniesienie na rzecz Wnioskodawcy prawa własności udziału w nieruchomości w ramach uregulowania wierzytelności powstałej w wyniku zasądzonego wyrokiem Sądu rzecz Wnioskodawcy zachowku.

Z uwagi na fakt, że ww. odpłatne zbycie udziału w nieruchomości, nastąpiło przed upływem 5-letniego okresu, o którym mowa w cytowanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po stronie Wnioskodawcy wystąpił przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

W myśl art. 30e ust. 1 i art. 45 ust. 4 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku i jest płatny w terminie złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym nastąpiło odpłatne zbycie.

Zgodnie z art. 45 ust. 1a pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym odrębne zeznania, według ustalonych wzorów, o wysokości osiągniętego w roku podatkowym dochodu (poniesionej straty) z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych opodatkowanych na zasadach określonych w art. 30e.

Stosownie do art. 30e ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - podstawą obliczenia podatku jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw.

Zgodnie z przepisem art. 19 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia (sprzedaży) nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie, należy zatem stosować językowe (potoczne) rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty sprzedaży nieruchomości lub praw majątkowych uważa się wszystkie wydatki poniesione przez sprzedającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku. Można do takich kosztów zaliczyć m.in. związane ze zbyciem koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje pośredników w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości, wydatki związane ze sporządzeniem przez notariusza umowy cywilnoprawnej, opłatę notarialną, opłatę sądową. Koszty te nie są kosztami nabycia, lecz jako koszty odpłatnego zbycia pomniejszają przychód. Przychodem ze sprzedaży jak wskazano powyżej jest cena pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.

Natomiast zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, z zastrzeżeniem ust. 6d, stanowią udokumentowane koszty nabycia lub udokumentowane koszty wytworzenia, powiększone o udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania.

Ponadto zgodnie z art. 22 ust. 6e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wysokość nakładów, o których mowa powyżej, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych.

W świetle powyższego, definicję kosztów uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia nieruchomości ustawodawca precyzuje poprzez bezpośrednie wskazanie, że koszty takie stanowią m.in. udokumentowane koszty nabycia tej nieruchomości. Zatem, określając koszty uzyskania przychodu należy brać pod uwagę te wydatki, które mają bezpośredni wpływ na uzyskany przychód.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że przychód Wnioskodawcy ze zbycia udziału w nieruchomości, może być pomniejszony o koszty uzyskania, które Wnioskodawca poniósł w związku z nabyciem przedmiotowego udziału w nieruchomości. W przedmiotowej sprawie jest to wartość nominalna wierzytelności Wnioskodawcy, na którą składają się należność główna, odsetki oraz koszty procesu zasądzonych wyrokiem Sądu tytułem zachowku, stanowiąca wydatek na nabycie zbywanego udziału.

Reasumując, stwierdzić należy, że w opisanym stanie faktycznym sprzedaż udziału w nieruchomości, stanowi źródło przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z uwagi na fakt, że nastąpiło przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tego udziału.

Zatem, uzyskany z ww. tytułu dochód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, na zasadach określonych w art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Kosztem uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, zgodnie z art. 22 ust. 6c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest wartość nominalna wierzytelności Wnioskodawcy, na którą składają się należność główna, odsetki oraz koszty procesu zasądzonych wyrokiem Sądu tytułem zachowku, która wygasła w wyniku przeniesienia na Wnioskodawcę udziału w nieruchomości w ramach datio in solutum, stanowiącej wydatek na nabycie zbywanego udziału w nieruchomości.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Podkreślić należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretacje opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Zgodnie z art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.), składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym. Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego. Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego..., w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.