0113-KDIPT2-1.4011.580.2019.2.MD - PIT w zakresie powstania przychodu w związku z otrzymanym odszkodowaniem.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni - przedstawione we wniosku z dnia 22 października 2019 r. (data wpływu 8 listopada 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 3 stycznia 2020 r. (data wpływu za pośrednictwem platformy ePUAP 3 stycznia 2020 r., identyfikator poświadczenia przedłożenia UPP...), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie powstania przychodu w związku z otrzymanym odszkodowaniem - jest prawidłowe.

W dniu 8 listopada 2019 r. do tutejszego Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych.

Wniosek ten nie spełniał wymogów, o których mowa w art. 14b § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), w związku z czym pismem z dnia 13 grudnia 2019 r., Nr 0113-KDIPT2-1.4011.580.2019.1.MD, na podstawie art. 13 § 2a, art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h powołanej ustawy, wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia.

Wezwanie do uzupełnienia ww. wniosku wysłano za pośrednictwem platformy ePUAP w dniu 13 grudnia 2019 r., identyfikator poświadczenia doręczenia UPD... Z uwagi na brak odbioru wezwania, doręczenie uważa się za skuteczne w dniu 28 grudnia 2019 r. Wnioskodawczyni uzupełniła powyższy wniosek pismem z dnia 3 stycznia 2020 r. (data wpływu 3 stycznia 2020 r.), nadanym za pośrednictwem platformy ePUAP w dniu 3 stycznia 2020 r., identyfikator poświadczenia przedłożenia UPP.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni prowadzi działalność gospodarczą w zakresie wykonywania i sprzedaży elementów konstrukcji spawanych, jak również usług obróbki mechanicznej. W ramach prowadzonej działalności dokonuje sprzedaży elementów konstrukcji oraz świadczy usługi obróbki mechanicznej na rzecz różnych kontrahentów ("Zleceniodawca"). Elementy te przygotowywane są na zamówienia Zleceniodawcy. W zamówieniach określone są odpowiednie parametry, jakie te elementy powinny spełniać. Wnioskodawczyni odpowiada wobec Zleceniodawcy za jakość dostarczonych elementów. W przypadku wad dostarczonych elementów Wnioskodawczyni zobowiązana jest do naprawienia wynikłej z tego tytułu szkody lub pokrycia kosztów.

Wśród asortymentu Wnioskodawczyni znajdują się elementy wykonywane przez inne podmioty gospodarcze ("Podwykonawca"). Podmioty te wykonują usługi w zakresie obróbki mechanicznej konstrukcji spawanych na zamówienie Wnioskodawczyni. W zamówieniu składanym Podwykonawcy Wnioskodawczyni podaje parametry wskazane w zamówieniu Zleceniodawcy. Podwykonawca odpowiada wobec Wnioskodawczyni za jakość wykonanych usług. W przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania usługi, Podwykonawca zobowiązany jest do naprawienia wynikłej z tego tytułu szkody lub pokrycia kosztów. Zdarzają się sytuacje, w których elementy dostarczone przez Podwykonawcę nie odpowiadają parametrom technicznym wskazanym przez Zleceniodawcę. Wtedy, zgodnie z zawartymi umowami, Zleceniodawcy przysługuje odszkodowanie od Wnioskodawczyni, a Jej przysługuje odszkodowanie od Podwykonawcy. Zleceniodawca obciąża Wnioskodawczynię odszkodowaniem na podstawie noty obciążeniowej, a Wnioskodawczyni wystawia Podwykonawcy noty obciążeniowe odpowiadające kwocie odszkodowania przysługującego Zleceniodawcy.

Kwota odszkodowania wypłacanego Zleceniodawcy przez Wnioskodawczynię jest równa kwocie odszkodowania wypłacanego Jej przez Podwykonawcę. Wnioskodawczyni tylko przekazuje wartość odszkodowania od Podwykonawcy do Zleceniodawcy. Niekiedy odszkodowanie od Podwykonawcy jest wypłacane przez ubezpieczycieli, z którymi Podwykonawca zawarł umowę ubezpieczenia. Zdarza się również, że kwota wypłacana przez ubezpieczyciela nie pokrywa w całości kwoty odszkodowania - w takim przypadku Podwykonawca reguluje odszkodowanie w niezaspokojonej części.

W piśmie z dnia 3 stycznia 2020 r., stanowiącym uzupełnienie wniosku, Wnioskodawczyni wskazała, że prowadzi działalność gospodarczą od 20xx r., która jest opodatkowana 19% stawką podatku, na podstawie art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów.

W kwestii umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawczynią, a Podwykonawcą - umowa zatytułowana jest jako "Umowa o współpracę". W istocie stanowi umowę o świadczenie usług, o której mowa w art. 750 Kodeksu cywilnego. Ma ona charakter ramowy i dotyczy świadczenia usług w zakresie obróbki mechanicznej konstrukcji spawanych. Umowa przewiduje postanowienie, na podstawie którego Podwykonawca ponosi odpowiedzialność za wykonane usługi. Nie zawiera jednak szczegółowych postanowień dotyczących sposobu naprawienia szkody. W związku z tym, zastosowanie w tym zakresie mają zasady przewidziane w Kodeksie cywilnym. Wysokość odszkodowania została ustalona w kwocie odpowiadającej odszkodowaniu, którym Wnioskodawczyni została obciążona przez Zleceniodawcę.

W kwestii umowy zawartej pomiędzy Wnioskodawczynią a Zleceniodawcą - umowa stanowi umowę o świadczenie usług, o której mowa w art. 750 Kodeksu cywilnego. Ma ona charakter ramowy i dotyczy świadczenia usług w zakresie obróbki mechanicznej konstrukcji spawanych. Umowa przewiduje postanowienie, na podstawie którego Podwykonawca ponosi odpowiedzialność za wykonane usługi. Nie zawiera jednak szczegółowych postanowień dotyczących sposobu naprawienia szkody. W związku z tym, zastosowanie mają zasady przewidziane w Kodeksie cywilnym.

Na skutek nieprawidłowego wykonania usługi przez Podwykonawcę zostały uszkodzone elementy, na których wykonywane były usługi. Naprawa niektórych elementów była możliwa i w takim wypadku szkoda odpowiada cenie naprawy. Natomiast w przypadku niektórych elementów naprawa nie była możliwa i konieczne było ich zezłomowanie. W przypadku zezłomowania elementów wysokość szkody ustalono jako koszt nabycia nowego elementu.

Zgodnie z wiedzą Wnioskodawczyni nie istnieje żadna umowa pomiędzy Zleceniodawcą, a Podwykonawcą, której przedmiotem są usługi wykonywane przez Nią. Na podstawie zawartych umów Wnioskodawczyni odpowiada za szkodę wyrządzoną Zleceniodawcy, a Podwykonawca odpowiada za szkodę wyrządzoną Jej. Szkoda, którą Wnioskodawczyni wyrządziła Zleceniodawcy wynika z nieprawidłowego wykonania usługi przez Podwykonawcę. Z prawnego punktu widzenia nie występuje instytucja pośrednicząca w przekazaniu odszkodowania, natomiast z ekonomicznego punktu widzenia w istocie tak się dzieje.

Podstawą prawną zapłaty odszkodowania w obydwu przypadkach jest art. 471 Kodeksu cywilnego. Noty obciążeniowe stanowią dowody księgowe, o których mowa w § 12-13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2017 r. poz. 728, z późn. zm.). Jest to jednak kwestia oceny prawnej, a nie stanu faktycznego. Noty obciążeniowe zawierają w szczególności następujące dane: tytuł, miejsce wystawienia, datę wystawienia, dane wierzyciela (wystawcy noty), dane dłużnika (odbiorcy noty), numer dokumentu, opis szkody, kwotę, podpis, warunki płatności. Wnioskodawczyni nie ujmuje kwot wypłacanych Zleceniodawcy, jako koszt uzyskania przychodu w prowadzonej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy otrzymane od Podwykonawcy odszkodowanie, które zostało przez Wnioskodawczynię przekazane Zleceniodawcy, stanowi przychód dla Wnioskodawczyni?

Zdaniem Wnioskodawczyni, otrzymane od Podwykonawcy odszkodowanie, które zostało przez Nią przekazane Zleceniodawcy, nie stanowi dla Niej przychodu.

Stosownie do art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zatem, przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej jest, co do zasady, każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną, o ile nie została wyłączona z przychodów podatkowych na podstawie art. 14 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych lub zwolniona z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 tej ustawy.

W myśl natomiast art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Stosownie natomiast do art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad lub zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Do kosztów uzyskania przychodów na tej podstawie, nie będą mogły zatem zostać zaliczone kary umowne i odszkodowania z tytułu:

* wad dostarczonych towarów, wykonanych robot i usług,

* zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,

* zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Istotą tego przepisu jest niezaliczanie do kosztów uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań, związanych generalnie z wadami towarów lub usług, bądź zwłoką w usuwaniu tych wad. Jeżeli jednak kara umowna lub odszkodowanie przysługuje wierzycielowi z innego tytułu niż ww. wymienione, może ona stanowić u płacącego koszt uzyskania przychodów, o ile spełniona będzie zasadnicza przesłanka wynikająca z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, warunkująca zaliczenie wydatków do kosztów uzyskania przychodów - poniesiony wydatek musi być związany z uzyskaniem przychodu, bądź z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodu. Nie oznacza to zatem, że każda kara umowna, bądź odszkodowanie, naliczone przez kontrahenta, może stanowić koszt uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Istotnym jest bowiem w tym względzie, aby zapłacenie kary umownej lub odszkodowania nie było związane z nieprawidłowościami, których powstanie zostało spowodowane (zawinione) przez podatnika. Ponadto, poniesienie kary musi być właściwie udokumentowane. Z tej też przyczyny, każda zapłacona kara umowna oraz odszkodowanie wymaga indywidualnej oceny w aspekcie całokształtu prowadzonej działalności gospodarczej, okoliczności, których była następstwem oraz formy udokumentowania.

Zasadniczą kwestią przy ocenie zasadności zastosowania w omawianym przypadku art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest wykładnia pojęcia "wady wykonanej usługi". Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia "wadliwy i wada", stąd też słowo to należy tłumaczyć w sposób powszechnie przyjęty w języku polskim. Oznacza ono - według Słownika języka polskiego PWN (sjp.pwn.pl) - tyle co "mający braki", "nieprawidłowy", "wybrakowany", "defektywny", "niepełnowartościowy". Należy przyjąć, że wadliwie wykonana usługa to taka, która została wykonana w sposób niepełny, tzn. nie zostały spełnione wszystkie obowiązki ciążące na przewoźniku wynikające z zawartej umowy oraz przepisów prawa.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że skoro wystawione noty obciążeniowe związane są z nienależytym wykonaniem zobowiązania przez Podwykonawcę, któremu Wnioskodawczyni podzleciła wykonanie usług lub zakupiła wadliwe towary, za które odpowiadała przed Zleceniodawcą, na mocy zawartej z nim umowy, to na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kwota wynikająca z wystawionej przez Zleceniodawcę noty obciążeniowej, a następnie mu wypłacona nie stanowi dla Wnioskodawczyni kosztu uzyskania przychodów w prowadzonej przez Nią działalności gospodarczej.

Zauważyć należy, że aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii "innych wydatków", o których mowa w art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, konieczne jest, by wydatek ten został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie został mu zwrócony. Dodatkowo należy zastrzec, że wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc "wydatek zwrócony", to ten sam, a nie taki sam wydatek, który został poniesiony. "Zwróconym innym wydatkiem" nie jest bowiem uzyskana przez podatnika kwota, która tylko odpowiada wartości poniesionego wydatku.

W związku z tak rozumianą wykładnią omawianego przepisu należy stwierdzić, że kwota otrzymana przez Wnioskodawczynię z tytułu zapłaty noty obciążeniowej przez Podwykonawcę lub ubezpieczyciela Podwykonawcy jest tym samym wydatkiem (a nie takim samym wydatkiem), który został uprzednio poniesiony przez Wnioskodawczynię na podstawie noty obciążeniowej, wystawionej przez Zleceniodawcę. Wystawiona przez Zleceniodawcę nota obciążeniowa stanowi bowiem dokument poniesienia wydatku, którego Wnioskodawczyni nie powinna ujmować w ewidencji księgowej firmy, na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Skoro zatem, zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nota obciążeniowa wystawiona Wnioskodawczyni przez Zleceniodawcę, jak i wypłacone mu przez Nią odszkodowanie (otrzymane od Podwykonawcy lub ubezpieczyciela Podwykonawcy) nie może zostać zaliczone w ciężar kosztów podatkowych, to w tej części kwota otrzymana przez Wnioskodawczynię z tytułu noty obciążeniowej, uregulowanej przez Towarzystwo Ubezpieczeniowe Podwykonawcy, jako zwrot innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 14 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie będzie stanowić przychodu z prowadzonej przez Nią działalności gospodarczej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.), odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawczyni.

Zaznaczyć należy, że w niniejszej sprawie, tutejszy Organ wydając interpretację w trybie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa, jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i Jej stanowiskiem, tym samym dokonał wyłącznie analizy okoliczności podanych we wniosku.

Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych w trybie art. 14b ustawy - Ordynacja podatkowa, nie jest ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania dowodowego okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne. Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny będzie się różnił od stanu występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji indywidualnej.

Zgodnie z art. 14na § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n ww. ustawy, nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 ustawy - Ordynacja podatkowa).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.