0113-KDIPT1-3.4012.924.2021.4.MK - Wyłączenie z VAT zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 grudnia 2021 r. wpłynął Pana wniosek z 25 listopada 2021 r. o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Uzupełnił go Pan - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 4 marca 2022 r. (data wpływu 10 marca 2022 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca..... prowadzi działalność gospodarczą od 1 lipca 1996 r. pod firmą... w zakresie:

- 43 11.Z Rozbiórka i burzenie obiektów budowlanych,

- 01 62 Z Działalność usługowa wspomagająca chów i hodowlę zwierząt gospodarskich,

- 02 40.Z Działalność usługowa związana z leśnictwem,

- 08 11 Z - Wydobywanie kamieni ozdobnych oraz kamienia dla potrzeb budownictwa, skał wapiennych, gipsu, kredy i łupków,

- 08 12 Z - Wydobywanie żwiru i piasku, wydobywanie gliny i kaolinu,

- 08 92 Z - Wydobywanie torfu,

- 08 99 Z - Pozostałe górnictwo i wydobywanie, gdzie indziej niesklasyfikowane,

- 09 90 Z Działalność usługowa wspomagająca pozostałe górnictwo i wydobywanie,

- 23 63 Z - Produkcja masy betonowej prefabrykowanej,

- 23 64 Z - Produkcja zaprawy murarskiej.

Miejscem prowadzenia działalności jest..

Wnioskodawca w pełnym zakresie prowadzenia działalności jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Podatek naliczony odliczany jest tylko związany ze sprzedażą opodatkowaną.

Wnioskodawca prowadzi we własnym zakresie podatkową księgę przychodów i rozchodów, która jest podzielona na rodzaje działalności.

Podatek rozliczany jest w formie pełnej księgowości - pełne księgi handlowe.

Wnioskodawca zamierza podarować na rzecz córki - Nabywcy w formie darowizny, zgodnie z art. 55 k.c. zorganizowaną część przedsiębiorstwa, tj. działalność handlową - w skład której wejdą

1. Kserokopiarka..... C220/280.

2. Barak biurowy + wyposażenie (klimatyzatory, meble, komputery, sanitariaty, monitoring).

3. Kamera noktowizyjna.

4. Kamera noktowizyjna..

5. Kontener do magazynowania

6. Koparka gąsienicowa..

7. Myjka wysokociśnieniowa...

8. Nieruchomość gruntowa

9. Samochód Toyota..

10. Samochód Toyota...

11. Stacja przeróbki kruszyw i kopalin - maszyna górnicza (w skład wchodzi płuczka, kruszarka, taśmociągi i cała infrastruktura)

12. Stacja transformatorowa wraz z przyłączem

13. Studnia głębinowa

14. Waga elektroniczna samochodowa

15. Zjazd publiczny

16. Ładowarka kołowa -.... - UMOWA LEASINGU

17. Ładowarka kołowa -...... - UMOWA LEASINGU

18. Koparka gąsienicowa...

VIII. Koncesje

1. ZAKŁADOWA KONTROLA PRODUKCJI W SYSTEMIE 2+.

2. KONCESJA NA WYDOBYWANIE KRUSZYWA NATURALNEGO ZE ZŁOŻA...... + 2 z późn. zm..

Darowane środki trwałe podlegają amortyzacji u Wnioskodawcy. Ewidencja zdarzeń gospodarczych jest prowadzona na bieżąco i jest możliwe przyporządkowanie należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, która będzie przedmiotem darowizny. Istnieje możliwość jej wyodrębnienia pod względem organizacyjnym i finansowym.

Po dokonaniu darowizny zorganizowanej części gospodarczej Wnioskodawcy nie zamierza likwidować pozostałej działalności gospodarczej. Pracownicy zatrudnieni pozostają dalej zatrudnieni.

Nabywca prowadzi zarejestrowaną działalność gospodarczą w zakresie zgodnej z PKD, jest również czynnym podatnikiem podatku VAT i prowadzi działalność tylko opodatkowaną. Prowadzi pełną księgowość - pełne księgi handlowe. Nabywca będzie kontynuował działalność w dotychczasowym miejscu, gdzie zbywca, przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem darowizny.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał:

Podatnik chce uzyskać rozstrzygnięcie w zakresie podatku od towarów i usług.

Przedmiotem darowizny na rzecz córki będzie stosownie do art. 2 pkt 27e ustawa o podatku od towarów i usług, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Będzie stanowić ZCP w rozumieniu ustawy o VAT.

Nabywca w oparciu o nabyte składniki majątku zamierza kontynuować działalność w zakresie w jakim ją prowadził Wnioskodawca.

Na podstawie wskazanych we wniosku składników materialnych i niematerialnych możliwe jest samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej.

Wnioskodawca będzie prowadził dalej działalność gospodarczą w pozostałym zakresie tj., wynajęcia sprzętu budowlanego, robót ogólnobudowlanych, sprzedaży sprzętu budowlanego itp.

Jednocześnie Wnioskodawca prostuje złożony wniosek w następujących kwestiach.

Darczyńca..... prowadzi działalność gospodarczą od dnia 1994-07-01. Wnioskodawca jest obywatelem polskim i prowadzi działalność gospodarczą. Wnioskodawca jest aktywnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Firma... ma siedzibę w... gmina..., natomiast ta część przedsiębiorstwa, która będzie przedmiotem darowizny tj. Kopalnia mieści się w powiecie... - miejscowość..., obręb ewid...., Gmina..

Nabywca nie prowadzi działalności gospodarczej, dopiero zamierza ją otworzyć. W chwili Nabywca - córka, jest zatrudniona u Wnioskodawcy na podstawie umowy o pracę.

Obdarowana chce natomiast nadal kontynuować działalność gospodarczą Wnioskodawcy jednak już samodzielnie na własny rachunek, jako czynny podatnik podatku od towarów i usług. Wnioskodawca chce dokonać nieodpłatnego przekazania w formie darowizny ww. zorganizowanej części przedsiębiorstwa na rzecz Wnioskodawczyni. Przekazanie nastąpi w formie aktu notarialnego i obejmie wszystko, co wchodzi w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa dotyczącego Kopalni.

Pytanie

Czy darowizna podlega podatkowi od towarów i usług, czy wyłącznie tę darowiznę należy opodatkować podatkiem od spadków i darowizn?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazanie w drodze darowizny zespołu składników majątkowych stanowiącego ZCP na rzecz córki nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT. Wnioskodawca wskazuje, że warunkiem opodatkowania danej czynności podatkiem od towarów i usług jest spełnienie łącznie następujących przesłanek:

W świetle powyższej definicji uznać należy, że aby zespół składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) mógł zostać uznany za ZCP, muszą zostać spełnione łącznie następujące przesłanki:

W świetle powyższego, aby uznać dany zespół składników majątkowych za ZCP, składniki te muszą być wyodrębnione w istniejącym przedsiębiorstwie na płaszczyźnie organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej.

Stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych, np. w wyroku NSA z dnia 12 maja 2011 r. (sygn. akt II FSK 2222/09) oraz w indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego wydawanych w imieniu Ministra Finansów, np. w interpretacjach indywidualnych wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi (30 kwietnia 2014 r., sygn. IPTPB1/416-3 8/14-4/AG), Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (5 lutego 2014 r., sygn. ILPB4/423-441/13-2/ DS), Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy (31 października 2013 r., sygn. ITPB1/415-827/13/WM), Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi (8 sierpnia 2013 r" sygn. IPTPB3/423-168/13-4/MF) czy też Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie (17 czerwca 2013 r. sygn. IPPB5/423-222/13-2/MW).

Wprawdzie przytoczone orzecznictwo i części interpretacji dotyczą przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 1992 r. Nr 21, poz. 86 Dz. U. z 1992 r. Nr 21, poz. 86; dalej: ustawa o CIT), jednak zdaniem Wnioskodawcy należy stwierdzić, że definicja legalna ZCP sformułowana w ustawie o VAT jest tożsama z definicją ZCP sformułowaną w ustawie o CIT. Również dorobek orzeczniczy oraz linia interpretacyjna prezentowana przez organy podatkowe potwierdza, że ZCP na gruncie ustawy o CIT należy rozumieć tożsamo z ZCP w świetle ustawy o VAT.

W opinii Wnioskodawcy, następujące okoliczności jednoznacznie wskazują, iż zespół składników majątkowych i niemajątkowych, który będzie przedmiotem darowizny, będzie stanowić ZCP w rozumieniu ustawy o VAT.

Wyodrębnienie organizacyjne.

Jednym z głównych czynników świadczących o wyodrębnieniu organizacyjnym ZCP jest jego spójna wewnętrzna organizacja, realizowanie przez nie odrębnych zadań, jak również funkcjonalność przypisanych do niego składników majątkowych oraz stanowisk pracy. Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż elementy składające się na ZCP będą posiadały przymiot wyodrębnienia organizacyjnego. Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotem darowizny nie będzie wyłącznie suma poszczególnych składników, lecz swoisty zorganizowany zespół składników powiązanych funkcjonalnie i organizacyjnie, pełniących szczególną rolę w funkcjonowaniu istniejącego przedsiębiorstwa - tj. w zakresie realizacji zadań związanych z prowadzeniem działalności zarządzania Kopalnią.

Wyodrębnienie finansowe

Ustawa o VAT nie zawiera wytycznych odnośnie wyodrębnienia finansowego, jednakże ani prowadzenie osobnych ksiąg rachunkowych, ani sporządzanie bilansu (czyli zakwalifikowanie do kategorii "samobilansującego się oddziału") nie jest wymienione wśród warunków niezbędnych do tego, by dany zespół składników i zobowiązań mógł zostać uznany za ZCP. Zdaniem Wnioskodawcy, ZCP należy uznać za wyodrębniony finansowo, gdy możliwe jest prowadzenie dla niego odrębnej rachunkowości zarządczej, pozwalającej ustalić odrębne bilanse oraz rachunki zysków i strat, także gdy wyodrębnienie nie ma charakteru formalnego W przekonaniu Wnioskodawcy, dla wyodrębnienia finansowego wystarczające jest, aby wykorzystywany system finansowo-księgowy umożliwiał alokację przychodów oraz kosztów do działalności ZCP

Wyodrębnienie funkcjonalne - zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot.

Zdaniem Wnioskodawcy dla oceny odrębności funkcjonalnej istotny jest fakt, iż przedmiot działalności ZCP będzie związany z Kopalnią.... w szczególności, przypisany do ZCP zespół składników majątkowych i jego struktura organizacyjna będzie pozwalał na swobodną realizację zadań zarządzania Kopalnią...

W ocenie Wnioskodawcy, wyodrębniony zespół składników będzie mógł podjąć samodzielną działalność gospodarczą polegającą na Kopalni.. Istotne jest przy tym, iż darowizną objęty zostanie też zespół pracowników zatrudnionych w ZCP.

W świetle wyżej przedstawionych argumentów, zdaniem Wnioskodawcy, przedmiot darowizny będzie wyodrębnionym organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespołem składników, który przy wsparciu usług pomocniczych będzie mógł stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania i funkcjonujące na rynku.

W konsekwencji przedmiot darowizny będzie stanowił ZCP w rozumieniu ustawy o VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazanie ZCP w drodze darowizny nie będzie podlegało VAT zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT. W myśl art. 6 pkt 1 ustawy o VAT z zakresu opodatkowania VAT zostały wyłączone transakcje zbycia przedsiębiorstwa lub ZCP.

Ustawodawca nie zdefiniował jednak co należy rozumieć pod pojęciem transakcji zbycia.

Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia, "dostawy towarów".

Dostawa towarów została zdefiniowana w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, również pojęcie zbycia obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności jak właściciel.

W rezultacie, w zakres znaczeniowy zbycia wchodzi również przeniesienie własności w formie darowizny, która ma skutek rozporządzający - darowizna jest więc w istocie transakcją zbycia w rozumieniu ustawy o VAT.

Wyłączenie stosowania ustawy o podatku od towarów i usług przewidziane w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT obejmuje jednakże tylko te czynności zrównane z pojęciem dostawy towarów, których przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Jak Wnioskodawca wykazał wyżej, w momencie darowizny przekazany zespół składników majątkowych i niemajątkowych będzie spełniał warunki przewidziane w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT dla zakwalifikowania go jako ZCP

Zostaną zatem spełnione warunki określone w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, dotyczące wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług przedmiotowej czynności darowizny ZCP.

W konsekwencji, w ocenie Wnioskodawcy darowizna ZCP nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zaprezentowane przez Wnioskodawcę stanowisko zostało potwierdzone między innymi przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 22 lipca 2014 r., nr IPTPP1/443-317/14-4/RG: "darowizna składników majątku, które jak wskazała Zainteresowana spełniają definicję zorganizowanej części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, tj. nie będzie objęta zakresem przedmiotowym ustawy. Tym samym stanowisko Wnioskodawczyni, iż przekazanie - darowizna zorganizowanej części przedsiębiorstwa na rzecz córki nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT należało uznać za prawidłowe".

Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 27 grudnia 2013 r., nr ITPP2/443-1031/13/EK: "o ile na moment dokonania darowizn na rzecz synów ich przedmioty będą (...) wyodrębnione w prowadzonym przez Pana przedsiębiorstwie w sposób organizacyjny, finansowy i funkcjonalny, to będą stanowiły zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług. Wobec powyższego zastosowanie znajdzie art. 6 pkt 1 ww. ustawy, a planowane transakcje będą wyłączone spod działania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług".

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 31 lipca 2013 r., nr IPTPP2/443-349/13-4/KW: "Darowizna przedmiotowego zespołu 7 składników majątkowych, stanowiącego zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy, tj. nie będzie objęta zakresem przedmiotowym ustawy".

Podsumowując, należy uznać za prawidłowe stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym przekazanie ZCP w drodze darowizny nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku w zakresie wyłączenia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Na wstępie informuje się, iż niniejsza interpretacja rozstrzyga wniosek w zakresie podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą":

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:

Sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jednocześnie na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Przepisy art. 6 wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Przy czym należy zaznaczyć, że użyte w cyt. przepisie sformułowanie "transakcje zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Należy zauważyć, że powyższa regulacja stanowi implementację art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady.

W świetle art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Jak już wskazano, ustawodawca na mocy art. 6 pkt 1 ustawy wyłączył od opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa". Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 55¹ ustawy dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.), zwanej dalej "Kodeks cywilny". Zgodnie z tym przepisem:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Natomiast definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta jest w art. 2 pkt 27e ustawy, pod którym to pojęciem rozumie się:

Organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa, jako przedmiot zbycia, musi zatem stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych. Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Ocena ta musi być dokonana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia, jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie całość). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa obrotowe, ale także czynnik ludzki, a więc pracowniczy. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Podsumowując, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Przesłanki takiego wyodrębnienia są spełnione w sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa oraz ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w sposób pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z tą częścią przedsiębiorstwa.

Jednocześnie zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna być gospodarczo samodzielna, zanim dojdzie do transakcji zbycia. Zatem wydzielona jednostka jeszcze przed jej zbyciem powinna uzyskać samodzielność gospodarczą i realizować ją w praktyce. Skutki prawne po stronie zbywcy nie powinny bowiem zależeć od zdarzeń przyszłych i niepewnych (samodzielne realizowanie zadań gospodarczych) powstałych już w innym podmiocie (u nabywcy).

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że nie wystarczy zatem zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. W przeciwnym razie nie można bowiem uznać, że dojdzie do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy więc do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są wszystkie następujące przesłanki:

Tę ostatnią przesłankę rozumie się zazwyczaj jako potencjalną zdolność (zorganizowanej części przedsiębiorstwa) do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielnego podmiotu gospodarczego i to jeszcze w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Zorganizowana część przedsiębiorstwa winna mieć również zdolność zaistnienia jako niezależne przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ k.c.

Zaznaczenia wymaga, że definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawarta w przepisie art. 2 pkt 27e ustawy nie jest definicją samoistną, lecz należy rozpatrywać ją m.in. w kontekście uregulowań art. 6 pkt 1 ustawy, który wyłącza z opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie składników majątkowych i niemajątkowych uprzednio wyodrębnionych organizacyjnie i finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, nie dotyczy natomiast zbycia poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.

Zatem należy wskazać, że fakt wyłączenia niektórych składników materialnych i niematerialnych może pozostawać bez wpływu na kwalifikację zbywanych składników jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Oznacza to, że zespół składników materialnych i niematerialnych pozwala z uwagi na swoje zorganizowanie, infrastrukturę, itp. na prowadzenie określonej działalności gospodarczej. Podkreśla się przy tym, że możliwość stanowienia przez ten zespół składników niezależnego przedsiębiorstwa samodzielnie realizującego zadania gospodarcze powinna mieć wymiar rzeczywisty, a nie jedynie potencjalny. Oznacza to, że majątek ten powinien stanowić już u zbywcy zorganizowany zespół składników gotowych realizować określone zadania gospodarcze jako samodzielne przedsiębiorstwo, a po jego zbyciu możliwe musi być kontynuowanie działalności gospodarczej przez nabywcę przedsiębiorstwa.

Aby zatem ocenić czy w danej, konkretnej sytuacji mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, należy dokładnie przeanalizować zarówno to jakie składniki majątku będą przedmiotem transakcji, ale także czy istniejące między nimi funkcjonalne zależności pozwolą na kontynuowanie działalności zbywanego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części. Przy dokonaniu tej analizy pomocne, a czasami nawet niezbędne mogą okazać się orzeczenia TSUE.

W zakresie braku obowiązku opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. sprawa C-497/01, Zita Modes Sarl, w którym stwierdził, że celem ww. opcji jest uproszczenie rozliczeń związanych z przeniesieniem majątku przedsiębiorstwa lub jego części, bądź wniesieniem ich aportem. W wyroku tym przyjęto, że jeżeli państwo członkowskie wprowadziło do swojego systemu VAT opcję zawartą w pierwszym zdaniu art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy uznając, że w przypadku wydania całości majątku nie ma miejsca dostawa towarów w rozumieniu regulacji VAT, to zasada ta ma zastosowanie - nie wyłączając możliwości ograniczenia jej stosowania do okoliczności zawartych w zdaniu drugim tego samego paragrafu - do każdego wydania przedsiębiorstwa lub samodzielnej części przedsiębiorstwa, włączając składniki materialne i niematerialne, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa, mogącego samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. Nabywca musi jednak wyrazić zamiar dalszego prowadzenia nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie jego bezpośredniej likwidacji i sprzedaży zapasów. TSUE wskazał, że biorąc pod uwagę cel dyrektywy, pojęcia w niej użyte powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny (autonomiczny), uwzględniając kontekst i cel regulacji. W wyroku tym, dokonując wykładni funkcjonalnej art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy, TSUE uznał, że celem wyłączenia zbycia przedsiębiorstwa z opodatkowania jest zapewnienie neutralności podatkowej takiej czynności, która obciążając stronę istotnym zobowiązaniem podatkowym i tak rodziłaby prawo do odliczenia lub zwrotu podatku naliczonego. Trybunał podkreślił, że przeniesienie, o jakim mowa w art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE, dotyczy między innymi części przedsiębiorstwa, a istotne znaczenie ma funkcjonalne powiązanie składników majątkowych umożliwiające realizację określonego zadania gospodarczego.

W wyroku z dnia 10 listopada 2011 r., w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, TSUE wywiódł, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje natomiast samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. W wyroku tym Trybunał wywiódł, że jeżeli działalność gospodarcza tego nie wymaga, przedmiotem zbycia nie muszą być wszystkie składniki z nią związane, aby czynność ta wyłączona była z opodatkowania na podstawie art. 5 ust. 8 Szóstej Dyrektywy.

Trybunał uznał również, że regulacja art. 19 Dyrektywy 112 może znaleźć zastosowanie także w sytuacji przekazania aktywów przedsiębiorstwa bez prawa własności nieruchomości, jeżeli działalność gospodarcza nie wymaga użytkowania konkretnych pomieszczeń lub pomieszczeń wyposażonych w stałe instalacje konieczne do jej prowadzenia. Oznacza to, zdaniem TSUE, że wspomniany przepis obejmuje również sytuacje, w których lokal handlowy zostanie udostępniony nabywcy w drodze dzierżawy lub jeżeli nabywca dysponuje odpowiednią nieruchomością, do której może przenieść całość przejętych aktywów i gdzie może kontynuować działalność gospodarczą. Doprowadziło to Trybunał do wniosku, że: "przeniesienie własności zapasu towarów oraz wyposażenia sklepu z jednoczesnym oddaniem nabywcy w dzierżawę lokalu handlowego na podstawie umowy na czas nieoznaczony, ale możliwej do rozwiązania przez każdą ze stron z zachowaniem krótkiego terminu wypowiedzenia, stanowi przekazanie całości lub części aktywów w rozumieniu tego przepisu, pod warunkiem iż przekazane aktywa są wystarczające do prowadzenia przez nabywcę w sposób trwały samodzielnej działalności gospodarczej".

W kontekście uregulowań wspólnotowych oraz orzecznictwa TSUE należy wskazać, że nie ma podstaw do przyjęcia, że tylko przeniesienie wszystkich składników materialnych i niematerialnych jest okolicznością decydującą o uznaniu danego zespołu składników materialnych i niematerialnych za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, ponieważ jeśli dany zespół składników będzie zdolny do prowadzenia samodzielnej działalności gospodarczej, to spełnione zostaną przesłanki pozwalające uznać, z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności, że doszło do wydzielenia zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto, w wyroku z 21 czerwca 2012 r., sygn. akt I FSK 1586/11 NSA zauważył, że "Sam tylko fakt wyłączenia jakiegokolwiek składnika majątku nie pozwala na stwierdzenie, że już z tego powodu przedmiotem zbycia nie jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, bowiem decydującą jest okoliczność, czy przy użyciu tej części można samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. (...) Jeśli wyłączenie określonego składnika nie pozbawi wydzielonego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części, to zbycie w takiej postaci nie podlega podatkowi od towarów i usług".

W przedmiotowej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia czy zbywany zespół składników majątkowych i niemajątkowych stanowiący Kopalnię Kruszyw będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, a w konsekwencji transakcja zbycia ww. składników będzie czynnością niepodlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w myśl art. 6 pkt 1 ustawy.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim w tym momencie wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest obywatelem polskim i prowadzi działalność gospodarczą od dnia 1994-07-01. Wnioskodawca jest aktywnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

Firma... ma siedzibę w... gmina..., natomiast ta część przedsiębiorstwa, która będzie przedmiotem darowizny tj. Kopalnia Kruszyw mieści się w powiecie... - miejscowość..., obręb ewid...., Gmina..

Wnioskodawca zamierza podarować na rzecz córki - Nabywcy w formie darowizny zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o VAT.

Na podstawie składników materialnych i niematerialnych możliwe jest samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej. Nabywca w oparciu o nabyte składniki majątku zamierza kontynuować działalność w zakresie w jakim ją prowadził Wnioskodawca.

Mając zatem na uwadze przedstawiony we wniosku opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzić należy, że skoro przedmiotem darowizny będzie Kopalnia Kruszyw, która stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w myśl art. 2 pkt 27e ustawy, to czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy.

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w zakresie podatku od towarów i usług. Natomiast w zakresie podatku od spadków i darowizn zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).