0113-KDIPT1-3.4012.284.2022.4 - Korekta VAT w związku z rozwiązaniem umów leasingu

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

3 czerwca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 30 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy braku obowiązku korygowania podatku VAT o dotychczas odliczony podatek z tytułu umów leasingu, które to umowy uległyby rozwiązaniu przed upływem okresu na jaki zostały zawarte oraz w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Prowadzą Państwo działalność gospodarczą w zakresie transportu międzynarodowego towarów. Są Państwo polskim rezydentem podatkowym, zarejestrowanym na terytorium kraju, również jako czynnym podatnikiem podatku VAT. W.... roku zawarli Państwo umowy finansowania operacyjnego na samochody ciężarowe do 3,5 t na okres dwóch lat.

Są Państwo stroną umów, podatkowo rozumianych jako umowy leasingowe (tj. spełniające warunki określone w art. 17a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, których przedmiotem jest użytkowanie samochodów ciężarowych, a umowy zostały zawarte na czas oznaczony stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji samochodów ciężarowych oraz sumy ustalonych w nich opłat spełniały warunki określone w art. 17b ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

W momencie zawierania umów leasingu mieli Państwo bardzo dużo zleceń i nie byli Państwo w stanie wywiązać się z umów podpisanych z kontrahentami. Najwięcej zleceń mieli Państwo na transport towarów do Ukrainy. Obecnie na skutek zmian gospodarczych, w tym czas pandemii i wojny na Ukrainie, samochody nie są wykorzystywane. Leasingi generują tylko koszty przez co mają Państwo problem z płynnością finansową. W związku z tą sytuacją planują Państwo przedterminowo zakończyć umowy leasingu. Umowa leasingu operacyjnego będzie rozwiązywana w celu umożliwienia Państwu dalszej sprzedaży samochodów, stąd samochody wykupowane od leasingodawcy będą stanowiły tzw. towar handlowy. Zawarte umowy leasingu, których przedterminowe zakończenie jest rozważane, przewidują, że ich przedterminowe rozwiązanie z wskazanych w punkcie 1 przyczyn, będzie wiązało się z ustaleniem Kwoty Rozliczeniowej i zapłatą przez Leasingobiorcę określonej kwoty na rzecz Leasingodawcy, bądź w określonych przypadkach, zwróceniem nadwyżki Leasingobiorcy.

W przypadku rozwiązania umowy z przyczyn wskazanych w punkcie 1, Finansujący zobowiązany jest do wystawienia faktury VAT na kwotę do zapłaty (kwota ta zostaje powiększona o należny podatek od towarów i usług).

Pytanie

Czy mają Państwo obowiązek korygowania VAT o dotychczas odliczony podatek od towarów i usług z tytułu umów leasingu, które to umowy uległyby rozwiązaniu przed ich upływem?

Państwa stanowisko w sprawie

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym nie będą Państwo zobowiązani do dokonywania korekt rozliczeń w zakresie kosztów uzyskania przychodu oraz podatku od towarów i usług. Skoro zawarte umowy, w chwili ich podpisywania, będą spełniały warunki określone w art. 17b ust. 1 lub w art. 17f ust. 1 ustawy o CIT, będą one upoważniały Państwa do rozliczania kosztów na zasadach przewidzianych w przepisach rozdziału 4a ustawy o CIT.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie podatku od towarów i usług jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznaczam, że niniejsza interpretacja dotyczy braku obowiązku korygowania podatku VAT, o dotychczas odliczony podatek z tytułu umów leasingu, które to umowy uległyby rozwiązaniu przed upływem okresu na jaki zostały zawarte.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą":

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy:

Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel w tym również wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione.

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Należy zauważyć, że dostawa towarów rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel obejmuje każdą czynność polegającą na przeniesieniu dobra materialnego przez stronę, która przyznaje drugiej stronie prawo do faktycznego dysponowania nim, jakby była właścicielem tego dobra.

Zgodnie z art. 7 ust. 9 ustawy:

Przez umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub inne umowy o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1 pkt 2, rozumie się umowy w wyniku których, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający oraz umowy leasingu w rozumieniu tych przepisów, których przedmiotami są grunty.

Zatem wskazać należy, że ustawa o podatku od towarów i usług definiuje dostawę towarów jako każde przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione. Przy czym, przez umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub inne umowy o podobnym charakterze, o których mowa powyżej, ustawa każe rozumieć umowy, w wyniku których, zgodnie z przepisami o podatku dochodowym, odpisów amortyzacyjnych dokonuje korzystający oraz umowy leasingu w rozumieniu tych przepisów, których przedmiotem są grunty.

Podkreślić jednak należy, że dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy jest dokonywana przez podmiot o statusie podatnika działającego w takim charakterze w odniesieniu do tej czynności.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

W świetle art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z przepisem art. 86 ust. 1 ustawy:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Jak wynika z powołanych przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto, w treści art. 88 ustawy ustawodawca zawarł przypadki, w odniesieniu do których nie stosuje się obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego oraz przypadki, w których faktury i dokumenty celne nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego.

Należy wskazać, że kwestie dotyczące prawa do odliczenia podatku naliczonego od wydatków związanych z pojazdami samochodowymi zostały uregulowane w art. 86a ustawy.

Zgodnie z przepisem art. 86a ust. 1 ustawy:

W przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 50% kwoty podatku:

Stosownie do art. 86a ust. 2 ustawy:

Do wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, o których mowa w ust. 1, zalicza się wydatki dotyczące:

Przywołane wyżej przepisy art. 86a ustawy regulują kwestię prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z nabyciem i eksploatacją pojazdów samochodowych. Natomiast kwestia związana z korektą podatku naliczonego odliczonego z ww. tytułu została unormowana w art. 90b ustawy.

W myśl art. 90b ust. 1 ustawy:

W przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy:

Stosownie do art. 90b ust. 2 ustawy:

W przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 1, nastąpi sprzedaż pojazdu samochodowego, uznaje się, że wykorzystanie tego pojazdu zostało zmienione na wykorzystanie wyłącznie do działalności gospodarczej, aż do końca okresu korekty.

Zgodnie z przepisem art. 90b ust. 3 ustawy:

Przepis ust. 1 pkt 2 stosuje się odpowiednio również w przypadku, o którym mowa w art. 86a ust. 13.

W myśl art. 90b ust. 4 ustawy:

Na potrzeby korekty, o której mowa w ust. 1, uznaje się, że pojazd samochodowy odpowiednio nie jest już wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej albo jest wykorzystywany wyłącznie do takiej działalności począwszy od miesiąca, w którym nastąpiła zmiana jego wykorzystywania. Korekty tej dokonuje się w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła zmiana, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.

Z powyższych przepisów wynika, że ustawa wprowadza system korekt podatku naliczonego, który będzie stosowany w sytuacji, gdy podatnik nabył pojazd samochodowy:

- z pełnym prawem do odliczenia, w związku z przeznaczeniem go do wykorzystywania wyłącznie w działalności gospodarczej, a następnie w okresie 60 miesięcy od nabycia zmienia jego przeznaczenie i będzie wykorzystywał ten pojazd również do innych celów niż działalność gospodarcza;

- z ograniczonym do 50% prawem do odliczenia, a następnie w okresie 60 miesięcy od nabycia dokonuje sprzedaży opodatkowanej tego pojazdu lub przeznacza ten pojazd do użytku wyłącznie w działalności gospodarczej.

W pierwszym przypadku, system korekt nakłada obowiązek zmniejszenia odliczonego podatku naliczonego, w drugim natomiast umożliwia podatnikowi zwiększenie podatku do odliczenia, jednakże w odpowiedniej proporcji do pozostałego okresu korekty.

Przy czym korekcie podlegają tylko wydatki z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdu. Pozostałe wydatki, w tym związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu operacyjnego lub innej umowy o podobnym charakterze, nie podlegają korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco, a nie jak przy nabyciu "na własność" - jednorazowo ("z góry"), zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczenia na bieżąco, tzn.: w miesiącu dokonania zmiany przeznaczenia pojazdu dokonywana jest zmiana zasad odliczania.

Należy zwrócić uwagę, że leasing operacyjny jest umową, na podstawie której leasingobiorca nabywa jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a formą wynagrodzenia za powyższą usługę jest czynsz. Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą, zdefiniowaną w art. 8 ustawy. Po zakończeniu umowy leasingu jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy, opcja wykupu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może, lecz nie musi skorzystać.

W świetle art. 90b ust. 1 ustawy, wydatki związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze, nie podlegają korekcie, nie są to bowiem wydatki na nabycie, import lub wytworzenie pojazdu. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco (a nie jak przy nabyciu "na własność" - jednorazowo, "z góry"), zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco - w miesiącu dokonania zmiany przeznaczenia pojazdu wnioskodawca winien dokonać zmiany zasad (wysokości) odliczania podatku.

Jak wynika z opisu sprawy, są Państwo czynnym podatnikiem podatku VAT i prowadzą działalność gospodarczą w zakresie transportu międzynarodowego towarów.

W... roku zawarli Państwo umowy finansowania operacyjnego (umowy leasingowe) na samochody ciężarowe do 3,5 t na okres dwóch lat.

Obecnie na skutek zmian gospodarczych, samochody te nie są wykorzystywane; leasingi generują tylko koszty, przez co mają Państwo problem z płynnością finansową. W związku z tą sytuacją planują Państwo przedterminowo zakończyć umowy leasingu. Umowa leasingu operacyjnego będzie rozwiązywana w celu umożliwienia Państwu dalszej sprzedaży samochodów, stąd samochody wykupowane od leasingodawcy będą stanowiły tzw. towar handlowy. Zawarte umowy leasingu, których przedterminowe zakończenie jest rozważane, przewidują, że ich przedterminowe rozwiązanie z wskazanych w punkcie 1 przyczyn, będzie wiązało się z ustaleniem Kwoty Rozliczeniowej i zapłatą przez Leasingobiorcę określonej kwoty na rzecz Leasingodawcy, bądź w określonych przypadkach, zwróceniem nadwyżki Leasingobiorcy.

W przypadku rozwiązania umowy z przyczyn wskazanych w punkcie 1, Finansujący zobowiązany jest do wystawienia faktury VAT na kwotę do zapłaty (kwota ta zostaje powiększona o należny podatek od towarów i usług).

W przedmiotowej sprawie Państwa wątpliwości dotyczą ustalenia, czy mają Państwo obowiązek korygowania podatku VAT o dotychczas odliczony podatek z tytułu umów leasingu, które to umowy uległyby rozwiązaniu przed upływem okresu na jaki zostały zawarte.

Należy zauważyć, że w myśl art. 709¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.):

Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

Natomiast zgodnie z art. 709¹⁶ ww. ustawy:

Jeżeli finansujący zobowiązał się, bez dodatkowego świadczenia, przenieść na korzystającego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin.

Wobec powyższego, umowa leasingu - co do zasady - sprowadza się do używania rzeczy i pobierania pożytków, nie rodzi natomiast powstania prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W świetle ustawy o podatku od towarów i usług, leasing jest usługą zdefiniowaną w art. 8 ust. 1 ustawy.

Po zakończeniu podstawowego okresu trwania umowy leasingu - jednym z wariantów jest sprzedaż przedmiotu umowy leasingobiorcy. Opcja wykupu pojazdu będącego przedmiotem umowy leasingu jest uprawnieniem, z którego leasingobiorca może skorzystać, ale nie musi.

Zatem należy przyjąć, że wykup przedmiotu leasingu jest odrębną czynnością - dostawą towaru - niezwiązaną z samą umową leasingu.

Jak wyżej wskazano na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług leasing operacyjny jest usługą, zdefiniowaną w art. 8 ustawy. Leasingobiorca otrzymując faktury dokumentujące czynność leasingu operacyjnego, nabywa prawo do korzystania z tego samochodu (usługę), a nie prawo własności (towar). Zatem wydatki związane z używaniem pojazdu na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu (operacyjnego) lub innej umowy o podobnym charakterze, nie podlegają korekcie. Odliczenie tych wydatków odbywa się bowiem na bieżąco (a nie jak przy nabyciu "na własność" - jednorazowo, "z góry"), zatem istnieje możliwość weryfikowania tego odliczania na bieżąco.

Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego, z którego wynika, że planują Państwo przedterminowo rozwiązać umowy leasingu operacyjnego w celu umożliwienia Państwu sprzedaży przedmiotowych samochodów, należy przyjąć, że wszystkie ww. czynności, które zamierzają Państwo wykonać, będą odrębną czynnością - niezwiązaną z samą umową leasingu operacyjnego, na podstawie której - jak wynika z opisu sprawy - użytkują Państwo przedmiotowe samochody.

W momencie rozwiązania umowy leasingu przed jej zakończeniem, brak jest konieczności korygowania dokonanych przez Państwa odliczeń kwot podatku naliczonego z tytułu umów leasingu.

Zatem nie będą Państwo mieli obowiązku korygowania podatku VAT o dotychczas odliczony podatek z tytułu umów leasingu, które to umowy uległyby rozwiązaniu przed upływem okresu na jaki zostały zawarte.

Wobec powyższego Państwa stanowisko uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Państwa wniosku zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, m.in. kwestie dotyczące zwrotu na Państwa rzecz nadwyżki przez Finansującego, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być rozpatrzone.

Niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku korygowania podatku VAT, o dotychczas odliczony podatek z tytułu umów leasingu, które to umowy uległyby rozwiązaniu przed upływem okresu, na jaki zostały zawarte.

Natomiast w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

* Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.".

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).