0113-KDIPT1-3.4012.222.2018.3.JSO - Opodatkowanie podatkiem VAT przeniesienia własności nieruchomości z nakazu władzy publicznej.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 7 czerwca 2018 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0113-KDIPT1-3.4012.222.2018.3.JSO Opodatkowanie podatkiem VAT przeniesienia własności nieruchomości z nakazu władzy publicznej.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2018 r. (data wpływu 14 marca 2018 r.), uzupełnionym pismami z dnia 8 maja 2018 r. (data wpływu) oraz z dnia 15 maja 2018 r. (data wpływu 22 maja 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie niepodlegania opodatkowaniu przeniesienia własności nieruchomości nr 457/3 i 499/4 z nakazu władzy publicznej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 marca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług zakresie niepodlegania opodatkowaniu przeniesienia własności nieruchomości nr 457/3 i 499/4 z nakazu władzy publicznej.

Wniosek uzupełniono pismami z dnia 8 maja 2018 r. oraz z dnia 15 maja 2018 r. (data wpływu 22 maja 2018 r.) w zakresie doprecyzowania opisu sprawy oraz sposobu reprezentacji.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny

(ostatecznie doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku).

Działka 499/4 o pow. 0,3185 ha położona w gminie... obręb...;

* zgodnie z mapą Nr.. zarejestrowaną w Urzędzie Gminy... w dniu 7 kwietnia 1995 r. złożoną w aktach księgi wieczystej o aktualnym numerze... figuruje działka nr 204/7 o powierzchni 30,23 ha;

* w 1995 r. Wojewoda... decyzją z dnia 11 lipca 1995 r., znak:. stwierdził nabycie przez A w... prawo użytkowania wieczystego gruntu Skarbu Państwa oznaczonego numerem działki 204/7 o powierzchni 30,2300 ha, położonej w miejscowości..., gm...., ujawnione w księdze wieczystej nr... (aktualny numer...);

* w 1997 r. na podstawie opisanych powyżej dokumentów, tj. decyzji Wojewody... oraz mapy Nr.. dla działki położonej w..., gm.... oznaczonej numerem 204/7 o powierzchni 30,23 ha została założona przez Sąd Rejonowy w. Wydział Ksiąg Wieczystych księga nr...;

* z uzasadnienia decyzji Starosty..., znak:. z dnia 15 grudnia 2001 r. wynika, że: "W ewidencji gruntów obręb..., gm.... działki będące w użytkowaniu wieczystym A nigdy nie były oznaczone nr 204/7, posiadały numer 456/2, 456/3,457/2, 458/2 o powierzchni 30,2300 ha".

Operatem Nr.. działka 457/2 o powierzchni 18,3600 ha została podzielona na dz. 457/3 o powierzchni 0,0585 ha (wydzielona pod drogę) oraz dz. 457/4 o powierzchni 18,3017 ha.

Ujawniona w decyzji Wojewody... z dnia 11 lipca 1995 r., znak:. oraz w księdze wieczystej numer... działka nr 204/7 stanowiła powierzchnię 30,23 ha.

* decyzją Starosty..., znak:. z dnia 15 grudnia 2001 r. wprowadzono "zmianę w ewidencji gruntów obręb..., gm.... poz. rej.... polegającą na wpisaniu w miejsce działek: nr 456/2 o powierzchni 7,2900 ha, 456/3 o powierzchni 2,2700 ha, 457/4 o powierzchni 18,3015 ha, 458/2 o powierzchni 2,3100 ha działkę nr 499 o powierzchni 30,1715 ha",

* operatem Nr.. działka 457/2 została podzielona na dz. 457/4 i wydzieloną pod drogę dz. 157/3,

* w 2003 r. operatem Nr.. działka nr 499 o powierzchni 30,1715 ha została podzielona na działkę nr 499/1 o pow. 2,1778 ha oraz na działkę nr 499/2 o pow. 27,9937 ha. Podział ten został zatwierdzony decyzją Wójta Gminy... z dnia 9 grudnia 2003 r. znak:... W ww. operacie widnieje również informacja, iż działka 499 o powierzchni 30,1715 ha wraz z działką nr 457/3 o powierzchni 0,0585 ha stanowi działkę o numerze ewidencyjnym 204/7 ujawnioną w księdze wieczystej...;

* na podstawie decyzji Wojewody. Nr.. z dnia 26 czerwca 2017 r., znak:. został zatwierdzony podział działki 499/2 na działki o numerach 499/3 oraz 499/4 i zgodnie tą decyzją m.in. działki oznaczone numerami 457/3 oraz 499/4 zostały zajęte pod realizację inwestycji drogowej polegającej na rozbudowie drogi wojewódzkiej Nr.. od k.m.... do k.m.... relacji... -... wraz z budową obwodnic miejscowości:. i..., na terenie miasta..., miasta i gminy... oraz gminy... i z mocy prawa stały się własnością Województwa..., za które na podstawie decyzji Wojewody...z dnia 18 grudnia 2017 r., znak:. ustalono odszkodowanie na rzecz Skarbu Państwa oraz odszkodowanie za wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego ustanowionego na działkach położonych w..., gm.... oznaczonych numerami 457/3 oraz 499/4.

Działka nr 457/3 o pow. 0,0585 ha położona w gminie... obręb...;

* operatem Nr.. działka 457/2 została podzielona na dz. 457/4 i wydzieloną pod drogę dz. 457/3,

* na mocy Decyzji Wojewody... nr... znak:. z dnia 26 czerwca 2017 r. o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na rozbudowie drogi wojewódzkiej Nr.. od k.m.... do k.m.... relacji...-... wraz z budową obwodnic miejscowości:. i... oraz gminy..., stała się z mocy prawa własnością Województwa....

* W decyzji Wojewody... z dnia 18 grudnia 2017 r. znak:. ustalono odszkodowanie na rzecz Skarbu Państwa za przejęcie z mocy prawa przez Województwo... własności przedmiotowej nieruchomości oraz za wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego A,

* zgodnie z zaświadczeniem Urzędu Miasta i Gminy... wydanym w dniu 9 lutego 2018 r. znak:.., w dniu wydania ww. decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, tj. 26 czerwca 2017 r. działka nr 457/3 obręb..., gm.... nie była objęta planem miejscowym, a zgodnie i obowiązującą Zmianą Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy... uchwalonej Uchwałą Nr.. Rady Miejskiej w... z dnia 29 listopada 2007 r. i w obowiązującej Zmianie Nr.. Zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy... uchwalonej Uchwałą Nr.. Rady Miejskiej w... z dnia 29 czerwca 2016 r., działka nr 457/3 położona jest na terenach oznaczonych jako droga wojewódzka....-... wraz ze strefą uciążliwości.

Ponadto, iż aktem notarialnym Rep....sporządzonym w dniu 29 stycznia 2016 r. w Kancelarii Notarialnej notariusza... w... syndyk masy upadłości spółki pod firmą: A w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w... sprzedał prawo użytkowania wieczystego do nieruchomości gruntowej oznaczonej numerem ewidencyjnym 204/7 o powierzchni 30,2300 ha ujawnionej w księdze wieczystej.... Do chwili obecnej nie został sprostowany 1-0 księgi wieczystej... i nadal figuruje działka o numerze ewidencyjnym 204/7.

Na pytanie w wezwaniu, tj. "w jaki sposób są/były wykorzystywane przez Wnioskodawcę działki nr 457/3 i 499/4, których własność jest przenoszona na Województwo... (np. najem, dzierżawa, inna odpłatna umowa, zadania własne)? Informacje te należy podać odrębnie dla każdej z działek.", Wnioskodawca wskazał, że "dla działek nr 457/3 i 499/4, położonych w obrębie... gm...., stanowiących własność Skarbu Państwa zostało stwierdzone na podstawie Decyzji Wojewody... znak:. z dnia 11 lipca 1995 r. nabycie przez A prawo użytkowania wieczystego gruntu".

Na pytanie w wezwanie, tj.: "W jaki sposób były wykorzystywane przez Wnioskodawcę działki, z których w wyniku podziału powstały działki, których własność jest przenoszona na Województwo... (np. najem, dzierżawa, inna odpłatna umowa, zadania własne)? Informacje te należy podać odrębnie dla każdej z działek przed podziałem.", Wnioskodawca odpowiedział, że "Dla działek z których w wyniku podziału powstały działki nr 457/3 i 499/4, położonych w obrębie... gm....., stanowiących własność Skarbu Państwa zostało stwierdzone na podstawie Decyzji Wojewody... znak:. z dnia 11 lipca 1995 r., nabycie przez A prawo użytkowania wieczystego gruntu".

Województwa... nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Od 1 stycznia 2004 r. Gmina... nie posiada obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Dla działek z których w wyniku podziału powstały działki nr 457/3 i 499/4, położone w obrębie... gm...., których własność jest przenoszona na rzecz Województwa... nie obowiązywał miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Od 1 stycznia 2004 r. Gmina... nie posiada obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Dla działek nr 457/3 i 499/4, położonych w obrębie... gm...., nie zostały wydane decyzje o warunkach zabudowy.

Dla działek z których w wyniku podziału powstały działki nr 457/3 i 499/4, położonych w obrębie... gm...., nie zostały wydane decyzje o warunkach zabudowy.

Wnioskodawca nie występował z wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla działek nr 457/3 i 499/4, położonych w obrębie... gm.....

Wnioskodawca nie występował z wnioskiem o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla działek, z których w wyniku podziału powstały działki nr 457/3 i 499/4, położone w obrębie... gm.....

Działki nr 457/3 i 499/4 nie były wykorzystywane przez Wnioskodawcę wyłącznie do działalności zwolnionej z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Działki w wyniku których powstały działki, których własność jest przenoszona na Województwo... nie były wykorzystywane przez Wnioskodawcę wyłącznie do działalności zwolnionej z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca działki nr 457/3 i 499/4 wykorzystywał do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Działki z których w wyniku podziału powstały działki (oznaczone we wniosku jako nr 457/3 i 499/4) były wykorzystywane do czynności niepodlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przeniesienie własności wskazanych we wniosku nieruchomości z nakazu władzy publicznej w zamian za odszkodowanie nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 710 z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 cyt. ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również m.in.: przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie. W świetle cytowanych powyżej przepisów, w sytuacji przedstawionej we wniosku ma miejsce dostawa towarów (nieruchomości) w zamian za odszkodowanie, a zatem czynność, do której wprost odnosi się art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2 bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy). Od zasady tej ustawa przewiduje jednak pewne wyjątki. Na podstawie bowiem art. 15 ust. 6 cyt. ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia konkurencji. Organy władzy publicznej są podatnikami VAT jedynie w zakresie czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Powołany wyżej przepis art. 15 ust. 6 ustawy VAT wyłącza z opodatkowania organy publiczne, nawet wtedy, gdy pobierają z tytułu tej działalności wynagrodzenie. Czynności, w których organy te uczestniczą jako organy publiczne, to określone prawem czynności wykonywane w interesie publicznym. Zatem czynności, w stosunku do których organy publiczne nie są traktowane jako podatnicy, to czynności wykonywane przez nie w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych, a także czynności, do których wykonywania są uprawnione wyłącznie organy publiczne. Zatem dostawa (odszkodowanie) z tytułu przejęcia przedmiotowych działek podlega wyłączeniu z opodatkowania podatkiem VAT, ponieważ Skarb Państwa, reprezentowany przez Starostę... dla tej czynności nie działa w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Towarami, stosownie do art. 2 pkt 6 ustawy, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel w tym również przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie.

Na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź tez tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do "grona" usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7.

Zatem, każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (wierzyciel/nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym pomiędzy jej wykonaniem a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną czynność w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia. Wynagrodzenie musi być należne za wykonanie tego świadczenia.

Należy podkreślić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Jednocześnie, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług musi być wykonana przez podatnika.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 i 3 ustawy. W związku z prowadzeniem działalności gospodarczej u podatnika mogą wystąpić działania czy sytuacje, które nie generują opodatkowania podatkiem od towarów i usług. "Towarzyszą" one działalności gospodarczej i nie stanowią obok niej odrębnego przedmiotu działalności podatnika. Nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jednakże ich występowanie nie oznacza, że u podatnika występują czynności wykonywane poza działalnością gospodarczą. Za czynności zrównane z czynnościami wykonywanymi w ramach działalności gospodarczej uznaje się także nieodpłatną dostawę towarów lub nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste w przypadkach, o których mowa w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy. Uzasadnia to fakt, że chociaż czynności te z definicji nie mają związku z działalnością gospodarczą, w sytuacjach określonych w tych przepisach następuje obowiązek naliczenia podatku. Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową).

W art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1868). wskazano, iż powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie gospodarki nieruchomościami. Ustawa o gospodarce nieruchomościami, ustala zasady tej gospodarki w stosunku do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa oraz własność jednostek samorządu terytorialnego. W art. 13 ust. 1 tej ustawy wskazano, że "nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu, w szczególności sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się (...)". Każda z przykładowo wymienionych czynności należy do zakresu kompetencji jednostek samorządu terytorialnego (w tym powiatów), a w wyniku ich podjęcia dochodzi do odpłatnego lub nieodpłatnego wyzbycia się nieruchomości na rzecz innego podmiotu. Czynności te mogą być wykonywane także na rzecz Skarbu Państwa. Pod pojęciem obrotu nieruchomościami należy rozumieć również przekazanie nieruchomości gruntowej w drodze wywłaszczenia. W konsekwencji zatem przekazanie nieruchomości gruntowej w drodze wywłaszczenia należy do zakresu czynności podejmowanych przez jednostki samorządu terytorialnego w ramach ich działalności w zakresie obrotu (gospodarowania) nieruchomościami.

Stosownie do art. 98 ust. 1 z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2016 r. poz. 2147), działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe - z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą, z mocy prawa, odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis stosuje się odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

W myśl art. 98 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, za działki gruntu, o których mowa w ust. 1, przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem lub użytkownikiem wieczystym a właściwym organem. Przepis art. 131 stosuje się odpowiednio. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.

Na podstawie art. 112 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, wywłaszczenie nieruchomości polega na pozbawieniu albo ograniczeniu, w drodze decyzji, prawa własności, prawa użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego na nieruchomości.

W myśl art. 128 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, wywłaszczenie własności nieruchomości, użytkowania wieczystego lub innego prawa rzeczowego następuje za odszkodowaniem na rzecz osoby wywłaszczonej odpowiadającym wartości tych praw.

Natomiast, zgodnie z art. 131 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, w ramach odszkodowania właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu wywłaszczonej nieruchomości może być przyznana, za jego zgodą, odpowiednia nieruchomość zamienna.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że działki nr 457/3 i 499/4, zostały w 1995 r. oddane w użytkowanie wieczyste podmiotowi A. Na podstawie decyzji Wojewody... z dnia 26 czerwca 2017 r. został zatwierdzony podział działki 499/2 na działki o numerach 499/3 oraz 499/4 i zgodnie tą decyzją m.in. działki oznaczone numerami 457/3 oraz 499/4 zostały zajęte pod realizację inwestycji drogowej, za które na podstawie decyzji Wojewody... z dnia 18 grudnia 2017 r. ustalono odszkodowanie na rzecz Skarbu Państwa oraz odszkodowanie za wygaśnięcie prawa użytkowania wieczystego ustanowionego na działkach położonych w..., gm.... oznaczonych numerami 457/3 oraz 499/4.

Sprzedaż mienia komunalnego stanowi niewątpliwie jeden z zasadniczych rodzajów działalności gospodarczej Powiatu, w odniesieniu do którego Powiat działa jak podatnik podatku VAT. Nie budzi przy tym wątpliwości, że Powiat może działać w takim charakterze nawet wtedy, gdy dobra będące przedmiotem obrotu nie zostały nabyte z zamiarem późniejszej sprzedaży, lecz np. z mocy prawa. Powiat, będąc czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, jest również podatnikiem tegoż podatku z tytułu przeniesienia prawa własności nieruchomości w zamian za odszkodowanie na rzecz Województwa. Przedmiotem przeniesienia prawa własności będą bowiem składniki majątku tego podatnika. W przedmiotowej sprawie bez znaczenia pozostaje fakt, iż nabycie nieruchomości nastąpiło nieodpłatnie, z mocy prawa. Powiat, gospodarując mieniem i przenosząc prawo własności nieruchomości, działa jako podatnik podatku od towarów i usług.

Tym samym dokonując odpłatnego zbycia opisanej nieruchomości Powiat działa jako podatnik prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 w związku z ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej - (Dz.Urz.UE.L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z treści powołanego przepisu art. 15 ust. 6 ustawy wynika, że wyłączenie z kategorii podatników VAT organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy ma miejsce wówczas, gdy spełnione zostaną łącznie dwie przesłanki:

1.

podmiotem dokonującym czynności jest organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ i

2.

czynność mieści się w zakresie zadań nałożonych odrębnymi przepisami na ten podmiot (wymieniony w 1), dla realizacji których został on powołany i jednocześnie czynność ta nie jest wykonywana na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Innymi słowy organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach - gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań (a contrario z pierwszej części art. 15 ust. 6) oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych. Stąd też, aby uznać, że organ działa w zakresie swoich funkcji ustawowych i jednocześnie nie korzysta z formy cywilistycznej musi zaistnieć sytuacja tego rodzaju, że przy realizacji danego zadania organ ten wyposażony jest we władztwo publiczne, tj. występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do innych podmiotów uczestniczących w danej czynności.

Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy zaznaczyć należy, że ani organ władzy publicznej ani urząd obsługujący ten organ wydając nieruchomość za odszkodowaniem nie może skorzystać z wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy. W przypadku wywłaszczenia nieruchomości za odszkodowaniem nie są realizowane zadania, dla realizacji których organy te zostały powołane. Jednocześnie Powiat w przedmiotowym zakresie nie występuje jako podmiot prawa publicznego, lecz jako właściciel. Jego sytuacja w odniesieniu do kwestii własności nieruchomości przeznaczonej pod budowę drogi jest taka sama jak innych podmiotów, których dotknąć może decyzja lokalizacyjna.

Należy wskazać, że umożliwienie nieopodatkowania dostawy gruntów za odszkodowaniem przez Wnioskodawcę (w przypadku uznania, że działa w charakterze organu władzy publicznej) znacznie pogorszyłoby sytuację innych podmiotów dokonujących podobnych transakcji i prowadziłoby do znaczących zakłóceń konkurencji na rynku. Ponadto, jak wynika z orzecznictwa TSUE, działalność podmiotów prawa publicznego powinna być wykonywana w ramach właściwego dla nich reżimu prawnego. Natomiast jeżeli działają one na tych samych warunkach prawnych co prywatni przedsiębiorcy, nie wykonują takiej działalności jak organ władzy publicznej (wyrok TSUE z dnia 17 października 1989 r. w sprawach połączonych C-231/87 i C-129/88).

Wyjaśnić tu należy, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług nie podlega samo odszkodowanie, lecz stanowiące dostawę towarów - przeniesienie własności nieruchomości w zamian za wynagrodzenie przyjmujące formę odszkodowania.

Wobec powyższego należy wskazać, że przeniesienie przez Wnioskodawcę prawa własności działek oznaczonych numerami 457/3 i 499/4 na rzecz Województwa... w zamian za odszkodowanie stanowi odpłatną dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy, podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, a Wnioskodawca dla tej czynności działa jako podatnik prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną podatkiem od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 w związku z ust. 2 ustawy. W tym przypadku, odszkodowanie pełni funkcję wynagrodzenia za przeniesienie własności towarów, czyniąc tego rodzaju dostawę faktycznie odpłatną i ze względu na przedmiot, czynność taka objęta jest podatkiem od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie stanu faktycznego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów opisanego stanu faktycznego (w szczególności w przypadku błędnej klasyfikacji PKWiU wymienionych we wniosku czynności) lub zmiany stanu prawnego, niniejsza interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego... w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17,43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl