0113-KDIPT1-3.4012.163.2023.1.AG - Wyłączenie z VAT zbycia przedsiębiorstwa

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

15 marca 2023 r. wpłynął Pani wniosek z 8 marca 2023 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy wyłączenia darowizny przedsiębiorstwa zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów ustawy o podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych darowizny całego przedsiębiorstwa po stronie darującego.

Wnioskodawca - niżej podpisana (...), prowadziła jako osoba fizyczna działalność gospodarczą pod firmą (...).

W skład przedsiębiorstwa wchodzą:

- oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo - (...)

- patent do znaku towarowego (...),

- środki obrotowe w postaci towarów oraz zgromadzonych na rachunkach bankowych środków pieniężnych,

- należności i zobowiązania związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,

- prawa i zobowiązania wynikające ze stosunków zatrudnienia pracowników,

- prawa wynikające z umów najmu,

- licencja do programu księgowo - płacowego (...) firmy (...)

- księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej,

- tajemnice przedsiębiorstwa: kontakty z kontrahentami, obroty firmy, upusty, w szczególności sposób organizacji reklamy internetowej (...),

- firmowe rachunki bankowe, firmowe numery telefonów,

- środki trwałe takie jak:

- zestawy komputerowe (komputer + monitor) 17 szt., drukarki 6 szt.

oraz wyposażenie: wózki paletowe, biurka, szafy wolnostojące, regały, krzesła, stół, czajniki, grzejniki itp.

Wymienione składniki przedsiębiorstwa wraz ze wszystkimi zatrudnionymi w nim pracownikami zdaniem Wnioskodawcy stanowią zorganizowaną całość i spełniają definicję przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 kodeksu cywilnego.

(...) przekazała w formie darowizny całość opisanego wyżej przedsiębiorstwa na rzecz swojego męża, (...) (między małżonkami obowiązywał ustrój wspólnoty majątkowej).

(...) przyjął darowiznę od żony i kontynuuje działalność przedsiębiorstwa. W tym celu założył działalność gospodarczą i prowadzi ją pod firmą (...)

W wyniku darowizny (...) przejął na podst. art. 23 (¹) k.p. wszystkich pracowników oraz wyżej opisany majątek przedsiębiorstwa i kontynuuje jego działalność pod firmą (...).

Po przekazaniu składników majątku objętych zakresem wniosku zakończyła Pani w ogóle prowadzenie działalności gospodarczej.

Przedmiot darowizny podany we wniosku stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych w pełni wystarczający do samodzielnej kontynuacji przez Pani męża działalności prowadzonej w dotychczasowym zakresie przez Panią.

Prowadzenie dalszej działalności przez Pani męża nie będzie wymagało angażowania innych składników majątku, ani podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych.

Pytanie

1. Czy przy zbyciu, w formie darowizny, całości przedsiębiorstwa opisanego we wniosku, będzie miał zastosowanie art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług ? W konsekwencji, czy powyższa czynność prawna będzie uprawniała do niestosowania przepisów ww. ustawy (na podstawie art. 6) jako transakcji przekazania całego przedsiębiorstwa?

2. Czy w związku z pytaniem 1, darowanie ww. przedsiębiorstwa nie będzie wiązało się z koniecznością zapłaty podatku od towarów i usług przez Panią?

Pani stanowisko w sprawie

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że powyższa czynność zarówno po stronie darczyńcy jak i obdarowanego nie podlega przepisom ustawy od podatku od towarów i usług na podstawie art. 6 ww. ustawy o podatku od towarów i usług z uwagi na przekazanie w całości przedsiębiorstwa w drodze darowizny, uznając, że opis ww. przedsiębiorstwa dokonany jak we wniosku jest kompletny - zgodny z art. 55 k.c. i uprawnia do zastosowania art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług w części dotyczącej zbycia całego przedsiębiorstwa.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą":

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W świetle art. 2 pkt 6 ustawy:

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

W świetle art. 2 pkt 22 ustawy:

Sprzedaż to odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Jednocześnie na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Przepisy art. 6 wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszczące się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te nie podlegają opodatkowaniu.

Przy czym należy zaznaczyć, że użyte w cyt. przepisie sformułowanie "transakcje zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Należy zauważyć, że powyższa regulacja stanowi implementację art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady.

W świetle art. 19 Dyrektywy 2006/112/WE Rady, w przypadku przekazania, odpłatnie lub nieodpłatnie lub jako aportu do spółki całości lub części majątku, państwa członkowskie mogą uznać, że dostawa towarów nie miała miejsca i że w takim przypadku osoba, której przekazano towary, będzie traktowana jako następca prawny przekazującego. W przypadkach gdy odbiorca nie podlega w pełni opodatkowaniu, państwa członkowskie mogą przedsięwziąć środki niezbędne w celu uniknięcia zakłóceń konkurencji. Mogą także przyjąć wszelkie niezbędne środki, aby zapobiec uchylaniu się od opodatkowania lub unikaniu opodatkowania poprzez wykorzystanie przepisów niniejszego artykułu.

Jak już wskazano, ustawodawca na mocy art. 6 pkt 1 ustawy wyłączył od opodatkowania podatkiem od towarów i usług zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Zaznaczyć należy, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji "przedsiębiorstwa". Dlatego też, dla potrzeb przepisów ustawy o podatku od towarów i usług należy posłużyć się definicją sformułowaną w art. 55¹ ustawy dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.), zwanej dalej "Kodeks cywilny". Zgodnie z tym przepisem:

Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Przedsiębiorstwo jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy zbywany majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Zatem składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Jeżeli warunki, o których mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego, zostaną spełnione, to zbycie takiego przedsiębiorstwa do innego podmiotu, nie będzie podlegało przepisom ustawy.

W wyroku C-497/01 (w sprawie Zita Modes) Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) stwierdził, iż "pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów". Ponadto TSUE stwierdził, iż fakt, że VI Dyrektywa nie zawiera definicji pojęcia przedsiębiorstwa lub jego części, nie oznacza, że państwa członkowskie mają swobodę jego interpretacji. Pojęcia w niej używane powinny być interpretowane w sposób jednolity i niezależny od innych przepisów, z wyjątkiem sytuacji, gdy sama Dyrektywa daje państwom członkowskim jasną dyspozycję do zdefiniowania pojęcia w krajowej legislacji. TSUE wskazał też, iż nabywca musi jednak posiadać zamiar kontynuowania działalności gospodarczej przejmowanego przedsiębiorstwa lub jego części, nie zaś jedynie natychmiast likwidować daną działalność i sprzedać przejęte mienie.

Na tę ostatnią okoliczność, czyli przydatność zespołu składników do prowadzenia (kontynuowania) działalności przez nabywcę, zwrócił uwagę TSUE w wyroku C-408/98 (Abbey National Plc), podzielając opinię Rzecznika Generalnego z dnia 13 kwietnia 2000 r., który stwierdził, iż "rozwiązanie przyjęte w Zjednoczonym Królestwie wydaje się rozsądne: gdy aktywa stanowiące część przedsiębiorstwa zdolną do odrębnego funkcjonowania są zbywane w taki sposób, że sprzedana część kontynuuje swoją działalność, ma zastosowanie opcja, z której Zjednoczone Królestwo skorzystało na mocy art. 5 (8) VI Dyrektywy i uznaje się, że nie nastąpiła dostawa towarów".

Zatem, zbycie przedsiębiorstwa ma miejsce wówczas, gdy cały majątek przedsiębiorstwa przechodzi na własność jednego nabywcy, który kontynuuje działalność gospodarczą zbywcy. O tym czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa decyduje pełen zakres przekazanego majątku, praw i zobowiązań, wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, że doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.

Przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 6 pkt 1 ustawy, należy również uwzględnić:

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z treści wniosku wynika, że prowadziła Pani jako osoba fizyczna działalność gospodarczą pod firmą (...). Wchodzące w skład przedsiębiorstwa składniki wraz ze wszystkimi zatrudnionymi w nim pracownikami Pani zdaniem stanowią zorganizowaną całość i spełniają definicję przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 kodeksu cywilnego. Przekazała Pani w formie darowizny całość przedsiębiorstwa na rzecz swojego męża, (...). (...) przyjął darowiznę od Pani i kontynuuje działalność przedsiębiorstwa. W tym celu założył działalność gospodarczą i prowadzi ją pod firmą (...). W wyniku darowizny (...) przejął na podst. art. 23 (¹) k.p. wszystkich pracowników oraz majątek przedsiębiorstwa. Po przekazaniu składników majątku zakończyła Pani prowadzenie działalności gospodarczej. Przedmiot darowizny stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych w pełni wystarczający do samodzielnej kontynuacji przez Pani męża działalności prowadzonej w dotychczasowym zakresie przez Panią. Prowadzenie dalszej działalności przez Pani męża nie będzie wymagało angażowania innych składników majątku, ani podejmowania dodatkowych działań faktycznych lub prawnych.

Wątpliwości Pani dotyczą wyłączenia darowizny przedsiębiorstwa zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Analiza przedstawionego stanu faktycznego oraz treści powołanych przepisów prawa, prowadzi do stwierdzenia, że skoro, darowizna stanowiła - jak wynika z wniosku - zbycie przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego, a Nabywca, przy pomocy składników wchodzących w skład przedsiębiorstwa, bez konieczności angażowania dodatkowych składników majątku kontynuuje działalność prowadzoną dotychczas przez Panią, to transakcja ta podlegała wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Pani, że darowizna przedsiębiorstwa nie podlegała przepisom ustawy o podatku od towarów i usług, uznałem za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosuje się Pani do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 259 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.).