0113-KDIPT1-2.4012.80.2018.1.KW - Opodatkowanie podatkiem VAT rekompensaty zasądzonej na rzecz gminy wyrokiem sądu.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 19 kwietnia 2018 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0113-KDIPT1-2.4012.80.2018.1.KW Opodatkowanie podatkiem VAT rekompensaty zasądzonej na rzecz gminy wyrokiem sądu.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 lutego 2018 r. (data wpływu 2 lutego 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania rekompensaty zasądzonej wyrokiem Sądu, a w konsekwencji braku podwyższenia podstawy opodatkowania i braku konieczności wystawienia faktury korygującej z tego tytułu - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 lutego 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania rekompensaty zasądzonej wyrokiem Sądu, a w konsekwencji braku podwyższenia podstawy opodatkowania i braku konieczności wystawienia faktury korygującej z tego tytułu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Miasto... jest miastem na prawach powiatu, definiowanym zgodnie z art. 92 ust. 2 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1868) jako gmina wykonująca zadania powiatu na zasadach określonych w tej ustawie. Stosownie do przepisów ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1875 z późn. zm.), Miasto jest jednostką samorządu terytorialnego posiadającą osobowość prawną, wykonującą zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność (art. 2 ust. 1 i 2).

Wnioskodawca posiada status czynnego podatnika podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. W konsekwencji zawierania takich umów Miasto wykonuje czynności w ramach działalności gospodarczej definiowanej na gruncie i dla celów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221), zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy (dalej: ustawa). Należy zauważyć, że zdecydowana większość zadań realizowanych przez Miasto jest wykonywana w reżimie publicznoprawnym jako realizacja zadań własnych, o których mowa w art. 7 ustawy o samorządzie gminnym i art. 4 ustawy o samorządzie powiatowym oraz zadań zleconych z zakresu administracji rządowej. Jednym z zadań własnych są sprawy gospodarki nieruchomościami (art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o samorządzie gminnym, art. 4 ust. 1 pkt 10 ustawy o samorządzie powiatowym).

Zasady gospodarowania nieruchomościami stanowiącymi własność jednostek samorządu terytorialnego określa ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. 121 z późn. zm.). Miasto będąc właścicielem lokali mieszkalnych dokonuje m.in. ich sprzedaży. Umową ustanowienia i sprzedaży odrębnej własności lokalu z dnia 10 czerwca 2015 r. (Akt not. Rep...) Miasto zbyło osobom fizycznym (dotychczasowemu najemcy lokalu oraz jego małżonce) lokal mieszkalny wraz ze związanym z tym lokalem udziałem w prawie własności działki gruntu oraz częściach wspólnych położonego na niej budynku i innych urządzeń, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli poszczególnych lokali. Transakcja sprzedaży została przeprowadzona zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami (dalej: ugn) oraz aktami prawa miejscowego: Uchwałą Nr.. Rady Miejskiej w... z dnia 26 czerwca 1997 r. w sprawie wyrażenia zgody na sprzedaż odrębnej własności samodzielnych lokali mieszkalnych oraz współwłasności w częściach ułamkowych gruntu i części wspólnych budynku; Uchwałą Nr.. Rady Miejskiej w... z dnia 25 marca 1998 r. w sprawie przyznania pierwszeństwa w nabywaniu lokali mieszkalnych ich najemcom w budynkach stanowiących własność Gminy Miasto...; Uchwałą nr. Rady Miasta... z dnia 24 października 2014 r. w sprawie udzielenia bonifikaty przy sprzedaży lokali mieszkalnych stanowiących własność Miasta oraz określenia warunków jej stosowania.

Zgodnie z art. 37 ust. 2 pkt 1 ugn przedmiotowa nieruchomość została zbyta w drodze bezprzetargowej na rzecz osoby, której przysługiwało pierwszeństwo w jej nabyciu stosownie do art. 34 ust. 1 pkt 3 tj. osoby, która była najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony. W myśl art. 67 ust. 3 ugn przy sprzedaży nieruchomości w drodze bezprzetargowej, o której mowa w art. 37 ust. 2 i 3, cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż jej wartość (...). Na podstawie art. 68 ust. 1 pkt 7 ugn właściwy organ może udzielić bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, na podstawie odpowiednio zarządzenia wojewody albo uchwały rady lub sejmiku, jeżeli nieruchomość jest sprzedawana jako lokal mieszkalny. Zgodnie z art. 68 ust. 1a ugn bonifikata obejmuje cenę lokalu, w tym cenę udziału w prawie własności gruntu. W sprawie udzielenia bonifikaty Rada Miasta... podjęła w dniu 24 października 2014 r. ww. Uchwałę Nr.., z treści której wynika, iż wyraża się zgodę na udzielenie bonifikaty przy sprzedaży lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Miasta - w wysokości 75% od ceny ich sprzedaży ustalonej zgodnie z przepisami ustawy o gospodarce nieruchomościami, najemcom lokali mieszkalnych, którzy złożą wnioski o ich wykup w terminie do dnia 31 grudnia 2014 r. oraz gdy najemca lokalu nie posiada żadnych zaległości w opłacaniu należności z tytułu opłat czynszowych, umowa najmu lokalu zawarta jest na czas nieoznaczony, najemca lokalu zadeklaruje jednorazowe uiszczenie całej ceny sprzedaży lokalu mieszkalnego, najemca lokalu lub jego małżonek nie posiadają tytułu prawnego do innego lokalu mieszkalnego lub do budynku mieszkalnego, najemca lokalu lub jego małżonek nie korzystali z bonifikaty przy nabyciu innego lokalu mieszkalnego z zasobu mieszkaniowego Miasta....

W § 2 pkt 2 przedmiotowej umowy ustanowienia i sprzedaży odrębnej własności lokalu nabywcy oświadczyli między innymi, iż nie posiadają tytułu prawnego do innego lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego i nie korzystali z bonifikaty przysługującej przy nabyciu innego lokalu mieszkalnego z zasobu mieszkaniowego Miasta.... Cena sprzedaży przedmiotowego lokalu mieszkalnego wraz ze związanym z tym lokalem udziałem w prawie własności działki gruntu oraz częściach wspólnych położonego na niej budynku i innych urządzeń po udzieleniu 75% bonifikaty o wartości 114 750 zł, wyniosła 38 250 zł. Miasto wystawiło dwie faktury dokumentujące otrzymanie całości zapłaty na poczet przedmiotowej sprzedaży. Zgodnie z art. 29a ust. 7 pkt 2 ustawy podstawę opodatkowania pomniejszono o kwotę udzielonej bonifikaty.

W październiku 2016 r. Komenda Miejska Policji w... zawiadomiła Urząd Miasta... o doprowadzeniu przez nabywców w dniu 10 czerwca 2015 r. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Urzędu Miasta... w kwocie 114 750 zł, poprzez wprowadzenie w błąd co do spełniania warunków do skorzystania z zakupu lokalu mieszkalnego z bonifikatą (czyn z art. 286 § 1 Kodeksu karnego). W dniu 19 kwietnia 2017 r. Sąd Rejonowy w... II Wydział Karny wydał w sprawie sygn. akt... wyrok w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej, mocą którego uznał oskarżonych za winnych popełnienia zarzucanego im czynu z art. 286 § 1 k.k., tj. doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Urzędu Miasta... w kwocie 114 750 zł, poprzez wprowadzenie w błąd co do spełniania warunków do skorzystania z bonifikaty na zakup lokalu mieszkalnego z zasobów komunalnych Urzędu Miasta... w zakresie nieposiadania tytułu prawnego do innego lokalu mieszkalnego, składając pisemne oświadczenie o nieposiadaniu tytułu prawnego do innego lokalu mieszkalnego, w wyniku czego dokonali zakupu lokalu mieszkalnego za wartość pomniejszoną o 75% bonifikatę o wartości 114 750 zł. W ww. wyroku Sąd orzekł wobec oskarżonych m.in. solidarny obowiązek zapłaty na rzecz pokrzywdzonego - Urzędu Miasta... kwoty 114 750 zł tytułem naprawienia w całości wyrządzonej szkody. Wyrok uprawomocnił się w dniu 22 maja 2017 r. Miasto nie było stroną tego postępowania karnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zasądzony wyrokiem Sądu Rejonowego w... II Wydział Karny w sprawie sygn. akt... obowiązek zapłaty na rzecz pokrzywdzonego - Urzędu Miasta... kwoty 114 750 zł tytułem naprawienia w całości wyrządzonej szkody, skutkuje podwyższeniem ceny przedmiotowej sprzedaży oraz w konsekwencji koniecznością wystawienia faktury korygującej podwyższającej podstawę opodatkowania czy też nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Zdaniem Wnioskodawcy, zasądzony wyrokiem Sądu Rejonowego w... II Wydział Karny w sprawie sygn. akt... obowiązek zapłaty na rzecz pokrzywdzonego - Urzędu Miasta... kwoty 114 750 zł tytułem naprawienia w całości wyrządzonej szkody, nie skutkuje podwyższeniem ceny przedmiotowej sprzedaży oraz nie rodzi konieczności wystawienia faktury korygującej podwyższającej podstawę opodatkowania, a w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również: 1) przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie; 2) wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione; 3) wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej; 4) wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta; 5) ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego; 6) oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste; 7) zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 1 przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: 1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; 2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; 3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zasądzony wyrokiem Sądu obowiązek zapłaty na rzecz pokrzywdzonego kwoty 114 750 zł tytułem naprawienia w całości wyrządzonej szkody, nie znajduje się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, wymienionych w art. 7 ust. 1 i art. 8 ust. 1 ustawy. Nałożony na nabywców wyrokiem Sądu obowiązek zapłaty, będąc rekompensatą za wyrządzoną szkodę, nie stanowi wynagrodzenia za wykonaną usługę (nie jest płatnością, której następstwem jest wykonanie świadczenia na rzecz nabywców). Jego przyczyną jest bowiem, czyn niedozwolony, dla zaistnienia którego konieczne jest wystąpienie bezprawności, wynikające z naruszenia przepisów prawa. W opisanej sytuacji zaistniały podstawy do ponoszenia odpowiedzialności deliktowej, będącej konsekwencją czynów niedozwolonych, o czym mowa w art. 415 ustawy z dnia 26 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.).

Z art. 68 ust. 2 ugn wynika, że jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia nabycia, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Zwrot następuje na żądanie właściwego organu. W opisanej sytuacji nie zachodzą przesłanki wynikające z art. 68 ust. 2 ugn skutkujące obowiązkiem zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji na żądanie właściwego organu. Nabywcy przedmiotowego lokalu mieszkalnego nie zbyli tej nieruchomości, pozostają jej właścicielami, a Miasto nie ma żadnych podstaw prawnych do wystąpienia z żądaniem zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. W związku z powyższym nie można zatem stwierdzić, że zmianie (podwyższeniu) ulega cena sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, a tym samym - nie można stwierdzić, że podwyższeniu ulega podstawa opodatkowania. Nie ma także podstaw prawnych do wystawienia faktury korygującej, bowiem nie zachodzi żadna z przesłanek wynikająca z art. 106j ust. 1 ustawy, obligująca podatnika do wystawienia faktury korygującej.

Reasumując, zasądzony wyrokiem Sądu Rejonowego w... II Wydział Karny w sprawie sygn. akt... obowiązek zapłaty na rzecz pokrzywdzonego - Urzędu Miasta... kwoty 114 750 zł tytułem naprawienia w całości wyrządzonej szkody, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Jak stanowi art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1.

przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2.

wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3.

wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4.

wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5.

ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

6.

oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7.

zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

Przez towary - na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast przez sprzedaż - w myśl art. 2 pkt 22 ustawy - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja "świadczenia usług" ma charakter dopełniający definicję "dostawy towarów" i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej. Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Z pojęcia usługi będzie natomiast wyłączone takie świadczenie, którego treścią jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stanowi ono bowiem dostawę towarów. Przy ocenie charakteru świadczenia, jako usługi, należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów. Jeśli tylko mamy do czynienia ze świadczeniem, to na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług stanowi ono albo usługę, albo dostawę towarów.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Co więcej, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Odnośnie odpłatności za świadczenie należy zauważyć, że ustawa nie definiuje co należy rozumieć przez czynność odpłatną. Jednak dla uznania, że dostawa towarów oraz świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bezwzględnym warunkiem jest "odpłatność" za daną czynność, co wynika z cytowanego przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Można w tym miejscu wskazać, że kwestia odpłatności była wielokrotnie przedmiotem rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W wyroku z dnia 1 kwietnia 1982 r. w sprawie C-89/81 Hong-Kong Trade Development Council, TSUE stwierdził, że wskazane w sprawie czynności podlegają opodatkowaniu jedynie wtedy, gdy zostały wykonane odpłatnie. Analizując głębiej ten problem Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z dnia 8 marca 1988 r. w sprawie Apple and Pear Development Council stwierdził, że czynność można uznać za dokonaną odpłatnie, gdy istnieje bezpośrednia i jasno zindywidualizowana korzyść po stronie dostawcy towaru lub usługi, a ponadto odpłatność za otrzymane świadczenie (towar lub usługę pozostaje w bezpośrednim związku z czynnością, która miałaby być opodatkowana tym podatkiem).

Wobec powyższego należy wskazać, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na pojęcie odszkodowania, które zostało uregulowane w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.). Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Kodeks cywilny rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 Kodeksu cywilnego) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 Kodeksu cywilnego).

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W myśl art. 415 Kodeksu cywilnego kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Z kolei jak stanowi art. 46 § 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. z 2017 r. poz. 2204 z późn. zm.) w razie skazania sąd może orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, stosując przepisy prawa cywilnego, obowiązek naprawienia, w całości albo w części, wyrządzonej przestępstwem szkody lub zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; przepisów prawa cywilnego o możliwości zasądzenia renty nie stosuje się.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Zatem jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z czynnością mającą charakter świadczenia, wówczas kwota wypłaconych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Zatem ustalanie statusu wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.

W tym miejscu należy wskazać, że w świetle art. 37 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2018 r. poz. 121, z późn. zm.), z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, nieruchomości są sprzedawane lub oddawane w użytkowanie wieczyste w drodze przetargu. Jak stanowi ust. 2 pkt 5 powyższego artykułu, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli sprzedaż nieruchomości następuje na rzecz jej użytkownika wieczystego.

W myśl art. 67 ust. 3 ww. ustawy o gospodarce nieruchomościami, przy sprzedaży nieruchomości w drodze bezprzetargowej, o której mowa w art. 37 ust. 2 i 3, cenę nieruchomości ustala się w wysokości nie niższej niż jej wartość, z zastrzeżeniem ust. 3a.

Zgodnie z art. 68 ust. 1 tej ustawy, właściwy organ może udzielić bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3, na podstawie odpowiednio zarządzenia wojewody albo uchwały rady lub sejmiku, jeżeli nieruchomość jest sprzedawana:

1.

na cele mieszkaniowe, na realizację urządzeń infrastruktury technicznej oraz innych celów publicznych;

2.

osobom fizycznym i osobom prawnym, które prowadzą działalność charytatywną, opiekuńczą, kulturalną, leczniczą, oświatową, naukową, badawczo-rozwojową, wychowawczą, sportową lub turystyczną, na cele niezwiązane z działalnością zarobkową, a także organizacjom pożytku publicznego na cel prowadzonej działalności pożytku publicznego;

3.

stowarzyszeniom ogrodowym w rozumieniu ustawy z dnia 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych z przeznaczeniem na rodzinne ogrody działkowe;

4.

poprzedniemu właścicielowi lub jego spadkobiercy, jeżeli nieruchomość została od niego przejęta przed dniem 5 grudnia 1990 r.;

5.

na rzecz Skarbu Państwa albo na rzecz jednostki samorządu terytorialnego;

6.

kościołom i związkom wyznaniowym, mającym uregulowane stosunki z państwem, na cele działalności sakralnej;

7.

jako lokal mieszkalny;

8.

w wyniku uwzględnienia roszczeń, o których mowa w art. 209a ust. 1 i ust. 2;

9.

spółdzielniom mieszkaniowym w związku z ustanowieniem odrębnej własności lokali lub z przeniesieniem własności lokali lub domów jednorodzinnych;

10.

osobie, o której mowa w art. 37 ust. 2 pkt 6, z zastrzeżeniem, że nieruchomość przyległa jest przeznaczona lub wykorzystywana na cele mieszkaniowe;

11.

podmiotom, o których mowa w art. 61 ust. 1;

12.

na cele realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 5 lit. a ustawy z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2017 r. poz. 1023, 1529 i 1566).

Ustęp 1b ww. artykułu stanowi, że w zarządzeniu wojewody albo uchwale rady lub sejmiku, o których mowa w ust. 1, określa się w szczególności warunki udzielania bonifikat i wysokość stawek procentowych. Zarządzenie wojewody albo uchwała rady lub sejmiku stanowi akt prawa miejscowego lub może dotyczyć indywidualnych nieruchomości.

Z art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika, że jeżeli nabywca nieruchomości zbył nieruchomość lub wykorzystał ją na inne cele niż cele uzasadniające udzielenie bonifikaty, przed upływem 10 lat, a w przypadku nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny przed upływem 5 lat, licząc od dnia nabycia, jest zobowiązany do zwrotu kwoty równej udzielonej bonifikacie po jej waloryzacji. Zwrot następuje na żądanie właściwego organu.

Z kolei stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem

ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Podstawa opodatkowania - stosownie do art. 29a ust. 1 ustawy - obejmuje:

1.

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2.

koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Natomiast stosownie do ust. 7 ww. artykułu ustawy, podstawa opodatkowania nie obejmuje kwot:

1.

stanowiących obniżkę cen w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty;

2.

udzielonych nabywcy lub usługobiorcy opustów i obniżek cen, uwzględnionych w momencie sprzedaży;

3.

otrzymanych od nabywcy lub usługobiorcy jako zwrot udokumentowanych wydatków poniesionych w imieniu i na rzecz nabywcy lub usługobiorcy i ujmowanych przejściowo przez podatnika w prowadzonej przez niego ewidencji na potrzeby podatku.

Powołany wyżej przepis art. 29a ust. 1 ustawy określa zasadę ogólną odnoszącą się do podstawy opodatkowania. W myśl tej zasady ogólnej, podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej.

Ponadto należy wskazać, że na podstawie art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

1.

sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem;

2.

sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju i sprzedaż wysyłkową na terytorium kraju na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

3.

wewnątrzwspólnotową dostawę towarów na rzecz podmiotu innego niż wskazany w pkt 1;

4.

otrzymanie przez niego całości lub części zapłaty przed dokonaniem czynności, o których mowa w pkt 1 i 2, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów lub czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 4.

W myśl art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Zatem z ww. przepisów ustawy wynika, że do wystawienia faktury zobowiązany jest podmiot, który wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Stosownie zaś do art. 106j ust. 1 ustawy, w przypadku gdy po wystawieniu faktury:

1.

udzielono obniżki ceny w formie rabatu, o której mowa w art. 29a ust. 7 pkt 1,

2.

udzielono opustów i obniżek cen, o których mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1,

3.

dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań,

4.

dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4,

5.

podwyższono cenę lub stwierdzono pomyłkę w cenie, stawce, kwocie podatku lub w jakiejkolwiek innej pozycji faktury

- podatnik wystawia fakturę korygującą.

Z przytoczonych uregulowań wynika, iż istotą faktur korygujących jest korekta faktur pierwotnych. Faktury korygujące wystawia się w celu udokumentowania ostatecznej wielkości sprzedaży w danym okresie rozliczeniowym.

Odnosząc się do okoliczności sprawy należy stwierdzić, iż na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług brak podstaw, aby stwierdzić, że u Wnioskodawcy wystąpiła szkoda, za którą Wnioskodawca otrzymał odszkodowanie. W przedmiotowej sprawie otrzymana przez Zainteresowanego kwota nie wiązała się z powstałą szkodą. Zasądzona wyrokiem Sądu kwota 114 750 zł jest związana jedynie ze sprzedażą mieszkania, którego cena została obniżona w związku ze złożonym przez nabywców oświadczeniem, wskazującym na spełnienie określonych warunków.

W niniejszej sprawie sam fakt stwierdzenia, że w wyniku podania nieprawdy przez stronę umowy Wnioskodawca sprzedał mieszkanie po obniżonej cenie, nie daje podstaw do twierdzenia o wystąpieniu szkody. Zaś określenie, że kwota różnicy w cenie jaką ma dopłacić nabywca jest odszkodowaniem "w związku z podaniem nieprawdy przy zawieraniu umowy sprzedaży co doprowadziło Wnioskodawcę do sprzedaży mieszkania po obniżonej cenie" także szkody tej nie określa. Nadmienić również trzeba, że to, iż pierwotnie sprzedano lokal po obniżonej cenie nie oznacza, że w przypadku gdy wyjdą na jaw okoliczności wskazujące, że nabywca nie spełnił warunku do nabycia lokalu z bonifikatą, Wnioskodawca nie ma prawa żądać dopłaty do pełnej ceny lokalu.

W przedmiotowej sprawie z opisu wynika, że na podstawie odpowiednich przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami w określonych okolicznościach gmina może sprzedać dotychczasowym najemcom lokale i jednocześnie, po spełnieniu przez nich warunków określonych w ustawie jak i w uchwale/uchwałach rady, gmina może udzielić bonifikaty od ceny ustalonej zgodnie z art. 67 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Jeżeli zatem okaże się, że nabywca określonych warunków nie spełnił, to nie ma prawa do bonifikaty. Przedmiotową sytuację można porównać do sytuacji określonej w art. 68 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, gdzie w przypadku niespełnienia warunku wskazanego w tym przepisie bonifikatę należy zwrócić. Brak tytułu prawnego do innego lokalu/budynku też był, jak wskazał Wnioskodawca, jednym z warunków uzyskania bonifikaty, co oznacza, że w przypadku gdy okazało się, że nabywca tego warunku nie spełnił nie ma prawa do bonifikaty. Tym samym kwotę 114.750 zł należy uznać za dopłatę do ceny sprzedaży lokalu (podwyższenie ceny).

Reasumując, mając na uwadze przedstawiony powyżej opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie zasądzona wyrokiem Sądu kwota 114 750 zł tytułem naprawienia w całości wyrządzonej Wnioskodawcy szkody stanowi w istocie podwyższenie kwoty, za którą lokal został przez Wnioskodawcę sprzedany. Ze względu na złożenie przez kupujących oświadczenia o spełnieniu warunków do otrzymania bonifikaty, Miasto sprzedając lokal udzieliło kupującym bonifikaty w kwocie 114 750 zł. W związku jednak z wprowadzeniem w błąd Wnioskodawcy, co do spełnienia warunków do skorzystania z bonifikaty na zakup lokalu, na podstawie wyroku Sądu, nabywcy musieli zapłacić Wnioskodawcy kwotę 114 750 zł w związku z uprzednim obniżeniem ceny sprzedaży mieszkania, doprowadzając tym samym do podwyższenia otrzymanej przez Wnioskodawcę kwoty za sprzedany lokal. Należy zatem uznać, że w sprawie doszło do podwyższenia ceny sprzedaży lokalu i konieczne jest wystawienie faktury korygującej podwyższającej podstawę opodatkowania.

Jednocześnie należy stwierdzić, iż kwalifikacja określonych płatności na gruncie odrębnych przepisów nie może przesądzać o ich kwalifikacji na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, co oznacza, że zasądzona wyrokiem Sądu kwota 114 750 zł stanowi dopłatę do ceny za sprzedany lokal.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl