0113-KDIPT1-2.4012.602.2018.2.KW - Moment odliczenia podatku VAT w związku z zawartą ugodą w postępowaniu sądowym.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 31 października 2018 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0113-KDIPT1-2.4012.602.2018.2.KW Moment odliczenia podatku VAT w związku z zawartą ugodą w postępowaniu sądowym.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 sierpnia 2018 r. (data wpływu 17 sierpnia 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 18 października 2018 r. (data wpływu 24 października 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie momentu odliczenia podatku naliczonego w związku z zawartą ugodą w postępowaniu sądowym - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 sierpnia 2018 r. wpłynął do tutejszego Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie momentu odliczenia podatku naliczonego w związku z zawartą ugodą w postępowaniu sądowym.

Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 18 października 2018 r. poprzez doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Spółdzielnia Mieszkaniowa w... (zwana dalej Spółdzielnią) jest czynnym zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Spółdzielnia zajmuje się zaspokajaniem potrzeb mieszkaniowych jej członków i ich rodzin oraz właścicieli lokali, bądź uprawnionych z tytułu spółdzielczych własnościowych praw do lokali, niebędących jednak członkami Spółdzielni. Zaspokajanie powyższych potrzeb przez Spółdzielnię odbywa się poprzez dostarczanie samodzielnych lokali mieszkalnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Spółdzielnia administruje dwoma wyodrębnionymi osiedlami budynków wielomieszkaniowych.

W związku ze swoją działalnością Spółdzielnia wykonuje czynności polegające na eksploatacji i utrzymaniu nieruchomości (lokali) tak na rzecz osób będących i niebędących jej członkami, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, czy prawo odrębnej własności lokali mieszkalnych, za które są pobierane opłaty, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych. Nie są to jedyne czynności, których dokonywała Spółdzielnia, aby realizować cel przywołany powyżej. Mianowicie między innymi Spółdzielnia przeprowadzała inwestycje budowlane, w których występowała jako inwestor. Po realizacji inwestycji budowlanych - tj. oddaniu do użytku budynków wielomieszkaniowych - Spółdzielnia przenosiła odrębną własność lokali w tych nowo wzniesionych budynkach. Spółdzielnia nie realizowała jednak samodzielnie robót budowlanych przywołanych powyżej, ale wyłoniwszy Generalnego Wykonawcę, powierzyła mu kompleksowe wykonanie robót budowlanych w zakresie wzniesienia budynków wielomieszkaniowych.

W związku z wykonaniem robót budowlanych, Generalny Wykonawca wystawił szereg faktur VAT. Jednakowoż wystawiona została co najmniej jedna faktura VAT (faktura VAT Nr.. z dnia 17 lipca 2014 r. - zwana dalej kwestionowaną fakturą VAT), dla wystawienia której, według opinii Spółdzielni nie było podstawy prawnej, ani faktycznej. Do kwestionowanej faktury VAT dołączony został protokół odbioru prac z dnia 15 maja 2012 r. (brak oryginału tego protokołu odbioru). Na podstawie posiadanych przez Spółdzielnię dokumentów nie ustalono, by w maju 2012 r. były prowadzone prace związane z wykonaniem sieci wodno-kanalizacyjnych. Więcej nawet, według Spółdzielni, jakkolwiek roboty, których dotyczy kwestionowana faktura VAT, zostały wykonane, to zostały one zafakturowane uprzednio przez Generalnego Wykonawcę na podstawie innego stosunku prawnego (tj. umowy dotyczącej wzniesienia innych budynków wielorodzinnych - umów takich, zawieranych w odniesieniu do budowy różnych budynków wielomieszkaniowych było kilka) i, co istotne, zostały opłacone na podstawie faktur VAT wystawionych uprzednio (tj. przed wystawieniem kwestionowanej faktury VAT). Co do należności, objętej kwestionowaną fakturą VAT między Spółdzielnią a Generalnym Wykonawcą wszczęty został spór sądowy.

Dotąd Spółdzielnia kwestionowaną fakturę VAT, przywołaną powyżej, traktowała jak fakturę stwierdzającą czynność, która nie została wykonana (vide: art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług). Kwestionowana faktura VAT, jakkolwiek nie została zwrócona Generalnemu Wykonawcy przez Spółdzielnię, to została przez Spółdzielnię przekazana do Prokuratury w związku z zawiadomieniem o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Generalny Wykonawca wytoczył Spółdzielni powództwo o zapłatę należności objętej kwestionowaną fakturą VAT. W toku postępowania sądowego zawarta została jednak ugoda, na podstawie której Spółdzielnia zobowiązała się do zapłaty na rzecz Generalnego Wykonawcy części kwoty objętej kwestionowaną fakturą bez odsetek ustawowych za opóźnienie.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał:

1.

ugoda została zawarta dnia 24 lipca 2018 r.;

2.

ugoda jako taka nie podlega uprawomocnieniu, z drugiej strony wskazać należy, że uprawomocnieniu podlega postanowienie o umorzeniu postępowania po zawarciu ugody. Postanowienie to, jak wynika z przepisów ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (art. 394 § 2 ustawy kodeks postępowania cywilnego w brzmieniu: "Termin do wniesienia zażalenia jest tygodniowy i liczy się od doręczenia postanowienia, a gdy strona nie zażądała w terminie przepisanym doręczenia postanowienia zapadłego na rozprawie - od ogłoszenia postanowienia", w zw. z art. 363 § 1 ustawy - Kodeks postępowania cywilnego w brzmieniu "Orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia") uprawomocnia się z upływem 7 dni licząc od jego ogłoszenia, jeśli nie złożono wniosku o uzasadnienie. Wedle wiedzy Wnioskodawcy wniosek o uzasadnienie postanowienia o umorzeniu postępowania, w którym zawarto ugodę nie został złożony, nie zostało również złożone zażalenie na postanowienie - co oznacza, że postanowienie to uprawomocniło się z upływem 7 dni od jego ogłoszenia - a więc od dnia 24 lipca 2018 r. - tj. z dniem 31 lipca 2018 r.;

3. Wnioskodawca zawarł ugodę z tego względu, że materiał dowodowy w sprawie sądowej doprowadził Wnioskodawcę do przekonania, że w zakresie kwoty, którą Wnioskodawca przyjął na siebie do zapłaty w ugodzie zdarzenie gospodarcze - o wartości wyznaczonej kwotą z ugody - miało miejsce. Stąd też Wnioskodawca, po przeanalizowaniu materiału dowodowego w sprawie stoi na stanowisku, że zdarzenie gospodarcze o wartości stanowiącej równowartość kwoty przewidzianej ugodą miało miejsce;

4. usługi świadczone przez kontrahenta służyły do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług;

5. Wnioskodawca nie skorzystał z obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, bowiem faktura nie została ujęta w księgach Wnioskodawcy, sprawa została skierowana do prokuratury celem zbadania; dopiero ugoda w postępowaniu przed sądem została ujęta w księgach Wnioskodawcy - tj. faktura VAT pierwotna, tj. uprzednio przez Wnioskodawcę kwestionowana oraz faktura VAT korygująca należność do kwoty objętej ugodą. Obniżenie podatku należnego o podatek naliczony w związku z fakturą i ugodą wciąż nie nastąpiło dotąd, bowiem Wnioskodawca oczekuje na stanowisko organu wydane w sprawie niniejszej;

6. zgodnie z ugodą dla obu stron, tj. Wnioskodawcy i jego kontrahenta, wynikają następujące warunki/wskazania: Wnioskodawca zobowiązał się zapłacić na rzecz kontrahenta kwotę 315.651,69 złotych (trzysta piętnaście tysięcy sześćset pięćdziesiąt jeden złotych sześćdziesiąt dziewięć groszy) tytułem należności głównej oraz kwotę 9.348,31 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, obie kwoty w terminie 7 dni od dnia podpisania ugody z zastrzeżeniem ustawowych odsetek za opóźnienie w płatności powyższych kwot. Obie strony tj. Wnioskodawca i jego kontrahent oświadczyły, iż wrażają zgodę na powyższe warunki oraz zgodnie oświadczyły, że niniejsza ugoda wyczerpuje wszelkie roszczenia związane z roszczeniem pozwu i likwiduje między stronami spór w tym zakresie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z fakturą VAT, co do której Spółdzielnia stała na stanowisku, iż stwierdza ona czynności, które nie zostały dokonane i, co do której istniał spór toczony przed sądem powszechnym, w razie zawarcia ugody przed Sądem powszechnym, przewidującej obowiązek zapłaty przez Spółdzielnię części kwoty objętej fakturą VAT, co do której Spółdzielnia stała na stanowisku, że stwierdzała ona czynności, które nie zostały dokonane, prawo do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego powstaje w części dotyczącej tych czynności z datą zawarcia ugody przed sądem powszechnym?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku), na sformułowane pytanie należy odpowiedzieć twierdząco. Prawo do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w związku z fakturą VAT Nr.. z dnia 17 lipca 2014 r., która w opinii Spółdzielni nie stwierdzała czynności rzeczywiście dokonanych, powstanie z datą zawarcia ugody w postępowaniu przed Sądem powszechnym. Stanowisko powyższe znajduje potwierdzenie tak w brzmieniu przepisów, jak i w orzecznictwie i interpretacjach indywidualnych. Wskazuje się, że przepisy ustawy VAT przewidują wiele sytuacji, w których podatnikowi nie przysługuje możliwość skorzystania z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, pomimo że spełnione są generalne przesłanki upoważniające go do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Wśród takich przykładów wskazuje się przepis art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT, zgodnie z którym "nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy: (...) wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne: (...) stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności (...)". (zob.: Bartosiewicz, Adam, art. 88, w: VAT. Komentarz, wyd. XI, Wolters Kluwer Polska, 2017).

Na gruncie zagadnienia dotyczącego prawa do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego wskazuje się, że sama faktura nie tworzy prawa do odliczenia VAT na niej wykazanego. Także w orzecznictwie ETS podkreśla się tę zależność. W sprawie C-342/87 (Genius Holding BV v. Staatssecretaris van Financien) wprost stwierdzono, że wynikające z przepisów dyrektywy prawo do odliczenia nie znajduje zastosowania do podatku, który jest należny wyłącznie z powodu, że został wykazany na fakturze. Podobnie także WSA w Gdańsku w wyroku z 1 lutego 2010 r. (I SA/Gd 924/09) podnosi się, że prawo do odliczenia VAT nie przysługuje, między innymi gdy: wystawiono faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzające czynności, które nie zostały dokonane bądź wystawiono faktury dokumentujące czynności pozorne (tak: Bartosiewicz, Adam, art. 88, w: VAT. Komentarz, wyd. XI, Wolters Kluwer Polska, 2017). Zwraca się nadto uwagę, że prawo do odliczenia VAT może być kwestionowane wówczas, gdy między innymi wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą tę samą sprzedaż towarów lub usług (tak: Bartosiewicz, Adam, art. 88, w: VAT Komentarz, wyd. XI. Wolters Kluwer Polska, 2017).

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w wypowiedziach orzecznictwa Sądów administracyjnych. W orzecznictwie wskazuje się mianowicie choćby, że prawo do odliczenia podatku naliczonego służy zapewnieniu neutralności tego podatku. Sama faktura nie tworzy jednak tego prawa. Prawo do odliczenia przysługuje zatem wówczas, gdy podatek naliczony związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi. Zatem skoro zakwestionowane faktury były puste to nie powstał obowiązek podatkowy. Nie powstał również podatek należny, stanowiący dla podatnika wskazanego na fakturze jako nabywca, podatek naliczony (tak: wyrok WSA w Gliwicach z dnia 2017-06-02 w sprawie sygn. akt III SA/Gl 1298/16; zob. również wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 25 maja 2017 r. w sprawie sygn. akt I SA/Rz 1046/16, czy Wyrok WSA w Bydgoszczy z 24 czerwca 2015 r., sygn. akt I SA/Bd 41/15). Wskazuje się w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, że podstawę do dokonania odliczenia podatku naliczonego może stanowić wyłącznie faktura odzwierciedlająca faktyczne zdarzenie gospodarcze w aspekcie podmiotowym, przedmiotowym oraz ilościowym. Zatem faktura musi potwierdzać, że w rzeczywistości doszło do dostawy towarów lub świadczenia usług pomiędzy konkretnymi podmiotami, w zakresie ściśle określonego towaru lub usługi oraz w zakresie ilości danego towaru lub usługi (tak m.in.: wyrok NSA z dnia 2017-05-19 w sprawie sygn. akt I FSK 1790/15). Powyższy pogląd jest reprezentowany powszechnie i nie jest kwestionowany ani w piśmiennictwie ani w orzecznictwie Wojewódzkich Sądów Administracyjnych ani Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Jakkolwiek jednak powyższe jest niekwestionowane, to pojawia się pytanie kiedy powstanie prawo do odliczenia podatku w sytuacji, gdy w postępowaniu przed Sądem powszechnym zawarta zostanie ugoda, w której to ugodzie przewidziany został obowiązek zapłaty części kwoty objętej kwestionowaną fakturą VAT, bowiem Strony w związku z przebiegiem postępowania dowodowego uznają jednak, że w jakimś zakresie czynności, których dotyczy kwestionowana faktura VAT, miały jednak miejsce i ich wartość jest taka jak kwota objęta ugodą. Co do ugody powyższej Sąd powszechny nie uznał, że nie jest ona sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego i nie zmierza ona do obejścia prawa, mimo, że winien był dokonać takiej oceny.

Wskazać należy, że art. 223 § 2 kodeksu postępowania cywilnego w zw. z art. 203 § 4 kodeksu postępowania cywilnego przewiduje, że w przypadkach gdy ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa (art. 223 § 2), sąd może uznać ją za niedopuszczalną i dalej rozpatrywać sprawę w celu rozstrzygnięcia jej wyrokiem. Nie można - przy ocenie zgodności czynności prawnej (ugody) z zasadami współżycia społecznego - pomijać przyczyny, które do jej zawarcia doprowadziły i okoliczności towarzyszących (wyrok SN z dnia 8 grudnia 2010 r., V CSK 157/10, LEX nr 688708; szczegółowo T. Wojciechowski, Kontrola ugody sądowej, KPP 2001, z. 3, s. 639 i n.), (tak: Grzegorczyk, Paweł, Jędrzejewska, Maria i Weitz, Karol, art. 223, w: Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze, wyd. V, Wolters Kluwer, 2016).

W takim wypadku z całą pewnością miarodajny będzie moment zawarcia ugody przewidującej obowiązek zapłaty części kwoty objętej kwestionowaną fakturą VAT. Dla potwierdzenia stanowiska powyższego znaczenie zasadnicze ma przepis art. 86 ust. 13 ustawy o VAT, wedle którego "Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a".

W sytuacji, w której uprzednio faktura VAT była traktowana jako stwierdzająca czynności, które nie zostały dokonane, faktura taka nie pozwalała na obniżenie podatku należnego, nie stanowiła bowiem podstawy obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego. Dopiero ugoda zawarta w postępowaniu sądowym, której Sąd powszechny nie uznał za niezgodną z prawem, stanowiła podstawę obowiązku zapłaty, a więc w następstwie również podstawę dla stanowiska, że kwestionowana faktura VAT dotyczyła jednak czynności, która w zakresie, w jakim dotyczyła jej kwota wynagrodzenia wskazana w ugodzie, została dokonana. Zasadniczo momentem, w którym powstaje prawo do obniżenia podatku należnego jest moment (okres), w którym doręczona została faktura (vide: Bartosiewicz, Adam, art. 86, w: VAT. Komentarz, wyd. XI. Wolters Kluwer Polska, 2017).

W sprawie niniejszej nie można jednak uznać tego poglądu za miarodajny, bowiem przepis art. 88 ust. 3a pkt 1 lit. a ustawy o VAT wyraźnie wskazuje, iż faktura, o jakiej mowa, nie stanowi podstawy obniżenia podatku należnego. W wypadku, którego dotyczy wniosek niniejszy prawo do obniżenia podatku należnego powstaje w związku z ugodą sądową, a więc momentem miarodajnym dla powstania prawa do obniżenia podatku należnego jest moment zawarcia ugody.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 - stosownie do zapisu art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Należy zwrócić uwagę, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega każde świadczenie usług na rzecz innego podmiotu, w zamian za wykonanie których jest wypłacane wynagrodzenie. Konieczne jest jednak istnienie stosunku prawnego pomiędzy usługobiorcą oraz usługodawcą, w wykonaniu którego następuje świadczenie wzajemne. Zatem z zaistniałego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi płynąć bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Zgodnie z art. 19a ust. 1 ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Na podstawie art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury w przypadkach, o których mowa w art. 106b ust. 1, z tytułu świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych.

Generalna zasada określająca prawne możliwości odliczenia podatku naliczonego wyrażona jest w art. 86 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Z powyższego wynika, że prawo do odliczenia podatku naliczonego przysługuje podatnikom podatku od towarów i usług w przypadku, gdy dokonywane zakupy mają ścisły związek z czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można w całości podatek naliczony, który jest związany wyłącznie z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego). Wskazana norma prawna wyraża zasadę neutralności podatku od towarów i usług, w następstwie której podatnicy realizujący czynności zwolnione, są w podobnej sytuacji, jak ostateczny nabywca (konsument) towaru lub usługi z wyjątkiem przypadków jednoznacznie wskazanych w ustawie o podatku od towarów i usług.

Kwotę podatku naliczonego - stosownie do zapisu art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy - stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a.

nabycia towarów i usług,

b.

dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Na podstawie art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, podatnik może korzystać z prawa do odliczenia podatku od towarów i usług przewidzianego w tej ustawie z tytułu dostaw towarów lub świadczenia usług dokonanych przez innego podatnika, wyłącznie w odniesieniu do podatku wynikającego z faktury, dokumentującej faktycznie zrealizowaną przez jej wystawcę czynność podlegającą opodatkowaniu tym podatkiem.

Podkreślić ponadto należy, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy:

a.

stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,

b.

podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

c.

potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności.

Ww. przepis ust. 3a stosuje się odpowiednio do duplikatów faktur (art. 88 ust. 3b).

W myśl art. 86 ust. 10 ustawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Stosownie do art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny.

Zgodnie z art. 86 ust. 10c ustawy, przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio do całości lub części zapłaty uiszczanej przed dokonaniem dostawy lub wykonaniem usługi.

Jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, 10d i 10e, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych (art. 86 ust. 11 ustawy).

W myśl art. 86 ust. 13 ustawy, jeżeli podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w terminach, o których mowa w ust. 10, 10d, 10e i 11, może on obniżyć kwotę podatku należnego przez dokonanie korekty deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, z zastrzeżeniem ust. 13a.

Z kolei według art. 86 ust. 19 ustawy w przypadku gdy nabywca towaru lub usługi otrzymał fakturę korygującą, o której mowa w art. 29a ust. 13 i 14, jest on obowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym tę fakturę korygującą otrzymał. Jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.

Stosownie do cytowanych powyżej przepisów prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Co do zasady, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w ww. przypadkach powstaje, zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy, w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy.

Z powołanych przepisów wynika, że nierozliczony w okresie otrzymania faktury lub w jednym z dwóch następnych okresów rozliczeniowych podatek naliczony może zostać rozliczony w okresie 5 lat, licząc od początku roku, w którym wystąpiło prawo do obniżenia podatku należnego. Odliczenie podatku, zgodnie z art. 86 ust. 13 ustawy będzie możliwe wyłącznie poprzez korektę deklaracji za okres, w którym wystąpiło prawo do odliczenia podatku.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca - pomimo otrzymania kwestionowanej faktury Nr.. z dnia 17 lipca 2014 r., dokumentującej usługi służące Spółdzielni do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług - nie uznał zasadności jej wystawienia i z tego powodu nie odliczył podatku naliczonego w momencie otrzymania ww. faktury. Z okoliczności sprawy wynika również, że Spółdzielnia nie skorzystała z prawa do odliczenia w deklaracji podatkowej za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. W toku postępowania sądowego zawarta została ugoda, na podstawie której Wnioskodawca zgodził się zapłacić na rzecz kontrahenta (Generalnego Wykonawcy) część kwoty objętej kwestionowaną fakturą, uznając, że zdarzenie gospodarcze o wartości stanowiącej równowartość kwoty przewidzianej ugodą miało miejsce. Po zawarciu ugody wystawiona została faktura korygująca należność do kwoty objętej ugodą.

Należy w tym miejscu podkreślić, że w świetle unormowań zawartych w ustawie podstawę do dokonania odliczenia podatku naliczonego może stanowić wyłącznie faktura odzwierciedlająca faktyczne zdarzenie gospodarcze w aspekcie podmiotowym, przedmiotowym oraz ilościowym. Zatem faktura musi potwierdzać, że w rzeczywistości doszło do dostawy towarów lub świadczenia usług pomiędzy konkretnymi podmiotami, w zakresie ściśle określonego towaru lub usługi oraz w zakresie ilości danego towaru lub usługi. Niezgodność któregokolwiek z tych aspektów eliminuje możliwość odliczenia podatku naliczonego, zawartego w fakturze, która nie odzwierciedla rzeczywistego zdarzenia gospodarczego. Zatem w zakresie w jakim faktura nie odzwierciedla rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, nie może stanowić podstawy do dokonania odliczenia podatku naliczonego wynikającego z takiej faktury.

Mając zatem na uwadze powołane przepisy oraz przedstawiony opis sprawy, skoro Wnioskodawca, będący zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT, otrzymał od Generalnego Wykonawcy fakturę Nr.. z dnia 17 lipca 2014 r. dokumentującą nabycie usługi budowlanej, która - jak wskazał Zainteresowany - służyła do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, to - zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy - miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia usługi rzeczywiście wykonanej przez Generalnego Wykonawcę. Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z ww. faktury w momencie jej otrzymania, ani w okresach, o których mowa w art. 86 ust. 10 i 11 ustawy. Jednocześnie po zawarciu ugody w 2018 r. Zainteresowany otrzymał fakturę korygującą należność z faktury pierwotnej do kwoty objętej ugodą. W konsekwencji Wnioskodawca może dokonać obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z ww. faktury korygującej - zgodnie z art. 86 ust. 13 w zw. z art. 86 ust. 19 ustawy - poprzez korektę deklaracji podatkowej za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w ciągu 5 lat licząc od początku roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. Przy czym prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego - wbrew temu co twierdzi Zainteresowany - nie powstaje z datą zawarcia ugody lecz w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytej usługi powstał obowiązek podatkowy, jednak nie wcześniej niż w okresie otrzymania faktury pierwotnej.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy oraz we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Jednocześnie podkreślić należy, iż tut. Organ wydając interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej nie prowadzi postępowania podatkowego w rozumieniu tej ustawy. Niniejsza interpretacja indywidualna ogranicza się wyłącznie do udzielenia pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w okolicznościach stanu faktycznego podanego przez Wnioskodawcę. Tut. Organ informuje, iż nie jest właściwy do przeprowadzenia postępowania dowodowego, które w przedmiotowej sprawie umożliwiłoby weryfikację opisanego stanu faktycznego.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

W kwestii powołanych przez Wnioskodawcę orzeczeń TSUE oraz sądów administracyjnych należy zauważyć, iż są to rozstrzygnięcia odnoszące się do indywidualnych spraw i co do zasady wiążą one strony postępowania w tych konkretnych, indywidualnych sprawach nie rozciągając swojego oddziaływania na inne, choćby podobne lub zbieżne sprawy. Zatem powołane orzeczenia nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, iż zdaniem organu podatkowego teza rozstrzygnięcia nawet w podobnych stanach faktycznych nie może mieć zastosowania w przedmiotowym postępowaniu.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl