0113-KDIPT1-2.4012.530.2022.1.KT

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko w części prawidłowe i w części nieprawidłowe

Szanowni Państwo,

* nieprawidłowe - w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu:

o budowy wydzielonej jezdni autobusowej (buspas) w pasie drogowym (pytanie nr 1)

o budowy pętli autobusowej (pytanie nr 2a);

o budowy parkingu Park & Ride (pytanie nr 2b);

o budowy kanałów technologicznych ITS przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT obliczonego dla Urzędu Miejskiego (pytanie nr 2c);

o budowy przystanków autobusowych oraz miejsc na rowery w rejonie przystanków (pytanie nr 3);

o rozbudowy istniejącego przejazdu kolejowego kategorii... na linii... (pytanie nr 4);

o budowy oświetlenia drogowego, które służyło będzie wyłącznie oświetleniu wydzielonej ww. jezdni autobusowej (pytanie nr 5);

o rozbudowy ulicy... (pytanie nr 6);

o wycinki i nasadzeń wyrównujących oraz zagospodarowaniu terenów zielonych (pytanie nr 8);

o przebudowy istniejącego torowiska tramwajowego (pytanie nr 9);

* prawidłowe - w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu:

o montażu sygnalizacji świetlnej pracującej w systemie ITS przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT obliczonego dla Urzędu Miejskiego (pytanie nr 7);

o rozbudowy sygnalizacji świetlnej przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT obliczonego dla Urzędu Miejskiego (pytanie nr 10);

o opisanych wydatków służących całości Inwestycji pn. "..." przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT obliczonego dla Urzędu Miejskiego (pytanie nr 11).

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

21 lipca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 14 lipca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z inwestycją pn. "...".

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina... (dalej: "Gmina") jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT.

Gmina rozlicza VAT miesięcznie.

Zgodnie z przepisem art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 559 z późn. zm.), do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, w szczególności zadania własne obejmują sprawy lokalnego transportu zbiorowego.

Gmina wykonuje również zadania związane z budową dróg publicznych oraz organizacją ruchu drogowego, zgodnie bowiem z art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, w szczególności zadania własne obejmują sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego.

Ponieważ Gmina jest miastem na prawach powiatu wykonuje również zadania budowy dróg wojewódzkich w granicach miasta, zgodnie bowiem z art. 19 ust. 5 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t.j. z 2021 r. poz. 1376 z późn. zm.), w granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych oraz dróg, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 5 ust. 2a, jest prezydent miasta.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o drogach publicznych, organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

Gmina... - Urząd Miejski... realizując zadanie organizacji komunikacji miejskiej tramwajowej i autobusowej sprzedaje (świadczy) usługę komunikacji miejskiej w zakresie transportu autobusowego i tramwajowego (bilety opodatkowane stawką podatku VAT 8%) i w tym zakresie działa jak podatnik podatku od towarów i usług, wykonując działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.). Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług, przy czym przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT). Gmina rozlicza VAT należny z tytułu wykonywania przedmiotowej usługi.

Komunikacja miejska autobusowa i tramwajowa działa według rozkładu jazdy.

Wykonując usługę komunikacji miejskiej autobusowej Gmina zakupuje od spółki należącej do Gminy (Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego Sp. z o.o. - dalej: "MPK") oraz innych przewoźników usługę przewozu osób i bagażu. Natomiast wykonując usługę komunikacji miejskiej tramwajowej, Gmina zakupuje usługę przewozu osób i bagażu wyłącznie od MPK.

Koszt zakupywanej przez Gminę usługi nie jest kalkulowany od ilości zrealizowanych przejazdów komunikacją (sprzedanych biletów, odbytych podróży), ale m.in. od przejechanych pociągokilometrów w komunikacji tramwajowej i wozokilometrów w komunikacji autobusowej (co do usługi świadczonej przez MPK, w cenę wliczane są również koszty stałe MPK).

Gmina uzyskała interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 maja 2021 r. nr ILPP2-2/4512-1-61/16-12/GZ UNP 1320586, zgodnie z którą Gminie służy w całości prawo do odliczenia VAT z tytułu zakupu usług przewozu osób i bagażu środkami komunikacji miejskiej autobusowej i tramwajowej a także budowy, utrzymania i remontów torowisk tramwajowych.

Odnośnie zadania budowy dróg oraz organizacji ruchu drogowego, Gmina wykonuje to zadanie nieodpłatnie (z tytułu udostępnienia infrastruktury drogowej od uczestników ruchu drogowego nie są pobierane żadne opłaty). Gmina nie działa w tym zakresie jako podatnik VAT zgodnie z art. 15 ust. 1, 2 i 6 ustawy o VAT.

Ponieważ usługa komunikacji miejskiej wykonywana jest przez Gminę - Urząd Miejski... (dalej: "UM"), który jest urzędem obsługującym jednostkę samorządu terytorialnego, Gmina oblicza prewspółczynnik, o którym mowa w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2015 r. w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w przypadku niektórych podatników (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 999) (dalej: "prewspółczynnik"). W szczególności zgodnie z § 3 ust. 1. cyt. rozporządzenia, w przypadku jednostki samorządu terytorialnego sposób określenia proporcji ustala się odrębnie dla każdej z jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego. Zgodnie natomiast z § 3 ust. 2 cyt. rozporządzenia, jako sposób określenia proporcji uznaje się w przypadku urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego sposób ustalony według wzoru:

X= A x 100_DUJST

gdzie poszczególne symbole oznaczają:

x - proporcję określoną procentowo, zaokrągloną w górę do najbliższej liczby całkowitej,

A - roczny obrót z działalności gospodarczej zrealizowany przez urząd obsługujący jednostkę samorządu terytorialnego, stanowiący część rocznego obrotu jednostki samorządu terytorialnego z działalności gospodarczej,

D_ujst - dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego.

Zgodnie z § 3 ust. 5 rozporządzenia z 17 grudnia 2015 r.:

Dochody wykonane urzędu obsługującego jednostkę samorządu terytorialnego, dochody wykonane jednostki budżetowej oraz przychody wykonane zakładu budżetowego nie obejmują odpowiednio dochodów lub przychodów uzyskanych z tytułu:

Ponadto, aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanej z dokonanym nabyciem towarów i usług, powinien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o VAT:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Według art. 15 ust. 2 ustawy o VAT:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Natomiast z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT wynika, że:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań oraz, gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych.

Jak wynika z powyższych przepisów, wyłączenie organów władzy publicznej z kategorii podatnika ma charakter podmiotowo-przedmiotowy.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności

o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą o samorządzie gminnym":

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

W myśl art. 6 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 1, pkt 2, pkt 3a, pkt 4 i pkt 12 ustawy o samorządzie gminnym:

Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy:

3a) działalności w zakresie telekomunikacji;

Na mocy art. 9 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym:

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie.

Ponadto na mocy art. 4 ust. 1 pkt 21 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 528 z późn. zm.):

Powiat wykonuje określone ustawami zadania publiczne o charakterze ponadgminnym w zakresie promocji powiatu.

W ujęciu generalnym o tym co jest działalnością gospodarczą gminy, przesądza treść art. 9 ustawy o samorządzie gminnym. Wynika z niego, że działalnością gospodarczą gminy jest działalność w zakresie wykraczającym poza zadania o charakterze użyteczności publicznej, na którą zezwala odrębna ustawa, a także działalność w zakresie zadań o charakterze użyteczności publicznej, prowadzona w ramach przewidzianych w odrębnej ustawie, tj. w szczególności w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego (art. 2 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 r. o gospodarce komunalnej; Dz. U. z 2021 r. poz. 679).

Z całości unormowań zawartych w ustawie o samorządzie gminnym, trzeba wyprowadzić wniosek, że w działalności gminy należy wyróżnić wykonywanie działań publicznych i wykraczającą poza te działania działalność gospodarczą. Przez wykonywanie zadań publicznych należy rozumieć te działania, które mają na celu korzyść ogółu. Istotne jest to, że gmina wykonując zadania administracji publicznej może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym, właściwych władzy państwowej.

W art. 7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym korzyść ogółu określona jest jako zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej, którą tworzą mieszkańcy gminy. O publicznym bądź prywatnym charakterze działania gminy przesądza to, że wykonywanie zadań publicznych odbywa się na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących i że poprzez te działania zaspokajane są zbiorowe potrzeby wspólnoty samorządowej. Jest przy tym oczywiste, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej oznacza także to, że zaspokajane są także indywidualne potrzeby i prywatne cele członków wspólnoty. Każde działanie podejmowane przez gminę w imieniu własnym na własną odpowiedzialność i finansowane z budżetu gminy, służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej, należy uznać za działanie publiczne.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę na przepisy ustawy z 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 1343), regulujące kwestię publicznego transportu zbiorowego.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 8 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Użyte w ustawie określenia oznaczają: operator publicznego transportu zbiorowego - samorządowy zakład budżetowy oraz przedsiębiorca uprawniony do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z organizatorem publicznego transportu zbiorowego umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, na linii komunikacyjnej określonej w umowie.

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Publiczny transport zbiorowy odbywa się na zasadach konkurencji regulowanej, o której mowa w rozporządzeniu (WE) nr 1370/2007, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie oraz z uwzględnieniem potrzeb zrównoważonego rozwoju publicznego transportu zbiorowego.

Zgodnie z art. 5 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Publiczny transport zbiorowy może odbywać się na podstawie:

W myśl art. 6 ust. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Publiczny transport zbiorowy może być wykonywany przez operatora publicznego transportu zbiorowego, zwanego dalej "operatorem", lub przewoźnika spełniających warunki do podejmowania i wykonywania działalności w zakresie przewozu osób (...).

Na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Organizatorem publicznego transportu zbiorowego, zwanym dalej "organizatorem", właściwym ze względu na obszar działania lub zasięg przewozów, jest:

Na mocy art. 8 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, w myśl którego:

Do zadań organizatora należy:

W myśl natomiast art. 15 ust. 1 pkt 3 i pkt 6 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Organizowanie publicznego transportu zbiorowego polega w szczególności na:

Z kolei art. 15 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym stanowi, że:

Określenie przystanków komunikacyjnych i dworców oraz warunków i zasad korzystania, o których mowa w ust. 1 pkt 6, następuje w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego.

Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 1 i ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

W transporcie drogowym za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców mogą być pobierane opłaty.

Stawki opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców oraz standardy, o których mowa w art. 15 ust. 1 pkt 3 lit. a, są ustalane w drodze negocjacji między gminą, na obszarze której jest usytuowany przystanek komunikacyjny lub dworzec, i właścicielem albo zarządzającym przystankiem komunikacyjnym lub dworcem.

Stosownie do art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego, mogą być pobierane opłaty. Stawka opłaty jest ustalana w drodze uchwały podjętej przez właściwy organ danej jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem niedyskryminujących zasad.

W myśl art. 16 ust. 7 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Opłaty, o których mowa w ust. 4, stanowią dochód właściwej jednostki samorządu terytorialnego, z przeznaczeniem na:

Zgodnie z art. 18 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Do zadań własnych gminy w zakresie publicznego transportu zbiorowego należą budowa, przebudowa i remont:

Należy zatem wskazać, że w przypadku gdy właściwa jednostka samorządowa ustanowi - w drodze uchwały wydanej na podstawie art. 16 ust. 4 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym - opłatę za korzystanie z przystanków, jednym z warunków korzystania z tych obiektów, określonych uchwałą wydaną na podstawie art. 15 ust. 2 cyt. ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, powinien być obowiązek ponoszenia przez podmioty świadczące usługi przewozowe tej opłaty.

Dodatkowo należy zauważyć, że jednostka samorządu terytorialnego nie ma swobody wydatkowania dochodów uzyskanych z opłat za korzystanie przez operatora i przewoźnika z przystanków komunikacyjnych lub dworców, których właścicielem albo zarządzającym jest jednostka samorządu terytorialnego. Środki uzyskane w ww. sposób mogą być wydatkowane wyłącznie na cele wskazane w ustawie o publicznym transporcie drogowym.

Tym samym, czynności polegające na udostępnianiu przystanków na rzecz przewoźników należą do imperium uprawnionego organu zarządzającego daną drogą publiczną i infrastrukturą jej towarzyszącą, który wyposażony jest w kompetencje do orzekania w tych sprawach, realizuje zadania publiczne, wynikające z ustawowego powołania do pełnienia funkcji zarządcy dróg. Zatem pobieranie przez Gminę opłat (daniny publicznej) za korzystanie przez operatorów publicznego transportu zbiorowego i przewoźników drogowych z przystanków komunikacyjnych jest bez wątpienia przejawem wykonywania władztwa publicznego. Podmiot sprawujący zarząd nad lokalnym transportem zbiorowym przy wykonywaniu tych czynności działa na ustawowo uregulowanych zasadach, a zatem nie jest w stanie dokonywać modyfikacji, dopuszczalnych w stosunkach cywilnoprawnych w ramach swobody zawierania umów.

Stosownie natomiast do art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym:

Organizator może bezpośrednio zawrzeć umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego, w przypadku gdy świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego ma być wykonywane przez podmiot wewnętrzny, w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 1370/2007, powołany do świadczenia usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Natomiast zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2022 r. poz. 1385 z późn. zm.):

Do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy:

21 marca 1985 r. o drogach publicznych, przebiegających w granicach terenu zabudowy,

W świetle zapisów art. 3 pkt 22 ustawy - Prawo energetyczne:

Przez finansowanie oświetlenia rozumie się finansowanie kosztów energii elektrycznej pobranej przez punkty świetlne oraz koszty ich budowy i utrzymania.

Ponadto, należy również przytoczyć przepis art. 1 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1693 z późn. zm.), zgodnie z którym:

Drogą publiczną jest droga zaliczona na podstawie niniejszej ustawy do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych.

W myśl art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

1. Drogi publiczne ze względu na funkcje w sieci drogowej dzielą się na następujące kategorie:

2. Ulice leżące w ciągu dróg wymienionych w ust. 1, należą do tej samej kategorii co te drogi.

Zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o drogach publicznych:

Użyte w ustawie określenie korona drogi oznacza jezdnie z poboczami, pasami awaryjnego postoju lub pasami przeznaczonymi do ruchu pieszych, zatokami autobusowymi lub postojowymi, a przy drogach dwujezdniowych - również z pasem dzielącym jezdnie.

Stosownie do art. 7 ustawy o drogach publicznych:

1. Do dróg gminnych zalicza się drogi o znaczeniu lokalnym niezaliczone do innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących miejscowym potrzebom, z wyłączeniem dróg wewnętrznych.

2. Zaliczenie do kategorii dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy po zasięgnięciu opinii właściwego zarządu powiatu.

3. Ustalenie przebiegu istniejących dróg gminnych następuje w drodze uchwały rady gminy.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg, jest zarządcą drogi.

Na mocy art. 20 pkt 1-4 ustawy o drogach publicznych:

Do zarządcy drogi należy w szczególności:

Stosownie do zapisu art. 20 ustawy o drogach publicznych

Do zarządcy drogi należy w szczególności:

9a) sporządzanie informacji o drogach publicznych oraz przekazywanie ich Generalnemu Dyrektorowi Dróg Krajowych i Autostrad;

10) przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich oraz przepraw promowych, ze szczególnym uwzględnieniem ich wpływu na stan bezpieczeństwa ruchu drogowego, w tym weryfikację cech i wskazanie usterek, które wymagają prac konserwacyjnych lub naprawczych ze względu na bezpieczeństwo ruchu drogowego;

10a) badanie wpływu robót drogowych na bezpieczeństwo ruchu drogowego;

Jak wynika z art. 21 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Zarządca drogi, o którym mowa w art. 19 ust. 2 pkt 2-4 i ust. 5, może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy. Jeżeli jednostka taka nie została utworzona, zadania zarządu drogi wykonuje zarządca.

W świetle art. 32 ust. 1 ustawy o drogach publicznych:

Jeżeli budowa lub przebudowa drogi w miejscu jej krzyżowania się z inną drogą transportu lądowego, z wyjątkiem skrzyżowania z linią kolejową w poziomie szyn, o którym mowa w art. 28 ust. 1, wodnego, korytarzem powietrznym w strefie lotniska lub liniowym urządzeniem obcym powoduje naruszenie tych obiektów lub urządzeń albo konieczność zmian dotychczasowego ich stanu, przywrócenie poprzedniego stanu lub dokonanie zmiany należy do zarządcy drogi.

Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy o drogach publicznych:

Koszty przyłączy do urządzeń obcych w granicach pasa drogowego pokrywa w całości zarządca drogi, a poza tymi granicami właściciel lub użytkownik urządzeń.

Stosownie do art. 32 ust. 3-4 ustawy o drogach publicznych:

Koszty przełożenia urządzeń obcych w pasie drogowym, wynikające z naruszenia lub konieczności zmian stanu dotychczasowego urządzenia obcego, w wysokości odpowiadającej wartości tych urządzeń i przy zachowaniu dotychczasowych właściwości użytkowych i parametrów technicznych pokrywa zarządca drogi.

Jeżeli w wyniku uzgodnień zarządcy drogi z zainteresowaną stroną zostaną wprowadzone ulepszenia urządzeń, koszty tych ulepszeń pokrywa odpowiednio ich właściciel lub użytkownik.

Zgodnie z art. 32 ust. 5 ustawy o drogach publicznych:

Przekazanie przez zarządcę drogi urządzeń, o których mowa w ust. 2-4, wykonanych w pasie drogowym, osobie uprawnionej następuje nieodpłatnie, na podstawie protokołu zdawczo-odbiorczego.

Przywołane powyżej regulacje prawne w sposób jednoznaczny wskazują, że budowa, przebudowa, remont, utrzymanie, ochrona i oznakowanie dróg oraz zarządzanie nimi należy do zarządcy terenu, na którym jest zlokalizowana droga.

Działania zarządców dróg mieszczą się w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez te jednostki władztwa publicznoprawnego.

Z powyższych przepisów wynika, że działania zarządców dróg mieszczą się w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez te jednostki władztwa publicznoprawnego.

W tym miejscu należy wskazać, że zgodnie z art. 19 ust. 2 pkt 4 ustawy o drogach publicznych:

Zarządcami dróg, z zastrzeżeniem ust. 3, 5, 5a i 8, są dla dróg gminnych - wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Stosownie do art. 39 ust. 6 ustawy o drogach publicznych:

Zarządca drogi jest obowiązany zlokalizować kanał technologiczny w pasie drogowym w trakcie budowy lub przebudowy dróg publicznych.

Ponadto zgodnie z art. 39 ust. 7 ustawy o drogach publicznych:

Zarządca drogi udostępnia kanał technologiczny na pisemny wniosek podmiotu, który zgłosił zainteresowanie jego udostępnieniem, w drodze decyzji, w której określa warunki udostępnienia tego kanału.

Na mocy art. 39 ust. 7a ustawy o drogach publicznych:

W przypadku gdy funkcję zarządcy autostrady płatnej pełni spółka, o której mowa w art. 19 ust. 3, albo funkcję zarządcy drogi pełni drogowa spółka specjalnego przeznaczenia, o której mowa w ustawie z dnia 12 stycznia 2007 r. o drogowych spółkach specjalnego przeznaczenia, kanały technologiczne udostępnia się za opłatą, w drodze umowy dzierżawy lub najmu. Przepisy ust. 7h i 7i stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 39 ust. 7aa ustawy o drogach publicznych:

W przypadku niezawarcia umowy, o której mowa w ust. 7a, w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku o udostępnienie kanału technologicznego każda ze stron może zwrócić się do Prezesa UKE z wnioskiem o wydanie decyzji w sprawie udostępnienia tego kanału. Przepis art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 777 i 784) stosuje się odpowiednio.

Stosownie do art. 39 ust. 7g ustawy o drogach publicznych:

Za udostępnienie kanału technologicznego lub jego części pobiera się opłatę.

Natomiast zgodnie z art. 39 ust. 7h ustawy o drogach publicznych:

Opłatę za udostępnienie kanału technologicznego ustala się jako iloczyn liczby metrów bieżących udostępnionego kanału technologicznego i stawki opłaty za udostępnienie 1 mb kanału technologicznego, pobieranej za każdy rok jego udostępnienia, przy czym za udostępnienie kanału technologicznego na okres krótszy niż rok opłata obliczana jest proporcjonalnie do liczby dni udostępnienia kanału technologicznego.

W tym miejscu należy również wskazać na przepisy Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych z dnia 24 czerwca 2022 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 1518).

W myśl § 50 Rozporządzenia w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych:

Zatokę przystankową projektuje się, o ile taka potrzeba wynika z natężenia ruchu pojazdów transportu zbiorowego i innych pojazdów. Bez względu na te natężenia zatokę projektuje się na:

Zgodnie z § 66 Rozporządzenia w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych:

Skrzyżowanie drogi z linią lub bocznicą kolejową projektuje się zgodnie z przepisami o skrzyżowaniach linii kolejowych oraz bocznic kolejowych z drogami.

Ponadto, należy również przytoczyć przepis art. 5 ust. 1 ustawy z 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 988 z późn. zm.), zgodnie z którym:

Uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani stosować się do poleceń i sygnałów dawanych przez osoby kierujące ruchem lub uprawnione do jego kontroli, sygnałów świetlnych oraz znaków drogowych, nawet wówczas, gdy z przepisów ustawy wynika inny sposób zachowania niż nakazany przez te osoby, sygnały świetlne lub znaki drogowe.

W myśl art. 2 pkt 38 ustawy - Prawo o ruchu drogowym:

Użyte w ustawie określenia oznaczają pojazd uprzywilejowany - pojazd wysyłający sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych i jednocześnie sygnały dźwiękowe o zmiennym tonie, jadący z włączonymi światłami mijania lub drogowymi; określenie to obejmuje również pojazdy jadące w kolumnie, na której początku i na końcu znajdują się pojazdy uprzywilejowane wysyłające dodatkowo sygnały świetlne w postaci czerwonego światła błyskowego.

Stosownie do art. 53 ust. 2 ustawy - Prawo o ruchu drogowym:

Kierujący pojazdem uprzywilejowanym może, pod warunkiem zachowania szczególnej ostrożności, nie stosować się do przepisów o ruchu pojazdów, zatrzymaniu i postoju oraz do znaków i sygnałów drogowych tylko w razie, gdy:

Odnosząc się do istoty zadanych przez Państwa pytań wskazać należy, że zasadą jest, że w celu odliczenia podatku naliczonego, w pierwszej kolejności podatnik ma obowiązek odrębnego określenia, z jakim rodzajem działalności będzie związany podatek wynikający z otrzymanych faktur zakupu, czyli dokonania tzw. bezpośredniej alokacji. Jeżeli takie wyodrębnienie jest możliwe, podatnikowi przysługuje - na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o VAT - prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości przy nabyciu towarów i usług związanych ze sprzedażą opodatkowaną podatkiem VAT, brak jest natomiast takiego prawa w stosunku do towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności nieopodatkowanych tym podatkiem. Natomiast w odniesieniu do towarów i usług, które są/będą wykorzystywane zarówno do celów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej (czynności opodatkowane podatkiem VAT) oraz do celów innych niż działalność gospodarcza (czynności niepodlegające opodatkowaniu), i podatnik nie ma możliwości powiązania wydatków z konkretnymi kategoriami działalności, zastosowanie znajdą przepisy art. 86 ust. 2a i następne ustawy o VAT.

Raz jeszcze wskazać należy, że przepis art. 86 ust. 2a ustawy o VAT wprost określa, co stanowi kwotę podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych. Zgodnie z tą normą, w przypadku nabycia towarów i usług, wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza (z wyjątkiem wykorzystania na cele osobiste, do których może mieć zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy o VAT), w sytuacji, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy podkreślić, że z uwagi na swą specyfikę, jednostki samorządu terytorialnego nie są podmiotami zrównanymi z komercyjnymi przedsiębiorcami. Powyższe wynika chociażby z racji uprzywilejowania tych jednostek przez treść art. 15 ust. 6 ustawy o VAT i nieuznawania ich za podatnika w określonych okolicznościach, tj. w przypadku działania w charakterze organu władzy publicznej, którego przymiotu komercyjny przedsiębiorca nie posiada i którego działalność, co do zasady, jest opodatkowana w całości. Z tego też względu, rozpatrując w zakresie podatku VAT kwestie uprawnień i obowiązków podmiotów takich, jak jednostki samorządu terytorialnego, należy mieć na względzie okoliczność, że podmioty te - co do zasady - w odniesieniu do większości swych zadań występują jako organ władzy publicznej i nie są uznawane za podatników stosownie do ww. art. 15 ust. 6 ustawy o VAT.

Zaznaczyć należy, że o związku bezpośrednim dokonywanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy nabywane towary służą, np. dalszej odsprzedaży (towary handlowe) lub też nabywane towary i usługi są niezbędne do wytworzenia towarów lub usług będących przedmiotem dostawy. Bezpośrednio wiążą się więc z czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez podatnika.

Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa - mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym z osiąganym przez podatnika obrotem opodatkowanym. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług, a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić wówczas, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania obrotu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotu.

Wskazać należy, że fakt istnienia bezpośredniego związku między nabywanymi towarami i usługami a transakcjami opodatkowanymi podatnika jako niezbędny wymóg powstania prawa do odliczenia podatku jest również akcentowany w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu z dnia 6 kwietnia 1995 r. (w sprawie C-4/94, BLP Group plc v. Commissioners of Customs & Excise) TSUE stwierdził, że powstanie prawa do odliczenia podatku jest uzależnione od bezpośredniego i niezwłocznego związku z transakcjami opodatkowanymi (ang. direct and immediate link with the taxable transactions). Także w wyroku z dnia 8 czerwca 2000 r. (w sprawie C-98/98, Commissioners of Customs and Excise a Midland Bank plc) TSUE nie miał wątpliwości, że artykuł 2 Pierwszej Dyrektywy i artykuł 17 ust. 2, 3 i 5 Szóstej Dyrektywy w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych należy interpretować w taki sposób, aby warunkiem odliczenia przez podatnika VAT oraz podstawą do ustalenia zakresu tego prawa było zasadniczo istnienie bezpośredniego związku pomiędzy daną transakcją nabycia a daną transakcją (lub transakcjami) sprzedaży, uprawniającymi do dokonania odliczenia. Ponadto Trybunał w wyroku z dnia 13 marca 2008 r. w sprawie C-437/06 Securenta przesądził, że w sytuacji gdy podatnik wykonuje działalność gospodarczą i działalność niemającą charakteru gospodarczego, prawo do odliczenia z tytułu ewentualnych wydatków jest dopuszczalne jedynie w zakresie, w jakim wydatki te można przyporządkować działalności gospodarczej podatnika.

W orzeczeniu z dnia 27 września 2001 r. w sprawie CIBO Participations S.A. (C-16/00) Trybunał doszedł do wniosku, że aby możliwe było odliczenie VAT naliczonego, musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy wydatkiem a sprzedażą opodatkowaną VAT, co oznacza, że wydatek musi stanowić element kosztowy sprzedaży opodatkowanej. Niemniej TSUE stwierdził, że wydatki na doradztwo związane z procesem przejmowania spółek zależnych przez CIBO stanowią koszty ogólne, mające związek z działalnością opodatkowaną tej spółki.

W świetle powyższego orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że kierując się wykładnią dokonywaną w zgodzie z zasadami VI Dyrektywy (od 1 stycznia 2007 r. - Dyrektywy 2006/112/WE), na gruncie art. 86 ust. 1 ustawy, podobnie jak i art. 17 (2) (3) i (5) VI Dyrektywy (art. 167 i nast. Dyrektywy 2006/112/WE) należy przyjąć - co do zasady - że niezbędnym warunkiem odliczenia VAT jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy zakupami (wydatkami), a konkretną transakcją opodatkowaną. Wydatki te powinny stanowić część składową kosztów świadczenia, uwzględnioną w cenie. Jednak brak takiej konkretnej transakcji opodatkowanej nie musi zawsze prowadzić do utraty prawa do odliczenia VAT. W przypadku bowiem wydatków zaliczanych do tzw. kosztów ogólnych wprawdzie nie istnieje bezpośredni związek pomiędzy zakupem tych towarów i usług, a sprzedażą opodatkowaną, lecz w sytuacji gdy stanowią one element cenotwórczy produktów podatnika, pozostając w ten sposób w pośrednim związku z jego opodatkowaną działalnością gospodarczą, prawo do odliczenia z tytułu tych zakupów (wydatków) powinno przysługiwać podatnikowi w takim zakresie, w jakim ogólna działalność daje prawo do odliczenia VAT.

W analizowanej sprawie Gmina jako lokalny organ władzy nie może być uważana za podatnika w związku z działalnością, którą podejmuje w ramach władztwa publicznego. W rozpatrywanej sprawie, nie ulega wątpliwości, że w związku z wydatkami dotyczącymi w szczególności budowy dróg oraz infrastruktury drogowej tj. w przedmiotowej sprawie w zakresie:

* budowy wydzielonej jezdni autobusowej (buspasa)

* budowy pętli autobusowej przy ul....,

* kanałów technologicznych ITS,

* rozbudowy istniejącego przejazdu kolejowego,

* rozbudowy ul.... poprzez budowę zatoki autobusowej i dodatkowego pasu ruchu

* przebudowa istniejącego torowiska tramwajowego,

nie będą Państwo działać w charakterze podatnika podatku VAT. Działalność polegająca na budowie, czy przebudowie drogi, jak również infrastruktury drogowej nie jest działalnością komercyjną.

W tym miejscu należy również zaznaczyć, że na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 i pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, w szczególności zadania własne obejmują sprawy: gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, jak również lokalnego transportu zbiorowego.

Czynności prawne polegające na wybudowaniu/przebudowie dróg oraz infrastruktury drogowej należą do imperium uprawnionego organu zarządzającego daną drogą publiczną, który wyposażony w kompetencje do orzekania w tych sprawach realizuje zadania publiczne, wynikające z ustawowego powołania do pełnienia funkcji zarządcy dróg.

Natomiast rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Natomiast wydatki związane w szczególności z budową/przebudową dróg oraz infrastruktury drogowej będą służyły do realizacji zadań nałożonych na Gminę, jako jednostkę samorządu terytorialnego. Zatem, skoro Gmina nabędzie towary i usługi jako organ władzy publicznej, to brak podstaw, aby uznać, że zakupy te będą miały kiedykolwiek związek z Państwa czynnościami opodatkowanymi.

W analizowanej sprawie obowiązkiem publicznym Gminy - jak wskazano wyżej - jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty poprzez m.in. wykonywanie zadań w zakresie gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, lokalnego transportu zbiorowego. Zatem w szczególności budowa/rozbudowa dróg oraz infrastruktury drogowej (budowa buspasa, pętli autobusowej, kanałów technologicznych, przebudowa torowiska tramwajowego, rozbudowa przejazdu kolejowego, rozbudowa ul.... poprzez budowę zatoki autobusowej i dodatkowego pasu ruchu) służy właśnie realizacji tych zadań, zaś samo wykorzystanie części lub całości dróg, niejako "przy okazji", do świadczenia czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, nie może przesądzać o przysługującym Państwu prawie do odliczenia podatku naliczonego.

Za prawidłowością przyjętego stanowiska przemawia również orzeczenie TSUE w sprawie C-378/02, które wprawdzie dotyczy prawa do dokonania korekt podatku naliczonego, ale Trybunał wypowiada się w nim co do prawa do odliczenia podatku naliczonego od majątku będącego majątkiem organu władzy publicznej. W przedmiotowym orzeczeniu Trybunał uznał, że w sytuacji, w której podmiot prawa publicznego, który nabywa dobro inwestycyjne jako władza publiczna, w rozumieniu art. 4 ust. 5 akapit pierwszy szóstej dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (Dz.Urz.UE.L Nr 145, s. 1, z późn. zm.), a zatem nie działając w charakterze podatnika, i który następnie sprzedaje to dobro działając w charakterze podatnika, nie korzysta w zakresie tej sprzedaży z prawa do dokonania korekty na podstawie art. 20 tej dyrektywy na potrzeby odliczenia naliczonego podatku VAT zapłaconego przy nabyciu tego dobra.

W ocenie Trybunału, skoro podmiot prawa publicznego w chwili nabycia dobra inwestycyjnego działa jako władza publiczna, to nie ma prawa do odliczenia podatku VAT, który zapłacił od tego dobra. Okoliczność, że następnie podmiot ten działał jako podatnik, nie może na podstawie art. 20 szóstej dyrektywy skutkować tym, że będzie można odliczyć podatek VAT zapłacony przez ten podmiot z tytułu transakcji dokonanych jako władza publiczna i z tego względu nieopodatkowanych. Trybunał stwierdził, że przymiot podatnika jest decydujący i jego posiadanie ocenia się w chwili nabycia danego dobra przez ten podmiot. Z orzeczenia tego wynika zatem, że jeśli dane "dobro inwestycyjne" zostanie zakwalifikowane do majątku organu władzy publicznej, to późniejsza zmiana przeznaczenia tego składnika majątku nie daje prawa do dokonania odliczenia podatku naliczonego.

Ponoszone przez Państwa wydatki związane w szczególności z budową/rozbudową dróg oraz infrastruktury drogowej (budową buspasa, pętli autobusowej, kanałów technologicznych, przebudową torowiska tramwajowego, rozbudową przejazdu kolejowego, rozbudową ul.... poprzez budowę zatoki autobusowej i dodatkowego pasu ruchu), będą służyły realizacji zadań publicznych wykonywanych w ramach władztwa publicznego. W omawianych okolicznościach sprawy, nie wystąpi zatem związek przyczynowo-skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku.

Nie będą Państwo ponosić ww. wydatków po to, żeby prowadzić sprzedaż usług komunikacji miejskiej, ale przede wszystkim dlatego, że ww. wydatki dotyczą infrastruktury, która służy realizacji zadań własnych gminy w zakresie obejmującym sprawy gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, a także lokalnego transportu zbiorowego.

W zakresie ww. wydatków Państwo jako gmina nie możecie działać analogicznie do podmiotu prywatnego, wykonujecie bowiem określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Działalność w zakresie budowy dróg wraz z infrastrukturą drogową, jest realizacją celu publicznego, do którego Państwo jesteście zobowiązani w drodze ustaw. Przez zadania publiczne należy rozumieć te, które mają na celu korzyść ogółu.

Jak wskazano wcześniej działania obejmujące budowę dróg oraz ww. infrastruktury drogowej należą do zadań własnych gminy w zakresie gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, jak również lokalnego transportu zbiorowego. Wyżej opisane wydatki nie są związane z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym, Gmina w powyższym zakresie nie działa jako podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Wydatki związane w szczególności z budową/rozbudową dróg wraz z infrastrukturą drogową będą służyły realizacji zadań publicznych wykonywanych w ramach władztwa publicznego. Nie są związane z osiągnięciem jakichkolwiek przychodów.

W konsekwencji nie będzie Państwu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego z tytułu świadczenia usługi komunikacji miejskiej autobusowej o kwotę podatku naliczonego z tytułu:

* budowy wydzielonej jezdni autobusowej (buspas) w pasie drogowym ulicy... we... na odcinku od włączenia w istniejące torowisko tramwajowe na południowym wlocie skrzyżowania z ulicą... do wiaduktu kolejowego, a następnie w ulicy... - od tego wiaduktu do ulicy... (pytanie nr 1);

* budowy pętli autobusowej (pytanie nr 2a);

* budowy kanałów technologicznych ITS (pytanie nr 2c);

* rozbudowy istniejącego przejazdu kolejowego kategorii... na linii... (pytanie nr 4);

* rozbudowy ulicy... (pytanie nr 6);

* przebudowy istniejącego torowiska tramwajowego w ul.... na odcinku od ul.... do... (pytanie nr 9).

Powyższe wynika z faktu, że w analizowanym przypadku nie będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. Gmina jako organ władzy publicznej, będzie realizować zadania własne w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty (gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, a także lokalnego transportu zbiorowego), tym samym nie będą Państwo działać jako podatnik VAT i wydatki, o których mowa powyżej nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1, nr 2a, nr 2c, nr 4, nr 6, oraz nr 9, należało uznać za nieprawidłowe.

Wątpliwości Państwa dotyczą również kwestii prawa do obniżenia kwoty VAT należnego z tytułu świadczenia usługi komunikacji miejskiej autobusowej o kwotę VAT naliczonego z tytułu:

* budowy oświetlenia drogowego, które służyło będzie wyłącznie oświetleniu wydzielonej jezdni autobusowej opisanej w zakresie pytania nr 1 (pytanie nr 5),

* wycinki i nasadzeń wyrównujących oraz zagospodarowaniu terenów zielonych (pytanie nr 8).

Z opisu sprawy wynika, że obecne oświetlenie ul.... jest dedykowane wyłącznie już istniejącej jezdni oraz istniejącym ścieżkom rowerowym i chodnikom, stąd konieczność wybudowania nowego szpaleru oświetlenia buspasa, o którym mowa w pkt 1.

Ponadto w ramach budowy wydzielonej jezdni autobusowej, o której mowa w pkt 1 koniecznym jest wycinka kolidujących drzew i nasadzenie nowych w ramach kompensaty przyrodniczej. W szczególności w ramach budowy przedmiotowej jezdni koniecznym jest wycinka kolidujących drzew i nasadzenie nowych w ramach kompensaty przyrodniczej. Nowemu zagospodarowaniu zieleni wysokiej i niskiej podlegać też będzie obszar wybudowanej pętli autobusowej oraz dostępne tereny w obszarach przystanków i wzdłuż jezdni autobusowej.

Odnosząc się do przedstawionego opisu sprawy, należy stwierdzić, że w powyższym zakresie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, nie będą spełnione. Działania obejmujące budowę oświetlenia ulicznego należą do zadań własnych gminy w zakresie gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego. Infrastruktura w postaci oświetlenia ulicznego jest ogólnodostępna. Za korzystanie z oświetlenia ulicznego nie są pobierane żadne opłaty. Również podejmując działania w zakresie wycinki i nasadzeń wyrównujących oraz zagospodarowaniu terenów zielonych realizują Państwo swoje zadania związane z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty, bowiem zadania własne Gminy obejmują sprawy związane są z zielenią gminną i zadrzewieniem.

Wyżej opisane wydatki nie są zatem związane z działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT i tym samym, w powyższym zakresie nie działają Państwo jako podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Wydatki związane z budową oświetlenia ulicznego, jak również wycinką i nasadzeniem wyrównującym oraz zagospodarowaniu terenów zielonych będą służyły realizacji zadań publicznych wykonywanych w ramach władztwa publicznego. Nie są związane z osiągnięciem jakichkolwiek przychodów.

W związku z powyższym, nie będzie przysługiwało Państwu prawo do obniżenia kwoty VAT należnego z tytułu świadczenia usługi komunikacji miejskiej autobusowej o kwotę VAT naliczonego z tytułu:

* budowy oświetlenia drogowego, które służyło będzie wyłącznie oświetleniu wydzielonej jezdni autobusowej opisanej w zakresie pytania nr 1 (pytanie nr 5),

* wycinki i nasadzeń wyrównujących oraz zagospodarowaniu terenów zielonych (pytanie nr 8).

Wobec powyższego Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 5 oraz nr 8, należało uznać za nieprawidłowe.

Kolejne Państwa wątpliwości odnoszą się do kwestii związanych z prawem do obniżenia kwoty VAT należnego z tytułu świadczenia usługi komunikacji miejskiej autobusowej o kwotę VAT naliczonego z tytułu budowy parkingu Park & Ride.

Jak bowiem wynika z opisu sprawy, Parking Park & Ride objęty będzie kontrolą dostępu i udostępniany będzie jedynie dla osób:

* posiadających ważny bilet okresowy komunikacji miejskiej: czasowy (co najmniej 24-godzinny), imienny lub na okaziciela;

* zakodowany na...,... lub w aplikacji mobilnej;

* uprawnionych do bezpłatnej komunikacji miejskiej posiadających ważną Kartę parkingową "Parkuj i Jedź".

Bilet komunikacji zbiorowej będzie jednocześnie uprawnieniem do wjazdu. Inni użytkownicy bez ważnego biletu nie będą mogli wjechać na parking. Parking P+R ma charakter przesiadkowy, tzn. użytkownik pozostawia pojazd na parkingu i dalszą część podróży z założenia kontynuuje komunikacją publiczną. Pomimo tego, że funkcją Parkingu będzie umożliwienie postoju pojazdów indywidualnych, niemniej jednak założeniem jest, iż osoby pozostawiające pojazd dalszą podróż kontynuować będą komunikacją miejską autobusową (w szczególności parking dostępny będzie jedynie dla osób, które posiadają dowód uprawniający do przejazdu komunikacją miejską).

Należy zauważyć, że Parking Park & Ride będzie wykorzystywany przez osoby korzystające z komunikacji miejskiej autobusowej, zarówno posiadające bilet odpłatny, jak również uprawnione do bezpłatnej podróży. W konsekwencji, wydatki na budowę parkingu Park & Ride będą służyły zarówno czynnościom opodatkowanym podatkiem VAT, jak również czynnościom niepodlegającym opodatkowaniu.

Przy czym - w przypadku gdy - nie będą Państwo mieli możliwości wskazania jaka część wydatków na budowę parkingu Park & Ride służy czynnościom opodatkowanym VAT a jaka niepodlegającym VAT, wówczas w celu odliczenia podatku naliczonego będą Państwo zobowiązani zastosować przepisy art. 86 ust. 2a i kolejne ustawy o VAT.

W związku z powyższym, będą mieli Państwo prawo do obniżenia kwoty VAT należnego z tytułu świadczenia usługi komunikacji miejskiej autobusowej o kwotę VAT naliczonego z tytułu budowy parkingu Park & Ride, przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a i kolejne ustawy o VAT, obliczonego dla Urzędu Miejskiego. Przy czym prawo to będzie przysługiwało, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy o VAT.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2b należało uznać za nieprawidłowe.

Kolejne wątpliwości dotyczą prawa do obniżenia kwoty VAT należnego z tytułu świadczenia usługi komunikacji miejskiej autobusowej o kwotę VAT naliczonego z tytułu budowy przystanków autobusowych oraz miejsc na rowery w rejonie przystanków (pytanie nr 3 wniosku).

Przystanki będą położone na trasie wydzielonej jezdni autobusowej, o której mowa w zakresie pytania nr 1.

Z opisu sprawy wynika, że uchwała nie przewiduje pobierania odpłatności za udostępnienie przystanków. Przystanki wybudowane na trasie, o której mowa w pkt 1 będą udostępnione wyłącznie przewoźnikom wykonującym usługę komunikacji miejskiej na zlecenie Gminy.

Ponadto w rejonie przystanków wybudowane zostaną miejsca na rowery. Stojaki dla rowerów mają budowane będą w celu umożliwienia pozostawienia roweru przy przystanku i kontynuowaniu podróży komunikacją miejską autobusową.

Należy zaznaczyć, że w zakresie budowy przystanków autobusowych oraz miejsc na rowery w rejonie przystanków, nie mogą Państwo działać analogicznie do podmiotu prywatnego, wykonuje bowiem określone ustawami zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Działalność w zakresie budowy przystanków autobusowych oraz miejsc na rowery w rejonie przystanków, jest realizacją celu publicznego, do którego są Państwo zobowiązani w drodze ustaw. Przez zadania publiczne należy rozumieć te, które mają na celu korzyść ogółu, a powyższa infrastruktura będzie jest ogólnodostępna W powyższym zakresie, nie będą Państwo zatem działać jako podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. Zatem, w omawianych okolicznościach sprawy nie wystąpi związek przyczynowo-skutkowy, który decydowałby o prawie do odliczenia podatku związanego z wydatkami ponoszonymi na budowę przystanków autobusowych oraz miejsc na rowery w rejonie przystanków. Jak bowiem wskazano wyżej, ww. wydatki będą służyły realizacji zadań publicznych, wykonywanych w ramach władztwa publicznego.

Odnosząc się do przedstawionego opisu sprawy, należy stwierdzić, że w powyższym zakresie warunki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, nie będą spełnione. Mając zatem na uwadze powyższe, nie mają Państwo prawa do obniżenia kwoty VAT należnego z tytułu świadczenia usługi komunikacji miejskiej autobusowej o kwotę VAT naliczonego z tytułu budowy przystanków autobusowych oraz miejsc na rowery w rejonie przystanków.

Zatem stanowisko w zakresie pytania nr 3 należało uznać za nieprawidłowe.

Państwa wątpliwościami jest również kwestia prawa do obniżenia kwoty VAT należnego z tytułu świadczenia usługi komunikacji miejskiej autobusowej o kwotę VAT naliczonego z tytułu:

* montażu sygnalizacji świetlnej pracującej w systemie ITS, (pytanie nr 7)

* rozbudowy sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniu z al.... oraz ul.... i ul.... (pytanie nr 10).

Z opisu sprawy wynika, że dla zapewnienia identyfikacji pojazdów komunikacji miejskiej oraz nadania im priorytetu na skrzyżowaniach, wszystkie sygnalizacje świetlne na trasie wydzielonej jezdni autobusowej, o której mowa w pkt 1 (buspasie) będą uzupełnione o dodatkowe wyposażenie związane z buspasem. Również oprogramowanie sygnalizacji poddane będzie modyfikacji poprzez wprowadzenie nowych priorytetowych relacji autobusowych. ITS głównie służy do poprawy płynności potoków ruchu na skrzyżowaniach. Rozbudowy w powyższych lokalizacjach w główniej mierze będą służyły nadaniu priorytetu komunikacji miejskiej, niemniej jednak ITS służy całemu ruchowi odbywającemu się na skrzyżowaniach, a więc również komunikacji samochodowej, rowerowej i pieszym.

Ponadto rozbudują Państwo sygnalizację świetlną na skrzyżowaniu z al.... oraz ul.... i ul... Zmiana programów sygnalizacji będzie musiała objąć wszystkich użytkowników, nie tylko komunikację zbiorową.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że podejmując działania w zakresie prawidłowego funkcjonowania sygnalizacji świetlnej realizują Państwo swoje zadania związane z zaspokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnoty. Zadaniem (obowiązkiem) gminy jest bowiem zapewnienie mieszkańcom użytkowania infrastruktury w postaci sygnalizacji świetlnej zgodnie z określonymi standardami. Infrastruktura w postaci sygnalizacji świetlnej wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa w transporcie publicznym oraz jest dostępna dla wszystkich uczestników ruchu drogowego nieodpłatnie.

Przy czym zadania z zakresu utrzymania nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą i komunikacją nie są wykonywane przez Państwa w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Z kolei świadczenie usług komunikacji miejskiej stanowi działalność opodatkowaną Gminy. Zatem skoro - jak wynika z opisu sprawy - ww. sygnalizacja świetlna służy również pojazdom komunikacji miejskiej, to wydatki związane z montażem sygnalizacji świetlnej pracującej w systemie ITS oraz rozbudową sygnalizacji świetlnej mają również związek z wykonywaniem czynności opodatkowanych.

W konsekwencji, wydatki na montaż sygnalizacji świetlnej pracującej w systemie ITS oraz rozbudowę sygnalizacji świetlnej będą służyły jednocześnie czynnościom niepodlegającym, jak również czynnościom opodatkowanym w ramach świadczenia usługi komunikacji miejskiej. Przy czym - skoro - nie będą Państwo mieli możliwości wskazania jaka część wydatków na montaż sygnalizacji świetlnej pracującej w systemie ITS oraz rozbudowę sygnalizacji świetlnej służy czynnościom opodatkowanym VAT a jaka niepodlegającym VAT, wówczas w celu odliczenia podatku naliczonego będą Państwo zobowiązani zastosować przepisy art. 86 ust. 2a i kolejne ustawy o VAT.

W związku z powyższym, będą mieli Państwo prawo do obniżenia kwoty VAT należnego z tytułu świadczenia usługi komunikacji miejskiej autobusowej o kwotę VAT naliczonego z tytułu:

* montażu sygnalizacji świetlnej pracującej w systemie ITS, (pytanie nr 7)

* rozbudowy sygnalizacji świetlnej na skrzyżowaniu z al.... oraz ul.... i ul.... (pytanie nr 10),

przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a i kolejne ustawy o VAT, obliczonego dla Urzędu Miejskiego. Przy czym prawo to będzie przysługiwało, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy o VAT.

Zatem Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 7 oraz nr 10 należało uznać za prawidłowe.

Będą Państwo również dokonywać wydatków które będą w zależności od zawartych umów lub ich charakteru dotyczyły całości lub niektórych części Inwestycji pn. "...", objętych zakresem pytania nr 11. Przy czym wskazali Państwo, że mogą to być wydatki na projekt, obsługę placu budowy i nadzór inwestorski.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina będzie realizowała ww. Inwestycję (zadania szczegółowo opisane w pkt 1-10) w celu wykonywania usługi komunikacji miejskiej autobusowej, a więc wykonywaniu czynności opodatkowanej VAT (sprzedaży biletów komunikacji miejskiej). Gmina działa w tym zakresie jako podatnik VAT i rozlicza VAT należny. Ponieważ Inwestycja realizowana jest w istniejącym już systemie komunikacyjnym i drogowym, należy wykonać również prace, które będą związane nie tylko z komunikacją miejską autobusową, ale również komunikacją miejską tramwajową oraz inną infrastrukturą drogową. W punktach 1-10 wymieniono poszczególne zadania, niemniej jednak możliwe są wydatki, które będą w zależności od zawartych umów lub ich charakteru dotyczyły całości lub niektórych części Inwestycji - mogą to być wydatki na projekt, obsługę placu budowy, nadzór inwestorski.

Należy zauważyć, że zakupy służące Inwestycji w zależności od zawartych umów lub ich charakteru dotyczące całości lub niektórych części Inwestycji, będą dotyczyć czynnościom opodatkowanym VAT i niepodlegającym VAT, a Gmina nie będzie mogła wskazać kwoty VAT od zakupów przeznaczonych na wykonanie czynności opodatkowanych VAT i niepodlegających opodatkowaniu VAT.

W konsekwencji wydatki, które będą w zależności od zawartych umów lub ich charakteru dotyczyły całości lub niektórych części Inwestycji pn. "...", tj. wydatki na projekt, obsługę placu budowy i nadzór inwestorski, wykorzystywane zarówno do czynności niepodlegających opodatkowaniu (w zakresie realizowania zadania własnego Gminy z dotyczącego gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego), jak również do czynności opodatkowanych w ramach świadczenia usługi komunikacji miejskiej. Skoro nie będą mieli Państwo możliwości wskazania jaka część ww. wydatków dotyczących całości lub niektórych części Inwestycji służy czynnościom opodatkowanym VAT a jaka niepodlegającym VAT, to w celu odliczenia podatku naliczonego będą Państwo zobowiązani zastosować przepisy art. 86 ust. 2a i kolejne ustawy o VAT.

W związku z powyższym, będą mieli Państwo prawo do obniżenia kwoty VAT należnego z tytułu świadczenia usługi komunikacji miejskiej o kwotę VAT naliczonego z tytułu opisanych w pkt 11 wydatków, tj. na projekt, obsługę placu budowy i nadzór inwestorski, służących Inwestycji pn. "...", przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a i kolejne ustawy o VAT, obliczonego dla Urzędu Miejskiego, odrębnie dla każdego z ww. zadań. Przy czym prawo to będzie przysługiwało, o ile nie wystąpią przesłanki negatywne wymienione w art. 88 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko w zakresie pytania nr 11 należało uznać za prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa - rozpatrzone.

Należy również zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym w złożonym wniosku.

W analizowanej sprawie w zakresie prawa do obniżenia kwoty VAT należnego o kwotę VAT naliczonego przez Państwa przy zastosowaniu prewspółczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a i kolejne ustawy o VAT, nie podlegała ocenie kwestia braku możliwości przyporządkowania wydatków w całości do czynności opodatkowanych VAT.

W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie powołanych interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy co oznacza, że w przypadku gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Stosownie do art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329, z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.".

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.),

albo * w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).