0113-KDIPT1-2.4012.47.2022.1.AJB - Zwolnienie z VAT usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowny Panie,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

25 stycznia 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 19 stycznia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy zastosowania zwolnienia świadczonych przez Pana usług od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT. Uzupełnił go Pan pismem z 11 kwietnia 2022 r. (wpływ 11 kwietnia 2022 r.). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest osobą fizyczną, która będzie prowadzić własne przedsiębiorstwo w formie jednoosobowej działalności gospodarczej w oparciu o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i będzie podlegać nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce oraz będzie posiadać status czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku od towarów i usług (dalej "VAT") w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm., dalej "ustawa o podatku od towarów i usług", "ustawa o VAT").

Przedmiotem przeważającej działalności gospodarczej Wnioskodawcy będzie pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (PKD 70.22.Z). Przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy będzie także m.in. pozostała działalność profesjonalna, naukowa i techniczna, gdzie indziej niesklasyfikowana (PKD 74.90.Z).

Wnioskodawca, w ramach prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej, nawiąże współpracę z innym podmiotem -. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w..., KRS:.., będącą zewnętrznie zarządzającym (dalej "ZASI") alternatywnej spółki inwestycyjnej w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 605 z późn. zm., dalej ustawa o funduszach inwestycyjnych) - spółki. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Alternatywna Spółka Inwestycyjna Spółka komandytowo-akcyjna z siedzibą w..., KRS:... (dalej "ASI").

Spółka....- Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - ZASI - dnia 22 sierpnia 2019 r. uzyskała wpis do rejestru zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego pod numerem wpisu..

Przedmiotem współpracy będzie świadczenie przez Wnioskodawcę specjalistycznych usług inwestycyjnych oraz usług zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym na rzecz ZASI, polegających m.in. na świadczeniu usług inwestycyjnych w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych, usług specjalistycznego zarządzania funduszem inwestycyjnym, usług wspierających specjalistyczne zarządzanie funduszem inwestycyjnym oraz usług o podobnym charakterze.

Pojęcie zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym pojawia się na gruncie Szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (dalej "Szósta Dyrektywa") oraz na gruncie Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. Ue. L. z 2006 r. Nr 347, str. 1 z późn. zm., dalej "dyrektywa VAT").

Z treści art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT wynika, że do ustawodawców państw członkowskich należy określenie jakich podmiotów mogą dotyczyć usługi zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi podlegające zwolnieniu z VAT.

Polski ustawodawca postanowił, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm., dalej "ustawa VAT"), że zwolnieniem tym objęte są usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

W rezultacie jako zarządzanie specjalnym funduszem inwestycyjnym, zgodnie z przepisami wspólnotowymi implementowanymi do polskiego porządku prawnego, należy rozumieć także zarządzanie alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi - ASI.

Pojęcie zarządzania ASI definiowane jest w Dyrektywie ZAFI. Stosownie do treści art. 4 ust. 1 lit. w Dyrektywy ZAFI, zarządzanie ASI oznacza wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem, o którym mowa w pkt 1 lit. a lub b) załącznika I, na rzecz jednego lub większej liczby ASI.

Na potrzeby precyzyjnego określenia zakresu usług, jakie Wnioskodawca zamierza świadczyć na rzecz ZASI należy wyraźnie odróżnić pojęcie "zarządzania" w rozumieniu przepisów Kodeksu spółek handlowych od zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym.

Wobec faktu, że specjalne fundusze inwestycyjne, takie jak ASI, cechują się specyficznym sposobem prowadzenia działalności gospodarczej, dążą do realizacji specyficznych celów i kierują się specjalnie dla tej kategorii podmiotów przystosowanymi regulacjami prawnymi, pojęcie "zarządzania" takim funduszem należy rozumieć w szerszym zakresie, niż ma to miejsce w przypadku standardowych spółek prawa handlowego. Choć specjalne fundusze inwestycyjne, a więc również alternatywne spółki inwestycyjne, posiadają formę spółek prawa handlowego, to specyfika ich działalności wymusza odmienne, ponadstandardowe rozumienie tego, na czym polega zarządzanie takim funduszem.

Mając na uwadze powyższe, na potrzeby klarowności i czytelności opisu zdarzenia przyszłego w niniejszym wniosku, zarządzanie specjalnym funduszem inwestycyjnym należy odczytywać jako specjalistyczne zarządzanie funduszem inwestycyjnym, co zgodne jest z założeniami Szóstej Dyrektywy.

W ramach usług specjalistycznego zarządzania ASI, należy rozumieć usługi o charakterze kompleksowym, zarządczym, administracyjno-organizacyjnym oraz doradczym, polegającym w szczególności, ale nie jedynie na:

1. Zarządzaniu portfelami inwestycyjnymi;

2. Zarządzaniu ryzykiem;

3. Wykonywaniu na rzecz ASI czynności administracyjnych;

4. Podejmowaniu decyzji odnośnie do polityk i procedur w zakresie procesów inwestycyjnych podejmowanych w ramach ASI;

5. Podejmowaniu decyzji zarządczych, mających na celu optymalizację ryzyk inwestycyjnych;

6. Sourcingu, selekcji oraz ocenie projektów i podmiotów do inwestycji;

7. Zarządzaniu procesem due diligence technologicznego w oparciu o zespół ekspercki;

8. Przeprowadzaniu analiz due diligence o charakterze ekonomicznym i finansowym oraz sporządzaniu wszelkich innych analiz dotyczących inwestycji ASI;

9. Mentoringu na rzecz podmiotów rekomendowanych do inwestycji na etapie przedinwestycyjnymi na rzecz podmiotów objętych inwestycją na każdym etapie trwania inwestycji;

10. Strukturyzacji inwestycji;

11. Udziale i reprezentowaniu ASI w negocjacjach dotyczących inwestycji;

12. Podejmowaniu decyzji w przedmiocie inwestycji i wyjść inwestycyjnych;

13. Zarządzaniu projektami;

14. Opracowywaniu strategii wyjść z inwestycji;

15. Doborze odpowiedniej strategii budowy wartości spółek portfelowych;

16. Strukturyzacji biznesu spółek portfelowych pod kątem wybranej strategii wyjścia;

17. Poszukiwaniu podmiotów zainteresowanych inwestycją kapitału na potrzeby kolejnych rund finansowania spółek portfelowych;

18. Monitoringu projektów i spółek, które zostały rekomendowane przez komitet inwestycyjny do inwestycji.

Usługi Wnioskodawcy będą stanowić zespół powiązanych ze sobą czynności, których zakres oraz cel jest istotny i specyficzny dla procesu zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym. Będą się odnosić do prawidłowego funkcjonowania tego funduszu, realizowania założonej działalności gospodarczej oraz do kluczowych elementów aktywności funduszu w ramach podejmowanego procesu inwestycyjnego. Co za tym idzie, nie będą to usługi tożsame z zakresem zarządzania podmiotem gospodarczym znanym z regulacji Kodeksu spółek handlowych.

Zgodnie z legalną definicją ASI zawartą w art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach, alternatywna spółka inwestycyjna jest rodzajem alternatywnego funduszu inwestycyjnego innym niż specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty. Stosownie do treści art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną. ASI może prowadzić działalność w formie bądź spółki kapitałowej (w tym spółki europejskiej), bądź też w formie spółki komandytowej, albo spółki komandytowo-akcyjnej, w których jedynym komplementariuszem jest spółka kapitałowa.

Zgodnie z art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach, ZASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem. Jak stanowią regulacje ustawy o funduszach inwestycyjnych, status ZASI posiadać może wyłącznie spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI, bądź też spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.

ZASI są podmiotami wpisanymi do rejestru zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi prowadzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego, zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych.

To spółka ZASI, zarządzająca ASI, która to jest rodzajem alternatywnego funduszu inwestycyjnego, będzie podmiotem, na rzecz którego Wnioskodawca planuje świadczyć swoje usługi.

Część zadań składających się na usługę zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym świadczoną na rzecz ASI, ZASI może wykonywać, zgodnie z art. 70g ustawy o funduszach inwestycyjnych, wspólnie lub za pośrednictwem podmiotów zewnętrznych, posiadających wiedzę specjalistyczną wymaganą do realizacji powierzonego zakresu usług.

Takim podmiotem zewnętrznym, z którym ZASI planuje zawrzeć umowę obejmującą swym zakresem świadczenie specjalistycznych usług inwestycyjnych oraz usług specjalistycznego zarządzania jest Wnioskodawca.

Wnioskodawca będzie brać udział w specjalistycznym zarządzaniu spółką ZASI oraz w sposób pośredni, prowadzeniu specjalistycznej działalności inwestycyjnej ASI i specjalistycznym zarządzaniu spółką ASI zarządzaną przez ZASI.

Zarówno usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI, a także usługi świadczone następnie przez ZASI na rzecz ASI z wykorzystaniem usług Wnioskodawcy stanowić będą usługi specjalistycznego zarządzania ASI, jej portfelem inwestycyjnym oraz ryzykiem oraz usługi specjalistycznej działalności inwestycyjnej.

Usługi inwestycyjne oraz usługi zarządzania portfelem inwestycyjnym, a także ryzykiem stanowią istotę działań ZASI realizowanych z wykorzystaniem specjalistycznych usług inwestycyjnych oraz usług specjalistycznego zarządzania świadczonych przez Wnioskodawcę, na rzecz ZASI.

Wykonywanie działań przez ZASI na rzecz ASI nie będzie możliwe bez uprzedniego nabycia przez ZASI usług od Wnioskodawcy. Usługi świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI pozostają w nierozerwalnym związku z działaniami realizowanymi następnie przez ZASI na rzecz ASI.

Wnioskodawca planuje zawarcie ze spółką ZASI umowy o świadczenie specjalistycznych usług inwestycyjnych i usług specjalistycznego zarządzania funduszem inwestycyjnym (dalej "umowa"). Zakres usług objętych umową będzie dotyczył czynności skupionych na działalności inwestycyjnej i zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym oraz będzie obejmować przede wszystkim zaangażowanie Wnioskodawcy na poziomie eksperckim w zakresie dokonywanych inwestycji.

Przedmiotem świadczenia usług przez Wnioskodawcę w ramach działalności gospodarczej będzie świadczenie specjalistycznych usług inwestycyjnych w odniesieniu do funduszy inwestycyjnych, usług zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym, a więc usług specjalistycznego zarządzania, usług wspierających specjalistyczne zarządzanie funduszami inwestycyjnymi oraz usług o podobnym charakterze.

Stosownie do postanowień umowy Wnioskodawca będzie świadczył wskazane poniżej, kompleksowe usługi:

1. Opracowywania wstępnej weryfikacji podmiotów, w które ASI może inwestować;

2. Dokonywania analiz rynkowych podmiotów będących potencjalnie przedmiotem inwestycji ASI zgodnie z zasadami polityki inwestycyjnej ASI;

3. Rekomendowania do procesu inwestycyjnego oraz przygotowywania wniosków inwestycyjnych oraz przedstawiania wniosków inwestycyjnych odpowiednim organom ASI;

4. Czynnego udziału w komitecie inwestycyjnym;

5. Przeprowadzania analiz ekonomicznych i finansowych oraz zapewnianiu sporządzania wszelkich innych analiz dotyczących inwestycji ASI (tzw. analiz due diligence);

6. Dokonywania wycen projektów inwestycyjnych i podmiotów będących przedmiotem inwestycji na potrzeby transakcyjne i sprawozdawcze;

7. Negocjowania warunków i zawierania w imieniu ZASI umów mających za przedmiot inwestycje, w tym sporządzania dokumentacji, analiz i innych materiałów na potrzeby procesu nabywania i zbywania udziałów lub akcji podmiotów będących przedmiotem inwestycji, a także sporządzanie projektów umówi innych niezbędnych dokumentów transakcyjnych;

8. Dokonywania czynności faktycznych i prawnych związanych z nabywaniem oraz zbywaniem instrumentów będących przedmiotem inwestycji zgodnie z umową spółki ASI, wewnętrznymi regulacjami spółki ASI, przepisami prawa i umów;

9. Negocjowania warunków w imieniu ASI i podpisywania w imieniu ASI umów związanych ze zbyciem instrumentów będących przedmiotem inwestycji, zgodnie z umową spółki ASI, wewnętrznymi regulacjami ASI, przepisami prawa i umów;

10. Doradztwa w zakresie wyboru, na każdym z etapów procesu inwestycyjnego, zewnętrznych doradców, o ile korzystanie z ich usług ZASI uzna za konieczne oraz współpracy z takimi doradcami;

11. Doradztwa w zakresie wykonywania przez ZASI w imieniu ASI praw z posiadanych przez ASI instrumentów, w szczególności związanych z uprawnieniami do powoływania członków rad nadzorczych oraz członków zarządu podmiotów będących przedmiotem inwestycji, celem realizacji i zabezpieczenia interesów ASI i jej akcjonariuszy;

12. Przygotowywania materiałów w celu sprawowania nadzoru korporacyjnego przez ASI nad podmiotami, będącymi przedmiotem inwestycji;

13. Doradztwa przy podejmowaniu przez ASI jako akcjonariusza lub wspólnika kluczowych decyzji dotyczących kwestii operacyjnych oraz strategicznych podmiotów będących przedmiotem inwestycji, w tym w zakresie struktury kapitałowej, strategii przedsiębiorstwa lub innych zagadnień związanych z taką strukturą lub strategią;

14. Przygotowywania materiałów związanych z prowadzonymi projektami oraz inwestycjami;

15. Opracowywania dokumentacji propozycji strategii wyjścia ASI z poszczególnych inwestycji (np. sprzedaży udziałów lub akcji podmiotów będących przedmiotem inwestycji);

16. Poszukiwania potencjalnych inwestorów zainteresowanych nabyciem pakietów udziałów lub akcji podmiotów będących przedmiotem inwestycji;

17. Sporządzania dokumentacji, analiz lub innych materiałów w celu określenia optymalnego momentu przejmowania i zbywania przedsiębiorstw w ramach podmiotów będących przedmiotem inwestycji;

18. Analizy dokumentacji dotyczącej poszczególnych transakcji dotyczących podmiotów będących przedmiotem inwestycji;

19. Wspierania ASI i ZASI w wykonywaniu wszelkich obowiązków informacyjnych dotyczących podmiotów będących przedmiotem inwestycji spoczywających na ASI lub ZASI, w szczególności w zakresie raportów bieżących i okresowych;

20. Gromadzenia, administrowania i archiwizacji zgłoszeń projektów inwestycyjnych oraz zapytań dotyczących możliwości koinwestycji;

21. Monitorowania przestrzegania przez ZASI i ASI regulacji prawnych;

22. Rozliczania wyniku ASI celem wypłaty zysków udziałowcom lub akcjonariuszom ASI;

23. Wsparcia w razie emisji i umarzania udziałów lub akcji ASI;

24. Doradztwa w zakresie realizowania polityki inwestycyjnej ASI;

25. Przygotowywania i wdrażania strategii rozwoju ASI, a także programów naprawczych i restrukturyzacyjnych, jeżeli zaistnieje taka potrzeba;

26. Sporządzania sprawozdań finansowych ZASI i ASI za dany rok obrotowy i przedstawiania go organom uprawnionym do ich oceny i zatwierdzania;

27. Bieżącej analizy działalności ZASI i ASI;

28. Bieżącej kontroli, monitoringu i analizy projektów i spółek, które zostały objęte inwestycją, jak również monitoringu rozwoju podmiotów, które do inwestycji nie zostały zarekomendowane;

29. Poszukiwania partnerów handlowych i odbiorców towarów i usług dla podmiotów będących przedmiotem inwestycji celem zwiększenia ich wartości;

30. Innych czynności związanych z wykonywaniem usługi zarządzania ASI.

Ponadto, Wnioskodawca, oprócz specjalistycznych usług inwestycyjnych, usług specjalistycznego zarządzania i usług wspierających zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi oraz usług o podobnym charakterze opisanych szczegółowo powyżej, planuje również świadczyć, w ramach zawartej umowy, specjalistyczne usługi doradztwa.

Specjalistyczne usługi doradztwa nie będą odnosiły się do doradztwa bezpośrednio kierowanego do ZASI, a do spółek portfelowych - podmiotów będących przedmiotem inwestycji. Usługi o takim charakterze wpisują się w zakres zadań, jakie powinny być wykonywane w celu zapewnienia optymalnego procesu zarządzania ZASI, realizacji postanowień polityki inwestycyjnej ASI oraz osiągnięcia celów inwestycyjnych i dbania o interes inwestorów.

Specjalistyczne usługi doradztwa miałyby polegać na organizowaniu spotkań, szkoleń i warsztatów z osobami zarządzającymi podmiotami będącymi przedmiotem inwestycji ASI, współtworzeniu strategii rozwoju tych podmiotów, doradztwie w zakresie prowadzenia działalności umożliwiającej budowanie wartości tych podmiotów.

Działania wynikają z realnych potrzeb i wymogów inwestorów oraz z konieczności pełnienia nadzoru nad pożytkowaniem przed podmioty będące przedmiotem inwestycji środków pochodzących z inwestycji w sposób zgodny z zasadami inwestycyjnymi, polityką inwestycyjną ASI oraz celami.

Zdecydowana większość inwestycji dokonywanych przez ASI ma charakter inwestycji typu venture capital, które skupiają się na projektach znajdujących się na wczesnych etapach rozwoju. W przypadku takich inwestycji ZASI, dysponujący personelem o wymaganym doświadczeniu i kompetencjach, staje się nie tylko partnerem biznesowym podmiotów będących przedmiotem inwestycji, ale niejako mentorem i doradcą. W takim stanie rzeczy specjalistyczne doradztwo świadczone w imieniu ZASI przez Wnioskodawcę na rzecz podmiotów objętych inwestycją stanowi element zarządzania ZASI. Dzięki takim usługom ZASI, zgodnie z interesem inwestorów, realizuje zadania niezbędne do zapewnienia efektywności działania tych podmiotów i dalszego ich rozwoju biznesowego, a w dalszej perspektywie ZASI dąży w ten sposób do osiągnięcia możliwie wysokiej stopy zwrotu z poczynionych przez ASI inwestycji.

Odnosząc się do całokształtu usług, jakie mają być świadczone przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI, usługi te stanowią w globalnej ocenie odrębną całość oraz spełniają szczególne i istotne funkcje dla całej działalności ASI, w konsekwencji czego mają realny wpływ na funkcjonowanie zarządzanej ASI.

Wnioskodawca, wiążąc się z ZASI umową o świadczenie specjalistycznych usług inwestycyjnych i zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym (w rozumieniu postanowień Szóstej Dyrektywy), w czasie obowiązywania tej umowy, pozostanie jednocześnie członkiem zarządu ZASI - spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, która jest komplementariuszem w spółce komandytowo-akcyjnej będącej ASI.

Wnioskodawca pełni funkcję w zarządzie ZASI na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników ZASI. Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji członka zarządu ZASI.

Wnioskodawcę oraz ZASI nie łączy i nie będzie łączyć w przyszłości umowa o pracę. Wnioskodawca nie jest także byłym pracownikiem ZASI, w związku z czym czynności wykonywane w ramach umowy na rzecz ZASI nie będą odpowiadać czynnościom, jakie Wnioskodawca wykonywał lub wykonuje w trakcie roku podatkowego w ramach stosunku pracy z ZASI. Usługi pełnione przez Wnioskodawcę w ramach umowy nie będą także wykonywane pod kierownictwem ani w miejscu i czasie wyznaczonym przez ZASI. Wnioskodawca będzie świadczył usługi na rzecz ZASI w ramach wykonywania umowy w dowolnie wybranym przez siebie miejscu, w szczególności poza siedzibą ZASI. Wnioskodawca, świadcząc usługi na rzecz ZASI, samodzielnie będzie ponosił wszelkie związane z tym koszty bieżące, będzie korzystał z własnych narzędzi, urządzeń, sprzętów i materiałów. Wnioskodawca w tym zakresie nie będzie wykorzystywał środków trwałych, urządzeń, narzędzi, sprzętów będących własnością lub będących w posiadaniu ZASI.

W związku ze świadczeniem opisanych usług na rzecz ZASI Wnioskodawca będzie jedynym podmiotem ponoszącym potencjalną odpowiedzialność i ryzyko gospodarcze.

Za świadczone w ramach umowy specjalistyczne usługi inwestycyjne i usługi zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym, Wnioskodawcy będzie przysługiwać ustalone postanowieniami umowy wynagrodzenie.

Zdaniem Wnioskodawcy zakres świadczonych przez niego specjalistycznych usług inwestycyjnych, usług specjalistycznego zarządzania i innych usług z tym związanych nie będzie się pokrywał z zakresem obowiązków, jakie wynikają z pełnienia przez Wnioskodawcę funkcji w zarządzie ZASI. W ocenie Wnioskodawcy taki stan rzeczy pozostaje aktualny również w zakresie świadczenia przez Wnioskodawcę usług specjalistycznego doradztwa na rzecz podmiotów będących przedmiotem inwestycji. Usługi te nie będą kierowane bezpośrednio do ZASI, a do tych podmiotów. Stanowi to istotną część zadań, jaka powinna być realizowana w celu wypracowania i zapewnienia optymalnego procesu zarządzania ASI, co umożliwić ma osiągnięcie możliwie wysokiej stopy zwrotu z poczynionych inwestycji.

Wnioskodawca w ramach całokształtu świadczonych usług będzie odpowiedzialny za procesy inwestycyjne, zarządzanie procesami związanymi z inwestycjami realizowanymi przez ASI oraz za zarządzanie działalnością ASI i portfelem inwestycyjnym ASI. Powyższe stanowi zasadniczy przedmiot działalności ASI. Nie korzystając z usług świadczonych przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI, działania realizowane przez ZASI na rzecz ASI o charakterze inwestycyjnym i zarządczym miałyby charakter niepełny i niekompletny, a przede wszystkim nie odpowiadałyby potrzebom ASI.

Jednocześnie opisane powyżej czynności odpowiadają zakresowi pojęcia zarządzania ASI, określonemu w treści Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany Dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010 (dalej "Dyrektywa ZAFI"), która jest jednym z najistotniejszych aktów prawnych stanowiących podstawę działalności ZASI oraz ASI jako rodzaju alternatywnego funduszu inwestycyjnego.

Stosownie do treści art. 4 ust. 1 lit. w Dyrektywy ZAFI zarządzanie ASI oznacza wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem, o którym mowa w pkt 1 lit. a lub b) załącznika i, na rzecz jednego lub większej liczby ASI.

Zgodnie z pkt 1 załącznika I do Dyrektywy ZAFI, minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego, które musi wykonywać ZASI zarządzając ASI to:

1. Zarządzanie portfelami inwestycyjnymi;

2. Zarządzanie ryzykiem.

W pkt 2 załącznika I do Dyrektywy ZAFI zawarto natomiast katalog innych czynności, jakie ZASI może dodatkowo wykonywać w ramach zarządzania. Katalog obejmuje:

1. Administrowanie, w tym:

a. Obsługa prawna i usługi w zakresie rachunkowości w zarządzaniu funduszami;

b. Zapytania klientów;

c. Wycena i wyznaczanie ceny w tym zeznania podatkowe;

d. Monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e. Prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa i udziałów:

f. Podział dochodu;

g. Emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa i udziałów;

h. Ustalenia umowne, w tym wysyłanie świadectw;

i. Przechowywanie ksiąg;

2. Wprowadzanie do obrotu;

3. Działalność związaną z aktywami ASI, a mianowicie usługi niezbędne do wypełniania funkcji powierniczej ZASI, zarządzanie infrastrukturą, działalność w zakresie administrowania nieruchomościami, porady dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategii inwestycyjnej i spraw związanych, porady i usługi związane z łączeniem i nabywaniem przedsiębiorstw i inne usługi związane z zarządzaniem ASI oraz spółkami i innymi aktywami, w które zainwestowali.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi będą miały bezpośredni związek z prowadzeniem inwestycji i specjalistycznym zarządzaniem ZASI oraz pośrednio ASI i będą obejmować czynności niezbędne dla zapewnienia prawidłowego procesu zarządzania oraz podejmowania decyzji inwestycyjnych (za co odpowiada ZASI w ramach zarządzania ASI), stanowiąc przy tym odrębną, integralną całość.

Co istotne, spółka będąca ZASI nie jest w stanie samodzielnie świadczyć usług w zakresie koniecznym do skutecznego i zgodnego z przepisami zarządzania ASI bez nabywania stosownych usług od Wnioskodawcy.

Pytanie

Czy do świadczonych w przyszłości przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI specjalistycznych usług inwestycyjnych, usług specjalistycznego zarządzania oraz innych usług z tym związanych, odpowiadających zakresowi czynności w opisanym zdarzeniu przyszłym, jako dla usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, znajdzie zastosowanie przewidziane w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT zwolnienie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług?

Pana stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego usługi świadczone w przyszłości przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI korzystają z przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT zwolnienia od podatku od towarów i usług.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT, zwalnia się z opodatkowania podatkiem VAT usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Pojęcie zarządzania definiowane jest w Dyrektywie ZAFI. Stosownie do treści art. 4 ust. 1 lit. w dyrektywy ZAFI zarządzanie ASI oznacza wykonywanie przynajmniej funkcji w zakresie zarządzania portfelem, o którym mowa w pkt 1 lit. a lub b) załącznika I, na rzecz jednego lub większej liczby ASI.

Zgodnie z pkt 1 załącznika I do Dyrektywy ZAFI, minimalny zakres funkcji w zakresie zarządzania inwestycyjnego, które musi wykonywać ZASI zarządzając ASI to:

1. Zarządzanie portfelami inwestycyjnymi;

2. Zarządzanie ryzykiem.

W pkt 2 załącznika I do Dyrektywy ZAFI zawarto natomiast katalog innych czynności, jakie ZASI może dodatkowo wykonywać w ramach zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym. Katalog obejmuje:

1. Administrowanie, w tym:

a. Obsługa prawna i usługi w zakresie rachunkowości w zarządzaniu funduszami

b. Zapytania klientów;

c. Wycena i wyznaczanie ceny w tym zeznania podatkowe:

d. Monitorowanie przestrzegania uregulowań;

e. Prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa i udziałów;

f. Podział dochodu;

g. Emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa i udziałów;

h. Ustalenia umowne, w tym wysyłanie świadectw;

i. Przechowywanie ksiąg;

2. Wprowadzanie do obrotu;

3. Działalność związaną z aktywami ASI, a mianowicie usługi niezbędne do wypełniania funkcji powierniczej ZASI, zarządzanie infrastrukturą, działalność w zakresie administrowania nieruchomościami, porady dla przedsiębiorstw w zakresie struktury kapitałowej, strategii inwestycyjnej i spraw związanych, porady i usługi związane z łączeniem i nabywaniem przedsiębiorstw i inne usługi związane z zarządzaniem ASI oraz spółkami i innymi aktywami, w które zainwestowali.

Podstawą stosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT jest art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT, który wprowadza zwolnienie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług dla usług zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Z treści art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy VAT wynika, że do ustawodawców państw członkowskich należy określenie jakich podmiotów mogą dotyczyć usługi zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi podlegające zwolnieniu z VAT.

Polski ustawodawca postanowił, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT, że zwolnieniem tym objęte są usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Ustawa o VAT nie wprowadza autonomicznej definicji pojęcia usług zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. W celu ustalenia kręgu podmiotów, na rzecz których świadczone mogą być zwolnione z opodatkowania VAT usługi, należy sięgnąć do regulacji ustawy o funduszach inwestycyjnych.

Zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

1. Przedmiotowego, zgodnie z którym świadczone usługi powinny być kwalifikowane jako usługi zarządzania oraz

2. Podmiotowego, zgodnie z którym usługi zarządzania powinny być świadczone w odniesieniu m.in. do funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych i zbiorczych portfeli papierów wartościowych, w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

W odniesieniu do przepisu art. 135 ust. 1 lit. g dyrektywy VAT, TSUE niejednokrotnie stał na stanowisku, że wykładnia tego przepisu powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. Istotne znaczenie ma również fakt, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni.

Kwestia wyjaśnienia pojęcia "zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym" była również podnoszona przez TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) w odniesieniu do postanowień art. 13 część b lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT).

Zgodnie ze stanowiskiem TSUE celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część b lit. d pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy VAT), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem tej regulacji jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Transakcje, których dotyczy zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania.

Konkludując, zdaniem TSUE, art. 13 część b lit. d pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak określone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe w rubryce "administracja", które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania.

Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona Dyrektywą 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (dalej "Dyrektywa UCITS").

Stosownie do art. 6 ust. 2 Dyrektywy UCITS, spółka zarządzająca nie angażuje się w działalność inną niż zarządzanie przedsiębiorstwem zbiorowego inwestowania, któremu wydano zezwolenie na podstawie tej Dyrektywy, z wyjątkiem dodatkowego zarządzania przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, które nie są objęte tą Dyrektywą i w odniesieniu do których spółka zarządzająca podlega nadzorowi ostrożnościowemu i których jednostki nie mogą być wprowadzane do obrotu w innych państwach członkowskich na mocy niniejszej Dyrektywy.

W dalszej kolejności należy podnieść, że przytoczona definicja zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym znajduje zastosowanie także w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych, innych niż objęte Dyrektywą UCITS.

TSUE, w wyroku z dnia 9 grudnia 2015 r., w sprawie o sygn. C-595/13 (Staatssecretaris van Financiën v Fiscale Eenheid X NV cs., ZOTSIS), przytoczył definicję zarządzania funduszami inwestycyjnymi, nawiązującą do Dyrektywy UCITS. TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do Dyrektywy UCITS w rubryce "administracja". TSUE wskazał, że nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część b lit. d pkt 6 Szóstej Dyrektywy.

Konkludując należy uznać, że usługi świadczone przez Wnioskodawcę, mając na uwadze stanowisko TSUE, jako specjalistyczne usługi inwestycyjne oraz usługi specjalistycznego zarządzania, mieszczą się w definicji zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, których rodzajem jest ASI.

Usługi te podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe, a więc jeżeli usługi specjalistyczne, usługi inwestycyjne i usługi specjalistycznego zarządzania świadczone będą na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych.

Funkcjonowanie alternatywnych funduszy inwestycyjnych zostało uregulowane przepisami ustawy o funduszach inwestycyjnych. Co za tym idzie, znajdzie zastosowanie zwolnienie od podatku od towarów i usług określone w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT w przypadku usług zarządzania świadczonych na rzecz funduszy inwestycyjnych lub alternatywnych funduszy inwestycyjnych w rozumieniu przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych.

Zgodnie z treścią art. 3 ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Jak stanowi art. 3 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:

1. Fundusz inwestycyjny otwarty;

2. Alternatywny fundusz inwestycyjny: specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty albo fundusz inwestycyjny zamknięty.

Według art. 2 pkt 10a ustawy o funduszach inwestycyjnych, ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym, rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.

Zgodnie z art. 8a ust. 3 ustawy o funduszach inwestycyjnych, wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Na podstawie art. 8b ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem.

W myśl art. 8b ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych, zarządzającym ASI może być, wyłącznie:

1. W przypadku określonym w art. 8a ust. 2 pkt 1 - spółka kapitałowa będąca alternatywną spółką inwestycyjną, prowadząca działalność jako wewnętrznie zarządzający ASI;

2. W przypadku określonym wart. 8a ust. 2 pkt 2 - spółka kapitałowa będąca komplementariuszem alternatywnej spółki inwestycyjnej, prowadząca działalność jako zewnętrznie zarządzający ASI.

Stosownie do treści art. 70a ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, zarządzającym ASI może być wyłącznie spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji Nadzoru Finansowego na wykonywanie działalności określonej w art. 70e ust. 1 ustawy.

Natomiast zgodnie z regulacją art. 70a ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych w przypadku zarządzania portfelami inwestycyjnymi o niskiej wartości, spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać działalność określoną w art. 70e ust. 1 jako zarządzający ASI bez zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego, po uzyskaniu wpisu do rejestru zarządzających ASI. Jak stanowi art. 70e ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, przedmiotem działalności zarządzającego ASI może być wyłącznie zarządzanie alternatywną spółką inwestycyjną, w tym wprowadzanie tej spółki do obrotu oraz z zastrzeżeniem ust. 2, zarządzanie unijnym AFI, w tym wprowadzanie tych AFI do obrotu.

W myśl art. 70g ust. 1 ustawy o funduszach inwestycyjnych, zarządzający ASI może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez tego zarządzającego.

Przechodząc dalej, zgodnie z utrwalonym stanowiskiem TSUE pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego. W wyroku z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie o sygn. C-169/04 (Abbey National plc and Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs & Excise) oraz w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie o sygn. C-235/00 (Commissioners of Customs & Excise v. CSC Financial Services Ltd.) TSUE wyraził stanowisko, że pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi obejmuje przede wszystkim, ale nie wyłącznie usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli tworzą one odrębną całość i - jeśli je oceniać globalnie - wypełniają funkcje specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Ponadto TSUE wskazał, że zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług. W rezultacie należy uznać, że o możliwości zastosowania zwolnienia decydujący jest zakres czynności świadczonych przez usługodawcę, bez względu na status usługodawcy. Co za tym idzie, brak jest podstaw do zawężania zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT jedynie do usług świadczonych na rzecz ASI przez ZASI.

Zasady kwalifikacji usług zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi zawarł TSUE w wyroku z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie o sygn. C-275/11 (GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH). W wydanym wyroku TSUE wskazał, że "aby usługi zarządzania świadczone przez osobę trzecią można było zakwalifikować jako transakcje podlegające zwolnieniu w rozumieniu art. 13 część b lit. d pkt 6 Szóstej Dyrektywy muszą one stanowić w globalnej ocenie odrębną całość oraz spełniać szczególne i istotne funkcje z zakresu zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnym". TSUE podniósł przy tym, iż treść art. 13 część b lit. d pkt 6 Szóstej Dyrektywy nie wyklucza, by na zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składały się różne odrębne usługi, które mogą być objęte zakresem pojęcia "zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi" w rozumieniu wskazanego przepisu, a także nie wyklucza, aby takie usługi korzystały z przewidzianego zwolnienia nawet wówczas, gdy świadczący usługi jest podmiotem zarządzającym będącym osobą trzecią pod warunkiem, że skutkiem każdej z omawianych usług jest spełnianie szczególnych i istotnych funkcji zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym.

W przytoczonym powyżej wyroku TSUE podniósł, że "fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część b lit. d pkt 6 Szóstej Dyrektywy. Należy bowiem przypomnieć, że w pkt 26, 63 i 64 ww. wyroku w sprawie Abbey National Trybunał orzekł, iż nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów, wchodzą w zakres pojęcia zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym. Nie ma więc większego znaczenia fakt, że - jak miało to miejsce w sprawie postępowania głównego - zadanie wykonywania udzielanych przez Gfbk zleceń kupna i sprzedaży aktywów, po weryfikacji ich zgodności z ograniczeniami w zakresie inwestowania, należało do wspomnianego TFI".

Do analogicznych wniosków dochodzą też sądy administracyjne. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 21 stycznia 2016 r., sygn. I FSK 1915/14 wskazał, że usługi mogą zostać uznane za usługi zarządzania funduszem, jeżeli tworzą odrębną całość i - jeśli je oceniać globalnie - są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Przez zarządzanie funduszem inwestycyjnym należy rozumieć również zarządzenie jego majątkiem, które jednak ogranicza się do czynności zbiorowego inwestowania w ten majątek. Zarządzanie takie nie obejmuje natomiast eksploatacji tego majątku.

Podobne wnioski płyną z wyroku z dnia 13 lutego 2018 r., sygn. I FSK 634/16, w którym Naczelny Sąd Administracyjny stwierdza, że "aby usługi zarządzania świadczone przez osobę trzecią można było zakwalifikować jako transakcję podlegającą zwolnieniu od VAT, to muszą one stanowić w globalnej ocenie odrębną całość oraz spełniać szczególne i istotne funkcje z zakresu zarządzania funduszami inwestycyjnymi."

Stanowisko prezentowane w orzecznictwie TSUE zostało potwierdzone także w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 11 kwietnia 2019 r., sygn. I SA/Po 168/19, w którym sąd uzasadniając stanowisko prawne odwołał się do kolejnego orzeczenia TSUE, przytaczając, że "w orzeczeniu z 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert SA (BBL) v. państwo belgijskie), definiującym pojęcie zarządzania, rzecznik generalny podkreślił: "otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągać go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji jak fundusze powiernicze." Zdaniem pełnomocnika "transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez Szóstą Dyrektywę. Z kolei świadczenie, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi VAT." (...) Sąd rozpatrujący przedmiotową sprawę w pełni podziela powyższe stanowisko. Nie ulega bowiem wątpliwości, że to usługi doradcze tworzące odrębną całość oraz dotyczące specyficznych i istotnych elementów związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi objęte są przedmiotowym zwolnieniem (usługi dedykowane). Usługi tego typu - zarządzania funduszem inwestycyjnym - mogą być ponadto powierzone osobom trzecim i powierzenie takie samo w sobie nie ma wpływu na możliwość zwolnienia podatkowego - nie wyklucza bowiem takiej możliwości."

Ponadto Wojewódzki Sąd Administracyjny w..., w wyroku z dnia 1 sierpnia 2019 r., sygn. I SA/Kr 609/19 podniósł, że "organ uznał, że powyższe usługi podlegają zwolnieniu tylko w przypadku, gdy podmiot je świadczący wykonuje ponadto czynności zarządzania portfelem inwestycyjnym oraz ryzykiem funduszu. Jednakże, jak słusznie wywodzi skarżąca, na gruncie przepisów u.f.i. (ustawy o funduszach - przyp. aut.), zarządzać portfelem oraz ryzykiem AFI może tylko i wyłącznie ZAFI, w związku z tym w myśl przepisów u.f.i. niemożliwym jest wykonywanie czynności zarządzania portfelem i ryzykiem przez podmiot inny, niż ZAFI. Tym samym uprawniona jest konstatacja, że tak wąskie rozumienie pojęcia zarządzania na kanwie ustawy o VAT skutkowałoby uznaniem interpretowanego zwolnienia za podmiotowe, adresowanego tylko do podmiotów uprawnionych do zarządzania portfelem i ryzykiem alternatywnej spółki inwestycyjnej, czyli tylko ZAFI, a samo pojęcie zarządzania ograniczałoby się jedynie do zarządzania portfelem i ryzykiem ZAFI".

Z przytoczonego orzecznictwa sądów administracyjnych oraz TSUE płyną zatem następujące wnioski:

1. O możliwości zastosowania zwolnienia z podatku od towarów i usług nie decyduje status podatnika będącego usługodawcą, ale rodzaj i zakres podejmowanych czynności w ramach świadczonych usług;

2. Zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług są jedynie te usługi, które stanowią odrębną całość i są specyficzne oraz istotne w kontekście działalności funduszu inwestycyjnego, mają realny wpływ na funkcjonowanie funduszu;

3. Dla uznania możliwości stosowania zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT nie jest konieczne, aby usługi świadczone przez podatnika dotyczyły wyłącznie działalności inwestycyjnej sensu stricto funduszu.

Konkludując, Wnioskodawca wskazuje, że opisane w opisie zdarzenia przyszłego czynności podejmowane przez Wnioskodawcę na rzecz ZASI są zgodne z katalogiem usług z zakresu zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi wynikającymi z treści załącznika I do Dyrektywy ZAFI. Usługi Wnioskodawcy stanowią zespół powiązanych ze sobą czynności, których zakres oraz cel jest istotny i specyficzny dla procesu zarządzania inwestycjami funduszu. Odnoszą się bowiem do prawidłowego funkcjonowania funduszu, realizowania założonej działalności gospodarczej oraz do kluczowych elementów aktywności funduszu w ramach podejmowanego procesu inwestycyjnego.

Ponadto są to niewątpliwie czynności stanowiące pozwalającą się wyodrębnić całość, a także pełnią specyficzne i istotne funkcje w kontekście działalności funduszu inwestycyjnego. Nie można również tracić z pola widzenia faktu, że bez czynności wykonywanych przez Wnioskodawcę ZASI nie byłoby w stanie realizować zarządzania ASI.

Świadczone przez Wnioskodawcę usługi będą miały bezpośredni związek z prowadzeniem inwestycji i zarządzaniem ZASI oraz ASI i będą obejmować czynności niezbędne dla zapewnienia prawidłowego procesu zarządzania oraz podejmowania decyzji inwestycyjnych, które jednocześnie są nierozerwalnie związane z działalnością funduszu.

Mając na uwadze powyższe, uwzględniając przywołane regulacje prawne zarówno wspólnotowe, jak i krajowe, a także odnosząc się do orzecznictwa TSUE i polskich sądów administracyjnych, należy stwierdzić, że wykonywane przez Wnioskodawcę czynności mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT.

Stanowisko takie zostało przedstawione m.in. w następujących interpretacjach indywidualnych:

1. Pismo z dnia 18 czerwca 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-1.4012.209.2021.3.IK;

2. Pismo z dnia 13 marca 2020 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4-3.4012.13.2020.1.IG;

3. Pismo z dnia 19 kwietnia 2017 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 1462-IPPP1.4512.54.2017.1.BS;

4. Pismo z dnia z 19 września 2019 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0112-KDIL4.4012.348.2019.2.AR;

5. Pismo z dnia 12 kwietnia 2017 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP4.4012.12.2017.1.MP.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą":

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy zatem rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie, bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy zwrócić uwagę na to, że usługą jest tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący z niego korzyść. Wskazać należy bowiem, że czynnikiem wyróżniającym określoną czynność jako czynność usługową (usługę) jest przede wszystkim to, że świadczenie tej czynności zmierza do bezpośredniego zaspokojenia określonej potrzeby zamawiającego.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług oraz rozporządzeń wykonawczych do tej ustawy, przewidują dla niektórych towarów i usług zwolnienie od podatku. Zastosowanie zwolnienia od podatku, jako odstępstwo od zasady powszechności i równości opodatkowania, możliwe jest jedynie w przypadku wykonywania czynności ściśle określonych w ustawie oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie jej upoważnienia.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku dostaw towarów lub świadczenia usług zostały określone m.in. w art. 43 ustawy o VAT.

Stosownie do treści art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT:

Zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy:

Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

Stosowanie zwolnień od podatku lub stawek preferencyjnych ma charakter wyjątkowy i nie podlega wykładni rozszerzającej. W efekcie podatnik uprawniony będzie do zastosowania ww. preferencji jedynie, gdy charakter czynności świadczonych przez niego w sposób jednoznaczny i nie budzący wątpliwości wyczerpuje znamiona ujęte w treści przepisu statuującego jego prawo do zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług lub stawki obniżonej.

W odniesieniu do kwestii, objętej zakresem pytania, należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy uzależnione jest od łącznego spełnienia dwóch warunków:

Wskazać należy, że przepisy ustawy o VAT nie definiują pojęcia usług zarządzania. Jednakże przepis art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT stanowi implementację do krajowego porządku prawnego przepisu art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L z 2006 r. nr 347/1 z późn. zm.), zgodnie z którym zwolnieniu od podatku VAT podlega zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie. W kontekście ww. przepisu art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy 2006/112/WE, TSUE wielokrotnie wskazywał, że jego wykładnia powinna być dokonywana z uwzględnieniem kontekstu, w jaki się wpisuje, celów oraz układu tej dyrektywy oraz z uwzględnieniem zwłaszcza ratio legis zwolnienia, które przewiduje. TSUE przypominał ponadto, że zwolnienia od podatku stanowią wyjątki od ogólnej zasady, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają wszystkie usługi świadczone odpłatnie przez podatnika, wobec czego należy dokonywać ich ścisłej wykładni. Ponadto zauważono, że zwolnienia przewidziane w art. 13 Szóstej Dyrektywy stanowią autonomiczne pojęcia prawa wspólnotowego, a zatem powinny zostać zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, co ma na celu uniknięcie rozbieżności w stosowaniu systemu podatku VAT w poszczególnych państwach członkowskich.

W kwestii wyjaśnienia pojęcia "zarządzania funduszem" można wskazać, że z ugruntowanego orzecznictwa TSUE (m.in. w sprawach C-169/04, C-275/11, C-595/13) wynika, że celem zwolnienia z opodatkowania transakcji związanych z zarządzaniem funduszami powierniczymi, przewidzianego w art. 13 część B lit. d) pkt 6 Szóstej Dyrektywy (obecnie art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE), jest w szczególności ułatwienie małym inwestorom inwestowania w papiery wartościowe za pomocą przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Celem pkt 6 tego przepisu jest zapewnienie neutralności podatkowej wspólnego systemu podatku VAT w kwestii wyboru między inwestowaniem bezpośrednim w papiery wartościowe, a inwestowaniem za pośrednictwem przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania. Z powyższego wynika, że transakcje, których dotyczy to zwolnienie, są typowe dla działalności, jaką wykonują przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania. Zatem art. 13 część B lit. d pkt 6 Szóstej Dyrektywy poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu zbiorowym portfelem obejmuje czynności, które polegają na zarządzaniu samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe, takie jak te zamieszczone w załączniku II do zmienionej Dyrektywy Rady 85/611/EWG z 20 grudnia 1985 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (85/611/EWG) w rubryce "Administracja", które są czynnościami właściwymi przedsiębiorstwom zbiorowego inwestowania. Dyrektywa 85/611/EWG została zastąpiona dyrektywą 2009/65/WE z 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE:

Działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II.

Załącznik II do tej dyrektywy określa funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem. Są to odpowiednio:

- zarządzanie inwestycjami,

- administracja:

- wprowadzanie do obrotu.

Należy ponadto wskazać, że ww. definicja zarządzania ma zastosowanie również w odniesieniu do specjalnych funduszy inwestycyjnych innych niż objęte dyrektywą UCITS. W pkt 38 wyroku w sprawie C-595/13 TSUE stwierdził, że spółki takie jak będące przedmiotem postępowania głównego, które zostały utworzone przez wielu inwestorów wyłącznie w celu zainwestowania zgromadzonego majątku w nieruchomości, nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo zbiorowego inwestowania w rozumieniu dyrektywy UCITS. W takich okolicznościach faktycznych, tj. w odniesieniu do funduszy innych niż objętych dyrektywą UCITS, TSUE przytoczył definicję zarządzania funduszami, którą podał w wyroku C-169/04, a więc nawiązującą do dyrektywy UCITS. W ww. wyroku w sprawie C-595/13 TSUE wskazał, że poza czynnościami polegającymi na zarządzaniu portfelem do szczególnych funkcji przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania należą funkcje administrowania samymi przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania, takie jak te wymienione w załączniku II do dyrektywy UCITS w rubryce "Administracja". Zdaniem TSUE, nie tylko zarządzanie inwestycjami, wiążące się z wyborem i zbywaniem aktywów będących przedmiotem takiego zarządzania, lecz również usługi administracyjne i rachunkowe, takie jak obliczanie kwoty dochodów i ceny jednostek uczestnictwa lub udziałów funduszu, wycena aktywów, rachunkowość, przygotowywanie deklaracji w celu podziału dochodów, dostarczanie informacji i dokumentacji na temat rachunków okresowych i deklaracji podatkowych, statystyk i podatku VAT, a także opracowywanie prognoz przychodów wchodzą w zakres pojęcia "zarządzania" specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d pkt 6 Szóstej Dyrektywy.

Biorąc powyższe pod uwagę, uznać należy że usługi świadczone przez Pana na rzecz ZASI, a tym samym pośrednio także na rzecz ASI, mieszczą się w definicji zarządzania w rozumieniu tego określenia zdefiniowanego przez TSUE. Opisane usługi zawierają się w ww. załączniku II do Dyrektywy 2009/65/WE.

Usługi te będą podlegać zwolnieniu od podatku pod warunkiem, że spełnione będzie kryterium podmiotowe. Drugim bowiem warunkiem określonym w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT jest warunek podmiotowy. Ww. zwolnieniu podlegają usługi zarządzania świadczone na rzecz funduszy inwestycyjnych, alternatywnych funduszy inwestycyjnych lub zbiorczych portfeli papierów wartościowych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, a także usługi zarządzania portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa wyżej lub ich częścią.

Pod pojęciem przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi należy rozumieć przepisy ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2021 r. poz. 605 z późn. zm.) - dalej jako u.f.i., a także akty wykonawcze wydane na podstawie przepisów tej ustawy.

Zgodnie z art. 1 u.f.i.:

Ustawa określa zasady tworzenia i działania funduszy inwestycyjnych mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zasady prowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalności przez fundusze zagraniczne i spółki zarządzające.

W myśl art. 38 ust. 1 u.f.i.:

Towarzystwem funduszy inwestycyjnych może być wyłącznie spółka akcyjna z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 45 ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez towarzystwo).

Jak stanowi art. 39 ust. 1 u.f.i.:

Siedziba zarządu towarzystwa powinna znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Natomiast art. 5 u.f.i. stanowi, że:

Siedzibą i adresem funduszu inwestycyjnego jest siedziba i adres towarzystwa będącego jego organem.

Z kolei zgodnie z art. 2 pkt 9 u.f.i.:

Przez "fundusz zagraniczny" rozumie się fundusz inwestycyjny otwarty lub spółkę inwestycyjną, które uzyskały zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

Zgodnie natomiast z art. 2 pkt 7 u.f.i.:

Pod pojęciem "państwa członkowskiego" należy rozumieć państwo inne niż Rzeczpospolita Polska, które jest członkiem Unii Europejskiej.

U.f.i. wyraźnie rozróżnia zatem pojęcie "funduszu inwestycyjnego" oraz "funduszu zagranicznego".

Zagraniczne alternatywne fundusze inwestycyjne zostały zdefiniowane w u.f.i. pod pojęciem "unijnego AFI". Zgodnie z art. 2 pkt 10b u.f.i.:

Przez unijny AFI należy rozumieć alternatywny fundusz inwestycyjny, który został zarejestrowany jako alternatywny fundusz inwestycyjny przez właściwy organ w państwie członkowskim lub uzyskał zezwolenie właściwego organu w państwie członkowskim na prowadzenie działalności jako alternatywny fundusz inwestycyjny, a w przypadku braku wymogu uzyskania zezwolenia lub rejestracji - prowadząc taką działalność, ma siedzibę na terytorium państwa członkowskiego.

Natomiast na potrzeby u.f.i. za alternatywny fundusz inwestycyjny uznaje się fundusze inwestycyjne typu "specjalistyczny fundusz inwestycyjny otwarty" oraz "fundusz inwestycyjny zamknięty" (art. 3 ust. 4 pkt 2 u.f.i.) oraz alternatywną spółkę inwestycyjną (art. 8a ust. 1 u.f.i.).

Mając powyższe na uwadze, fundusze zagraniczne oraz unijne AFI nie mieszczą się w zakresie pojęciowym "fundusze inwestycyjne, alternatywne fundusze inwestycyjne (...) w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi", o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit.

Uwzględniając powyższe, ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a i b) ustawy o VAT mogą korzystać czynności zarządzania funduszami z siedzibą w Polsce. W konsekwencji, powyższe zwolnienie nie znajdzie zastosowania do funduszy mających siedzibę zagranicą.

Działalność alternatywnych funduszy inwestycyjnych jest regulowana przepisami ww. ustawy z 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi.

Zgodnie z art. 2 pkt 10a u.f.i.:

Ilekroć w ustawie jest mowa o alternatywnym funduszu inwestycyjnym - rozumie się przez to instytucję wspólnego inwestowania, której przedmiotem działalności, w tym w ramach wydzielonego subfunduszu, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną, niebędącą funduszem działającym zgodnie z prawem wspólnotowym regulującym zasady zbiorowego inwestowania w papiery wartościowe.

W myśl art. 3 ust. 1 u.f.i.:

Fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 3 ust. 4 u.f.i.:

Fundusz inwestycyjny może prowadzić działalność jako:

Według art. 8a ust. 1 u.f.i.:

Alternatywna spółka inwestycyjna jest alternatywnym funduszem inwestycyjnym, innym niż określony w art. 3 ust. 4 pkt 2.

Stosownie do art. 8a ust. 2 u.f.i.:

Alternatywna spółka inwestycyjna może prowadzić działalność w formie:

W oparciu o treść art. 8a ust. 3 u.f.i.:

Wyłącznym przedmiotem działalności alternatywnej spółki inwestycyjnej, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, jest zbieranie aktywów od wielu inwestorów w celu ich lokowania w interesie tych inwestorów zgodnie z określoną polityką inwestycyjną.

Na podstawie art. 8b ust. 1 u.f.i.:

Zarządzający ASI zarządza alternatywną spółką inwestycyjną, w tym co najmniej portfelem inwestycyjnym tej spółki oraz ryzykiem.

W myśl art. 8b ust. 2 u.f.i.:

Zarządzającym ASI może być wyłącznie:

Zgodnie z art. 70a ust. 1 u.f.i.:

Zarządzającym ASI może być wyłącznie spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która uzyskała zezwolenie Komisji na wykonywanie działalności określonej w art. 70e ust. 1 (zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI).

Stosownie do art. 70a ust. 2 u.f.i.:

Na warunkach określonych w rozdziale 3, w przypadku zarządzania portfelami inwestycyjnymi o niskiej wartości, spółka kapitałowa, o której mowa w art. 8b ust. 2, z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może wykonywać działalność określoną w art. 70e ust. 1 jako zarządzający ASI bez zezwolenia Komisji, po uzyskaniu wpisu do rejestru zarządzających ASI.

Ponadto, w myśl art. 70e ust. 1 i 2 u.f.i.:

Przedmiotem działalności zarządzającego ASI może być wyłącznie zarządzanie alternatywną spółką inwestycyjną, w tym wprowadzanie tej spółki do obrotu, oraz, z zastrzeżeniem ust. 2, zarządzanie unijnym AFI, w tym wprowadzanie tych AFI do obrotu.

Zarządzanie unijnym AFI może być przedmiotem działalności wyłącznie zewnętrznie zarządzającego ASI, który uzyskał zezwolenie na wykonywanie działalności przez zarządzającego ASI.

Stosownie do art. 70g ust. 1 u.f.i.:

Zarządzający ASI może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, z uwzględnieniem art. 75 -82 rozporządzenia 231/2013, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez tego zarządzającego.

Zgodnie z art. 70zc ust. 1 u.f.i.:

Komisja dokonuje wpisu zarządzającego ASI do rejestru zarządzających ASI na wniosek:

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że planuje Pan zawarcie ze spółką ZASI, która uzyskała wpis do rejestru zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi umowy o świadczenie specjalistycznych usług inwestycyjnych, usług specjalistycznego zarządzania oraz innych usług z tym związanych. Będzie Pan brał udział w specjalistycznym zarządzaniu spółką ZASI oraz w sposób pośredni, prowadzeniu specjalistycznej działalności inwestycyjnej ASI (która to jest rodzajem alternatywnego funduszu inwestycyjnego) i specjalistycznym zarządzaniu spółka ASI zarządzaną przez ZASI. Ponadto - jak wynika z okoliczności sprawy - siedzibą ZASI oraz ASI jest terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Odnosząc się do wskazanych przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych należy uznać, że również przesłanka podmiotowa uprawniająca do zastosowania zwolnienia od podatku, dotycząca świadczenia opisanych usług na rzecz opisanego pomiotu - zostanie spełniona.

Mając na uwadze przedstawione okoliczności sprawy oraz wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów jak również orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że usługi świadczone przez Pana na podstawie umowy zawartej z ZASI, będącym zewnętrznie zarządzającym ASI, będą mieściły się w zakresie czynności zarządzania funduszami inwestycyjnymi wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy. W konsekwencji będą podlegać zwolnieniu od podatku VAT na podstawie ww. artykułu.

W związku z powyższym Pana stanowisko jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem Pana wniosku (zapytania). Inne kwestie wynikające z opisu sprawy, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej w wydanej interpretacji rozpatrzone.

Odnośnie powołanych przez Pana interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329, z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.),

albo * w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).