0113-KDIPT1-1.4012.831.2017.2.MW - Brak opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży produktów wytworzonych przez uczestników Warsztatu Terapii Zajęciowej.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 21 listopada 2017 r. (data wpływu 23 listopada 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 10 stycznia 2018 r. (data wpływu 12 stycznia 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży produktów wytworzonych przez uczestników WTZ - jest prawidłowe.

W dniu 23 listopada 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży produktów wytworzonych przez uczestników WTZ.

Wniosek uzupełniono w dniu 12 stycznia 2018 r. w zakresie doprecyzowania opisu stanu faktycznego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku).

Gmina.... (dalej: Wnioskodawca lub Gmina) jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: VAT). Celem wykonywania zadań nałożonych na Gminę mocą odrębnych ustaw, Gmina tworzy jednostki organizacyjne, a także zawiera umowy z innymi podmiotami (art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym). Obecnie z uwagi na dokonaną z dniem 1 stycznia 2017 r. centralizację rozliczeń VAT, jednostki te nie są odrębnymi od Gminy podatnikami VAT, a w konsekwencji wraz z Gminą traktowane są jako jeden podatnik VAT. W rezultacie, podejmowane przez nie czynności, w tym dostawa towarów i świadczenie usług, a także nabywanie towarów i usług do celów prowadzonej działalności, na gruncie VAT, dokonywane są zawsze w imieniu Gminy. Oznacza to, że pomimo, iż poszczególne transakcje sprzedaży lub zakupu i faktury je dokumentujące wykazują, która konkretnie jednostka organizacyjna Gminy jest faktycznym odbiorcą lub wykonawcą danego świadczenia, dla celów VAT za nabywcę i sprzedawcę tych towarów i usług uznaje się Gminę.

Warsztat Terapii Zajęciowej (dalej także "WTZ" lub "Warsztat") jest jednostką Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wykonującą rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych WTZ jest finansowany w 90% ze środków PFRON i w 10% ze środków Powiatu. Terapia prowadzona w warsztacie oparta jest o Indywidualne Programy Rehabilitacji, które dla każdego uczestnika opracowuje Rada Programowa. Określa się w nich formy rehabilitacji, jej zakres, metody nauki wielu umiejętności. Oprócz nauki czynności zawodowych, uczestnicy rozwijają zaradność osobistą, samodzielność społeczną, umiejętność pracy w grupie, tolerancję, odpowiedzialność, umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Indywidualne Programy Rehabilitacji uwzględniają aktualny stan psychofizyczny uczestników, ich zainteresowania, umiejętności i zdolności. W ramach rehabilitacji społecznej warsztat współpracuje z innymi placówkami, odbywa spotkania integracyjne z przedszkolami, z uczniami szkół, organizuje wycieczki turystyczno-krajoznawcze, sportowe imprezy integracyjne. WTZ stwarza możliwość zaspokajania podstawowych potrzeb niepełnosprawnych, w tym jednej z najważniejszych, a mianowicie potrzeby kontaktów międzyludzkich. Podstawową formą rehabilitacji prowadzoną przez Warsztat jest terapia zajęciowa. Odpowiednio dobrana praca z uwzględnieniem zainteresowań, umiejętności i możliwości uczestnika, jest dla niego najlepszą metodą rozwoju. Uzupełnieniem terapii zajęciowej jest rehabilitacja ruchowa, którą objęci są wszyscy uczestnicy WTZ oraz indywidualne i grupowe zajęcia prowadzone przez psychologa. Uczestnicy WTZ muszą posiadać orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności. Orzeczenie takie (wraz z kwalifikacją do uczestnictwa w Warsztatach Terapii Zajęciowej) wydają powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. Jednym z elementów programu terapii zajęciowej, prowadzonej w ramach WTZ, jest ręczne wytwarzanie różnych przedmiotów (np. kartki świąteczne i okazjonalne, stroiki świąteczne, obrazki o różnej tematyce). Część z tych przedmiotów ma charakter użytkowy i jest sprzedawana przez osoby niepełnosprawne na specjalnie zorganizowanych kiermaszach, będących jednocześnie promocją i wystawą prac uczestników Warsztatu. Kiermasze te mają służyć kreowaniu właściwego wizerunku osoby niepełnosprawnej, są formą terapii. Wartość materiałów użytych do wytworzenia tych przedmiotów niejednokrotnie przewyższa wartość sprzedawanych przedmiotów. Sprzedawane przez uczestników i wytworzone przez nich wyroby nie przedstawiają dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej, lecz mogą, według oceny Wnioskodawcy, rodzić poczucie spełnienia pewnej misji na rzecz osób niepełnosprawnych, spełnienia dobrego uczynku, wsparcia potrzebujących, itp. Zakup prac uczestników Warsztatu jest (zdaniem Wnioskodawcy) pewnego rodzaju wsparciem niepełnosprawnych uczestników WTZ, datkiem finansowym na rzecz podopiecznych Warsztatu. Sprzedawane prace (wyroby) charakteryzują się obiektywnie znikomą wartością ekonomiczną, nie są towarami luksusowymi, środkami trwałymi czy dobrami inwestycyjnymi. Środki finansowe otrzymane ze sprzedaży tychże wyrobów gromadzone są na wyodrębnionym rachunku bankowym i wydatkowane (zgodnie z § 10 ust. 2 Rozporządzenia Ministra Gospodarki Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej, Dz. U. z 2004.63.587), na integrację społeczną osób niepełnosprawnych uczestników Warsztatu. Przedmioty wytwarzane przez uczestników WTZ nie mają dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej. Zdarzają się sytuacje, w których osoby dokonujące zakupu ww. przedmiotów dobrowolnie dokonują wpłaty przewyższającej cenę danego przedmiotu.

Wnioskodawca podkreśla, iż działalność WTZ jest działalnością niezarobkową, a uzyskane w drodze zbycia ww. przedmiotów środki finansowe przeznaczone są wyłącznie na wydatki związane z integracją społeczną uczestników WTZ.

W związku z powyższym, Wnioskodawca uznał za istotne potwierdzenie prawidłowości swojego stanowiska, iż sprzedaż prac powstałych podczas prowadzenia rehabilitacji uczestników WTZ nie jest objęta opodatkowaniem podatkiem VAT.

W uzupełnieniu wniosku wskazano: Wartość materiałów zużytych do wytwarzania prac (wyrobów) do terapii zajęciowej w ramach Warsztatu wynosi 15.393,69 zł w roku 2017.

Roczny przychód Warsztatu ze sprzedaży wyrobów wytwarzanych przez uczestników zajęć wynosi w 2017 r. -11.113,00 zł.

Z tytułu nabycia materiałów zużytych do wytwarzania prac (wyrobów) do terapii zajęciowej Wnioskodawca nie dokonuje żadnych odliczeń podatku VAT. Materiały Wnioskodawca zakupuje ze środków PFRON otrzymanych na działalność Warsztatu, a środki finansowe uzyskane ze sprzedaży wyrobów Wnioskodawca może przeznaczyć wyłącznie na integrację uczestników, nie może z tych środków zakupić żadnych materiałów do terapii ani pokryć innych kosztów działalności Warsztatu. Uczestnicy Warsztatu dzięki tym środkom uzyskanym ze sprzedaży wyrobów mogli pojechać kilkakrotnie w roku na różne wycieczki krajoznawcze, uczestniczyć w spotkaniach i imprezach integracyjnych, pojechać do kina i teatru.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy sprzedaż produktów wytworzonych przez uczestników WTZ w ramach realizowanego programu terapii podlega opodatkowaniu VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, z ogółu przepisów ustawy o VAT, w tym zwłaszcza z art. 5-8 (wskazujących, jakie czynności podlegają ustawie w sensie przedmiotowym) oraz art. 15-17 (definiujące pojęcie podatnika podatku VAT - zakres podmiotowy) wynika, że aby dana czynność dokonywana w określonych okolicznościach faktycznych, mogła zostać uznana za podlegającą opodatkowaniu - musi ona mieścić się zarówno w zakresie przedmiotowym, jak i podmiotowym ustawy o VAT.

A. Zakres przedmiotowy ustawy o VAT

W celu ustalenia czy czynność sprzedaży podczas kiermaszów, aukcji, itp. wyrobów uczestników WTZ, wytworzonych w trakcie terapii zajęciowej mieszczą się w zakresie przedmiotowym w odniesieniu do definicji pojęcia odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W odniesieniu do powyższego, zgodnie z brzmieniem orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (np. w wyroku TSUE w sprawie C-102/86 oraz sprawie C-16/93 oraz w świetle utrwalonego stanowiska organów podatkowych należy uznać, iż warunkiem opodatkowania dostawy towarów lub świadczenia usług podatkiem od towarów i usług jest istnienie bezpośredniego związku o charakterze przyczynowym pomiędzy dokonaną dostawą towarów bądź świadczoną usługą, a otrzymanym wynagrodzeniem. Tym samym otrzymana zapłata powinna być konsekwencją dostawy towaru lub świadczenia usługi. Wynagrodzenie winno być należne za dokonaną dostawę towarów bądź wykonanie usługi.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca zaznacza, iż przedmioty wykonane przez uczestników WTZ podlegające następnie sprzedaży na okazjonalnych kiermaszach, stanowią efekt prowadzonej z nimi terapii zajęciowej, a proces wytworzenia różnych przedmiotów nie jest ukierunkowany na osiąganie zysków z ich sprzedaży, lecz na osiągnięcie szeroko rozumianych celów terapeutycznych. Tak więc sprzedaż przez uczestników ze wsparciem terapeutów wykonanych przedmiotów stanowi dla nich rodzaj socjalizacji, rehabilitacji i terapii.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że sprzedawane przedmioty są niskiej wartości ekonomicznej i zasadniczo mogą być traktowane jako wartość sentymentalna, pamiątkowa lub jako forma wdzięczności uczestników WTZ za przekazane środki pieniężne, jako cegiełka.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, uzyskane środki pieniężne związane ze sprzedażą przedmiotów, należy rozumieć nie jako wynagrodzenie za dokonaną dostawę towarów, lecz jako formę udzielanej pomocy, wsparcia finansowego dla działalności oraz uczestników WTZ. Należałoby przyjąć, że w tym wypadku, wynagrodzenie ma raczej charakter darowizny, a nie ekwiwalentu za nabyte przedmioty.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy w przedmiotowej sprawie nie zostaje spełniony warunek istnienia bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów, a otrzymanym wynagrodzeniem. W konsekwencji (w ocenie Wnioskodawcy) sprzedaż przedmiotów wytworzonych przez uczestników WTZ podczas okazjonalnych kiermaszów czy aukcji, itp., nie stanowi dostawy towarów za wynagrodzeniem, w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. W podsumowaniu, mając powyższe na uwadze, w ocenie Wnioskodawcy, należy uznać, że czynności te nie mieszczą się w zakresie przedmiotowym ustawy o VAT.

B. Zakres podmiotowy ustawy o VAT.

Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę na przepis art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnikami VAT są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Natomiast zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Zgodnie z powyższym należy uznać, iż jeżeli towary lub wartości niematerialne i prawne wykorzystywane są:

* w sposób ciągły,

* dla celów zarobkowych

wówczas czynności te mieszczą się w zakresie definicji działalności kulturalnej.

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca wskazuje, iż prowadzone czynności mające na celu sprzedaż przedmiotów wytworzonych przez uczestników WTZ w ramach terapii mają charakter sporadyczny, okazjonalny i nie są prowadzone regularnie w sposób ciągły.

Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, nie zostaje spełniony warunek wykorzystania towarów w sposób ciągły.

Wnioskodawca pragnie zwrócić uwagę, że sprzedaż przedmiotów wytworzonych przez Uczestników jest działalnością o charakterze niezarobkowym, co wynika z § 10 pkt 1 Rozporządzenia. W przytoczonym akcie prawnym § 10 pkt 2 Rozporządzenia wskazano również, iż dochód ze sprzedaży produktów i usług wykonanych przez uczestników WTZ w ramach realizowanego programu terapii przeznacza się wyłącznie na pokrycie wydatków związanych z integracją społeczną Uczestników WTZ (np. zakup biletów do kina, teatru, organizacja wycieczki dla Uczestników WTZ, itp.). Przytoczona teza została potwierdzona przez Wnioskodawcę w opisie stanu faktycznego. Zatem nie sposób uznać, że podejmowana przez WTZ aktywność jest ukierunkowana na osiągnięcie dochodu, bowiem służy ona pokryciu kosztów związanych z jego działalnością statutową. Zaznaczyć również należy, iż wytworzone przedmioty nie cechują się wysoką wartością ekonomiczną.

W konsekwencji powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowej sprawie nie zostaje również spełniony warunek wykorzystania towarów w celach zarobkowych, przedmiotowa czynność jest bowiem ściśle związana z realizacją terapii zajęciowej. Działalność WTZ jest regulowana przepisami zawartymi w ustawie o rehabilitacji, zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych czy Rozporządzenia. Wskazać należy, iż WTZ jest jednostką podległą GOPS, której celem jest pomoc osobom niepełnosprawnym w samodzielnym funkcjonowaniu. Zatem fakt realizacji przez podopiecznych WTZ jednego z elementów terapii nie należy utożsamiać z pojęciem profesjonalnie przez nich wykonywanej działalności gospodarczej. Jest to raczej wykonywanie zadania własnego Gminy z zakresu pomocy społecznej.

Niezależnie od powyższego, Gmina wskazuje również na przepis art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, zgodnie z którym nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Gmina podkreśla, iż prowadzenie terapii zajęciowej w ramach WTZ stanowi przejaw realizacji działań własnych Gminy, określonych ustawą o samorządzie gminnym, a w szczególności zadań wymienionych w art. 7 ust. 1 pkt 5 i 6 tej ustawy, tj. ochrony zdrowia oraz pomocy społecznej. Działania takie nie podlegają ustawie o VAT, gdyż są wykonywane przez Gminę w ramach jej funkcji publicznych. Z tego też powodu, jeśli zatem sprzedaż przedmiotów jest nieodłączną częścią prowadzonej terapii zajęciowej, to w ocenie Gminy, również sprzedaż takich przedmiotów nie powinna podlegać przepisom ustawy o VAT.

Tym samym należy uznać, iż ww. czynności nie mieszczą się również w zakresie podmiotowym ustawy o VAT.

W powyższym zakresie Wnioskodawca pragnie wskazać na stanowisko Ministra Finansów wyrażone w piśmie z dnia 21 kwietnia 2017 r. (sygn. PTI.812.16.2017.QHK.142.2) sporządzonym w odpowiedzi na pismo Wojewódzkiej Społecznej Rady ds. Osób Niepełnosprawnych w Kielcach z dnia 25 stycznia 2017 r. w sprawie opodatkowania podatkiem VAT sprzedaży przedmiotów wytwarzanych przez Uczestników WTZ (dalej: "pismo"). W przedmiotowym piśmie Minister Finansów podkreślił m.in., że: "sprzedaż prac wytworzonych przez uczestników warsztatów w ramach realizowanego programu terapii - w zakresie w jakim prace te charakteryzują się obiektywnie znikomą wartością ekonomiczną - nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. (...) W ocenie Ministra Finansów, przy sprzedaży prac, o której mowa w Pana piśmie, warunek istnienia bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów a odpłatnością nie jest spełniony. Z perspektywy nabywcy takiej pracy, jej zakup jest jedynie specyficznym rodzajem udzielania pomocy polegającej na przekazaniu zadeklarowanej kwoty na cele podopiecznych warsztatów. Sam nabywany towar ma znaczenie drugorzędne, zakupiona na kiermaszu lub wylicytowana w drodze aukcji praca nie ma bowiem dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej, a jedynie wartość sentymentalną lub symboliczną (analogicznie jak "cegiełki" w zamian za darowizny). Istotne znaczenie ma fakt, że próby zbycia prac wykonanych w ramach terapii zajęciowej przez osoby niepełnosprawne, czy to na zorganizowanych kiermaszach, czy też na aukcjach, są jedną z form rehabilitacji uczestników. Nabywcę prac należy zatem postrzegać jako darczyńcę, a warsztat terapii zajęciowej i osoby niepełnosprawne, jako podmiot obdarowany" (s. 1 i 2 pisma).

Powyższe stanowisko zostało również potwierdzone przez Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów w odpowiedzi z dnia 14 czerwca 2017 r. o sygn. PTI.054.25.2017.ALX.344) na interpelację poselską nr 12793 z 30 maja 2017 r. Pana Adama Abramowicza - Posła na Sejm RP - w sprawie obciążenia podatkiem VAT prac wykonanych przez osoby niepełnosprawne w ramach warsztatów terapii zajęciowej. Ponadto, w odpowiedzi tej wskazano, że " (...) Odnosząc się natomiast do informacji o występowaniu rozbieżności w prezentowanym przez organy podatkowe stanowisku, zapewniam, że podległe mi służby dokonają wnikliwej analizy wydanych interpretacji w tym temacie. W przypadku stwierdzenia, że były one nieprawidłowe, podjęte zostaną niezwłocznie działania mające na celu ich zmianę" (s. 2 pisma).

Mając na uwadze powyższe, Gmina stoi na stanowisku, iż sprzedaż przedmiotów wytworzonych przez uczestników WTZ w ramach terapii zajęciowej na okazjonalnie organizowanych kiermaszach czy aukcjach, itp., nie podlega opodatkowaniu VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez towary, na mocy art. 2 pkt 6 ustawy, rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na mocy art. 2 pkt 22 ustawy, przez sprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w art. 8 ust. 1 ustawy wskazano, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Oznacza to, że organ władzy publicznej lub urząd obsługujący ten organ będą uznane za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach, tj. gdy wykonują czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach ich zadań oraz, gdy wykonują czynności mieszczące się w ramach tych zadań, ale czynią to na podstawie umów cywilnoprawnych.

W dniu 1 października 2016 r. weszła w życie ustawa z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1454, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 3 tej ustawy, jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi najpóźniej od dnia 1 stycznia 2017 r.

W myśl art. 4 ustawy z dnia 5 września 2016 r., jednostka samorządu terytorialnego, której jednostki organizacyjne rozliczały się jako odrębni podatnicy, wstępuje z dniem podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi we wszystkie przewidziane w przepisach dotyczących podatku prawa i obowiązki jednostek organizacyjnych.

Z opisu sprawy wynika, iż Gmina jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina tworzy jednostki organizacyjne. Warsztat Terapii Zajęciowej jest jednostką Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej wykonującą rehabilitację zawodową i społeczną osób niepełnosprawnych WTZ jest finansowany w 90% ze środków PFRON i w 10% ze środków Powiatu. Podstawową formą rehabilitacji prowadzoną przez Warsztat jest terapia zajęciowa. Jednym z elementów programu terapii zajęciowej, prowadzonej w ramach WTZ, jest ręczne wytwarzanie różnych przedmiotów (np. kartki świąteczne i okazjonalne, stroiki świąteczne, obrazki o różnej tematyce). Część z tych przedmiotów ma charakter użytkowy i jest sprzedawana przez osoby niepełnosprawne na specjalnie zorganizowanych kiermaszach, będących jednocześnie promocją i wystawą prac uczestników Warsztatu. Wartość materiałów użytych do wytworzenia tych przedmiotów niejednokrotnie przewyższa wartość sprzedawanych przedmiotów. Sprzedawane przez uczestników i wytworzone przez nich wyroby nie przedstawiają dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej, lecz mogą, według oceny Wnioskodawcy, rodzić poczucie spełnienia pewnej misji na rzecz osób niepełnosprawnych, spełnienia dobrego uczynku, wsparcia potrzebujących, itp. Sprzedawane prace (wyroby) charakteryzują się obiektywnie znikomą wartością ekonomiczną, nie są towarami luksusowymi, środkami trwałymi czy dobrami inwestycyjnymi. Środki finansowe otrzymane ze sprzedaży tychże wyrobów gromadzone są na wyodrębnionym rachunku bankowym i wydatkowane, na integrację społeczną osób niepełnosprawnych uczestników Warsztatu. Przedmioty wytwarzane przez uczestników WTZ nie mają dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej. Wartość materiałów zużytych do wytwarzania prac (wyrobów) do terapii zajęciowej w ramach Warsztatu wynosi 15.393,69 zł w roku 2017. Roczny przychód Warsztatu ze sprzedaży wyrobów wytwarzanych przez uczestników zajęć wynosi w 2017 r. -11.113,00 zł. Z tytułu nabycia materiałów zużytych do wytwarzania prac (wyrobów) do terapii zajęciowej Wnioskodawca nie dokonuje żadnych odliczeń podatku VAT. Materiały Wnioskodawca zakupuje ze środków PFRON otrzymanych na działalność Warsztatu, a środki finansowe uzyskane ze sprzedaży wyrobów Wnioskodawca może przeznaczyć wyłącznie na integrację uczestników, nie może z tych środków zakupić żadnych materiałów do terapii ani pokryć innych kosztów działalności Warsztatu.

Należy wskazać, iż szczegółowe zasady tworzenia, działania i dofinansowywania warsztatu terapii zajęciowej, uregulowane są w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 marca 2004 r. w sprawie warsztatów terapii zajęciowej (Dz. U. z 2004 r. Nr 63, poz. 587).

Zgodnie z § 9 ww. rozporządzenia, warsztat działa na podstawie regulaminu organizacyjnego zatwierdzonego przez jednostkę prowadzącą warsztat. Regulamin organizacyjny warsztatu określa w szczególności:

W świetle § 10 ust. 1 rozporządzenia w sprawie warsztatów terapii zajęciowej, działalność warsztatu jest działalnością o charakterze niezarobkowym.

Dochód ze sprzedaży produktów i usług wykonanych przez uczestników warsztatu w ramach realizowanego programu terapii przeznacza się, w porozumieniu z uczestnikami warsztatu, na pokrycie wydatków związanych z integracją społeczną uczestników (§ 10 ust. 2 ww. rozporządzenia).

Powołane wyżej przepisy art. 5, art. 7 i art. 8 ustawy, zawierają podstawowe zasady opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Z przepisów tych wynika przede wszystkim, że opodatkowaniu podlegają dostawa towarów oraz świadczenie usług realizowane na terytorium kraju. Ponadto dostawa towarów bądź świadczenie usług podlegają opodatkowaniu jeżeli mają charakter odpłatny. Tylko pozytywne ustalenia w powyższych aspektach upoważniają do stwierdzenia, że miała miejsce transakcja podlegająca opodatkowaniu.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia odpłatności. W języku potocznym odpłatność oznacza zapłatę, wynagrodzenie w zamian za rzecz (towar) lub zachowanie (usługę). Należy podkreślić, że pojęcie "odpłatna dostawa" powinno być rozumiane jako ekonomiczne korzyści dla sprzedającego.

W dorobku orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego dochodzi do dostawy towarów, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz sprzedawcy. Ponadto, aby dana czynność podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy dostarczonym towarem a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją dostawy towaru.

Zatem dostawa towarów jest czynnością opodatkowaną podatkiem VAT jeżeli następuje za wynagrodzeniem oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne. O opodatkowaniu podatkiem VAT czynności dostawy towarów decyduje zatem jej odpłatność.

W ocenie Organu, przy sprzedaży prac, o której mowa we wniosku, warunek istnienia bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towaru a odpłatnością nie jest spełniony.

Zapłata dokonywana przez nabywcę, nie jest konsekwencją dostawy towaru, tj. pracy wykonanej w ramach terapii zajęciowej przez osobę niepełnosprawną. Z perspektywy nabywcy takiej pracy, jej zakup jest jedynie specyficzną formę udzielenia pomocy polegającej na przekazaniu zadeklarowanej kwoty na cele podopiecznych WTZ. Sam nabywany towar ma znaczenie drugorzędne, nabywany towar nie ma bowiem dla nabywcy realnej wartości ekonomicznej, a jedynie wartość sentymentalną lub symboliczną (analogicznie jak "cegiełki" w zamian za darowizny). Nabywcę prac należy zatem postrzegać jako darczyńcę, a WTZ i osoby niepełnosprawne, jako podmiot obdarowany.

Podsumowując stwierdzić należy, iż sprzedaż produktów wytwarzanych przez uczestników WTZ w ramach realizowanego programu terapii, o znikomej wartości ekonomicznej, nie stanowi odpłatnej dostawy towarów, podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego......, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.