0113-KDIPT1-1.4012.802.2019.2.MSU - Rozliczanie VAT w związku z gospodarką wodno-kanalizacyjną.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 7 lutego 2020 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej 0113-KDIPT1-1.4012.802.2019.2.MSU Rozliczanie VAT w związku z gospodarką wodno-kanalizacyjną.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 28 listopada 2019 r. (data wpływu 10 grudnia 2019 r.), uzupełnionym pismem z dnia 21 stycznia 2020 r. (data wpływu 22 stycznia 2020 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* uznania, że otrzymane odszkodowanie stanowi wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT,

* stawki podatku VAT 23% dla świadczonej usługi,

* podstawy opodatkowania dla przedmiotowej transakcji,

* prawa do obniżenia podatku VAT z faktury wystawionej przez Właściciela Nieruchomości z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi,

- jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* uznania, że otrzymane odszkodowanie stanowi wynagrodzenie podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT,

* stawki podatku VAT 23% dla świadczonej usługi,

* podstawy opodatkowania dla przedmiotowej transakcji,

* prawa do obniżenia podatku VAT z faktury wystawionej przez Właściciela Nieruchomości z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi.

Przedmiotowy wniosek uzupełniono pismem z dnia 21 stycznia 2020 r. (data wpływu 22 stycznia 2020 r.) o doprecyzowanie opisu sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny (doprecyzowany w uzupełnieniu wniosku).

Wnioskodawcą jest spółka Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A. z siedzibą w... (zwana dalej też: "Wnioskodawcą" lub "Spółką"), w której 100% akcji posiada.... S.A., którego jedynym akcjonariuszem jest Gmina Miejska....

Głównym przedmiotem prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej jest świadczenie usług w zakresie dostawy wody i odprowadzania ścieków. Podstawą świadczenia wskazanych w zdaniu poprzednim usług jest zezwolenie wydane przez Prezydenta Miasta.... na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1437 z późn. zm. zwanej dalej: "ustawą o ZZW i ZOS") oraz Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków na terenie Gminy Miejskiej.... - akt prawa miejscowego - przyjęty uchwałą nr.... Rady Miasta.... z dnia 24 października 2018 r. (ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa.... z dnia 7 listopada 2018 r. poz....., zwany dalej: "Regulaminem").

W zakresie i dla potrzeb świadczenia ww. usług Spółka realizuje budowy i modernizacje urządzeń wodociągowych oraz urządzeń kanalizacyjnych w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji miejskich urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych (art. 20 ust. 1 Regulaminu).

Budowa i modernizacja urządzeń wodociągowych i/lub kanalizacyjnych realizowana przez Spółkę stanowi inwestycję celu publicznego w rozumieniu art. 6 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 2204 z późn. zm.), której celem jest bieżące, nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności, a realizacja przedmiotowej infrastruktury technicznej (tj. urządzeń wodociągowych/kanalizacyjnych), z uwagi na jej funkcję i przeznaczenie, jest zadaniem użyteczności publicznej w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 506 z późn. zm.), którego celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych.

W związku z realizacją przez Spółkę opisanych wyżej zadań, w dniu 31 grudnia 2010 r. Prezydent Miasta... wydał decyzję nr....., ustalającą na części nieruchomości położonej w....., jednostka ewidencyjna..... obręb..., składającej się z działek o numerach 2 i 1/2 łącznego obszaru.... ha, dla której Sąd Rejonowy dla.... w...., IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą..... (zwanej dalej: "Nieruchomością") lokalizację inwestycji celu publicznego (znak.....) dla zamierzenia inwestycyjnego pod nazwą "......", a w celu realizacji tej inwestycji wydana została dla Spółki decyzja Prezydenta Miasta.....z dnia 10 grudnia 2013 r. (znak:....), utrzymana w mocy decyzją Wojewody..... z dnia 6 maja 2014 r. (znak:....), ograniczająca korzystanie z Nieruchomości w trybie art. 124 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, która została ujawniona w dziale III księgi wieczystej......, prowadzonej dla Nieruchomości (ww. wymienione decyzje zwane dalej: "Decyzjami administracyjnymi").

Na Nieruchomości posadowione zostały: na działce nr 1/2: rurociąg wodociągowy, rurociąg tłoczny ścieków i przyłącz wodociągowy, a na działce nr 2 rurociąg wodociągowy i rurociąg tłoczny ścieków (zwane dalej: "Infrastrukturą").

W związku z powyższym, Spółka oraz właściciel Nieruchomości - Przedsiębiorstwo Inwestycyjne "....." Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w..... (zwana dalej: "Właścicielem Nieruchomości"), w dniu 3 października 2019 r. zawarli przed notariuszem..... w formie aktu notarialnego (Repertorium A Nr....) porozumienie (zwane dalej: "Porozumieniem").

Zgodnie z treścią Porozumienia:

1. W oparciu o art. 124 ust. 4 oraz art. 128 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami, z tytułu posadowienia Infrastruktury Spółki, właścicielowi Nieruchomości przysługuje:

a.

odszkodowanie z tytułu ograniczenia korzystania z Nieruchomości polegającego na jej udostępnieniu Spółce na okres budowy Infrastruktury oraz

b.

odszkodowanie z tytułu zmniejszenia wartości Nieruchomości wskutek trwałego posadowienia urządzeń Spółki;

2. Strony zgodnie ustalają, że wysokość odszkodowania z tytułu ograniczenia korzystania z Nieruchomości w okresie budowy Infrastruktury stanowi kwotę 24.745,00 zł, a wysokość odszkodowania z tytułu zmniejszenia wartości Nieruchomości wskutek trwałego posadowienia urządzeń stanowi kwotę 248.000,00 zł;

3. Strony oświadczają, że wysokość odszkodowań objętych Porozumieniem (zwanych dalej: "Odszkodowaniami") zostały określone w opiniach szacunkowych z dnia 24 kwietnia 2019 r. i z dnia 29 kwietnia 2019 r., sporządzonych przez uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego, a treść i zakres tych opinii jest Stronom znany i został przyjęty przez Strony bez uwag i zarzutów;

4. Spółka zobowiązuje się zapłacić Właścicielowi Nieruchomości kwoty Odszkodowań, których suma stanowi kwotę 272.745 zł przelewem w terminie do 7 dni licząc od dnia podpisania Porozumienia;

5. Właściciel Nieruchomości oświadcza, że Odszkodowania wypłacone przez Spółkę na podstawie aktu notarialnego wyczerpują wszystkie roszczenia związane z posadowioną Infrastrukturą Spółki (na podstawie Decyzji administracyjnych) i tym samym Właściciel Nieruchomości zrzeka się przysługującego mu prawa do wystąpienia o przyznanie mu przez właściwego Starostę odszkodowania w drodze postępowania administracyjnego prowadzonego na podstawie art. 129 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami;

6. Właściciel Nieruchomości zobowiązuje się do informowania następcy prawnego o zawarciu Porozumienia oraz o uzyskaniu Odszkodowań od Spółki;

7. Właściciel Nieruchomości zobowiązuje się, że w przypadku wystąpienia do właściwego organu o odszkodowanie, o którym mowa w art. 129 ustawy o gospodarce nieruchomościami lub dokonania cesji uprawnień do odszkodowania na nowego nabywcę Nieruchomości, czy też wystąpienia z wnioskiem do sądu o ustanowienie służebności przesyłu lub ustalenie innego tytułu prawnego do korzystania przez Spółkę z Nieruchomości w zakresie urządzeń przesyłowych Spółki, o których mowa w Decyzjach administracyjnych, Właściciel Nieruchomości zwróci wypłacone przez Spółkę odszkodowania w łącznej wysokości 272.745 zł i celem zabezpieczenia realizacji tego obowiązku poddaje się, wprost z aktu notarialnego, egzekucji w kwocie 272.745 zł, stosownie do treści art. 777 § 1 pkt 4 kodeksu postępowania cywilnego;

8. Właściciel Nieruchomości postanawia, że zdarzeniem powodującym obowiązek zwrotu odszkodowań będzie wystąpienie przez Właściciela Nieruchomości do właściwego organu o wypłatę odszkodowania, o którym mowa w art. 129 ustawy o gospodarce nieruchomościami lub dokonanie przez Właściciela Nieruchomości cesji uprawnień do odszkodowania na nowego nabywcę Nieruchomości lub wystąpienie przez Właściciela Nieruchomości z wnioskiem do sądu o ustanowienie służebności przesyłu lub ustalenie innego tytułu prawnego do korzystania przez Spółkę z Nieruchomości w zakresie urządzeń przesyłowych Spółki, o których mowa w Decyzjach administracyjnych;

9. Spółka oraz Właściciel Nieruchomości żądają, aby notariusz w dniu sporządzenia aktu notarialnego złożył za pośrednictwem systemu teleinformatycznego wniosek, aby Sąd Rejonowy dla.... w...., IV Wydział Ksiąg Wieczystych, na podstawie aktu notarialnego, w dziale III księgi wieczystej..... wpisał ostrzeżenie o zawartym pomiędzy Właścicielem Nieruchomości a Spółką Porozumieniu i wypłacie przez Spółkę odszkodowania Właścicielowi Nieruchomości w związku z ograniczeniem korzystania z Nieruchomości objętej tą księgą wieczystą, zgodnie z Decyzjami administracyjnymi.

Nadmienić wypada, że zarówno Spółka, jak i Właściciel Nieruchomości, są podatnikami VAT czynnymi oraz posiadali oni taki status (tj. podatnika VAT czynnego) w okresie realizacji zamierzenia inwestycyjnego, o którym mowa powyżej.

W uzupełnieniu wniosku, na pytanie Organu nr 1 "Czy w myśl porozumienia właściciel Nieruchomości, tj. Przedsiębiorstwo Inwestycyjne "......" Spółka z o.o. z siedzibą w....., wyraża zgodę na wykonanie czynności na przedmiotowej Nieruchomości przez Wnioskodawcę w okresie budowy Infrastruktury?", Wnioskodawca wskazał, iż "Udzielając odpowiedzi na przedmiotowe pytanie należy w pierwszej kolejności powtórzyć w ślad za wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 28 listopada 2019 r., że Infrastruktura, o której mowa w owym wniosku, została wykonana na nieruchomości stanowiącej własność "....." Spółka z o.o. z siedzibą w..... na podstawie, uprzednio wydanej, decyzji Prezydenta Miasta.....z dnia 10 grudnia 2013 r. (znak.....), utrzymanej w mocy decyzją Wojewody...... z dnia 6 maja 2014 r. (znak:.....), ograniczająca korzystanie z Nieruchomości w trybie art. 124 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Z kolei porozumienie, o którym mowa we wniosku i którego dotyczy pytanie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej zostało zawarte w 2019 r., tj. już po zakończeniu prac związanych z Infrastrukturą (tj. po wybudowaniu). Głównym celem tego porozumienia było określenie sposobu postępowania stron w zakresie odszkodowania przysługującego "....." sp. z o.o., które to odszkodowanie - jak wskazał to Wnioskodawca we wniosku z dnia 28 listopada 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej - postrzega on jako wynagrodzenie za usługę (wyświadczoną przez "...." sp. z o.o. na rzecz Wnioskodawcy) podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Istotne jest, że w treści ww. porozumienia:

* brak jest jakichkolwiek zapisów/oświadczeń, które wskazywałyby, że "...." sp. z o.o." - pomimo uprawomocnienia się ww. decyzji Prezydenta Miasta..... - nie zgadza z przeprowadzeniem na należącej do niej Nieruchomości prac, w wyniku, których powstała Infrastruktura;

* zawarte są zgodne oświadczenia stron (tj. "....." sp. z o.o. oraz Wnioskodawcy) odnośnie przysługiwania "....." sp. z o.o. odszkodowania o którym mowa powyżej;

* co odczytywać należy, iż w świetle przedmiotowego porozumienia doszło (pośrednio, konkludentnie do - mającego tutaj (tj. w kontekście porozumienia) charakter ex post - wyrażenia aprobaty (zgody)"..... sp. z o.o." na wykonanie przez Wnioskodawcę Infrastruktury na należącej do "....." sp. z o.o." Nieruchomości.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, treść ww. porozumienia, pozwala uznać, że "...." sp. z o.o. zaakceptowała (zgodziła się) z faktem realizacji (zrealizowania) Infrastruktury na należącej do niej Nieruchomości.

Następnie udzielając odpowiedzi na pytanie nr 2 Organu: "Do wykonywania jakich czynności Wnioskodawca wykorzystuje Infrastrukturę, o której mowa we wniosku, tj. czy do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, zwolnionych od opodatkowania podatkiem VAT, niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem?", Wnioskodawca wskazał, iż "należy stwierdzić, iż Infrastruktura, o której mowa we wniosku z dnia 28 listopada 2019 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, jest i będzie wykorzystywana wyłącznie do świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT (ściślej: usług w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków, które podlegają opodatkowaniu według 8% stawki podatku VAT).

Z kolei na pytanie nr 3 Organu "Czy faktura z tytułu świadczenia usługi będącej przedmiotem wniosku, wystawiona zostanie na Wnioskodawcę?", Wnioskodawca wskazał, że: "Udzielając odpowiedzi na przedmiotowe pytanie należy wyjaśnić, iż faktura z tytułu świadczenia usługi podlegać będzie wystawieniu przez "....." sp. z o.o. na rzecz Wnioskodawcy (tj. Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A.).".

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Odszkodowania, o których mowa w opisie stanu faktycznego, stanowią podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT wynagrodzenie za odpłatne świadczenie na rzecz Spółki przez Właściciela Nieruchomości usługi w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT?

W przypadku udzielenia na pytanie nr 1 odpowiedzi twierdzącej:

2. Według jakiej stawki opodatkowane jest świadczenie na rzecz Spółki przez Właściciela Nieruchomości przedmiotowej usługi?

3. Co stanowi podstawę opodatkowania z tytułu świadczenia przez Właściciela Nieruchomości na rzecz Spółki przedmiotowej usługi?

4. Czy Spółce jako usługobiorcy przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Właściciela Nieruchomości z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad. 1

Odszkodowania, o których mowa w opisie stanu faktycznego, stanowią podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT wynagrodzenie za odpłatne świadczenie na rzecz Spółki przez Właściciela Nieruchomości usługi w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT

Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega:

1.

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2.

eksport towarów;

3.

import towarów na terytorium kraju;

4.

wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5.

wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W ocenie Wnioskodawcy, określony mocą powyższego przepisu zakres ustawy o VAT nie obejmuje zasadniczo świadczeń rekompensacyjnych (kar umownych ani odszkodowań), gdyż nie stanowią one ani dostawy towarów, ani świadczenia usług czy też odpłatności za te czynności, lecz służą jedynie wyrównaniu poniesionej szkody i/lub utraconych korzyści.

Jednakże ocena, czy wypłacane odszkodowanie stanowi odpłatność za czynność podlegającą zakresowi podatku VAT, czy też ma charakter stricte rekompensacyjny (a więc pozostaje poza zakresem VAT), powinna następować przy uwzględnieniu okoliczności faktycznych towarzyszących danemu przypadkowi. W tym kontekście należy uznać, że posłużenie się przez strony (kontrahentów) określeniem "odszkodowanie" lub "kara umowna" nie determinuje charakteru świadczenia na gruncie podatku VAT.

Przedstawione stanowisko znajduje odzwierciedlenie w aktualnym orzecznictwie sądów administracyjnych oraz organów podatkowych.

Tytułem przykładu wskazać można tutaj:

a.

interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 4 lutego 2019 r. (znak: 0115-KDIT1-1.4012.883.2018.1 BS), w której stwierdzono: "Na gruncie ustawy o VAT, ustalanie statusu wypłacanego odszkodowania, jako podlegającego bądź nieopodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem (...). Strony umowy określiły, że w związku z zaistniałą zmianą postanowień umowy na wykończenie i zmianą terminu najmu, Deweloper będzie wypłacał Wnioskodawcy kwotę odszkodowania stanowiącą równowartość miesięcznego czynszu najmu w kwocie netto powiększone o kwotę VAT. W konsekwencji, wypłata świadczenia pieniężnego przez Dewelopera na rzecz Wnioskodawcy, stanowi odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. Kwota ta stanowi bowiem wynagrodzenie za te usługi na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT";

b.

wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 marca 2017 r. (sygn. akt I FSK 1283/15), w którym stwierdzono: "Sąd pierwszej instancji prawidłowo stwierdził, że o charakterze danego świadczenia nie decyduje nadana mu przez strony danej czynności nazwa, ale jego cechy istotne z punktu widzenia prawa podatkowego. Cechą odszkodowania pojmowanego jako wyrównanie uszczerbku wywołanego nieprawidłowym zachowaniem kontrahenta jest to, że nie wiąże się ono z żadnym wzajemnym świadczeniem ze strony podatnika. Taka sytuacja nie ma jednak miejsca w przedstawionym przez skarżącego stanie faktycznym. Dlatego opisana we wniosku o interpretację zgoda na wcześniejsze rozwiązanie umowy w zamian za uiszczenie określonej kwoty powinna być oceniana jako zobowiązań się do powstrzymania od dochodzenia od najemcy realizacji skutków umowy najmu, która łączyła strony, a takie zachowanie mieści się w pojęciu usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 u.p.t.u."

Należy również wskazać, iż zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jak wskazuje się w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, aby można było uznać dane zdarzenie za usługę, konieczne jest istnienie świadczenia, przez które należy rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby, które może polegać zarówno na działaniu (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechaniu (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy), (tak np.: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 marca 2015 r., sygn. akt I FSK 170/14).

W kontekście art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT należy nadmienić, iż ustawodawca kwalifikując "tolerowania czynność lub sytuacji" jako rodzaj usługi, na gruncie podatku VAT nie odnosi się w ogóle do kwestii, czy owo tolerowanie następuje za zgodą świadczeniodawcy (usługodawcy), czy też nie. Co więcej, dokonując wykładni systemowej wewnętrznej art. 8 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o VAT dojść należy do wniosku, że usługą w rozumieniu ww. przepisu jest zarówno przypadek, gdy podatnik toleruje/znosi określoną sytuację dobrowolnie, jak i przypadek, gdy jest do tego "przymuszony" nakazem organu władzy publicznej. Skoro tolerowanie czynności lub sytuacji jest usługą (vide: art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT), to świadczenie (tej) usługi z nakazu organu władzy publicznej również musi być kwalifikowane jako usługa (vide: art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT).

Przedstawiony w poprzednim akapicie pogląd znajduje uzasadnienie także w rezultatach wykładni językowej słów/pojęć: "tolerować" oraz "znosić". Otóż, zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN (http: https://sjp.pwn.pl):

* "tolerować" oznacza "godzić się na obecność jakiejś osoby mimo braku aprobaty dla niej";

* "znosić" oznacza "wykazać tolerancję wobec kogoś lub czegoś".

Warto zwrócić uwagę, iż już sam desygnat znaczeniowy słowa "tolerować" akcentuje brak zgody (aprobaty) podmiotu, który (jednak) toleruje (kogoś, coś), w związku z czym zasadne jest twierdzenie, że tolerowanie ma miejsce zarówno wówczas, gdy dany podmiot godzi się na coś dobrowolnie, jak i wówczas, gdy jest on do tolerowania "przymuszany" (niejako wbrew sobie, gdyż nie wyraża aprobaty).

Transponując powyższą regulację prawną na grunt opisanego stanu faktycznego Wnioskodawca wyjaśnia, iż w jego ocenie, Właściciel Nieruchomości w okresie realizowania prac budowanych przez Spółkę do chwili obecnej z nakazu organu władzy publicznej, (na mocy Decyzji administracyjnych) zobowiązany został do wykonania de facto świadczenia polegającego na tolerowaniu czasowego zajęcia Nieruchomości przez Spółkę (calem wykonania prac budowlanych) oraz późniejszego tolerowania okoliczności, iż na Nieruchomości tej znajduje się trwale naniesiona Infrastruktura, względem której dodatkowo Właściciel Nieruchomości jest zobowiązany udostępniać Nieruchomość Spółce calem wykonania prac konserwacyjnych, usuwania awarii, itp. W rezultacie zasadne jest twierdzenie, że Odszkodowania podlegające wypłacie przez Spółkę stanowi - w świetle przepisów ustawy o VAT - formę wynagrodzenia należnego Właścicielowi Nieruchomości za tolerowanie, o którym mowa w zdaniu poprzednim, co stanowi rodzaj usługi, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT. Stąd też Wnioskodawca stoi na stanowisku, że kwota Odszkodowań ustalana pomiędzy Spółką a Właścicielem nieruchomości, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT oraz udokumentowaniu fakturą wystawioną przez Właściciela Nieruchomości.

Za powyższym stanowiskiem przemawia również jedna z fundamentalnych zasad podatku VAT - zasada zachowania warunków uczciwej konkurencji oraz zasada równego traktowania podatników, nakazujące traktować podatników znajdujących się w podobnej sytuacji/dokonujących podobnych czynności w ten sam/podobny sposób. Otóż, gdyby Spółka od razu (tzn. bez korzystania z procedury przewidzianej w art. 124 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami) zawarła umowę z Właścicielem Nieruchomości będącym podatnikiem VAT, na mocy której w zamian za określoną odpłatność Właściciel Nieruchomości umożliwiałby (tolerował) przeprowadzenia wspomnianych wcześniej prac budowlanych oraz posadowienie (pozostawienie) na stałe na Nieruchomości (ściślej, w jej gruncie) Infrastruktury, wówczas nie ulegałoby wątpliwości, że Właściciel Nieruchomości wykonuje na rzecz Spółki usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, a więc wykonuje czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Jeżeli więc w podobnym przypadku uznać, że Właściciel Nieruchomości realizując takie samo świadczenie (tj. tolerując prace na jego nieruchomości i pozostawienie "trwałych naniesień") nie wykonuje czynności podlegającej ustawie o VAT tylko dlatego, że został do tego "przymuszony" nakazem organu wiedzy publicznej (np. decyzją administracyjną), wówczas niewątpliwie doszłoby do nierównego traktowania ww. Właściciela w kontekście podatku VAT, pomimo że istota ich świadczeń jest tożsama. Takiemu nierównemu traktowaniu podatników przeciwdziała przytoczony powyżej przepis art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o VAT, w myśl którego za odpłatne świadczenie usługi (a więc za czynność podlegającą ustawie o VAT) uznaje się również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej, lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Warto dodać, iż przedstawione powyżej stanowisko znajduje potwierdzenie w orzecznictwie organów podatkowych. Tytułem przykładu, w interpretacji indywidualnej z dnia 28 listopada 2017 r. (znak 0115-KDIT1-1.4012.691.2017.1.KM) wydanej przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, względem odszkodowania za szkody powstałe wskutek ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości przyznawanego na mocy art. 128 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami w zw. z art. 124 ust. 1 tej ustawy, ww. organ podatkowy wskazał, co następuje: "Przenosząc powołane przepisy na grunt niniejszej sprawy uznać należy, że nazywane przez Wnioskodawcę odszkodowanie wypłacone z tytułu zmniejszenia wartości nieruchomości w wyniku realizacji inwestycji nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę, lecz pełni funkcję wynagrodzenia za usługę, świadczoną zgodnie z nakazem organu władzy publicznej, co wpisuje się w normę art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy, czyniąc tego rodzaju usługę faktycznie odpłatną (...). Zatem, Wnioskodawca wykonując usługi z nakazu organu władzy publicznej - Wojewody - tj. pozwalając (tolerując taką sytuację) operatorowi gazociągów na korzystaniu z gruntu - świadczy w ramach działalności, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy jako podatnik zdefiniowany w art. 15. ust. 1 ustawy, usługi, które ze względu na ich odpłatny charakter podlegają, na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jako odpłatne świadczenie usług. Podsumowując stwierdzić należy, że otrzymana przez Wnioskodawcę należność z tytułu "odszkodowania" za zmniejszenie wartości nieruchomości będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług".

Ad. 2

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że świadczenie na rzecz Spółki przez Właściciela Nieruchomości przedmiotowej usługi podlega opodatkowaniu podatkiem VAT według 23% stawki tego podatku.

W myśl art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Zgodnie z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Z racji tego, że przedmiotowa usługa, o której mowa w ramach pytania nr 1, nie została wymieniona w przepisach i zakresu podatku VAT określających czynności podlegające obniżonym stawkom (tj. 0%, 5%, 8%) bądź zwolnieniu od tego podatku, uznać trzeba, że podlega ona opodatkowaniu według podstawowej, tj. 23% stawki podatku VAT.

Ad. 3

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż podstawy opodatkowania z tytułu świadczenia przez Właściciela Nieruchomości na rzecz Spółki przedmiotowej usługi stanowi kwota Odszkodowań (będących wynagrodzeniem za ww. usługę), po pomniejszeniu o kwotę należnego podatku VAT. Innymi słowy, wartość Odszkodowań ustalona przez Spółkę i Właściciela Nieruchomości w Porozumieniu stanowi kwotę brutto, uwzględniającą podatek VAT, który powinien być wyliczony metodą "w stu".

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c. art. 32. art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze, mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika. Przy czym, w myśl ust. 6 pkt 1 ww. artykułu, podstawa opodatkowania obejmuje podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku (VAT).

Podkreślić w tym miejscu trzeba, iż kwota Odszkodowań stanowi jedynie przysporzenie (wynagrodzenie/nieodpłatność) jaką Właściciel Nieruchomości otrzymał od Spółki w zamian za przedmiotową usługę, o której mowa w ramach pytania nr 1.

Jak wskazuje się w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz organów podatkowych, w przypadku gdy odszkodowanie (np. za wywłaszczenie nieruchomości) stanowi jedyne przysporzenie dla danego podmiotu (np. wywłaszczanego), wówczas kwotę odszkodowania traktuje się już jako kwotę brutto, tj. zawierającą podatek VAT.

Tytułem przykładu, wskazać można tutaj następujące orzeczenia/interpretacje:

1.

wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 5 czerwca 2018 r. sygn. akt I SA/Rz 359/18): "W orzecznictwie sądowoadministracyjnym ugruntowany jest pogląd że w przypadku, gdy odszkodowanie jest jedyną formą zapłaty należną wnioskodawcy za oddane z mocy prawa Skarbowi Państwa grunty, to należy uznać, że jest to kwota należna z tytułu sprzedaży, czyli kwota obejmująca całość świadczenia należnego od nabywcy, którą dla wyliczenia obrotu (podstawy opodatkowania), należy traktować jako kwotę brutto zawierającą podatek od towarów i usług, dla którego wyliczenia należy zastosować metodę "w stu" (por. wyrok NSA z 29 listopada 2017 r. sygn. akt I OSK 280/16, wyrok WSA w Gliwicach z 22 listopada 2011 r. sygn. akt III SA/Gl 594/11, wyrok WSA w Białymstoku z 31 października 2017 r. sygn. akt I SA/Bk 612/17. publik. CBOSA)";

2.

interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 2 grudnia 2016 r. (znak: 2461-IBPP2.4512.725.2016.2.IK): "Zatem, jeśli kwota odszkodowania wskazana w decyzji Wojewody stanowi jedyne wynagrodzenie należne Gminie z tytułu dostawy nieruchomości na rzecz nabywcy, to należy ją uznać za podstawę opodatkowania po pomniejszeniu o kwotę należnego podatku od towarów i usług. Przyjąć zatem należy, że wartość ustalonego odszkodowania (stanowi kwotę brutto zawierającą "w sobie" należny podatek od towarów i usług, który powinien być wyliczony metodą " w stu"".

Warto zauważyć, że Odszkodowania spełniają w stanie faktycznym sprawy funkcję analogiczną do ceny sprzedaży, natomiast art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 178 z późn. zm.), stanowi, że cena oznacza wartość wyrażoną w jednostkach pieniężnych, którą kupujący jest obowiązany zapłacić przedsiębiorcy za towar lub usługę. Z kolei stosownie do treści art. 3 ust. 2 wskazanej wyżej ustawy, w cenie uwzględnia się podatek od towarów i usług oraz podatek akcyzowy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów sprzedaż towaru (usługi) podlega obciążeniu podatkiem od towarów i usług lub podatkiem akcyzowym.

Mając na uwadze powyższe, uznać należy, że w przedmiotowym stanie faktycznym Odszkodowania stanowią kwotę brutto, zawierającą w sobie podatek VAT (tj. należy zastosować wyliczenia podatku metodą "w stu").

Ad. 4

Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Spółce jako usługobiorcy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Właściciela Nieruchomości z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Jak wyjaśniono w opisie stanu faktycznego, Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej świadczy usługi w zakresie dostawy wody i odprowadzania ścieków.

W zakresie świadczenia tych usług Spółka realizuje budowy i modernizacje urządzeń wodociągowych oraz urządzeń kanalizacyjnych, co stanowi inwestycje typu publicznego i zadanie użyteczności publicznej. Budowa i modernizacja urządzeń wodociągowych oraz urządzeń kanalizacyjnych wymagają natomiast umożliwienia Spółce przez Właściciela nieruchomości korzystania z nich w niezbędnym zakresie, co wiąże z koniecznością uiszczania przez Spółkę właścicielowi tych nieruchomości stosownych rekompensat pieniężnych, stanowiących - jak wyjaśniono w niniejszym wniosku - wynagrodzenie za tolerowanie tej sytuacji (tj. tolerowania faktu korzystania przez Spółkę z nieruchomości niebędących jej własnością), czyli wynagrodzenie za świadczenie przez właściciela nieruchomości usługi na rzecz Spółki.

Ponieważ realizacja zamierzenia inwestycyjnego pn. "....", wymagała uzyskania możliwości korzystania z Nieruchomości, na której posadowiono Infrastrukturę wodociągową (rurociągi wodociągowe, rurociągi tłoczne ścieków i przyłącz wodociągowy), wykorzystywaną do wykonywania czynności opodatkowanych przez Spółkę, należy uznać, że w myśl art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, Spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Właściciela Nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106) zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają:

1.

odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;

2.

eksport towarów;

3.

import towarów na terytorium kraju;

4.

wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;

5.

wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Przez towary - na podstawie art. 2 pkt 6 ustawy - rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.

zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.

świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Definicja "świadczenia usług" ma charakter dopełniający definicję "dostawy towarów" i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług transakcji wykonywanych przez podatników w ramach ich działalności gospodarczej. Z treści art. 8 ust. 1 ustawy wynika, że przez usługę należy rozumieć każde świadczenie na rzecz danego podmiotu. Słownik języka polskiego definiuje czasownik "świadczyć" jako "wykonywać coś na czyjąś rzecz", "świadczenie" zaś to obowiązek wykonywania, przekazania czegoś.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie się na rzecz innej osoby. Na zachowanie to składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Z pojęcia usługi będzie natomiast wyłączone takie świadczenie, którego treścią jest przeniesienie na inny podmiot prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Stanowi ono bowiem dostawę towarów. Przy ocenie charakteru świadczenia, jako usługi, należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów. Jeśli tylko mamy do czynienia ze świadczeniem, to na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług stanowi ono albo usługę, albo dostawę towarów.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Co więcej, związek pomiędzy otrzymywaną płatnością, a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Nie każda jednak czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług w rozumieniu art. 5 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Analizując bowiem powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji.

Z opisu sprawy wynika, że głównym przedmiotem prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej jest świadczenie usług w zakresie dostawy wody i odprowadzania ścieków. Spółka realizuje budowy i modernizacje urządzeń wodociągowych oraz urządzeń kanalizacyjnych w zakresie uzgodnionym w wieloletnim planie rozwoju i modernizacji miejskich urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Budowa i modernizacja urządzeń wodociągowych i/lub kanalizacyjnych realizowana przez Spółkę stanowi inwestycję celu publicznego w rozumieniu art. 6 pkt 3 i 4 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, której celem jest bieżące, nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności, a realizacja przedmiotowej infrastruktury technicznej (tj. urządzeń wodociągowych/kanalizacyjnych), z uwagi na jej funkcję i przeznaczenie, jest zadaniem użyteczności publicznej w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, którego celem jest bieżące i nieprzerwane zaspokajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodze świadczenia usług powszechnie dostępnych. W związku z realizacją przez Spółkę opisanych wyżej zadań, w dniu 31 grudnia 2010 r. Prezydent Miasta.... wydał decyzję nr..., ustalającą na części nieruchomości położonej w.... jednostka ewidencyjna.... obręb....., składającej się z działek o numerach 2 i 1/2 łącznego obszaru.... ha, dla której Sąd Rejonowy dla.... w...., IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą..... lokalizację inwestycji celu publicznego (znak...) dla zamierzenia inwestycyjnego pod nazwą "......", a w celu realizacji tej inwestycji wydana została dla Spółki decyzja Prezydenta Miasta.... z dnia 10 grudnia 2013.r (znak:...), utrzymana w mocy decyzją Wojewody..... z dnia 6 maja 2014 r. (znak:....), ograniczająca korzystanie z Nieruchomości w trybie art. 124 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, która została ujawniona w dziale III księgi wieczystej..., prowadzonej dla Nieruchomości (ww. wymienione decyzje zwane dalej: "Decyzjami administracyjnymi"). Na Nieruchomości posadowione zostały: na działce nr 1/2: rurociąg wodociągowy, rurociąg tłoczny ścieków i przyłącz wodociągowy, a na działce nr 2 rurociąg wodociągowy i rurociąg tłoczny ścieków. W związku z powyższym, Spółka oraz właściciel Nieruchomości - Przedsiębiorstwo Inwestycyjne "....." Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w...., w dniu 3 października 2019 r. zawarli przed notariuszem...... w formie aktu notarialnego (Repertorium A Nr....) porozumienie. Głównym celem tego porozumienia było określenie sposobu postępowania stron w zakresie odszkodowania przysługującego "...." sp. z o.o., które to odszkodowanie, postrzega on jako wynagrodzenie za usługę (wyświadczoną przez "...." sp. z o.o. na rzecz Wnioskodawcy) podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT. Spółka, jak i Właściciel Nieruchomości są podatnikami VAT.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia, czy należność wypłacona przez Wnioskodawcę tytułem odszkodowania za ograniczenie korzystania z Nieruchomości w skutek udostępnienia tej Nieruchomości Spółce na okres budowy Infrastruktury oraz za zmniejszenie wartości Nieruchomości w związku z trwałym posadowieniem w jej gruncie urządzeń przesyłowych, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W tym miejscu wyjaśnić należy, że przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.). Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy.

Kodeks cywilny rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 Kodeks cywilny) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 Kodeks cywilny).

Zgodnie z treścią art. 471 Kodeksu cywilnego, dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Istotą odszkodowań nie jest zatem płatność za świadczenie lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną - świadczenie w zamian za wynagrodzenie, co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana ze zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

Zatem jeżeli płatność o charakterze odszkodowawczym nie ma bezpośredniego związku z czynnością mającą charakter świadczenia, wówczas kwota wypłaconych odszkodowań nie mieści się w katalogu czynności wymienionych w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, i jako taka nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem. Zatem ustalanie statusu wypłacanej rekompensaty, jako podlegającej bądź niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT należy oceniać w kontekście związku z konkretnym świadczeniem.

Przenosząc powołane przepisy na grunt niniejszej sprawy uznać należy, że nazywane przez Wnioskodawcę odszkodowanie wypłacone tytułem ograniczenia korzystania z Nieruchomości wskutek udostępnienia tej Nieruchomości Spółce na okres budowy Infrastruktury oraz za zmniejszenia wartości Nieruchomości w związku z trwałym posadowieniem w jej gruncie urządzeń przesyłowych, o którym mowa we wniosku, nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę, pełni natomiast funkcję wynagrodzenia za usługę, świadczoną zgodnie z nakazem organu władzy publicznej, co wpisuje się w normę art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy, czyniąc tego rodzaju usługę faktycznie odpłatną.

Tym samym, wypłacone przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji S.A. odszkodowanie (świadczenie pieniężne) stanowi w rzeczywistości wynagrodzenie za świadczoną przez Właściciela Nieruchomości usługę, dającą Wnioskodawcy wyraźne i bezpośrednie korzyści w postaci możliwości korzystania z Nieruchomości. Niezależnie od użytej nomenklatury wypłacone odszkodowanie jest w rzeczywistości wynagrodzeniem za świadczoną usługę.

Zatem Właściciel Nieruchomości wykonując usługi z nakazu organu władzy publicznej - na podstawie decyzji Prezydenta Miasta..... z dnia 10 grudnia 2013 r. utrzymanej w mocy decyzją Wojewody.....z dnia 6 maja 2014 r. - tj. pozwalając Miejskiemu Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji S.A. na korzystanie z Nieruchomości w związku z trwałym posadowieniem w jej gruncie urządzeń przesyłowych - świadczy w ramach działalności, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy jako podatnik, zdefiniowany w art. 15 ust. 1 ustawy, usługi, które ze względu na ich odpłatny charakter podlegają, na podstawie art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jako odpłatne świadczenie usług.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest również kwestia zastosowania odpowiedniej stawki podatku VAT dla świadczonych usług.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy - stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Przy czym, na podstawie art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku. Niewymienienie danego towaru lub usługi w ustawie lub przepisach wykonawczych jest jednoznaczne z obowiązkiem zastosowania stawki podstawowej.

W związku z tym, że ani w ustawie, ani też w wydanych na jej podstawie aktach wykonawczych, ustawodawca nie przewidział obniżonej stawki lub zwolnienia od podatku dla usług będących przedmiotem wniosku, czynności te nie korzystają ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze powołane przepisy należy stwierdzić, że usługi będące przedmiotem wniosku stanowią czynności podlegające opodatkowaniu - na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - niekorzystające ze zwolnienia z opodatkowania, opodatkowane stawką podatku w wysokości 23%.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również kwestii, co stanowi podstawę opodatkowania dla świadczonych przez Właściciela Nieruchomości usług na rzecz Spółki.

W myśl art. 29a ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Według art. 29a ust. 6 ustawy, podstawa opodatkowania obejmuje:

1.

podatki, cła, opłaty i inne należności o podobnym charakterze, z wyjątkiem kwoty podatku;

2.

koszty dodatkowe, takie jak prowizje, koszty opakowania, transportu i ubezpieczenia, pobierane przez dokonującego dostawy lub usługodawcę od nabywcy lub usługobiorcy.

Ze wskazanych przepisów wynika, że podstawę opodatkowania w podatku od towarów i usług stanowi wynagrodzenie, które dostawca lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu dostawy towarów albo świadczenia usług. Wynagrodzenie to oznacza wartość rzeczywiście otrzymaną (lub która ma być otrzymana) w konkretnym przypadku.

Jak rozstrzygnięto wyżej, odszkodowanie (świadczenie pieniężne) wypłacane przez Wnioskodawcę stanowi wynagrodzenie za świadczoną przez Właściciela Nieruchomości usługę podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy w zw. z art. 8 ust. 1 ustawy.

Należy zatem wskazać, że podstawą opodatkowania z tytułu świadczenia przez Właściciela Nieruchomości na rzecz Spółki przedmiotowej usługi jest kwota należna w postaci wynagrodzenia, które wypłaci Wnioskodawca. Prawidłowy będzie więc sposób obliczenia podstawy opodatkowania przy zastosowaniu metody "w stu", ponieważ otrzymane wynagrodzenie od Wnioskodawcy - jako wszystko co stanowi zapłatę za świadczenie usług - obejmuje wartość podatku od towarów i usług.

W konsekwencji podstawę opodatkowania z tytułu świadczenia przez Właściciela Nieruchomości usług będących przedmiotem wniosku na rzecz Wnioskodawcy stanowi kwota wynagrodzenia, pomniejszona o kwotę podatku należnego.

Wnioskodawca ma również wątpliwości, czy przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez Właściciela Nieruchomości z tytułu wykonania warunków zawartego porozumienia.

W myśl art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Z treści art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy wynika, że nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast na podstawie art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z treści cytowanych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje czynny zarejestrowany podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi.

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z usługami i towarami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Jak wynika z okoliczności przedstawionych we wniosku Infrastruktura, o której mowa we wniosku, jest i będzie wykorzystywana przez Wnioskodawcę wyłącznie do świadczenia usług podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT (opodatkowanych stawką VAT 8%). Na rzecz Wnioskodawcy będzie wystawiona faktura przez "...." sp. z o.o. Ponadto - jak wskazano wyżej - czynności wykonywane przez "..... sp. z o.o. stanowią odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu stawką 23%.

Zatem, z uwagi na powołane przepisy prawa w kontekście wskazanego opisu sprawy należy stwierdzić, że skoro nabywane usługi wykorzystywane są do wykonywania przez Wnioskodawcę - czynnego podatnika podatku VAT - czynności opodatkowanych, to Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego (w myśl art. 86 ust. 1 i ust. 2 ustawy) z tytułu nabycia ww. usług wynikających z faktury z wykazaną prawidłową kwotą podatku, wystawionej przez Właściciela Nieruchomości.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytań nr 1-4 należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Tut. Organ informuje, iż wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania). Inne kwestie przedstawione we wniosku, które nie zostały objęte pytaniem nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, wydana interpretacja traci swą aktualność.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji należy wskazać, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach, w których indywidualnie oceniano stan faktyczny/zdarzenie przyszłe i stanowisko wnioskodawcy. Powołane interpretacje nie stanowią źródła prawa i tutejszy organ nie jest nimi związany.

Jednocześnie należy podkreślić, że niniejsza interpretacja została wydana na podstawie przedstawionego we wniosku opisu sprawy, co oznacza, że w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej zostanie określony odmienny stan sprawy, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1.

z zastosowaniem art. 119a;

2.

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3.

z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w..., za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl