Nowość 0112-KDWL.4011.42.2024.1.JK - Opodatkowanie otrzymania nieruchomości w zamian za umowę dożywocia

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

13 maja 2024 r. wpłynął Pana wniosek z 8 maja 2024 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy opodatkowania otrzymania nieruchomości w zamian za umowę dożywocia.

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Ma Pan zamiar podpisać z rodzicami akt notarialny w formie umowy o dożywocia (rodzice chcą przekazać Panu dom mieszkalny, gospodarczy oraz pole w zamian za dożywotnią opiekę nad nimi). Wie Pan, że w tym przypadku musi Pan odprowadzić 2% podatek.

W księgach wieczystych figuruje tylko Pańska mama, która otrzymała gospodarstwo od swoich dziadków na podstawie aktu notarialnego w formie przekazania gospodarstwa darowizną w roku 1990. W tym czasie przebywała w związku małżeńskim w Pańskim tatą. W roku 2024 rodzice się rozwiedli i w tym czasie, tj. 2024 r., złożyli notarialne oświadczenie, że w dacie przekazania gospodarstwa rodzice pozostawali w związku małżeńskim i było to ich wspólne. Pańska mama teraz też wpisuje Pańskiego tatę w księgi wieczyste jako współwłaściciela.

Pytania

1. Czy przy przekazaniu przez Pańskiego tatę swej części na Pana (w akcie notarialnym o dożywocie) w tym roku będziemy zobowiązani do odprowadzenia podatku dochodowego? (w części dotyczącej Pana) (pytanie nr 2 wskazane we wniosku ORD-IN ₍₉₎)

2. Czy w ogóle w umowie o dożywocie trzeba odprowadzać podatek dochodowy? (pytanie nr 3 wskazane we wniosku ORD-IN ₍₉₎)

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem:

1. Nie będzie Pan zobowiązany do odprowadzenia podatku dochodowego, ponieważ Pański tata nie sprzedaje Panu tylko przekazuje w zamian za opiekę oraz minęło już 5 lat odkąd on nabył majątek wraz z Pańską mamą.

2. Nie musi Pan odprowadzać żadnego podatku dochodowego, gdyż nie jest możliwe ustalenie faktycznej wartości gospodarstwa oraz ewentualnych środków finansowych jakie poniesie Pan nad opiekę rodziców.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 226 z późn. zm.):

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie, w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Na podstawie natomiast art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób

fizycznych:

Za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Jak dowodzi użycie sformułowania "w szczególności", definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy.

W konsekwencji, za przychody należy uznać każdą formę przysporzenia majątkowego, zarówno formę pieniężną jak i niepieniężną, w tym nieodpłatne świadczenia otrzymane przez podatnika.

Dla celów podatkowych uznaje się natomiast, iż nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Dożywocie jest instytucją prawną uregulowaną przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1610 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 908 § 1 ustawy - Kodeks cywilny:

Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

Cechą charakterystyczną umowy o dożywocie jest ekwiwalentność świadczeń stron tej umowy. W doktrynie uznaje się, że jest to ekwiwalentność rozumiana w sensie subiektywnym, a nie obiektywnym, co oznacza, że świadczenia stron względem siebie nie muszą mieć tego samego wymiaru ekonomicznego, ustalanego według kryteriów obiektywnych. Podkreślić należy, że tego rodzaju umowy zaliczane są do odpłatnych czynności prawnych, które charakteryzują się tym, że każda ze stron uzyskuje jakąś korzyść majątkową (niekoniecznie w postaci pieniężnej).

Uwzględniając powyższe, umowa o dożywocie, polegająca na tym, że w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie - ma charakter umowy wzajemnej, a w konsekwencji - jest czynnością prawną o charakterze odpłatnym, tj. w jej wyniku dochodzi do odpłatnego zbycia nieruchomości.

Z opisu sprawy wynika, że ma Pan zamiar podpisać z rodzicami akt notarialny w formie umowy o dożywocia (rodzice chcą przekazać Panu dom mieszkalny, gospodarczy oraz pole w zamian za dożywotnią opiekę nad nimi).

Zważywszy zatem na treść art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie źródłem przychodów jest odpłatne zbycie wyszczególnionych w tym przepisie nieruchomości i praw majątkowych, stwierdzam, iż po Pana stronie jako osoby nabywającej na podstawie umowy dożywocia nieruchomości nie powstanie obowiązek podatkowy.

Z uwagi na odpłatny charakter ww. czynności po Pana stronie nie wystąpi również jakiekolwiek nieodpłatne przysporzenie majątkowe, a tym samym przychód z innych źródeł w rozumieniu art. 20 ust. 1 w zw. art. 10 ust. 1 pkt 9 ww. ustawy.

W konsekwencji, mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy prawa stwierdzam, że nabycie przez Pana nieruchomości w oparciu o umowę dożywocia jest dla Pana zdarzeniem neutralnym podatkowo na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym, nie będzie Pan zobowiązany do odprowadzenia podatku dochodowego od osób fizycznych w związku z przekazaniem Panu nieruchomości (dom mieszkalny, gospodarczy oraz pole) w zamian za dożywotnią opiekę nad rodzicami.

W myśl zasady, że wadliwa argumentacja prawna przedstawiona we wniosku, przy prawidłowo wywiedzionym skutku prawnym, winna skutkować uznaniem stanowiska podatnika za nieprawidłowe, stanowisko Pana należało uznać za nieprawidłowe.

Tym samym, mimo tożsamego rezultatu dla Pana w postaci braku opodatkowania transakcji, we własnym stanowisku zawarł Pan inne uzasadnienie prawne.

Zatem, oceniając całościowo Pana stanowisko uznałem je za nieprawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

W pozostałym zakresie, tj. w zakresie pytania nr 1 oraz pytania nr 2 (w części dotyczącej Pana ojca) przedstawionych we wniosku ORD-IN ₍₉₎, w dniu 5 czerwca 2024 r. zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie nr 0112-KDWL.4011.35.2024.1.JK.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

* Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 1634 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2383 z późn. zm.).