0112-KDIL3-2.4011.69.2018.1.DJ - Ustalenie konsekwencji podatkowych otrzymania nieoprocentowanej pożyczki.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 5 lutego 2018 r. (data wpływu 7 lutego 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie konsekwencji podatkowych otrzymania nieoprocentowanej pożyczki jest:

* prawidłowe - w odniesieniu do pytania nr 1,

* bezprzedmiotowe - w odniesieniu do pytań nr 2 i nr 3.

W dniu 7 lutego 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie konsekwencji podatkowych otrzymania nieoprocentowanej pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 27 października 2017 r. Wnioskodawca zawarł umowę pożyczki nieoprocentowanej na kwotę X zł (słownie: X złotych) od osoby fizycznej niespokrewnionej z Wnioskodawcą. Spłata pożyczki przewidziana jest do 3 lat od daty zawarcia umowy pożyczki. Pożyczka nie ma związku z żadną działalnością gospodarczą, a jej wykorzystanie to zakup nieruchomości (niezabudowanej działki). W dniu 31 października 2017 r. umowa pożyczki została zgłoszona właściwemu urzędowi skarbowemu i został opłacony podatek od czynności cywilnoprawnych (p.c.c.) w wysokości Y zł, tj. 2% wartości pożyczki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy nieoprocentowana pożyczka zawarta pomiędzy osobami fizycznymi, o których mowa powyżej spowoduje powstanie nieodpłatnego świadczenia i będzie wymagała od Wnioskodawcy zapłaty podatku dochodowego od przychodu z tytułu niezapłaconych pożyczkodawcy odsetek?

2. Jeżeli wystąpi obowiązek podatkowy z ww. tytułu, to w jaki sposób należy podatek rozliczyć?

3. Jak należy wyliczyć oprocentowanie?

Zdaniem Wnioskodawcy - w zakresie pytania nr 1 - opisany zaistniały stan faktyczny w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych jest obojętny podatkowo. Należy jedynie opłacić podatek od czynności cywilnoprawnych zgłaszając pożyczkę we właściwym urzędzie skarbowym. Na gruncie Kodeksu cywilnego umowa pożyczki może być umową nieodpłatną i dlatego też - w ocenie Wnioskodawcy - korzystanie z nieoprocentowanego kapitału nie powinno zostać potraktowane jako przychód z nieodpłatnego świadczenia.

Według Wnioskodawcy, przez umowę pożyczki w świetle art. 720 § 1 ustawy - Kodeks cywilny, dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki może być udzielona nieodpłatnie lub odpłatnie, tj. za oznaczonym wynagrodzeniem w formie odsetek. Jeśli strony w umowie pożyczki zastrzegły brak odpłatności w postaci odsetek, to fakt ten nie rodzi skutków podatkowych w postaci uzyskania przez pożyczkobiorcę nieodpłatnego świadczenia.

Wnioskodawca uważa, iż na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymanie pożyczki jest obojętne podatkowo.

Zdaniem Wnioskodawcy - w zakresie pytania nr 2 - mając na uwadze stanowisko przedstawione w zakresie pytania nr 1, brak jest obowiązku zapłaty podatku z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Zdaniem Wnioskodawcy - w zakresie pytania nr 3 - mając na uwadze stanowisko przedstawione w zakresie pytań nr 1 i 2, brak jest obowiązku naliczenia oprocentowania z tytułu zawartej nieodpłatnej umowy pożyczki.

Swoje stanowisko Wnioskodawca podpiera wydanymi w podobnych sprawach, interpretacjami indywidualnymi:

* interpretacja indywidualna z dnia 12 lipca 2016 r., sygn. IPPB2/4511-447/16-2/MK1 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie,

* interpretacja indywidualna z dnia 15 stycznia 2015 r., sygn. IPTPB2/415-565/14-4/Akr - Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi,

* interpretacja indywidualna z dnia 27 listopada 2012 r., sygn. ITPB2/415-824a/12/RS - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

* prawidłowe - w odniesieniu do pytania nr 1,

* bezprzedmiotowe - w odniesieniu do pytań nr 2 i nr 3.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 11 ust. 2 cytowanej ustawy wskazuje, że wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 2-2c, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Natomiast art. 11 ust. 2a ww. ustawy stanowi, że wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Równocześnie, w myśl art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawierają definicji pojęcia nieodpłatnego świadczenia. Dokonując zatem wykładni gramatycznej, za nieodpłatne świadczenie uznać należy świadczenia nie wymagające opłaty, takie, za które się nie płaci, bezpłatne (Nowy Słownik Języka Polskiego, PWN 2003 r.). Zatem należy przyjąć, że nieodpłatnym świadczeniem jest takie zdarzenie, którego skutkiem (następstwem) jest nieodpłatne przysporzenie majątku jednej osobie kosztem majątku innej osoby, innego podmiotu. Nieodpłatne świadczenie w znaczeniu prawa podatkowego obejmuje nie tylko świadczenie w rozumieniu prawa cywilnego (działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony), ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne oraz gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne przysporzenie majątku mające konkretny wymiar finansowy.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2017 r. Wnioskodawca zawarł umowę pożyczki nieoprocentowanej na kwotę X zł od osoby fizycznej niespokrewnionej z Wnioskodawcą. Spłata pożyczki przewidziana jest do 3 lat od daty zawarcia umowy pożyczki. Pożyczka nie ma związku z żadną działalnością gospodarczą, a jej wykorzystanie to zakup nieruchomości (niezabudowanej działki).

Umowa pożyczki uregulowana została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.). W myśl art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Mając na uwadze cytowany przepis należy stwierdzić, że na gruncie Kodeksu cywilnego umowa pożyczki jest umową nieodpłatną. Niemniej jednak umowa ta może mieć charakter odpłatny. Odpłatność można ustalić w różny sposób, np. w postaci oprocentowania wyrażonego w pieniądzu, przeniesienia własności rzeczy oznaczonych co do tożsamości, zezwolenia na korzystanie z rzeczy, udziału w zysku osiągniętym przez pożyczkobiorcę.

Należy podkreślić, że jeżeli strony w umowie pożyczki zastrzegły brak odpłatności w postaci odsetek, to fakt ten nie rodzi skutków podatkowych w postaci uzyskania przez pożyczkobiorcę nieodpłatnego świadczenia. W konsekwencji, na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymanie nieoprocentowanej pożyczki jest obojętne podatkowo.

Biorąc pod uwagę kontekst prawny i faktyczny sprawy należy stwierdzić, że jeżeli strony umowy pożyczki ustaliły, że pożyczka zostanie udzielona bez jakiegokolwiek wynagrodzenia dla pożyczkodawcy za udostępnienie pożyczkobiorcy kapitału, to oznacza, że udzielona pożyczka ma charakter nieodpłatny. Skoro tak, to nieoprocentowana pożyczka, którą Wnioskodawca zaciągnął u ww. osoby fizycznej nie powoduje powstania po jego stronie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia, a tym samym Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych.

Z ww. względów odpowiedź na pytania nr 2 i 3 jest bezprzedmiotowa.

Końcowo wyjaśnić należy, że bezprzedmiotowość ustosunkowania się przez tut. organ do stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytań nr 2 i nr 3 wynika z tego, że zostały sformułowane warunkowo w zależności od odpowiedzi na pytanie oznaczone we wniosku jako nr 1, tj. Wnioskodawca oczekuje odpowiedzi w tej kwestii wyłącznie w sytuacji uznania przez organ za nieprawidłowe stanowisko Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 1 (tj. uznania, że nieoprocentowana pożyczka zawarta pomiędzy osobami fizycznymi spowoduje powstanie nieodpłatnego świadczenia i będzie wymagała od Wnioskodawcy zapłaty podatku dochodowego od przychodu z tytułu niezapłaconych pożyczkodawcy odsetek), co w rozpatrywanej sprawie nie ma miejsca. Zatem, w związku z tym, że stanowisko Wnioskodawcy w odniesieniu do pytania nr 1 uznane zostało za prawidłowe, tym samym odpowiedź na pytania oznaczone we wniosku jako nr 2 i nr 3 stała się bezprzedmiotowa.

W odniesieniu natomiast do przywołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych - wskazać należy, że orzeczenia te nie są wiążące dla tutejszego organu. Interpretacje organów podatkowych dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, osadzonej w określonym stanie faktycznym i tylko w tej sprawie rozstrzygniecie w każdej z nich zawarte jest wiążące. W związku z tym, organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami - nie tylko innych organów podatkowych, jednak nie stosują wprost tych rozstrzygnięć także i z tego powodu, że nie stanowią one materialnego prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.