0112-KDIL3-2.4011.45.2019.1.MKA - PIT w zakresie odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 3 lutego 2019 r. (data wpływu 5 lutego 2019 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 5 lutego 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

W 2017 r. zmarła matka Wnioskodawczyni, po której Zainteresowana wspólnie z bratem odziedziczyli dom.

Dom ten, został wybudowany przez rodziców w 1960 r. Pomiędzy rodzicami istniał ustrój małżeńskiej wspólności majątkowej. Działka, na której rodzice wybudowali dom była najpierw w użytkowaniu wieczystym, następnie w 1998 r. została przez rodziców wykupiona na własność.

W 2014 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni. W testamencie polecił, że po jego śmierci dom otrzyma żona (matka Zainteresowanej). Przyjęła ona spadek w 2015 r. i mieszkała w tym domu do śmierci, tj. do 2017 r.

W 2017 r. Zainteresowana wspólnie z bratem stali się współwłaścicielami domu i działki w równych częściach. Zarówno dom, jak i działka nigdy nie były użytkowane w ramach działalności gospodarczej. Nie były również wynajmowane, a służyły wyłącznie celom mieszkalnym rodziny.

Obecnie współwłaściciele rozważają sprzedaż domu. Wnioskodawczyni powzięła jednak wątpliwość, czy może w zakresie swojej części skorzystać ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nawiązującym do powyższego przepisu art. 10 ust. 5 tejże ustawy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy uzyskany przez Wnioskodawczynię dochód ze sprzedaży udziału w domu oraz w działce będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w całości, czy tylko w 50%, czy w ogóle nie będzie opodatkowany na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawczyni, wątpliwość dotyczy sposobu interpretowania przepisu art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym "w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę".

Biorąc pod uwagę stan faktyczny, przepis ten można interpretować na trzy sposoby:

1. Matka nabyła nieruchomość w 2015 r., w związku z czym do dnia dzisiejszego nie upłynął pięcioletni okres, a zatem od całości uzyskanego dochodu ze sprzedaży Zainteresowana powinna zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych.

2. Matka nabyła w 2015 r. tylko połowę nieruchomości, gdyż i tak pozostając wcześniej we wspólności majątkowej była jej współwłaścicielem. W związku z tym okres pięcioletni należy liczyć tylko dla 50%-owego udziału w nieruchomości. Według takiej interpretacji, podatek dochodowy należy zapłacić tylko od połowy uzyskanego przez Wnioskodawczynię dochodu.

3. Matka była współwłaścicielem nieruchomości od wielu lat i bez znaczenia pozostaje fakt, że w związku ze śmiercią męża przed kilku laty, stała się jedynym właścicielem nieruchomości. Według takiego podejścia, podatek dochodowy nie będzie należny ze względu na przekroczenie okresu 5 lat, o którym mowa w art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni w omawianym przypadku zastosowanie znajdzie trzeci sposób interpretacji, oznaczający brak jakiegokolwiek obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Stanowisko to Wnioskodawczyni opiera na celowości wprowadzonego z początkiem bieżącego roku przepisu art. 10 ust. 5 ustawy o podatku odchodowym od osób fizycznych. Celem ustawodawcy było zwolnienie, a w zasadzie nieobjęcie podatkiem dochodowym sprzedaży takich nieruchomości, które osoby najbliższe spadkobiercom wybudowały lub, które nabyły przed wielu laty.

Nie należy literalnie uznawać, że dziedziczenie przez jednego z małżonków po śmierci drugiego jest odrębnym nabyciem majątku, gdyż ten majątek był ich współwłasnością łączną i niepodzielną przez cały czas trwania małżeństwa. Wprawdzie po śmierci jednego z małżonków wspólność majątkowa ustaje i połowa majątku zmarłego zostaje dziedziczona przez drugiego małżonka i dzieci, ale nie oznacza to, że mamy tu do czynienia z nabyciem, o którym mowa w art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przyjmując inną interpretację, to w zasadzie zastosowanie ww. przepisu byłoby możliwe wyłącznie wtedy, gdy pomiędzy śmiercią jednego małżonka i śmiercią drugiego upłynie okres dłuższy niż 5 lat. A przecież nie taki był chyba zamiar ustawodawcy.

Przypadek Wnioskodawczyni różni się od dziedziczenia ustawowego jedynie tym, że ojciec w testamencie przyznał matce cały dom. Wynikało to z oczywistej troski o jej bezpieczeństwo ekonomiczne. Nie zmienia to jednak w żaden sposób tego, że pięcioletni okres powinien być liczony od dnia wybudowania domu przez rodziców.

Zdaniem Zainteresowanej znajdzie tu zastosowanie uregulowanie, o którym mowa w art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym nie wystąpi opodatkowanie uzyskanego przez Wnioskodawczynię dochodu ze sprzedaży nieruchomości.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

c. prawa wieczystego użytkowania gruntów, - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części, udziału w nieruchomości lub prawa przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiło po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, a przychód uzyskany ze sprzedaży nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Zatem, w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy, co do zasady decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment i sposób ich nabycia.

Jednakże, ustawą z dnia 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 2159) dodano art. 10 ust. 5, który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2019 r.

Zgodnie z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w przypadku odpłatnego zbycia, nabytych w drodze spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c), okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie tej nieruchomości lub nabycie prawa majątkowego przez spadkodawcę.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni wspólnie z bratem odziedziczyli dom po matce zmarłej w 2017 r. Dom ten został wybudowany przez rodziców Wnioskodawczyni w 1960 r. Pomiędzy rodzicami Zainteresowanej istniał ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej. Do działki na której posadowiony był dom pierwotnie przysługiwało prawo użytkowania wieczystego a od 1998 r. prawo własności. W 2014 r. zmarł ojciec Wnioskodawczyni, po którym spadek nabyła matka Zainteresowanej.

Wnioskodawczyni powzięła wątpliwość czy w przypadku sprzedaż przedmiotowej nieruchomości uzyskany przez Zainteresowaną dochód będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w kontekście przepisu art. 10 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 10 ust. 5 ustawy.

Aby zatem ustalić, czy w przedmiotowej sprawie sprzedaż przez Wnioskodawczynię udziału w przedmiotowej nieruchomości podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, istotne jest ustalenie, czy odpłatne zbycie udziału w nieruchomości nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez spadkodawcę tego udziału.

Mając na uwadze powyższe należy ustalić moment nabycia przedmiotowej nieruchomości przez spadkodawczynię - matkę Wnioskodawczyni.

Zważywszy na fakt, że nieruchomość została nabyta przez spadkodawczynię w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej, a następnie po śmierci męża spadkodawczyni na podstawie testamentu stała się jedna właścicielką nieruchomości należy odnieść się do przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2017 r. poz. 682).

Zgodnie z art. 31 § 1 ww. Kodeksu, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Przedmiotami majątkowymi w rozumieniu tego przepisu są wszelkie prawa majątkowe, zarówno bezwzględne (prawo własności rzeczy oraz inne prawa rzeczowe), jak i względne (np. przysługujące małżonkom wierzytelności). Wspólność ustawowa obejmuje wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Z ww. przepisu wynika, że wspólność małżeńska została ukształtowana jako wspólność łączna. Charakteryzuje się ona tym, że w czasie jej trwania małżonkowie nie mają określonych udziałów w majątku wspólnym, nie mogą więc rozporządzać udziałami, a także nie mogą żądać podziału majątku objętego wspólnością ustawową. Obojgu małżonkom przysługuje pełne prawo do całości majątku wspólnego. Zważywszy na tak ukształtowaną sytuację prawną małżonków objętych wspólnością ustawową, definitywne nabycie w czasie jej trwania nieruchomości oznacza nabycie przez każdego z małżonków tego prawa w całości, a nie w określonym ułamkowo udziale.

Zaprezentowane stanowisko znajduje odzwierciedlenie w podjętej przez Naczelny Sąd Administracyjny uchwale w składzie siedmiu sędziów z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt II FPS 2/17, w której Sąd stwierdził, że: "Dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków".

Wobec powyższego uznać należy, że 5-letni okres o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przypadku Wnioskodawczyni niewątpliwie minął, bowiem - jak wynika z treści wniosku - od końca roku, w którym matka Zainteresowanej (spadkodawczyni) nabyła nieruchomość do momentu jej sprzedaży przez spadkobierczynię (Wnioskodawczynię) upłynęło ponad 5 lat.

Zatem planowane odpłatne zbycie przez Wnioskodawczynię udziału w nieruchomości nie będzie stanowiło dla niej źródła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a w związku z art. 10 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ odpłatne zbycie ww. udziału nastąpi po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło jego nabycie przez spadkodawczynię.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.