0112-KDIL3-2.4011.401.2019.1.AMN - Powstanie przychodu z tytułu zwolnienia z długu.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 4 października 2019 r. (data wpływu 7 października 2019 r.), uzupełnionym w dniu 25 listopada 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu - jest prawidłowe.

W dniu 7 października 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zwolnienia z długu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca wraz z żoną K. Z. jest współkredytobiorcą kredytu udzielonego dnia (...) października 2012 r. A. i M. Z. na zakup nieruchomości objętej księgą wieczystą X Sądu Rejonowego w (...). W kredycie Wnioskodawca wraz z żoną występują jako współkredytobiorcy, gdyż użyczyli swojej hipoteki objętej księgą wieczystą Y na rzecz Banku, jako tymczasowego zabezpieczenia kredytu udzielonego A. i M. Z.

Zakupiona przez A. i M. Z. nieruchomość była obciążona hipoteką komorniczą. Środki pieniężne uzyskane z kredytu A. i M. Z. musieli wpłacić na rachunek komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w (...), w celu zwolnienia nieruchomości spod obciążeń, a następnie doprowadzenia do ustanowienia zabezpieczenia udzielonego im kredytu na nieruchomości X i zwolnienia spod obciążenia nieruchomości Wnioskodawcy i jego żony - Y.

Występowanie przez Wnioskodawcę i jego małżonkę w ww. kredycie jako współkredytobiorców nie było i nie jest ani dla Wnioskodawcy i jego małżonki ani dla A. i M. Z. sytuacją komfortową, ale było jedyną możliwością, aby A. i M. Z. uzyskali środki na zakup zadłużonej nieruchomości.

Całość środków pieniężnych uzyskanych z tytułu kredytu została wypłacona A. i M. Z.

Do zdolności kredytowej nie były brane pod uwagę dochody Wnioskodawcy ani jego żony, gdyż A. i M. Z. posiadali zdolność kredytową na udzielenie ww. kredytu.

Odpisanie Wnioskodawcy i jego małżonki K. Z. od długu z tytułu kredytu nastąpi poprzez zawarcie aneksu do umowy kredytu, w którym bank zwolni Wnioskodawcę oraz jego małżonkę z długu z tytułu kredytu.

W uzupełnieniu Wniosku Zainteresowany wskazał, że zobowiązanie między kredytobiorcami było solidarne.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w związku z odpisaniem od kredytu i wystawieniem przez bank PIT-8C dojdzie do obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie powinni z żoną zapłacić podatku dochodowego od osób fizycznych, ponieważ całość środków pieniężnych uzyskanych z kredytu została wypłacona A. i M. Z.

Mimo, iż Wnioskodawca wraz z małżonką są kredytobiorcami kredytu, nie korzystają i nie skorzystają z tych pieniędzy, gdyż nieruchomość oznaczona księgą wieczystą T, na którą A. i M. Z. potrzebowali pieniędzy jest tylko i wyłącznie ich własnością.

Tym samym nie dochodzi i nie dojdzie do powstania żadnego przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia ani po stronie Wnioskodawcy, ani po stronie żony.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9, 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, pkt 11, art. 19, art. 25b, art. 30ca, art. 30da i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przyjmuje się - co znajduje potwierdzenie w orzecznictwie - że pojęcie nieodpłatnego świadczenia ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Również zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, przysporzeniem majątkowym i przychodem w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 9 ust. 1) są nie tylko aktywa, które ulegają zwiększeniu u podatnika, ale także zmniejszenie jego pasywów.

Równocześnie przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, świadczenia otrzymane z tytułu umowy o pomocy przy zbiorach, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17.

Sformułowanie "w szczególności" dowodzi, że definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i zasadnym jest aby, do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w przepisie art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego (korzyść) tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest współkredytobiorcą kredytu udzielonego A. i M. Z. na zakup nieruchomości objętej księgą wieczystą X. W kredycie Wnioskodawca występuje jako współkredytobiorca, gdyż użyczył wraz z żoną swojej hipoteki objętej księgą wieczystą Y na rzecz banku, jako tymczasowego zabezpieczenia kredytu udzielonego A. i M. Z. Zakupiona przez A. i M. Z. nieruchomość była obciążona hipoteką komorniczą. Środki pieniężne uzyskane z kredytu A. i M. Z. musieli wpłacić na rachunek komornika sądowego, w celu zwolnienia nieruchomości spod obciążeń, a następnie doprowadzenia do ustanowienia zabezpieczenia udzielonego im kredytu na nieruchomości X i zwolnienia spod obciążenia nieruchomości Wnioskodawcy i jego żony. Występowanie przez Wnioskodawcę i jego małżonkę w ww. kredycie jako współkredytobiorców było jedyną możliwością, aby A. i M. Z. uzyskali środki na zakup zadłużonej nieruchomości. Całość środków pieniężnych uzyskanych z tytułu kredytu została wypłacona A. i M. Z. Do zdolności kredytowej nie były brane pod uwagę dochody Wnioskodawcy ani jego żony, gdyż A. i M. Z. posiadali zdolność kredytową na udzielenie ww. kredytu. Odpisanie Wnioskodawcy od długu z tytułu kredytu nastąpi poprzez zawarcie aneksu do umowy kredytu, w którym bank zwolni Wnioskodawcę z długu z tytułu kredytu. Zobowiązanie między kredytobiorcami było solidarne.

W świetle tak opisanego zdarzenia wskazać należy, że instytucja kredytu uregulowana została przepisami prawa bankowego. Przez umowę kredytu, zgodnie z treścią art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2187, z późn. zm.), przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Podkreślić należy, że otrzymanie kredytu i jego spłata na warunkach przewidzianych w umowie kredytowej są obojętne podatkowo. Przychód po stronie kredytobiorcy pojawia się w przypadku, kiedy dochodzi do umorzenia kredytu lub jego części, wtedy bowiem kredytobiorca osiąga konkretne przysporzenie majątkowe (przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Instytucja zwolnienia z długu uregulowana została w art. 508 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.), w myśl którego zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje.

Z art. 373 ww. Kodeksu wynika, że zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników.

Z zacytowanych przepisów wynika, że w przypadku zobowiązań solidarnych zwolnienie z długu jednego z dłużników nie powoduje wygaśnięcia zobowiązania. Zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma więc skutku względem współdłużników. Regulacja ta oznacza, że mimo iż zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności odnoszą skutek wobec dłużnika, którego dotyczą, współdłużnicy ponoszą nadal solidarną odpowiedzialność wobec wierzyciela za cały dług, a dłużnik zwolniony z długu lub wobec którego wierzyciel zrzekł się solidarności jest nadal zobowiązany do pokrycia przypadającego nań udziału w długu wobec współdłużnika, który spełnił świadczenie.

Z powyższego wynika więc, że zobowiązanie solidarne trwa nadal, z tą tylko różnicą, że wierzyciel nie może domagać się jego wykonania od podmiotu, który został z tego zobowiązania zwolniony. Nie oznacza to jednak, że zobowiązanie takie nie może zostać wykonane. Stosunek zobowiązaniowy trwa bowiem nadal. Co więcej dłużnikom, którzy takie zobowiązanie spełnili przysługuje roszczenie o zwrot stosownej jego części od pozostałych współdłużników, w tym od tego, który został z zobowiązania takiego przez wierzyciela zwolniony. Tzw. roszczenie regresowe posiada bowiem odrębną, samodzielną podstawę prawną, tj. art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych.

Mając na uwadze powyższe uznać należy, że w sytuacji takiej, jak przedstawiona we wniosku, Wnioskodawca jako osoba zwolniona przez wierzyciela z zobowiązania wynikającego z umowy kredytu nie uzyska faktycznie korzyści majątkowej kosztem banku, która mogłaby zostać potraktowana jak trwałe przysporzenie w jego majątku, spełniając w ten sposób definicję przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jakkolwiek bowiem od Wnioskodawcy nie można domagać się wykonania zobowiązania, to jednak zobowiązanie takie trwa nadal i może zostać wykonane przez pozostałych ze współdłużników solidarnych. Co więcej, Wnioskodawca jako osoba zwolniona z długu pozostaje nadal zobowiązana wobec pozostałych współdłużników z tytułu przysługującego im prawa regresu, tj. zwrotu przypadającej na te osoby części długu. Innymi słowy, zwolnienie Wnioskodawcy z zobowiązania kredytowego nie będzie skutkowało po jego stronie powstaniem przychodu i w konsekwencji obowiązku podatkowego z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Wobec tego - odpowiadając wprost na zadane we wniosku pytanie - stwierdzić należy, że w świetle opisanego zdarzenia przyszłego, w związku z odpisaniem Wnioskodawcy od kredytu i wystawieniem przez bank PIT-8C nie dojdzie do obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednocześnie, tut. organ informuje, że zgodnie z art. 14b § 1 ww. ustawy - Ordynacja podatkowa, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, a w przedmiotowej sprawie nie został złożony wniosek wspólny, o którym mowa w art. 14r. ww. ustawy, niniejsza interpretacja dotyczy jedynie Wnioskodawcy, jako występującego z wnioskiem. Jeśli żona Wnioskodawcy chce uzyskać interpretację indywidualną, powinna wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie i uiścić stosowną opłatę.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.