0112-KDIL3-2.4011.362.2017.1.MK - Określenie skutków podatkowych sprzedaży mieszkania .

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 listopada 2017 r. (data wpływu 30 listopada 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży mieszkania - jest nieprawidłowe.

W dniu 30 listopada 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sprzedaży mieszkania.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenia przyszłe.

Wnioskodawca wraz ze swoją żoną przez cały czas trwania małżeństwa pozostawał w ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej. Małżonkowie nie zawierali umów majątkowych małżeńskich. W dniu 31 stycznia 1996 r. na podstawie przydziału lokalu mieszkalnego nabyli do wspólności ustawowej spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w K. dla którego Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą. Wnioskodawca zamieszkiwał w przedmiotowej nieruchomości. W dniu 30 marca 20xx r. żona Wnioskodawcy zmarła. Spadkobiercami po zmarłej, na podstawie postanowienia sądu z 22 lipca 2015 r. zostali: mąż, syn oraz wnuk (każdy w udziale 1/3). W związku z tym udział Wnioskodawcy w przedmiotowej nieruchomości wynosi 4/6, w tym 1/6 po zmarłej żonie, a udział syna i wnuka po 1/6. W dniu 25 września 2015 r. na podstawie aktu notarialnego umowy darowizny syn i wnuk darowali Wnioskodawcy swoje udziały w nieruchomości wynoszące po 1/6.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy od przychodu uzyskanego ze sprzedaży przed upływem 5 lat od nabycia w drodze spadku po zmarłej w 20xx r. żonie udziału 1/6 w przedmiotowej nieruchomości objętej wspólnością majątkową małżeńską Wnioskodawca-wdowiec musi zapłacić podatek dochodowy, w sytuacji gdy do nabycia nieruchomości do majątku wspólnego małżonków doszło w 1996 r.?

2. Czy od przychodu uzyskanego ze sprzedaży przed upływem 5 lat od nabycia w drodze darowizny w 2015 r. udziałów łącznie 2/6 (od syna i wnuka) w nieruchomości, którą wcześniej w 1996 r. na podstawie przydziału lokalu mieszkalnego Wnioskodawca nabył wraz ze zmarłą w 20xx r. żoną do wspólności majątkowej małżeńskiej musi zapłacić podatek dochodowy?

Jednocześnie informuje się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest zagadnienie poruszone w pytaniu nr 2, w kwestii wynikłej z pytania nr 1 w dniu 13 lutego 2018 r. wydano postanowienie nr 0112-KDIL3-2.4011.74.2018.1.MK o stwierdzeniu, że do opisanego zdarzenia przyszłego ma zastosowanie interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 6 lutego 2018 r., nr DD2.8201.3.2017.KBF.

Zdaniem Wnioskodawcy w związku z tym, że nieruchomość została nabyta w ramach wspólności majątkowej, a od wspólnego nabycia z żoną minęło 5 lat nie musi on czekać kolejnych 5 lat od śmierci żony, aby nie zapłacić podatku.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z tym, że nieruchomość została zakupiona w ramach wspólności majątkowej, a od wspólnego nabycia z żoną minęło 5 lat, to nie musi on czekać kolejnych 5 lat od śmierci żony, aby nie zapłacić podatku dochodowego od przychodu uzyskanego ze sprzedaży 1/6 udziału w nieruchomości. Upłynął wymagany 5-letni termin, licząc od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło nabycie (1996 r.). Instytucja wspólności majątkowej małżeńskiej rządzi się własnymi prawami i współmałżonek, który pozostawał we wspólności majątkowej, nie ma obowiązku liczyć kolejnych 5 lat od śmierci współmałżonka. Wnioskodawca (wdowiec) nabył prawo własności nieruchomości z datą jej nabycia do wspólności majątkowej, w związku z tym nie może nabyć jej powtórnie wraz ze śmiercią żony. Dlatego, dla celów podatkowych okres nabycia w przypadku Wnioskodawcy liczy się od dnia zakupu nieruchomości do wspólnego majątku małżonków, a nie od dnia odziedziczenia udziału w przedmiotowej nieruchomości po zmarłej żonie.

Wnioskodawca zaznacza, że zaprezentowane stanowisko znajduje potwierdzenie w ugruntowanym orzecznictwie sądów administracyjnych, w tym Naczelnego Sądu Administracyjnego. Przykłady orzeczeń sygn. akt: II FSK 1764/12, II FSK 1101/10, I SA/Gd 447/14, I SA/Gd 136/14, III SA/Wa 2507/13, I SA/Ke 396/13, I SA/Wr 1474/11, III SA/Wa 1177/13. W uzasadnieniu wyroku z 8 grudnia 2011 r., sygn. akt II FSK 1101/10 NSA wskazał, że uproszczeniem jest przyjęcie, że małżonek-spadkobierca dwukrotnie nabywa nieruchomość, w której ze względu na ustrój majątkowy niemożliwe jest określenie udziałów: pierwszy raz w chwili zakupu nieruchomości wraz z małżonkiem, z którym łączyła go wspólność majątkowa, i drugi raz w wyniku dziedziczenia po śmierci tegoż współmałżonka. Skoro, z uwagi na wspólność majątkową, nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że 5-letni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku.

Według Wnioskodawcy odmienna interpretacja prowadziłaby do nieuprawnionej zmiany zakresu zastosowania art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez objecie jego skutkami stanów faktycznych, których opodatkowanie nie jest wyraźnie i jednoznacznie wskazane w ustawie. Oznaczałoby to niedopuszczalne rozszerzenie zakresu opodatkowania w drodze wykładni.

Zdaniem Wnioskodawcy również nabycie w drodze darowizny od wnuka i syna ich odziedziczonych po zmarłej żonie Wnioskodawcy udziałów wynoszących po 1/6 dla każdego z nich jest tylko powrotem nieruchomości we władanie jej dotychczasowego właściciela jakim był Wnioskodawca od roku 1996, czyli chwili nabycia nieruchomości do wspólności małżeńskiej majątkowej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 200, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ww. ustawy źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

W świetle przywołanego powyżej przepisu, każda czynność prawna, której przedmiotem jest odpłatne zbycie nieruchomości lub praw wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c) ustawy stanowi źródło przychodów w rozumieniu tego przepisu, jeżeli zostanie dokonana w określonym czasie, tj. przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie i nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej.

Zatem, w przypadku sprzedaży nieruchomości lub praw decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskanego z tego tytułu dochodu ma moment ich nabycia i zbycia.

Interpretacja pojęcia "nabycie" została przedstawiona w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08, w którym Sąd stwierdził, że aby ustalić, jaka czynność prawna wyznacza początek biegu pięcioletniego terminu należy odwołać się do regulacji zawartych w prawie cywilnym. Według ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.), nabycie jest to uzyskanie prawa własności rzeczy. Zatem aktywa majątkowe ulegają zwiększeniu. Zdaniem Sądu, przez pojęcie "nabycie" użyte w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy rozumieć każde zwiększenie aktywów majątku podatnika.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w 1996 r. Wnioskodawca oraz jego małżonka nabyli do majątku wspólnego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. W 2013 r. małżonka Wnioskodawcy zmarła, a do spadku powołano: Wnioskodawcę, jego syna oraz wnuka, każdy z nich dziedziczył w udziale 1/6. W efekcie zaistniałej sytuacji Wnioskodawcy przysługiwał udział 4/6 (w tym 1/6 po zmarłej żonie) ww. prawie, a pozostałym spadkobiercom po 1/6. W 2015 r. na podstawie umowy darowizny od syna i wnuka Wnioskodawca nabył należące do nich udziały w ww. prawie, tj. łącznie 2/6.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia odpłatnego zbycia wyżej opisanego prawa w części dotyczącej udziałów nabytych na podstawie umowy darowizny od syna i wnuka w 2015 r.

Umowa darowizny jest jedną z umów nazwanych uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.). Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku (art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego). Jak wynika z treści przywołanego przepisu darowizna ma na celu przysporzenie majątkowe bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Do zawarcia umowy darowizny konieczne i niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Z kolei stosownie do treści art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego, umowa sprzedaży, zamiany, darowizny, przekazania nieruchomości lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy co do tożsamości oznaczonej przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły.

Oznacza to, że nabycie przez Wnioskodawcę udziału 2/6 w wyżej opisanym spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego nastąpiło w dniu podpisania umowy darowizny, czyli 25 września 2015 r. Tym samym termin, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć od końca 2015 r. W rezultacie sprzedaż przedmiotowego mieszkania w części nabytej w darowiźnie przed upływem ww. terminu spowoduje powstania u Wnioskodawcy przychodu.

Na tle powyższego należy wyjaśnić co następuje.

Na podstawie art. 30e ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.

Podstawą obliczenia podatku, o której mowa w ust. 1, jest dochód stanowiący różnicę pomiędzy przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw określonym zgodnie z art. 19, a kosztami ustalonymi zgodnie z art. 22 ust. 6c i 6d, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, dokonanych od zbywanych nieruchomości lub praw - art. 30e ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 30e ust. 4 ww. ustawy, po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 3, wykazać:

Dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c nie łączy się z dochodami (przychodami) z innych źródeł - art. 30e ust. 5 ustawy.

Stosownie do art. 19 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia (art. 19 ust. 3 ww. ustawy).

Ustalenie kosztów uzyskania przychodu w związku z odpłatnym zbyciem nieruchomości odbywa się zgodnie z art. 22 ust. 6c lub 6d ww. ustawy w zależności od tego, czy zbywaną nieruchomość nabyto odpłatnie, czy nieodpłatnie.

W rozpatrywanym przypadku zastosowanie znajdzie art. 22 ust. 6d ww. ustawy, ponieważ przedmiotowe mieszkanie w udziale 2/6 zostało nabyta nieodpłatnie (darowizna). W myśl tegoż uregulowania, za koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c, nabytych w drodze spadku, darowizny lub w inny nieodpłatny sposób, uważa się udokumentowane nakłady, które zwiększyły wartość rzeczy i praw majątkowych, poczynione w czasie ich posiadania oraz kwotę zapłaconego podatku od spadków i darowizn w takiej części, w jakiej wartość zbywanej rzeczy lub prawa przyjęta do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odpowiada łącznej wartości rzeczy i praw majątkowych przyjętej do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Wysokość nakładów, o których mowa w ust. 6c i 6d, ustala się na podstawie faktur VAT w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług oraz dokumentów stwierdzających poniesienie opłat administracyjnych - art. 22 ust. 6e ustawy.

Reasumując: sprzedaż ww. mieszkania w udziałach (łącznie 2/6) nabytych w 2015 r. w darowiźnie przed upływem pięciu lat od końca 2015 r. będzie stanowić źródło przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy. Tym samym w związku z planowaną sprzedażą mieszkania Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych na zasadach opisanych powyżej.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.