0112-KDIL3-2.4011.286.2019.1.KP - Określenie skutków podatkowych uzyskania spłaty w ramach działu spadku.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 13 czerwca 2019 r. (data wpływu 29 lipca 2019 r.), uzupełnionym dnia 16 sierpnia 2019 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uzyskania spłaty w ramach działu spadku - jest prawidłowe.

W dniu 29 lipca 2019 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uzyskania spłaty w ramach działu spadku.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

A zmarła dnia (...) 2015 r. (...). Sąd Rejonowy postanowieniem z dnia (...) 2017 r., sygn. akt: (...) stwierdził, iż spadek po zmarłej A na podstawie ustawy nabyli:

* syn spadkodawczyni B, (...) w udziale wynoszącym¹/₂ część całości,

* wnuk spadkodawczyni C, (...) w udziale wynoszącym¹/₂ część całości.

Dowód: postanowienie Sądu Rejonowego z dnia (...) 2017 r., znajdujące się w aktach sprawy o sygn. akt: (...).

W skład spadku po zmarłej dnia (...) 2015 r. A wchodzi prawo własności lokalu mieszkalnego (...), składającego się z pięciu izb o łącznej powierzchni 46,80 m², dla której Sąd Rejonowy prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) oraz udział związany z własnością lokalu w 468/27688 części w prawie użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego działki numer (...) i (...) o łącznym obszarze 0,3542 ha oraz we własności części wspólnych budynku i urządzeniach niesłużących do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali, który to udział objęty jest księgą wieczystą numer (...).

C zapłacił podatek od spadków i darowizn z tytułu nabycia ww. prawa.

Następnie w wyniku zgodnego wniosku o dział spadku, B oraz C podjęli działania zmierzające do dokonania działu spadku po zmarłej A. Wyżej opisane prawo własności do lokalu mieszkalnego wyczerpywało cały majątek po zmarłej A, a jego wartość i tym samym wysokość spłaty w wysokości 105.000,00 złotych była pomiędzy stronami bezsporna. Przedmiot spadku od chwili otwarcia spadku był w posiadaniu wnioskodawcy.

(...) 2019 r. przed Sądem Rejonowym w sprawie o sygn. (...), B oraz C dokonali działu spadku po zmarłej w dniu (...) 2015 r. A - po której zostało przeprowadzone przed Sądem Rejonowym postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku, które było prowadzone pod sygn. (...) - w ten sposób, że prawo własności lokalu mieszkalnego nr (...), (...), dla którego przez Sąd Rejonowy prowadzona jest księga wieczysta o nr (...) oraz udział związany z własnością tego lokalu w 468/27688 części w prawie użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego działki nr (...) i (...) o łącznym obszarze 0,3542 ha oraz w częściach wspólnych budynku i urządzeń, które nie służą do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali, który to udział objęty jest księgą wieczystą (...) zostało przyznane na wyłączną własność B. Tym samym, w wyniku dokonanego działu spadku, jedynym właścicielem wskazanego wyżej lokalu mieszkalnego został B.

B zapłacił na rzecz C tytułem spłaty - z tytułu przyznania w drodze działu spadku na wyłączną własność wnioskodawcy B lokalu mieszkalnego wskazanego powyżej - kwotę 105 000 zł (sto pięć tysięcy złotych zero groszy).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym stanie faktycznym i prawnym, wobec C (spadkobiercy), który w wyniku działu spadku otrzymał kwotę nieprzekraczającą udziału w spadku, nie powstanie przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie będzie zobowiązany do uiszczenia podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, wobec C (spadkodawcy), który w wyniku działu spadku otrzymał kwotę nieprzekraczającą udziału w spadku, nie powstanie przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i nie powstanie obowiązek podatkowy wynikający z tytułu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Okoliczność, że suma spłaty nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego jest decydująca dla braku opodatkowania PIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do treści art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

d. innych rzeczy - jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Powyższy przepis formułuje generalną zasadę, że odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz wymienionych praw majątkowych przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym, jeżeli odpłatne zbycie nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości oraz praw majątkowych następuje po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym miało miejsce nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości i praw majątkowych w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

Przy czym pod pojęciem odpłatnego zbycia należy rozumieć nie tylko sprzedaż, czy zamianę, ale każdą czynność prawną, w wyniku której dochodzi do przeniesienia prawa własności nieruchomości, jej części lub udziału w niej oraz praw majątkowych za odpłatnością, a więc co do zasady również dział spadku i odpłatne zniesienie współwłasności.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu (...) 2015 r. zmarła babcia Wnioskodawcy. Spadek po niej nabył Zainteresowany (wnuk spadkodawczyni) oraz syn spadkodawczyni. W skład spadku po zmarłej wchodziło prawo własności lokalu mieszkalnego oraz udział związany z własnością lokalu w części w prawie użytkowania wieczystego gruntu oraz we własności części wspólnych budynku i urządzeniach niesłużących do wyłącznego użytku właścicieli poszczególnych lokali. Spadkobiercy nabyli spadek w udziałach po¹/₂. W dniu (...) 2019 r. dokonano działu spadku, w wyniku którego jedynym właścicielem ww. lokalu został syn spadkodawczyni. Dokonał on na rzecz Wnioskodawcy spłaty w wysokości 105 000 zł. Wartość otrzymanej przez Wnioskodawcę spłaty nie przekroczyła wartości przysługującego Wnioskodawcy udziału w masie spadkowej.

Zgodnie z art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145), prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej.

Stosownie do art. 924 i art. 925 Kodeksu cywilnego, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki stają się spadkiem, który podlega przepisom prawa spadkowego, a data śmierci (chwila śmierci) spadkodawcy ustala, kto staje się spadkobiercą oraz co wchodzi w skład masy spadkowej. Z kolei postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, potwierdzają jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Z instytucją działu spadku mamy do czynienia w sytuacji, w której spadek przypada kilku spadkobiercom. Wskutek działu spadku poszczególni spadkobiercy stają się podmiotami wyłącznie uprawnionymi względem przyznanych im praw majątkowych, stanowiących do chwili działu przedmiot wspólności. Na skutek działu spadku następuje konkretyzacja składników masy spadkowej przypadających poszczególnym spadkobiercom.

Zgodnie z art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych z zachowaniem przepisów niniejszego tytułu.

Stosownie do art. 1037 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców. Jeżeli do spadku należy nieruchomość, umowa o dział powinna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Natomiast stosownie do art. 210 § 1 Kodeksu cywilny, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Okoliczność, że dział spadku, którego przedmiotem jest nieruchomość, następuje ze spłatami na rzecz drugiego spadkobiercy powoduje, że umowa ta ma charakter odpłatny z konsekwencjami wynikającymi z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Nie jest to jednak równoznaczne z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego z tytułu zbycia nieruchomości. Jeżeli bowiem spłata nie przekracza wartości przysługującego spadkobiercy udziału spadkowego, to nie powstaje przychód z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W sytuacji zatem, w której spłata jest ekwiwalentna do posiadanego przez podatnika udziału w spadku, podatnik nie uzyskuje w związku z czynnością działu spadku żadnego przysporzenia majątkowego względem odziedziczonej ułamkowej części masy spadkowej, a więc brak jest podstaw do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ekwiwalentnej kwoty spłaty otrzymanej w wyniku działu spadku.

Istotne znaczenie dla rozpatrywanej sprawy ma okoliczność, że Wnioskodawca w wyniku przeprowadzonego działu spadku otrzymał spłatę, która nie przekroczyła wartości przysługującego mu udziału w spadku. W konsekwencji otrzymanie przez Wnioskodawcę ww. spłaty nie skutkuje po stronie Wnioskodawcy powstaniem przychodu z odpłatnego zbycia o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podsumowując, mając na uwadze zaprezentowany stan faktyczny oraz przepisy prawa stwierdzić należy, że kwota otrzymanej przez Wnioskodawcę spłaty w wyniku dokonania działu spadku nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na fakt, iż jej wysokość nie przekroczyła udziału jaki przysługiwał Wnioskodawcy pierwotnie w masie spadkowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.