0112-KDIL2-2.4011.253.2020.2.MM - Limit 15.000 zł przy zaliczaniu transakcji gotówkowych do kosztów podatkowych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 6 lutego 2020 r. (data wpływu 3 marca 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.

W dniu 3 marca 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek - uzupełniony pismem z 25 maja 2020 r. (data wpływu 27 maja 2020 r.) - o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w spółce cywilnej o profilu handlowym. Na działalność gospodarczą wynajmowany jest lokal użytkowy od 2016 r. Umowa na wynajem lokalu jest zawierana na czas określony 1 rok (od stycznia do grudnia). Czynsz najmu wynosi (...) miesięcznie netto plus VAT 23%. Płatność za czynsz regulowana jest gotówką.

Pismem uzupełniającym Wnioskodawca wskazał, że spółka cywilna, której Wnioskodawca jest wspólnikiem, wynajmuje lokal użytkowy od podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy jako wspólnik spółki cywilnej Wnioskodawca może zaliczyć w koszty proporcjonalnie do swojego udziału opłaty za czynsz, jeżeli są regulowane gotówką?

Zdaniem Wnioskodawcy, jako wspólnik spółki cywilnej, może zaliczyć w koszty proporcjonalnie do swojego udziału opłaty za czynsz płatne gotówką.

Zgodnie z art. 22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma możliwości zaliczenia w koszty uzyskania przychodu kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Zgodnie z art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców dokonywanie płatności związanych z działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy jednorazowa wartość transakcji przekracza 15.000 zł.

Opłata za czynsz w kwocie (...) netto + VAT 23% stanowi transakcję, której wartość nie przekracza kwoty wymienionej w art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców. W związku z powyższym może być regulowana gotówką i może być w całości (tj. kwota netto) zaliczona w koszty.

W związku z powyższym, jako wspólnik spółki cywilnej, Wnioskodawca ma prawo do zaliczenia w koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do swojego udziału opłaty za czynsz wynoszącej (...) netto + VAT 23%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.): kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Aby zatem określony wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

* musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

* nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów,

* musi być należycie udokumentowany.

Generalnie należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z tą działalnością, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tych kosztów. Przy czym związek przyczynowy między poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodów bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów.

W myśl art. 22p ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców:

W ustępie 2 cytowanego wyżej artykułu wskazano, że: w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców została dokonana z naruszeniem ust. 1, podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą w tej części:

˗ w miesiącu, w którym odpowiednio została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego, został zlecony przelew albo płatność została dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

Stosownie natomiast do art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292, z późn. zm.): dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

Zestawienie tych dwóch przepisów prowadzi do wniosku, że w przypadku każdej transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł istnieje obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, przy czym naruszenie tego obowiązku, a więc dokonanie płatności w całości lub w części z pominięciem takiego rachunku, oznacza brak możliwości zaliczenia kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca tej transakcji została dokonana z pominięciem rachunku płatniczego. Przepisy nie wyłączają zatem z kosztów jedynie nadwyżki płatności ponad wartość 15 000 zł, lecz każdą płatność (bez względu na jej wartość - kwotę) dokonaną z pominięciem rachunku bankowego, jeżeli jest dokonywana w ramach transakcji o wartości przekraczającej 15 000 zł.

Ponieważ adresatem normy prawnej jest przedsiębiorca dokonujący i przyjmujący płatności związane z działalnością gospodarczą, w pierwszej kolejności należałoby sięgnąć do definicji działalności gospodarczej i przedsiębiorcy zawartych w ustawie - Prawo przedsiębiorców.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców: przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.

Pojęcie "transakcja" nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego ani cywilnego. Przepisy podatkowe, określające konsekwencje nieprzestrzegania normy wyrażonej w art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców na gruncie ustawy podatkowej odwołują się wprost do nomenklatury stosowanej w ustawie - Prawo przedsiębiorców, także w zakresie rozumienia pojęcia "transakcja".

Przez transakcję należy rozumieć zatem taką czynność prawną (umowę) zawieraną w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, w wykonaniu której dokonywana jest co najmniej jedna płatność. Wskazany przepis nie określa, co może stanowić przedmiot transakcji (umowy), natomiast można przyjąć, że może nim być w szczególności nabycie towaru lub usługi. O przyporządkowaniu płatności do poszczególnych umów (transakcji) decyduje ich cel gospodarczy i zgodny zamiar stron, a nie treść dowodów (dokumentów) księgowych. Trzeba przy tym podkreślić, że art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców nie wprowadza czasowego ograniczenia okresu sumowania wielu płatności, składających się na pojedynczą transakcję. Może się zatem okazać, że jedna transakcja obejmuje transfery pieniężne dokonane w ciągu kilku lat (np. w przypadku zawarcia umowy realizowanej etapami, takiej jak umowa wdrożeniowa, czy umowa o roboty budowlane).

W konsekwencji jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami. Przymiot jednorazowości nie odnosi się do liczby płatności, lecz odzwierciedla wymóg powiązania poszczególnych świadczeń w ramach jednego stosunku umownego.

Należy przy tym podkreślić, że w taki sposób pojęcie "jednorazowa wartość transakcji" zostało zinterpretowane przez Ministra Rozwoju i Finansów w odpowiedzi z dnia 8 lutego 2017 r., Nr DD.054.5.20017, na interpelację poselską Nr 9279, w sprawie wątpliwości dotyczących znowelizowanych od początku 2017 r. przepisów o swobodzie działalności gospodarczej oraz ustaw o podatku dochodowym, w zakresie określenia limitów płatności gotówkowych.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej, która wynajmuje lokal użytkowy od 2016 r. Umowa na wynajem lokalu jest zawierana na czas określony 1 rok (od stycznia do grudnia). Czynsz najmu wynosi (...) miesięcznie netto plus VAT 23%. Płatność za czynsz regulowana jest gotówką. Spółka cywilna, której Wnioskodawca jest wspólnikiem, wynajmuje lokal użytkowy od podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.

W związku z tym Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy jako wspólnik spółki cywilnej może zaliczyć w koszty, proporcjonalnie do swojego udziału w spółce cywilnej, opłaty za czynsz, jeżeli są regulowane gotówką.

W odniesieniu do powyższego Organ zauważa, że w przypadku umowy zawartej na czas określony, w której strony mogą określić jej wartość - mnożąc np. miesięczną kwotę do zapłaty przez ilość miesięcy obowiązywania, suma płatności z całej umowy jest wartością transakcji - limit z art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców stosuje się od pierwszej płatności, choćby nie przekraczała ona limitu ustawowego. Dzieje się tak niezależnie od długości ustalonego okresu wynagrodzenia. Może on być przez strony przyjęty prawie dowolnie, jako dzień, kilka dni, tydzień, czy miesiąc.

Należy zatem stwierdzić, że w przypadku zawarcia umowy na czas określony to z samej treści umowy będzie wynikać całkowita wartość transakcji, co do której będzie obowiązywał limit 15 000 zł. Strony umowy najmu, ustalając wysokość czynszu oraz określając czas przez jaki umowa ma obowiązywać, z góry znają sumę przysługujących im wierzytelności (w przypadku wynajmującego) i ciążących na nich zobowiązań (w przypadku najemcy) z tytułu tej umowy. Znana jest zatem ogólna wartość transakcji i to do niej, a nie do poszczególnych okresów rozliczeniowych (miesięcznych czynszów najmu), odnosić się będzie pojęcie jednorazowej wartości transakcji. Zatem, gdy suma czynszów wynikająca z umowy najmu zawartej na czas określony przekroczyłaby limit 15 000 zł, to w przypadku płatności za czynsz najmu dokonywanych w formie gotówkowej, wydatków tych nie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy wskazać, że skoro określone w umowie zawartej na okres roku miesięczne wynagrodzenie za najem wynosi (...) netto (plus 23% VAT), już pierwsza płatność powinna być dokonana bezgotówkowo, ponieważ strony mogą (w chwili dokonywania pierwszej płatności) określić jej całkowitą wartość.

Oznacza to, że już pierwsza płatność wynikająca z zawartej umowy powinna być dokonana za pośrednictwem rachunku bankowego, aby możliwe było jej zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów.

Jednocześnie Organ zauważa, że Wnioskodawca przy ustalaniu limitu 15 000 zł wziął pod uwagę wartość netto miesięcznego wynagrodzenia za najem lokalu użytkowego. W tym miejscu należy wyjaśnić, że przepisy podatkowe z jednej strony odwołują się do transakcji określonej w art. 19 ustawy - Prawo przedsiębiorców, z drugiej wyłączają z kosztów uzyskania przychodów "koszt" w tej części, w jakiej płatność została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Przepisy odnoszą się zatem do wartości transakcji przekraczającej równowartość 15 000 zł, bez rozróżnienia, czy jest to wartość "brutto", czy "netto". Pod pojęciem "wartości transakcji" należy zatem rozumieć wartość (cenę) uzgodnioną przez strony transakcji, którą to wartość jedna strona jest zobowiązana zapłacić (wartość brutto). Natomiast kwestia wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów powinna być rozpatrywana jednie do tej części płatności, która zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może zostać uznana za koszt uzyskania przychodów (wartość netto).

Zatem w stanie faktycznym przedstawionym przez Wnioskodawcę, do tego by możliwe było zaliczenie wynagrodzenia za najem do kosztów uzyskania przychodów, konieczne było uiszczanie go w formie bezgotówkowej już w pierwszym okresie rozliczeniowym, a następnie we wszystkich kolejnych okresach rozliczeniowych.

Jednocześnie - mając na uwadze fakt, że Wnioskodawca jest wspólnikiem spółki cywilnej - należy dodać, że zasady działania spółek cywilnych regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145).

Zgodnie z art. 860 § 1 ww. Kodeksu: przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów.

W myśl art. 5a pkt 26 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: ilekroć w ustawie jest mowa o spółce niebędącej osobą prawną - oznacza to spółkę inną niż określona w pkt 28. Z kolei zgodnie z art. 5a pkt 28 ww. ustawy: ilekroć w ustawie jest mowa o spółce - oznacza to:

Dochody spółek niebędących osobami prawnymi nie stanowią odrębnego przedmiotu opodatkowania. Opodatkowaniu podlegają natomiast dochody poszczególnych wspólników takiej spółki. Sposób opodatkowania dochodu z udziału w takiej spółce, tj. innej niż wskazana w art. 5a pkt 28 ww. ustawy, uzależniony jest od cywilnoprawnego statusu danego wspólnika. Jeżeli wspólnikiem spółki niebędącej osobą prawną jest osoba fizyczna, to dochód z udziału w tej spółce podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Za spółkę niebędącą osobą prawną należy zatem uznać m.in. spółkę cywilną.

W związku z powyższym, w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki cywilnej, podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, nie jest spółka tylko poszczególni wspólnicy. Zatem na nich, a nie na spółce, ciąży obowiązek podatkowy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

W myśl art. 5b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: jeżeli pozarolniczą działalność gospodarczą prowadzi spółka niebędąca osobą prawną, przychody wspólnika z udziału w takiej spółce, określone na podstawie art. 8 ust. 1, uznaje się za przychody ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy - jednym ze źródeł przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zgodnie z art. 8 ust. 1 ww. ustawy: przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe.

Stosownie do art. 8 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych: zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do:

Reasumując - Wnioskodawca, jako wspólnik spółki cywilnej, nie może zaliczyć w koszty proporcjonalnie do swojego udziału w tej spółce opłat za czynsz, jeżeli są regulowane gotówką.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku wnoszenia skargi w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii jako najwłaściwszy proponuje się kontakt z wykorzystaniem systemu teleinformatycznego ePUAP. W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.