0112-KDIL2-1.4012.137.2017.2.AWA - Prawo do odliczenia VAT w związku z zakupem domu jednorodzinnego.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2017 r. (data wpływu 4 maja 2017 r.), uzupełnionym pismami z dnia - brak daty i 30 czerwca 2017 r. - (data wpływu 28 i 30 czerwca 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej sprzedaż domu jednorodzinnego (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 2) - jest prawidłowe.

W dniu 4 maja 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej sprzedaż domu jednorodzinnego (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 2). Powyższy wniosek został uzupełniony w dniu 28 czerwca 2017 r. o doprecyzowanie opisu sprawy, brakujący podpis pod oświadczeniem, o którym mowa w art. 14b § 4 ustawy - Ordynacja podatkowa oraz wyjaśnienie przedmiotu wniosku.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka wylicytowała - oferując cenę wywołania podczas licytacji komorniczej dnia 14 marca 2017 r. nieruchomość - używany kilkudziesięcioletni dom jednorodzinny.

Komornik mimo sprzeciwu Wnioskodawcy wyrażonego następująco:

* ustnie podczas licytacji,

* pisemnie komornikowi,

* pisemnie w formie zażalenia do Sądu,

* wnioskiem do OIK,

zapowiedział wystawienie Spółce za sprzedaż ww. domu faktury VAT z doliczoną kwotą VAT wg stawki 23%.

Zdaniem Wnioskodawcy, po wnikliwej analizie ustawy o VAT z obsługującym Spółkę biurem rachunkowym oraz po telefonicznej konsultacji z Krajową Informacją Podatkową, budynek ten podlega zwolnieniu od VAT na podstawie:

Artykuł 43. (Zwolnienia przedmiotowe)

1. Zwalnia się od podatku:

W przedmiotowej sprawie licytacyjnej przedmiotowy budynek - dom jednorodzinny nie spełnia warunków (pkt a lub b), które wyłączałyby jego zwolnienie przedmiotowe od VAT.

Dowodem na to są:

Ad a i b) sprzedaż (dostawa) (w tym przypadku sprzedaż w formie licytacji) nie odbywa się w ramach pierwszego zasiedlenia, gdyż dom jest zamieszkiwany od kilkudziesięciu lat - co wynika z wielu dokumentów, między innymi; protokół z opisu i oszacowania - dowód nr 4 - kopia protokołu księgi wieczystej - dowód nr 5 - wydruk z ekw. oświadczeń dłużników składanych do Sądu - dowód nr 6 - kopia oświadczenia.

Wnioskodawca uzupełnił w dniu 28 czerwca 2017 r. wniosek poprzez doprecyzowanie opisu sprawy o następujące informacje:

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Jeżeli komornik doliczy VAT (zgodnie z jego zapowiedzią), to czy Spółka będzie mogła odliczyć VAT wynikający z tej faktury?

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli komornik doliczy VAT (zgodnie z jego zapowiedzią), to Spółka nie będzie mogła odliczyć VAT naliczonego wynikającego z tej faktury i poniesie w związku z tym dodatkowy koszt równowartości kwoty VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług (art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy).

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

Zatem w podatku od towarów i usług obowiązuje zasada tzw. "niezwłocznego odliczenia podatku naliczonego". Zasada ta wyraża się tym, że podatnik, aby skorzystać z prawa do odliczenia, nie musi czekać, aż nabyty towar lub usługa zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na potrzeby działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowoprawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

W myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

W świetle art. 106c ustawy, faktury dokumentujące dostawę towarów, o której mowa w art. 18, z tytułu której na dłużniku ciąży obowiązek podatkowy, wystawiają w imieniu i na rzecz dłużnika:

Zgodnie z przepisem art. 18 ustawy, organy egzekucyjne określone w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2014 r. poz. 1619, z późn. zm.) oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów.

Definicja płatnika została zawarta w art. 8 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.), zgodnie z którym, płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu.

Powołane powyżej przepisy wskazują, że komornik sądowy jest płatnikiem podatku od dostawy towaru dokonywanej w trybie egzekucji w przypadku, gdy wykonuje on czynności egzekucyjne. Komornik sądowy dokonuje transakcji w imieniu podatnika - dłużnika. Prowadzona przez niego sprzedaż towarów będących własnością dłużnika będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług, gdy do rozliczenia tego podatku byłby zobowiązany dłużnik. W przypadku, gdy powyższa czynność nie podlegałaby opodatkowaniu tym podatkiem lub byłaby od niego zwolniona, komornik sądowy nie będzie obowiązany do odprowadzenia podatku. Jeżeli na dłużniku spoczywa obowiązek podatkowy związany ze sprzedażą towarów, to komornik jest zobowiązany do wystawienia faktury w imieniu i na rzecz dłużnika.

Faktura stanowi podstawę dla nabywcy towaru lub usługi do odliczenia podatku naliczonego, bowiem z art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy wynika, że podatkiem naliczonym jest kwota podatku wynikająca z faktury.

Podstawę do odliczenia stanowią zarówno faktury dokumentujące nabycie przez kupującego towarów i usług, jak i faktury dokumentujące dokonanie całości lub części zapłaty przed nabyciem tych towarów lub wykonaniem usług.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Natomiast stosownie do treści art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka wylicytowała - oferując cenę wywołania podczas licytacji komorniczej dnia 14 marca 2017 r. nieruchomość - używany kilkudziesięcioletni dom jednorodzinny. Sprzedaż ta nie odbywa się w ramach pierwszego zasiedlenia, gdyż dom jest zamieszkiwany od kilkudziesięciu lat. Dłużnikowi nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia domu jednorodzinnego. Dłużnik nie ponosił w stosunku do budynku wydatków w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym. Opisana nieruchomość nie była wykorzystywana przez dłużnika na cele działalności gospodarczej. Dom jednorodzinny nie mieści się w definicji budownictwa mieszkaniowego objętego społecznym programem mieszkaniowym. Dom jednorodzinny będzie towarem handlowym zwolnionym od podatku VAT, tak więc będzie wykorzystywany przez Spółkę do czynności zwolnionych od podatku VAT.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą prawa do odliczenia przez Spółkę podatku VAT z faktury dokumentującej sprzedaż domu jednorodzinnego.

Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Niespełnienie któregokolwiek z ww. warunków powoduje brak tego prawa. Odliczyć można w całości bowiem podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika. Powyższa zasada wyłącza tym samym możliwość dokonywania odliczeń podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są w ogóle wykorzystywane do czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystywania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi. Ponadto, podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku. Podstawę dokonania odliczenia stanowi bowiem faktura wystawiona przez podmiot uprawniony i dokumentująca czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

W pierwszej kolejności należy zatem zbadać, czy w omawianej sprawie zostaną spełnione warunki uprawniające do odliczenia, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy.

Mając na uwadze powołane wyżej przepisy oraz opisane zdarzenie przyszłe, należy stwierdzić, że w analizowanej sprawie Spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia w drodze licytacji komorniczej domu jednorodzinnego - bez względu na to czy ww. transakcja zostanie opodatkowana przez komornika podatkiem VAT, czy też nie - gdyż - jak wskazał w opisie sprawy Zainteresowany - przedmiotowa nieruchomość będzie wykorzystywana przez Spółkę do czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług. Wobec powyższego, należy stwierdzić, że w opisanym przypadku nie będzie spełniona - wskazana w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanka związku wydatków poniesionych na zakup wskazanego wyżej budynku z wykonywaniem czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Skoro zatem w przedmiotowej sprawie nie zostały spełnione przesłanki pozytywne, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy, to brak podstaw do analizowania zaistnienia ewentualnych przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy, m.in. kwestii skorzystania przez podatnika z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Podsumowując, Spółka nie będzie miała prawa do odliczenia podatku VAT wynikającego z faktury dokumentującej transakcję sprzedaży domu jednorodzinnego w drodze licytacji komorniczej, nawet w sytuacji, gdy komornik - zgodnie z jego zapowiedzią - doliczy podatek VAT, gdyż Wnioskodawca zamierza wykorzystywać tę nieruchomość do czynności zwolnionych od podatku VAT.

W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy w kwestii braku prawa do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej sprzedaż domu jednorodzinnego należy uznać za prawidłowe.

Nadmienia się, że niniejszą interpretacją załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku prawa do odliczenia podatku VAT z faktury dokumentującej sprzedaż domu jednorodzinnego (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 2). Natomiast, wniosek w części dotyczącej prawidłowości postępowania komornika w kwestii opodatkowania sprzedaży nieruchomości zabudowanej w trybie egzekucji komorniczej oraz obowiązku poniesienia dodatkowego kosztu równowartości kwoty podatku VAT, w sytuacji doliczenia przez komornika z tytułu sprzedaży ww. nieruchomości tego podatku (pytania oznaczone we wniosku jako nr: 1 i 3) został załatwiony w dniu 14 lipca 2017 r. postanowieniem o odmowie wszczęcia postępowania nr 0112-KDIL2-1.4012.255.2017.1.AWa.

Ponadto, tut. Organ zauważa, że granice szczególnego postępowania podatkowego, którego celem jest uzyskanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, określa Wnioskodawca występując z konkretnym pytaniem prawnym, wyłącznie w odniesieniu do stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę, co wynika wprost z przepisu art. 14b § 1, § 2 i § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa. Natomiast, na podstawie art. 14c § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej, tut. Organ dokonuje oceny stanowiska wnioskodawcy.

Z powyższych przepisów wynika, że organ rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji nie podejmuje wyjaśnienia stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), tj. nie przeprowadza dowodów oraz nie analizuje załączonych do wniosku dokumentów, lecz dokonuje oceny prawnej przedstawionych we wniosku okoliczności, w kontekście zadanego pytania, przyporządkowanego do danego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Wobec powyższego, dołączone przez Wnioskodawcę do wniosku załączniki nie były przedmiotem merytorycznej analizy.

Zauważa się również, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny/zdarzenie przyszłe sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym/zdarzeniem przyszłym podanym przez wnioskodawcę w złożonym wniosku. Zatem należy zaznaczyć, że wydając przedmiotową interpretację tut. Organ oparł się na wynikającym z treści wniosku opisie przedstawionego zdarzenia przyszłego. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego zdarzenia przyszłego, udzielona interpretacja traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.