0112-KDIL2-1.4011.5.2020.1.AK - Określenie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 grudnia 2019 r. (data wpływu 3 stycznia 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków - jest prawidłowe.

W dniu 3 stycznia 2020 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych podziału majątku wspólnego małżonków.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca był właścicielem nieruchomości, nabytej przed zawarciem związku małżeńskiego z M.W., w spadku po matce Mx.W.

Wnioskodawca był właścicielem domu, nabytego do jego majątku osobistego.

Małżonkowie nie mieli żadnych nieruchomości wspólnych, natomiast wspólnie ponieśli nakłady z majątku wspólnego małżonków na majątek osobisty męża w postaci:

W dniu 18 lutego 2019 r. małżonkowie zawarli umowę notarialną dotyczącą rozdzielności majątkowej w celu podziału majątku wspólnego obejmującego wyłącznie ww. nakłady poprzedzając postępowanie rozwodowe.

Wartość nakładów do zwrotu dla żony Wnioskodawcy strony określiły na kwotę 260 933 (dwieście sześćdziesiąt tysięcy dziewięćset trzydzieści trzy) 40/100 złotych.

Wnioskodawca nie dysponował taką gotówką, natomiast małżonka Wnioskodawcy nie posiadała zdolności kredytowej.

Strony uzgodniły, że Wnioskodawca - mąż zaciągnie kredyt i za pieniądze z tego kredytu dokona zakupu mieszkania oraz za gotówkę kupi udział w hali garażowej też w tym bloku.

Wnioskodawca zawarł umowę kredytową i zakupił mieszkanie oraz miejsce postojowe.

Następnie Wnioskodawca za zgodą żony - która zwolniła go z obowiązku spłaty wynikającej z podziału majątku wspólnego w zamian za przeniesienie na nią własności mieszkania i miejsca postojowego - przeniósł na małżonkę własność ww. praw oraz zobowiązał się do spłaty kredytu bez regresu.

Wartość rynkowa lokalu mieszkalnego nabytego przez Wnioskodawcę wynosiła 218 000 (dwieście osiemnaście tysięcy) złotych, ww. bloku udział w hali garażowej wynosił 17 000 (siedemnaście tysięcy) złotych, tj. łącznie 235 000 (dwieście trzydzieści pięć tysięcy) złotych.

Wnioskodawca zapłacił żonie tytułem spłaty majątku wspólnego po ustaniu wspólnoty ustawowej różnicę między wartością należnych jej nakładów w kwocie 260 933,40 złotych, a wartością przeniesionych na małżonkę praw własności o wartości łącznej 235 000 (dwieście trzydzieści pięć tysięcy) złotych - tj. kwotę 25 933,40 złotych, z czego część w kwocie 15 000 (piętnaście tysięcy) złotych przelano na konto osobiste żony, a pozostałą kwotę 10 933 (dziesięć tysięcy dziewięćset trzydzieści trzy) złote 40/100 Wnioskodawca zapłacił tytułem pokrycia wszelkich kosztów dokonanych czynności notarialnych związanych z aktem rozdzielczości, nabycia lokalu mieszkalnego oraz umowy o podział majątku wspólnego.

W konsekwencji dokonanych czynności strony rozliczyły się ekwiwalentnie, tj. żadna ze stron nie uzyskała dochodu ponad wartość pierwotnie posiadanych roszczeń.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałym stanie faktycznym powstanie zobowiązanie podatku z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie zachodzi konieczność zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych, gdyż żadna ze stron nie uzyskała dochodu kosztem drugiego małżonka. Wartość dokonanej spłaty i nabytej nieruchomości stanowi bowiem ekwiwalent roszczenia żony z tytułu podziału majątku wspólnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), jest zasada powszechności opodatkowania.

W myśl tej zasady - wyrażonej w treści art. 9 ust. 1 ww. ustawy - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie jednak z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.

Z przywołanego przepisu wynika zatem, że wyłączeniu spod działania przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegają przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania małżeńskiej wspólności majątkowej. Przychodem z podziału majątku wspólnego jest wartość otrzymanego przez każdego z małżonków majątku, a także wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez jednego z małżonków z tytułu podziału majątku. Wartość majątku oraz wartość spłat uzyskanych z tego tytułu przez małżonków nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Kwestie stosunków majątkowych w małżeństwie reguluje ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2019 r. poz. 2086, z późn. zm.).

W myśl art. 31 § 1 ww. ustawy, z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, że niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa).

W świetle art. 35 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego. Nie może również rozporządzać ani zobowiązywać się do rozporządzania udziałem, który w razie ustania wspólności przypadnie mu w majątku wspólnym lub w poszczególnych przedmiotach należących do tego majątku.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Co do zasady, z chwilą ustania wspólności ustawowej, wspólność dotychczas bezudziałowa zostaje zastąpiona przez współwłasność w częściach ułamkowych. Od tej chwili małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, niezależnie od tego, w jakim stopniu każdy z nich przyczynił się do jego powstania. W myśl art. 50¹ Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, w razie ustania wspólności, udziały małżonków są równe, chyba że umowa majątkowa małżeńska stanowi inaczej.

Z reguły jest to stan przejściowy, który prowadzi do podziału majątku, choć - jak wynika z dyspozycji przepisu art. 211 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.) - podział ten nie jest obowiązkowy. Zgodnie bowiem z tym przepisem, każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości.

Zgodnie z orzecznictwem sądów, strony mogą dokonać umownego podziału majątku nie zachowując reguły równych udziałów, co może być wynikiem wzajemnego obrachunku obejmującego splot interesów osobistych, majątkowych, rodzinnych, biznesowych i innych wykraczających poza ramy majątku dorobkowego.

Biorąc pod uwagę powołane uregulowania prawne oraz przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego wskazać należy, że stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przedmiotowej sprawie w odniesieniu do Wnioskodawcy nie będzie miała zastosowania ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do zapłaty podatku dochodowym od osób fizycznych.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Ponadto wskazać należy, że przedmiotowa interpretacja indywidualna dotyczy konsekwencji w podatku dochodowym od osób fizycznych wyłącznie w odniesieniu do Wnioskodawcy.

Jednocześnie informuje się, że małżonka Wnioskodawcy - działając w swoim imieniu - może wystąpić z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193, z późn. zm.), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.