0112-KDIL1-3.4012.432.2018.2.AP - Usługi wymiany wodomierzy, usługi montażu podzielników kosztów centralnego ogrzewania - mechanizm odwrotnego obciążenia.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 25 czerwca 2018 r. (data wpływu 2 lipca 2018 r.) uzupełnionym pismem z dnia 1 sierpnia 2018 r. (data wpływu 8 sierpnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do nabywanej usługi wymiany wodomierzy oraz usługi montażu nowych podzielników kosztów centralnego ogrzewania - jest prawidłowe.

W dniu 2 lipca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do nabywanej usługi wymiany wodomierzy oraz usługi montażu nowych podzielników kosztów centralnego ogrzewania. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 1 sierpnia 2018 r. (data wpływu 8 sierpnia 2018 r.) poprzez przeformułowanie zadanych pytań oraz przedstawienie własnych stanowisk.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca - Spółdzielnia Mieszkaniowa jest czynnym podatnikiem VAT, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT. Celem Wnioskodawcy, zgodnie z ustawą z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb jego członków oraz ich rodzin nie osiągając korzyści.

Stan faktyczny

1. Od członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych lub właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni pobierane są następujące opłaty, zgodnie z art. 4 ust. 1, 2, 4 i 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych:

* eksploatacja,

* fundusz społeczno-wychowawczy,

* opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi,

* legalizacja wodomierzy,

* fundusz remontowy.

Powyższe opłaty podlegają zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 11 ustawy o VAT.

Opłaty za legalizację wodomierzy wnoszone są miesięcznie, w zależności od ilości wodomierzy w mieszkaniu. W piątym roku, ze względu na upłynięcie terminu, na który wodomierze posiadały legalizację, wodomierze zostały wymienione na nowe. Firma wymieniająca wodomierze obciążyła Spółdzielnię fakturą VAT ze stawką 8%. Mieszkańcy nie mają wpływu na termin wymiany, nie muszą o nią wnioskować i nie otrzymają dodatkowego obciążenia (faktury) ani rozliczenia za wymianę wodomierzy.

Zdarzenie przyszłe

2. Przed rozpoczęciem sezonu grzewczego w mieszkaniach oraz lokalach usługowych zostaną zamontowane nowe podzielniki kosztów centralnego ogrzewania. Decyzję o terminie wymiany i rodzaju podzielników podejmuje Spółdzielnia. Mieszkańcy i najemcy nie muszą składać wniosków o wymianę podzielników i nie podpisują ze Spółdzielnią dodatkowych umów na finansowanie wymiany podzielników. Koszty nowych podzielników zostaną doliczone corocznie po 1/10 przez 10 lat (począwszy od 2019 r.) do rozliczenia kosztów centralnego ogrzewania za sezon grzewczy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku).

1. Czy Spółdzielnia postępuje prawidłowo, odbierając od firmy montującej wodomierze w lokalach mieszkalnych i użytkowych, będącej wykonawcą robót budowlanych, a zarazem czynnym podatnikiem VAT, fakturę VAT wystawioną przez tą firmę na zasadach ogólnych (z wykazanym na niej podatkiem VAT) przyjmując, że w opisanej sytuacji nie ma zastosowania mechanizm odwrotnego obciążenia?

2. Czy prawidłowe będzie stanowisko Spółdzielni Mieszkaniowej w opisanym zdarzeniu przyszłym dotyczącym zamontowania w lokalach mieszkalnych i użytkowych podzielników kosztów centralnego ogrzewania przez firmę będącą wykonawcą robót budowlanych, a zarazem czynnym podatnikiem VAT, polegające na przyjęciu przez Spółdzielnię faktury VAT wystawionej przez tą firmę na zasadach ogólnych (z wykazanym na niej podatkiem VAT) przyjmując, że w opisanej sytuacji nie ma zastosowania mechanizm odwrotnego obciążenia?

Zdaniem Wnioskodawcy (ostatecznie sformułowanym w uzupełnieniu wniosku):

Ad. 1. Postępuje on prawidłowo przyjmując od firmy montującej wodomierze fakturę VAT wystawioną na zasadach ogólnych ze stawką 8% dla wodomierzy montowanych w lokalach mieszkalnych i 23% dla lokali użytkowych. Z zaistniałej sytuacji, pomimo wyszczególnienia PKWiU w załączniku nr 14 do ustawy o VAT, nie może mieć zastosowania metoda "odwrotnego obciążenia", ponieważ wykonawca działa na bezpośrednie zlecenie Spółdzielni, a Spółdzielnia nie ma zleceń (wniosków) od poszczególnych lokatorów i nie obciąża ich kosztami w momencie wymiany wodomierzy.

Ad. 2. Prawidłowe będzie przyjęcie przez Wnioskodawcę od firmy montującej podzielniki kosztów centralnego ogrzewania, jako główny wykonawca robót, faktury VAT wystawionej na zasadach ogólnych (z wykazanym na niej podatkiem VAT), ponieważ wykonawca działa na bezpośrednie zlecenie Spółdzielni, a Spółdzielnia nie ma zleceń od poszczególnych lokatorów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Artykuł 7 ust. 1 ustawy stanowi, że przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii (art. 2 pkt 6 ustawy).

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

W świetle art. 8 ust. 2a ustawy - w przypadku, gdy podatnik działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

W myśl art. 5a ustawy - towary lub usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują symbole statystyczne.

Jak stanowi art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych - art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy - podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

Natomiast według art. 17 ust. 1h ustawy - w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Załącznik nr 14 do ustawy obowiązujący od dnia 1 stycznia 2017 r. zawiera (w poz. 2-48) zamkniętą listę usług identyfikowanych przy pomocy Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) podlegających mechanizmowi odwrotnego obciążenia w przypadku świadczenia tych usług przez podwykonawców.

Należy wskazać, że art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy wprowadza mechanizm polegający na przesunięciu obowiązku rozliczenia podatku VAT na podatnika, na rzecz którego świadczona jest usługa wymieniona w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, natomiast usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Przy czym, w przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy mechanizm odwrotnego obciążenia ma zastosowanie, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie definiuje pojęcia podwykonawcy, zatem dla prawidłowego rozumienia terminu "podwykonawca" - wystarczające będzie posłużenie się powszechnym jego znaczeniem wynikającym z wykładni językowej. Zgodnie z definicją zawartą w internetowym wydaniu Słownika Języka Polskiego, podwykonawca to "firma lub osoba wykonująca pracę na zlecenie głównego wykonawcy" (http://sjp.pwn.pl/sjp/podwykonawca;2503008).

Podwykonawca to zatem dalszy wykonawca prac (częściowych lub całościowych) w ramach zleconej przez inwestora na rzecz głównego wykonawcy inwestycji. A zatem, podwykonawca jest podatnikiem działającym na zlecenie głównego wykonawcy.

Po to, aby zaistniał mechanizm odwrotnego obciążenia dla transakcji w zakresie usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy, ich przedmiotem muszą być wyłącznie usługi, które są wykonywane w następującej relacji: podwykonawca - główny wykonawca.

Podsumowując, aby stwierdzić, że w realizacji danej inwestycji uczestniczy podwykonawca muszą wystąpić dwa rodzaje zleceń: pierwotne zlecenie udzielone głównemu wykonawcy oraz zlecenie udzielone przez głównego wykonawcę na rzecz kolejnego podmiotu, który pełni właśnie funkcję podwykonawcy.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT, o którym mowa w art. 15 ustawy, którego celem jest zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb jego członków oraz ich rodzin nie osiągając korzyści.

Od członków spółdzielni, którym przysługują spółdzielcze prawa do lokali mieszkalnych, członków spółdzielni będących właścicielami lokali mieszkalnych lub właścicieli lokali mieszkalnych niebędących członkami spółdzielni pobierane są następujące opłaty:

* eksploatacja,

* fundusz społeczno-wychowawczy,

* opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi,

* legalizacja wodomierzy,

* fundusz remontowy.

Opłaty za legalizację wodomierzy wnoszone są miesięcznie, w zależności od ilości wodomierzy w mieszkaniu. W piątym roku, ze względu na upłynięcie terminu, na który wodomierze posiadały legalizację, wodomierze zostały wymienione na nowe. Firma wymieniająca wodomierze obciążyła Wnioskodawcę fakturą VAT ze stawką 8%. Mieszkańcy nie mają wpływu na termin wymiany, nie muszą o nią wnioskować i nie otrzymają dodatkowego obciążenia (faktury) ani rozliczenia za wymianę wodomierzy.

Przed rozpoczęciem sezonu grzewczego w mieszkaniach oraz lokalach usługowych zostaną zamontowane nowe podzielniki kosztów centralnego ogrzewania. Decyzję o terminie wymiany i rodzaju podzielników podejmuje Wnioskodawca. Mieszkańcy i najemcy nie muszą składać wniosków o wymianę podzielników i nie podpisują z Wnioskodawcą dodatkowych umów na finansowanie wymiany podzielników. Koszty nowych podzielników zostaną doliczone corocznie po 1/10 przez 10 lat (począwszy od 2019 r.) do rozliczenia kosztów centralnego ogrzewania za sezon grzewczy.

Ustalenie, czy dana usługa podlega rozliczeniu zgodnie z mechanizmem odwrotnego obciążenia, czy też zastosowanie będzie miała ogólna zasada rozliczenia podatku, ma charakter indywidualny.

W świetle powołanych przepisów prawa oraz przedstawionego stanu faktycznego dotyczącego usługi wymiany wodomierzy należy stwierdzić, że skoro - jak wskazał Wnioskodawca - mieszkańcy nie mają wpływu na termin wymiany wodomierzy, nie muszą o nią wnioskować i nie otrzymają dodatkowego obciążenia (faktury) ani rozliczenia za wymianę wodomierzy, to rozliczenie pomiędzy firmą montującą wodomierze i Wnioskodawcą powinno być dokonane na zasadach ogólnych. Wykonawca usługi wymiany wodomierzy nie działała bowiem względem Wnioskodawcy jako podwykonawca, o którym mowa w art. 17 ust. 1h ustawy. Oznacza to, że przepis art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy (tj. mechanizm odwrotnego obciążenia) nie ma w tym przypadku zastosowania, a Wnioskodawca nie jest podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia nabywanej usługi.

Natomiast odnośnie przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie usługi montażu nowych podzielników kosztów centralnego ogrzewania należy wyjaśnić, że w sytuacji gdy decyzję o terminie wymiany i rodzaju podzielników podejmuje Wnioskodawca a mieszkańcy i najemcy nie muszą składać wniosków o ich wymianę i nie podpisują z Wnioskodawcą dodatkowych umów na finansowanie wymiany podzielników, a koszty nowych podzielników zostaną doliczone corocznie po 1/10 przez 10 lat (począwszy od 2019 r.) do rozliczenia kosztów centralnego ogrzewania za sezon grzewczy, wówczas rozliczenie między firmą montującą podzielniki kosztów centralnego ogrzewania a Wnioskodawcą również powinno nastąpić na zasadach ogólnych. W konsekwencji w tym przypadku także nie znajdzie zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy, a Wnioskodawca nie jest podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia nabywanej usługi.

Zatem, skoro firma montująca wodomierze w lokalach mieszkalnych i użytkowych nie działała względem Wnioskodawcy jako podwykonawca to Wnioskodawca postępuje prawidłowo, odbierając od niej fakturę VAT wystawioną na zasadach ogólnych (z wykazanym na niej podatkiem VAT) przyjmując, że w opisanej sytuacji nie ma zastosowania mechanizm odwrotnego obciążenia.

Prawidłowe będzie również stanowisko Wnioskodawcy w opisanym zdarzeniu przyszłym dotyczącym zamontowania w lokalach mieszkalnych i użytkowych podzielników kosztów centralnego ogrzewania przez firmę będącą wykonawcą robót budowlanych, a zarazem czynnym podatnikiem VAT, polegające na przyjęciu przez Wnioskodawcę faktury VAT wystawionej przez tą firmę na zasadach ogólnych (z wykazanym na niej podatkiem VAT) przyjmując, że w opisanej sytuacji nie ma zastosowania mechanizm odwrotnego obciążenia.

Tym samym stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 i 2 są prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia;

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.