0112-KDIL1-3.4012.322.2017.1.KM - Miejsce opodatkowania usługi konsultacji.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 sierpnia 2017 r. (data wpływu 9 sierpnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca opodatkowania świadczonej przez Wnioskodawcę usługi konsultacji - jest prawidłowe.

W dniu 9 sierpnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie miejsca opodatkowania świadczonej przez Wnioskodawcę usługi konsultacji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z o.o. będąca czynnym podatnikiem VAT w Polsce (oraz podmiotem zarejestrowanym dla celów VAT UE) chce sprzedawać swoją usługę na rynku amerykańskim klientom prywatnym. Sprzedawana usługa jest nowoczesną metodą diagnostyczną umożliwiającą ocenę stanu odżywienia organizmu ludzkiego opodatkowaną stawką 23%. Osoba fizyczna mieszkająca w USA, która zakupi ww. usługę, do Polski dostarczy próbkę swoich włosów, a następnie otrzyma mailowo lub listownie informację o stężeniu i proporcji pierwiastków w swoim organizmie. Dodatkowo będzie mogła zakupić konsultację telefoniczną lub mailową. W trakcie konsultacji ekspert w pełny i wszechstronny sposób odpowie na pytania dotyczące wyniku oraz wynik zostanie uzupełniony o niezbędne zalecenia mające na celu dobór najlepszej diety oraz suplementacji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy oferowana konsultacja jest usługą doradczą i w związku z art. 28I u.p.t.u. faktura może być wystawiana ze stawką NP, czyli nie podlega opodatkowaniu w Polsce?

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi opisane w pytaniu powinny być uznane za usługi doradcze w rozumieniu art. 28I u.p.t.u. W konsekwencji usługi, o których mowa nie są usługami podlegającymi opodatkowaniu VAT. Dlatego też Wnioskodawca powinien wystawić fakturę bez podatku. Zgodnie z art. 28I ustawy z dnia 11 marca 2004 r. podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.) - dalej u.p.t.u. - w przypadku świadczenia na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu poza terytorium Unii Europejskiej, m.in. usług doradczych miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu. Żaden przepis nie określa wprost, czym są "usługi doradcze" dla potrzeb wspomnianego art. 28I u.p.t.u. Odnosząc się do definicji słownikowej można stwierdzić, że przez konsultowanie się należy rozumieć: "naradzać się z kimś w jakiejś sprawie" a także "zasięgać rady w jakiejś sprawie u specjalisty". Natomiast doradzać oznacza: "udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie".

W ocenie Spółki jednak rozróżnienie tych pojęć ma jedynie wymiar podmiotowy (tj. konsultacja z punktu widzenia poszukującego porady, zaś doradzanie z punktu widzenia jej udzielającego). Natomiast w wymiarze przedmiotowym w obu definicjach chodzi o doradzanie, wskazanie prawidłowego toku postępowania w danej sprawie. Dlatego też zdaniem Spółki należy uznać, że konsultacje, o których mowa w opisie pytania są elementem usług doradztwa w rozumieniu art. 28I u.p.t.u. Mowa jest tam bowiem o udzieleniu informacji o najlepszej diecie i suplementacji (a więc czynność ta ma w sobie element doradczy).

Odnosząc się do rozumienia tego pojęcia na potrzeby innych przepisów można odwołać się do interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 kwietnia 2017 r. (1462-IPPP2.4512.140.2017.1.JO), który w odniesieniu do zastosowania zwolnienia podmiotowego z art. 113 ust. 13 u.p.t.u. uznał, że "doradztwo jest udzielaniem fachowych opinii, porad, np. ekonomicznych, finansowych, a przez doradcę rozumie się osobę, która udziela porad, doradza. Użyty w ustawie o podatku od towarów i usług termin »usługi w zakresie doradztwa« należy rozumieć w związku z tym szeroko".

Wprawdzie w tej konkretnej interpretacji organ interpretacyjny zgodził się ze stanowiskiem podatnika, który oddzielał usługi konsultacyjne od usług doradczych, to jednak usługi konsultacyjne opisane we wniosku o interpretację polegały wyłącznie na technicznym wykonywaniu określonych czynności (takich jak ocena dokumentacji medycznej czy weryfikacja poprawności orzeczeń medycznych). Tymczasem przedmiotem "konsultacji" wykonywanych przez Spółkę ma być także udzielania informacji o doborze prawidłowej diety i suplementacji, a więc jest tutaj dodatkowo element doradztwa.

W konsekwencji usługi, o których mowa nie są usługami podlegającymi opodatkowaniu VAT, gdyż na skutek ustalenia miejsca świadczenia poza Polską, nie mieszczą się w zakresie przedmiotowym art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. (który odnosi się do odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

Na mocy art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT w Polsce (oraz podmiotem zarejestrowanym dla celów VAT UE). Wnioskodawca chce sprzedawać swoją usługę na rynku amerykańskim klientom prywatnym. Sprzedawana usługa jest nowoczesną metodą diagnostyczną umożliwiającą ocenę stanu odżywienia organizmu ludzkiego opodatkowaną stawką podatku w wysokości 23%. Osoba fizyczna mieszkająca w USA, która zakupi ww. usługę, do Polski dostarczy próbkę swoich włosów, a następnie otrzyma mailowo lub listownie informację o stężeniu i proporcji pierwiastków w swoim organizmie. Dodatkowo będzie mogła zakupić konsultację telefoniczną lub mailową. W trakcie konsultacji ekspert w pełny i wszechstronny sposób odpowie na pytania dotyczące wyniku oraz wynik zostanie uzupełniony o niezbędne zalecenia mające na celu dobór najlepszej diety oraz suplementacji.

Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy oferowana przez niego usługa konsultacji jest usługą doradczą i w związku z tym faktura może być przez niego wystawiana z NP, czyli nie podlega opodatkowaniu w Polsce.

W przypadku świadczenia usług, istotnym dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług jest określenie miejsca świadczenia danej usługi. Od poprawności określenia miejsca świadczenia zależy, czy dana usługa podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie.

Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług regulują przepisy art. 28a do 28o ustawy.

Stosownie do art. 28a ustawy - na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - na mocy art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Artykuł 28a ustawy wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Wnioskodawca wskazał, że będzie świadczył usługę konsultacji na rzecz osób fizycznych mieszkających w USA. Zatem usługobiorcy Wnioskodawcy nie będą spełniać definicji podatników w rozumieniu art. 28a ustawy.

Ogólna zasada dotycząca miejsca świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami została określona w art. 28c ustawy - zgodnie z którym - miejscem świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 28d, art. 28e, art. 28f ust. 1, 2 i 3, art. 28g ust. 2 i art. 28h-28n.

Należy zauważyć, że ogólna zasada dotycząca miejsca świadczenia usług na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, określona w art. 28c ustawy będzie mieć zastosowanie, gdy przepisy szczególne, o których mowa w ust. 2 i 3 tego artykułu oraz art. 28d, art. 28e, art. 28f ust. 1, 2 i 3, art. 28g ust. 2 i art. 28h-28n ustawy nie będą przewidywać innych zasad ustalenia ich miejsca świadczenia.

Natomiast w myśl art. 28I pkt 3 ustawy - w przypadku świadczenia na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu poza terytorium Unii Europejskiej, usług doradczych, inżynierskich, prawniczych, księgowych oraz usług podobnych do tych usług - miejscem świadczenia usług jest miejsce, gdzie podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Podobne uregulowanie wynika z prawa wspólnotowego. Przepis art. 59 dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), reguluje miejsce świadczenia usług na rzecz osób niebędących podatnikami spoza Wspólnoty. Stosownie do pkt c tegoż artykułu miejscem świadczenia usługi konsultantów, inżynierów, firm konsultingowych, prawników, księgowych oraz inne podobne usługi, jak również przetwarzanie danych i dostarczanie informacji na rzecz osoby niebędącej podatnikiem mającej siedzibę lub stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu poza terytorium Wspólnoty jest miejsce, w którym osoba ta ma siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że ww. usługi nie odnoszą się do specjalizacji (zawodu) podmiotu świadczącego usługę (prawnik, konsultant, księgowy, inżynier), lecz do natury świadczenia. Wymienione w tym przepisie specjalizacje służą jedynie zdefiniowaniu kategorii usług najczęściej wykonywanych w ramach tych specjalizacji. Natomiast "usługi podobne" oznaczają usługi podobne do usług wykonywanych przez konsultantów, inżynierów, biura konsultingowe, prawników, księgowych w takim zakresie, w jakim służą temu samemu celowi co powyższe.

Podkreślić należy, że ani ustawa ani przepisy wykonawcze do niej nie definiują pojęcia doradztwa. Zatem - wobec braku w ustawie definicji doradztwa - należy posłużyć się znaczeniem językowym.

Termin "doradztwo" obejmować może szereg usług doradczych, np. podatkowe, gospodarcze, czy finansowe. Odwołując się do wykładni językowej, zgodnie z definicją zawartą w internetowym Słowniku Języka Polskiego PWN, pod pojęciem "doradcy" należy rozumieć tego, "kto udziela porad". Natomiast "doradzać", w myśl powołanego wyżej Słownika Języka Polskiego PWN, oznacza "udzielić porady, wskazać sposób postępowania w jakiejś sprawie". Na podobny kierunek wskazuje również potoczne rozumienie tego terminu, zgodnie z którym "doradztwo" to udzielanie porad, opinii i wyjaśnień. Tak więc doradztwo jest udzielaniem fachowych opinii, porad, np. ekonomicznych, czy finansowych.

Jak wskazał Wnioskodawca, w przedmiotowej sprawie usługa konsultacji będzie polegała na udzielaniu informacji o najlepszej diecie i suplementacji właściwej dla klienta. Celem konsultacji będzie dobór prawidłowej diety i suplementacji, a tym samym doradzenie klientowi jaką dietę i suplementy powinien zastosować. Zatem należy stwierdzić, że przedmiotowa usługa konsultacji będzie sprowadzała się do udzielenia porady i wskazania właściwego sposobu postępowania w zakresie zastosowania prawidłowej diety i suplementacji, co oznacza, że będzie stanowić usługę doradczą.

Mając powyższe na względzie należy wskazać, że zgodnie z art. 28I pkt 3 ustawy - miejsce świadczenia usługi konsultacji oferowanej osobom fizycznym mieszkającym w USA, tj. podmiotom niebędących podatnikami w rozumieniu art. 28a ustawy, będzie miejsce gdzie podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, a mianowicie terytorium USA.

Odnośnie natomiast zasad wystawienia faktur, są one uregulowane w art. 106a-106q ustawy.

I tak, zgodnie z art. 106a ustawy - przepisy niniejszego rozdziału stosuje się do:

Stosownie do art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy - podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Na podstawie art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy - na żądanie nabywcy towaru lub usługi podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą czynności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4, oraz otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem tych czynności, z wyjątkiem przypadku, gdy zapłata dotyczy wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów - jeżeli obowiązek wystawienia faktury nie wynika z ust. 1 - jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

W myśl art. 106e ust. 1 pkt 1-15 ustawy - faktura powinna zawierać:

Na mocy art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy - faktura może nie zawierać w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. b - danych określonych w ust. 1 pkt 5 i 12-14.

Zatem w świetle przytoczonego wyżej art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy, jeśli miejscem świadczenia dostawy towarów lub świadczenia usług jest terytorium państwa trzeciego, faktura może nie zawierać:

* numeru, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany dla podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. b;

* stawki podatku;

* sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;

* kwoty podatku, od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

W przedmiotowej sprawie świadczona przez Wnioskodawcę usługa konsultacji na rzecz osób fizycznych mieszkających w USA - na podstawie art. 28I pkt 3 ustawy - nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na terytorium kraju. Jednocześnie w myśl art. 106b ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 106b ust. 3 pkt 1 ustawy, Wnioskodawca będzie miał obowiązek wystawienia faktury dokumentującej świadczenie przedmiotowej usługi na żądanie nabywcy. Faktura dokumentująca świadczenie ww. usługi, w przypadku jej wystawienia, może nie zawierać - zgodnie z art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy danych wskazanych w art. 106e ust. 1 pkt 5 i 12-14 ustawy. Przy czym zauważyć należy, że Wnioskodawca jako dodatkowy zapis może na fakturze umieścić określenie "NP", bowiem przepisy nie sprzeciwiają się umieszczaniu na fakturze dodatkowych adnotacji.

Reasumując, oferowana przez Wnioskodawcę konsultacja będzie usługą doradczą i w związku z art. 28I pkt 3 ustawy nie będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce. Faktura natomiast winna być wystawiana bez wskazania stawki podatku, z adnotacją "NP".

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.