0112-KDIL1-3.4012.125.2017.2.JNA - Brak prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją projektu pn. "Utworzenie Centrum Usług Społecznych".

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 18 kwietnia 2017 r. (data wpływu 27 kwietnia 2017 r.) uzupełnionym pismem z dnia 1 czerwca 2017 r. (data wpływu 6 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją projektu pn. "Utworzenie Centrum Usług Społecznych" - jest prawidłowe.

W dniu 27 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją projektu pn. "Utworzenie Centrum Usług Społecznych". Wniosek uzupełniono pismem z dnia 1 czerwca 2017 r. (data wpływu 6 czerwca 2017 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Gmina jest miastem na prawach powiatu. Wraz ze swoimi jednostkami budżetowymi oraz zakładem budżetowym jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Posiada odrębny od Urzędu Miasta NIP. Do zadań własnych wynikających z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446, z późn. zm.) należą sprawy dotyczące pomocy społecznej, wpierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenie warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej, współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych, a także utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych.

W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2014-2020 w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego Priorytet X Rewitalizacja oraz infrastruktura społeczna i zdrowotna dla działania 10.2. Rozwój mieszkalnictwa socjalnego, wspomaganego i chronionego oraz infrastruktury usług społecznych Gmina otrzymała dofinansowanie projektu pn. "Utworzenie Centrum Usług Społecznych".

W obiekcie nie będzie prowadzona sprzedaż opodatkowana. Działania podejmowane w oddanej do użytku infrastrukturze będą udostępniane nieodpłatnie, a koszty będą ponoszone przez Gminę. Beneficjentem projektu jest Gmina. Projekt polega na remoncie (adaptacji) dwóch budynków). Głównym celem projektu jest lepszy dostęp do usług społecznych dla osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem.

W ramach CUS prowadzone będą usługi aktywizacji zawodowej i społecznej, treningi kompetencji i umiejętności społecznych, poradnictwo specjalistyczne, w tym psycholog i prawnik, grupy wsparcia, wsparcie asystenta rodziny oraz asystenta osób niepełnosprawnych, doradztwo trenera pracy. Zostaną zorganizowane dwie świetlice środowiskowe, w tym świetlica dla dzieci do 14 lat oraz młodzieży. Będą to placówki wsparcia dziennego wspierające funkcje opiekuńczo-wychowawcze rodziny, świadcząc dzienną opiekę nad dziećmi. Pobyt w placówkach będzie dobrowolny i nieodpłatny. W ramach świetlic organizowany będzie czas wolny dzieci i młodzieży po zajęciach szkolnych oraz w dni wolne od nauki szkolnej.

W ramach CUS powstanie Punkt Interwencji Kryzysowej prowadzony przez MOPR. W Punkcie Interwencji Kryzysowej udzielana będzie pomoc indywidualna osobom będącym w kryzysie, doświadczającym przemocy domowej, uzależnionym i współuzależnionym, przeżywającym problemy opiekuńczo-wychowawcze z dziećmi, potrzebującym wsparcia psychologicznego, potrzebującym pomocy w redagowaniu pism procesowych dotyczących spraw rodzinnych (np. pozwy o alimenty, separację, rozwód, eksmisję itp.).

Ponadto zorganizowany będzie Klub Seniora, w którym zajęcia adresowane będą do osób starszych. Uczestnicy Klubu będą mogli spędzać razem czas, rozwijając swoje zainteresowania oraz uczestnicząc w prelekcjach i dyskusjach. Przyczyni się to do tworzenia nowych więzi społecznych, poprzez integrację oraz organizowanie wzajemnej pomocy sąsiedzkiej, ale również do odtworzenia tradycji społecznego współdziałania, zapobieganie rosnącej przepaści między seniorami i aktywnym młodym pokoleniem lepiej dostosowanym do nowych warunków gospodarczych i społecznych. Uczestnicy Klubu dzięki zajęciom będę utrzymywać dobrą kondycję psychofizyczną. Kolejną nową instytucją w CUS będzie Centrum Asystenckie, jako podmiot świadczący kompleksowe usługi aktywizacji osób niepełnosprawnych dla możliwie szerokiej grupy odbiorców. Na poziomie podstawowym oferta CUS skierowana będzie do osób niepełnosprawnych oraz członków ich najbliższego otoczenia. Filozofia działania takiego centrum polega na maksymalnie zindywidualizowanym podejściu do klienta, który wspólnie z kompetentnym doradcą wybiera najbardziej optymalną ofertę wsparcia dla siebie, zgodnie z aktualnymi potrzebami. Katalog wsparcia będzie zawierał szerokie spektrum usług, uzupełniających się z perspektywy grup odbiorców oraz zakresu usług. W Centrum stworzona zostanie wysoko specjalistyczna oferta wsparcia na bazie usług asystenckich, w której mieszczą się stacjonarne formy pomocy dla osób niepełnosprawnych. Ponadto w CUS zostanie przygotowana sala dla mieszkańców, która będzie przeznaczona na ich potrzeby i spotkania społeczności lokalnej. CUW ma być również "centrum operacyjnym" organizacji pozarządowych wspierających osoby zagrożone wykluczeniem.

Ważnym aspektem działania CUS będzie upowszechnienie wśród mieszkańców wiedzy na temat III sektora i to zarówno dotyczącej możliwości angażowania w jego działania, jak i korzystania z oferty organizacji. W założeniu, Centrum Usług Społecznych powinno być miejscem spotkań i wymiany informacji mieszkańców w przedmiotowej sprawie. W pomieszczeniach centrum zakłada się świadczenie usług informacyjnych. Udzielać ich będą zarówno członkowie stowarzyszeń jak i w pomieszczeniach stowarzyszenia będą mogły wykonywać konieczne czynności organizacyjno-administracyjne, do czego służyć ma sprzęt elektroniczny jak i urządzenia biurowe. Składana będzie korespondencja dla stowarzyszeń, będzie to także punkt zborny dla członków stowarzyszeń. Największą salę planuje się przeznaczyć na spotkania stowarzyszeń z mieszkańcami. Służyć mogą celom edukacyjnym, warsztatowym, szkoleniowym czy po prostu integracyjnym.

Utworzenie centrum pozwoli organizacjom pozarządowym na organizację szkoleń i doradztwo dla osób zagrożonych wykluczeniem. W centrum zdobyć będzie można informacje na temat źródeł finansowania i zasad udzielania dotacji a także promować programy, na które można uzyskać środki ze źródeł zewnętrznych. Poprzez centrum wspierane będą grupy nieformalne działające społecznie, które mogą przekształcić się w stowarzyszenia. CUS wspierać będzie również idee wolontariatu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Gmina ma prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją projektu?

Zdaniem Wnioskodawcy, nie ma on prawa do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur zakupowych w ramach realizowanego projektu, gdyż jest to zadanie własne gminy, realizowane na podstawie ustawy o samorządzie gminnym. Beneficjent nie ma możliwości odzyskania podatku VAT, zarówno na etapie inwestycyjnym, jak i etapie użytkowania infrastruktury. W obiekcie nie będzie prowadzona działalność gospodarcza i sprzedaż opodatkowana. Działania podejmowane w oddanej do użytku infrastrukturze będą udostępniane nieodpłatnie, a koszty będą ponoszone przez Gminę. Nie ma więc możliwości odliczenia podatku VAT, gdyż zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.) - zwanej dalej ustawą - w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Na mocy art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a ustawy - kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Zatem prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Aby podmiot mógł skorzystać z prawa do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go - dla tej czynności - za podatnika podatku od towarów i usług, działającego w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez "podatników" w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych (art. 15 ust. 2 ustawy).

W myśl art. 15 ust. 6 ustawy - nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z przedstawionego wyżej przepisu wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itp., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych).

Na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2016 r. poz. 446, z późn. zm.) - gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Jak stanowi art. 6 ust. 1 powołanej ustawy - do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6, 15, 17 i 19 ww. ustawy - zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych; wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenie warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej; współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 239), a także utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych.

Z opisu sprawy wynika, że Gmina otrzymała dofinansowanie projektu. Projekt polega na remoncie (adaptacji) dwóch budynków i utworzeniu w nich Centrum Usług Społecznych. Głównym celem projektu jest lepszy dostęp do usług społecznych dla osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem. W ramach CUS prowadzone będą m.in. usługi aktywizacji zawodowej i społecznej, treningi kompetencji i umiejętności społecznych, poradnictwo specjalistyczne, w tym psycholog i prawnik, grupy wsparcia, wsparcie asystenta rodziny oraz asystenta osób niepełnosprawnych, doradztwo trenera pracy. Zostaną zorganizowane dwie świetlice środowiskowe, w tym świetlica dla dzieci do 14 lat oraz młodzieży. Będą to placówki wsparcia dziennego wspierające funkcje opiekuńczo-wychowawcze rodziny, świadcząc dzienną opiekę nad dziećmi. Pobyt w placówkach będzie dobrowolny i nieodpłatny. W ramach świetlic organizowany będzie czas wolny dzieci i młodzieży po zajęciach szkolnych oraz w dni wolne od nauki szkolnej.

W ramach CUS powstanie Punkt Interwencji Kryzysowej prowadzony przez MOPR, w którym udzielana będzie pomoc indywidualna osobom będącym w kryzysie, doświadczającym przemocy domowej, uzależnionym i współuzależnionym, przeżywającym problemy opiekuńczo–wychowawcze z dziećmi, potrzebującym wsparcia psychologicznego, potrzebującym pomocy w redagowaniu pism procesowych dotyczących spraw rodzinnych (np. pozwy o alimenty, separację, rozwód, eksmisję itp.).

Ponadto zorganizowany będzie Klub Seniora, w którym zajęcia adresowane będą do osób starszych. Uczestnicy Klubu będą mogli spędzać razem czas, rozwijając swoje zainteresowania oraz uczestnicząc w prelekcjach i dyskusjach. Przyczyni się to do tworzenia nowych więzi społecznych, poprzez integrację oraz organizowanie wzajemnej pomocy sąsiedzkiej, ale również do odtworzenia tradycji społecznego współdziałania, zapobieganie rosnącej przepaści między seniorami i aktywnym młodym pokoleniem lepiej dostosowanym do nowych warunków gospodarczych i społecznych. Kolejną nową instytucją w CUS będzie Centrum Asystenckie, jako podmiot świadczący kompleksowe usługi aktywizacji osób niepełnosprawnych dla możliwie szerokiej grupy odbiorców. Na poziomie podstawowym oferta CUS skierowana będzie do osób niepełnosprawnych oraz członków ich najbliższego otoczenia. Filozofia działania takiego centrum polega na maksymalnie zindywidualizowanym podejściu do klienta, który wspólnie z kompetentnym doradcą wybiera najbardziej optymalną ofertę wsparcia dla siebie, zgodnie z aktualnymi potrzebami. Katalog wsparcia będzie zawierał szerokie spektrum usług, uzupełniających się z perspektywy grup odbiorców oraz zakresu usług. W Centrum stworzona zostanie wysoko specjalistyczna oferta wsparcia na bazie usług asystenckich, w której mieszczą się stacjonarne formy pomocy dla osób niepełnosprawnych. Ponadto w CUS zostanie przygotowana sala dla mieszkańców, która będzie przeznaczona na ich potrzeby i spotkania społeczności lokalnej. CUW ma być również "centrum operacyjnym" organizacji pozarządowych wspierających osoby zagrożone wykluczeniem.

W pomieszczeniach centrum zakłada się świadczenie usług informacyjnych. Udzielać ich będą zarówno członkowie stowarzyszeń jak i w pomieszczeniach stowarzyszenia będą mogły wykonywać konieczne czynności organizacyjno-administracyjne, do czego służyć ma sprzęt elektroniczny jak i urządzenia biurowe. Składana będzie korespondencja dla stowarzyszeń, będzie to także punkt zborny dla członków stowarzyszeń. Największą salę planuje się przeznaczyć na spotkania stowarzyszeń z mieszkańcami. Służyć mogą celom edukacyjnym, warsztatowym, szkoleniowym czy po prostu integracyjnym.

Utworzenie centrum pozwoli organizacjom pozarządowym na organizację szkoleń i doradztwo dla osób zagrożonych wykluczeniem. W centrum zdobyć będzie można informacje na temat źródeł finansowania i zasad udzielania dotacji a także promować programy, na które można uzyskać środki ze źródeł zewnętrznych. Poprzez centrum wspierane będą grupy nieformalne działające społecznie, które mogą przekształcić się w stowarzyszenia CUS wspierać będzie również idee wolontariatu.

W obiekcie nie będzie prowadzona działalność gospodarcza i sprzedaż opodatkowana. Działania podejmowane w oddanej do użytku infrastrukturze będą udostępniane nieodpłatnie, a koszty będą ponoszone przez Gminę.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ust. 1 ustawy uwarunkowane jest tym, aby nabywane towary i usługi były wykorzystywane przez podatnika podatku VAT w ramach działalności gospodarczej do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Działania w zakresie pomocy społecznej, wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenie warunków do działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania aktywności obywatelskiej, współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych, a także utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administracyjnych odbywają się w ramach władztwa publicznego i gmina wykonując te zadania działa jako organ administracji publicznej i może korzystać ze środków prawnych o charakterze władczym. W takim ujęciu gmina bez wątpienia nie może być uznana za podatnika, gdyż realizuje ona w tym zakresie zadania własne służące zaspokajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej.

Podstawowym warunkiem, którego spełnienie należy analizować w aspekcie prawa do odliczenia podatku VAT jest związek dokonywanych nabyć towarów i usług ze sprzedażą uprawniającą do dokonywania takiego odliczenia, czyli sprzedażą generującą podatek należny. W omawianej sprawie związek taki nie wystąpi. Z opisu sprawy wynika bowiem, że Gmina będzie realizowała opisany projekt w ramach zadań własnych nałożonych na nią ustawą o samorządzie gminnym, zatem w tym zakresie będzie działała w ramach reżimu publicznoprawnego. Tym samym w analizowanym przypadku Gmina nie poniesie wydatków w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a tym samym nabywając towary i usługi nie będzie działała w charakterze podatnika podatku VAT. Zatem, w omawianej sprawie warunki uprawniające do odliczenia nie będą spełnione.

W konsekwencji mając na uwadze opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, że Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego w związku z realizacją projektu. Powyższe wynika z tego, że w analizowanym przypadku nie będą spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki warunkujące prawo do odliczenia podatku naliczonego, tj. Gmina nie będzie działała jako podatnik VAT, a wydatki związane z realizacją zadania nie będą służyły do wykonywania czynności opodatkowanych tym podatkiem.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.