0112-KDIL1-2.4012.445.2022.2.BG - Rozliczanie VAT przez gminę w związku z inwestycją fotowoltaiczną

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

20 września 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 24 sierpnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy:

* uznania wpłat Mieszkańców za podstawę opodatkowania podatkiem VAT za stanowiące podstawę opodatkowania, rozpoznania obowiązku podatkowego w odpowiedniej stawce określonej w zależności od bryły budynku mieszkalnego VAT, obliczonej wg metody "w stu" (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 1);

* opodatkowania podatkiem VAT według określonej stawki podatku VAT otrzymanego dofinansowania (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 2);

* odrębnego opodatkowania podatkiem VAT czynności przekazania instalacji fotowoltaicznych w nieodpłatne użyczenie Mieszkańcom w okresie pięciu lat od montażu (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 3);

* odrębnego opodatkowania podatkiem VAT czynności przekazania prawa własności instalacji OZE Mieszkańcom bez dodatkowego wynagrodzenia po upływie okresu trwałości projektu bez wynagrodzenia (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 4);

* prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku VAT podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki ponoszone na realizację projektu (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 5).

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 12 grudnia 2022 r. (wpływ 15 grudnia 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Gmina A. (dalej: Wnioskodawca, Miasto i Gmina) jako Lider projektu realizuje wraz z Partnerami projekt pt. " (...)". Projekt jest dofinansowany w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (...) na lata 2014-2020 - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. Inwestycja obejmuje wykonanie robót budowlanych w zakresie (...) szt. nowych instalacji OZE w budynkach mieszkalnych na terenie gmin: A., B. i C., na potrzeby wytwarzania energii elektrycznej do celów socjalno-bytowych.

Beneficjentami/Partnerami projektu są jednostki samorządu terytorialnego - Gminy A. (Lider), B. oraz C., które funkcjonują na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oraz Statutów. Wszyscy Partnerzy posiadają osobowość prawną, są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług oraz jako jednostki samorządu terytorialnego realizują zadania własne wynikające z ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2022 r. poz. 559), służące - zgodnie z art. 7 tej ustawy - zaspokojeniu zbiorowych potrzeb wspólnoty.

Stosownie do dyspozycji art. 2 ust. 1 tejże ustawy, gminy wykonują zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Do zakresu działania gmin - w oparciu o art. 6 ust. 1 cytowanej ustawy - należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Oprócz wykonywania zadań własnych Wnioskodawcy podejmują czynności wypełniające definicję działalności gospodarczej zawartą w art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.), dalej: ustawa o VAT.

Realizacja projektu przez Partnerów wynika z sytuacji związanej ze złym stanem powietrza w obszarze gmin objętych projektem, na który wpływ ma przede wszystkim emisja ze źródeł powierzchniowych tzw. niska emisja, związana ze spalaniem paliw do celów grzewczych (kotłownie lokalne i paleniska indywidualne), gdzie w większości wykorzystany jako źródło energii jest węgiel kamienny lub miał spalany w kotłach o niskiej sprawności spalania wpływając na znaczne pogarszanie się jakości powietrza, szczególnie w sezonie grzewczym. Dodatkowe znaczenie ma fakt, iż kupowane przez mieszkańców paliwa są często złej jakości oraz, że w konwencjonalnych piecach możliwe jest spalanie śmieci, czy odpadów z tworzyw sztucznych, co powoduje katastrofalne zanieczyszczenie powietrza. W celu sfinansowania tych działań władze gmin partnerskich podjęły porozumienie o przystąpieniu do realizacji projektu będącego przedmiotem wniosku w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa (...).

Przedmiotowy projekt obejmuje roboty budowlane w zakresie wykonania (...) szt. nowych instalacji OZE w budynkach mieszkalnych na terenie gmin: A., B. i C., na potrzeby wytwarzania energii elektrycznej do celów socjalno-bytowych (instalacje fotowoltaiczne) oraz energii cieplnej (kolektory słoneczne, pompy ciepła c.w.u. i piece na biomasę).

Celem głównym projektu jest: wzrost produkcji energii cieplnej i elektrycznej ze źródeł odnawialnych w Gminach - w wyniku wykorzystania OZE na potrzeby budynków mieszkalnych jednorodzinnych, a w konsekwencji zmniejszenie emisji zanieczyszczenia do atmosfery (w tym: CO2 i pyłu PM 10). Oddziaływanie projektu: wzrost produkcji energii cieplnej na potrzeby c.w.u. i elektrycznej z OZE, relatywne zmniejszenie kosztów związanych z eksploatacją budynków (zmniejszenie kosztów zużycia energii cieplnej i elektrycznej, dzięki zwiększeniu udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych), oszczędność zasobów kopalin, w tym węgla kamiennego zasilającego elektrownię dostarczającą energię elektryczną odbiorcom na terenie gminy oraz wykorzystywanego na cele grzewcze, poprawa świadomości ekologicznej społeczeństwa, ograniczenie zmian klimatycznych, w tym globalnego ocieplenia.

W celu realizacji przedmiotowego projektu Partnerzy podpisali umowę o współpracy, która reguluje wszelkie uprawnienia, obowiązki i odpowiedzialność partnerów oraz określa gminę A. jako Lidera Projektu. Złożony przez Lidera i Partnerów wniosek o dofinansowanie został zaakceptowany przez Instytucję Zarządzająca RPO (...) na lata 2014-2020, a otrzymana dotacja zostanie w całości przeznaczona na sfinansowanie instalacji OZE, których Partnerzy pozostaną właścicielami, ale z których - na podstawie stosownej umowy - faktycznie korzystać będą mieszkańcy.

Zadania merytoryczne Partnerów projektu obejmują zakup oraz montaż instalacji OZE w poszczególnych gminach. Prace instalatorskie zostaną wykonane przez Wykonawców wyłonionych w drodze zamówienia publicznego przeprowadzonego przez Lidera Projektu. Przy czym każdy Partner samodzielnie będzie zawierał umowę z wykonawcami w zakresie tej części zadania, która dotyczy terenu jego gminy, co oznacza, że stroną umowy z wykonawcami będzie dana gmina, a faktury dokumentujące wydatki ponoszone przez gminę na instalacje montowane na jej terenie będą wystawiane tylko na tą gminę. Na chwilę obecną (do czasu rozstrzygnięcia przetargu) nie jest wiadome jaki status dla celu VAT będą mieć wykonawcy.

Potrzeby odbiorców zdefiniowane zostały poprzez przeprowadzone inspekcje przez wykwalifikowanych inspektorów, którzy dobrali instalacje do potrzeb przyszłych użytkowników. Instalacje zostaną zamontowane w miejscu uzgodnionym z użytkownikiem obiektu i zgodnym z obowiązującymi przepisami i normami umożliwiającymi bezproblemową obsługę i serwis. Planowane roboty nie spowodują zmiany funkcji użytkowej obiektów, ani też funkcji użytkowych poszczególnych pomieszczeń. Żaden budynek po wykonaniu przedmiotowych robót nie zmieni swojej kubatury, ani powierzchni zabudowy, jak również nie zostanie zmienione zagospodarowanie terenu wokół niego.

Oferty dostarczone przez Wykonawców będą obejmować całość zadania dla danej gminy, tj. wykonanie projektu, montaż, roboty budowlane oraz wszystkie dostawy i usługi konieczne do przeprowadzenia przedsięwzięcia, aż do momentu przekazania do użytkowania, jak również te prace dodatkowe i elementy instalacji, które nie zostały wyszczególnione, lecz będą niezbędne dla poprawnego funkcjonowania i stabilnego działania oraz wymaganych prac konserwacyjnych, jak również dla uzyskania gwarancji sprawnego i bezawaryjnego działania. Instalacje OZE będą, co do zasady, instalowane na dachach budynków mieszkalnych, będą stanowiły zatem instalacje wykonywane w obrysie budynku mieszkalnego. W miejscach, gdzie montaż wskazanych instalacji na dachach budynków mieszkalnych okażą się niemożliwe, będą mogły zdarzyć się przypadki, w których wskazane instalacje zostaną zamontowane na gruncie, bądź też na budynkach gospodarczych znajdujących się na nieruchomościach należących do mieszkańców. Z kolei kotły na biomasę zostaną zamontowane wyłącznie wewnątrz budynków mieszkalnych, natomiast pompy ciepła zostaną zainstalowane wewnątrz budynków mieszkalnych lub na ścianach tych budynków (tj. w ich obrysie).

Zgodnie z założonym modelem finansowym, projekt będzie finansowany z trzech źródeł: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (dalej: EFRR) w ramach RPO (...) na lata 2014-2020, wkładu własnego Partnerów oraz wkładu własnego mieszkańców. Dotacja ze środków EFRR odpowiadać będzie 85% wartości kosztów kwalifikowanych, wkład własny lidera i partnerów odpowiadać będzie 15% wydatków kwalifikowanych związanych z promocją i zarządzaniem projektem oraz kwocie VAT od tych pozycji, natomiast wkład własny mieszkańców odpowiadać będzie 15% wydatków kwalifikowanych od instalacji OZE oraz kwocie VAT od tych instalacji. Warunki dofinansowania określa podpisana przez Lidera projektu umowa o dofinansowanie, natomiast ustalenia w zakresie wzajemnych zobowiązań oraz rozliczeń rzeczowo-finansowych pomiędzy każdą z gmin partnerskich, a jej mieszkańcem zawarte są w umowach organizacyjno-finansowych. Każdy z Partnerów zawiera ze swoimi mieszkańcami umowy w oparciu o jeden obowiązujący dla wszystkich uczestników Projektu wzór.

Umowa organizacyjno-finansowa właściwa dla przedmiotowego Projektu wprowadza następujące zasady:

* zamontowana w ramach Projektu instalacja odnawialnych źródeł energii będzie wykorzystywana przez mieszkańca wyłącznie na potrzeby własne gospodarstwa domowego, w budynku niedopuszczalne jest prowadzenie działalności gospodarczej,

* instalacja zostanie umieszczona na nieruchomości lub budynku, którego mieszkaniec jest właścicielem, współwłaścicielem lub posiada do nieruchomości/budynku inny tytuł prawny;

* właściciel upoważnia gminę do występowania w jego imieniu przed właściwymi organami administracyjnymi, przy ubieganiu się o uzyskanie przewidzianych przepisami prawa niezbędnych opinii, decyzji, zezwoleń i innych dokumentów niezbędnych dla prawidłowej realizacji projektu.

Umowa określa warunki organizacyjne:

* Miasto i Gmina zobowiązuje się do zabezpieczenia rzeczowej realizacji projektu, na którą składa się wyłonienie wykonawcy instalacji fotowoltaicznej oraz nadzoru inwestorskiego zgodnie z przepisami ustawy - Prawo zamówień publicznych, ustalenie harmonogramu montażu instalacji fotowoltaicznych, sprawowanie bieżącego nadzoru nad przebiegiem prac, przeprowadzenie odbiorów końcowych oraz rozliczenie finansowe przedmiotowego projektu oraz przeniesienie praw własności na Właściciela po zakończeniu okresu trwałości projektu,

* Właściciel wyraża zgodę, aby wykonawca instalacji fotowoltaicznej wyłoniony przez Miasto i Gminę zamontował instalację fotowoltaiczną i przeprowadził wszelkie niezbędne do jego funkcjonowania roboty w i na budynku,

* Wykonawca instalacji fotowoltaicznej dokona jej montażu i uruchomienia w budynku Właściciela na co składa się montaż urządzeń i włączenie do wewnętrznej instalacji elektrycznej.

Umowa określa warunki własnościowe i eksploatacyjne:

* po zakończeniu prac montażowych zamontowane w budynku Właściciela wyposażenie i urządzenia wchodzące w skład instalacji fotowoltaicznej pozostaną własnością Miasta i Gminy przez 5 lat od otrzymania ostatniej płatności przez Miasto i Gminę w ramach dofinansowania projektu,

* od dnia spisania końcowego odbioru robót Miasto i Gmina nieodpłatnie użycza Właścicielowi wyposażenia i urządzenia wchodzące w skład instalacji wskazanej w umowie do korzystania zgodnie z jego przeznaczeniem, tj. do produkcji energii elektrycznej wyłącznie na potrzeby gospodarstwa domowego do zakończenia okresu trwania umowy,

* po upływie okresu trwania umowy kompletna instalacja fotowoltaiczna zostanie przekazana nieodpłatnie Właścicielowi na własność. Sposób przeniesienia prawa własności zostanie uregulowany na podstawie odrębnej umowy.

Umowa zawiera także kwestie dotyczące zachowania trwałości projektu:

W okresie pięciu lat od dnia otrzymania płatności końcowej na rzecz Miasta i Gminy, tam gdzie ma to zastosowanie nie zajdzie żadna z poniższych okoliczności:

* zaprzestanie działalności produkcyjnej lub przeniesienie jej poza obszar objęty programem,

* zmiana własności elementu infrastruktury, która daje przedsiębiorstwu lub podmiotowi publicznemu nienależne korzyści,

* istotna zmiana wpływająca na charakter operacji, jej cele lub warunki wdrażania, która mogłaby doprowadzić do naruszenia jej pierwotnych celów.

Umowa określa warunki finansowe:

* Właściciel wyraża chęć uczestnictwa w projekcie i dobrowolnie zobowiązuje się do partycypacji w kosztach zainstalowania na nieruchomości instalacji fotowoltaicznej oraz kosztów wynagrodzenia inspektora nadzoru w wysokości minimum 15% wkładu własnego, podatek VAT od wartość całości instalacji pokrywa Właściciel;

* Właściciel zobowiązuje się do wpłaty na rachunek bankowy Miasta i Gminy kwoty stanowiącej wkład własny do projektu. Ostateczna kwota wkładu własnego zostanie wyliczona po rozstrzygnięciu postępowania przetargowego przez Miasto i Gminę A. Wówczas sporządzony zostanie aneks do umowy określający ostateczne kwoty wpłaty wkładu własnego;

* wpłata o której mowa musi być uiszczona w formie przelewu bankowego, a w opisie tytułu płatności musi zawierać się informacja o numerze zawartej z Miastem i Gminą umowy w ramach realizowanego projektu oraz imię i nazwisko osoby podpisującej umowę;

* w przypadku dokonania wpłaty przez Właściciela kwoty i niezrealizowania projektu cała kwota zostanie przez Miasto i Gminę zwrócona na konto Właściciela niezwłocznie po otrzymaniu informacji o odstąpieniu od realizacji projektu;

* nie dokonanie przez Właściciela wpłaty w terminie i wysokości określonej w umowie będzie równoznaczne z rezygnacją z udziału w projekcie i wypowiedzeniem niniejszej umowy;

* wpłacona przez Właściciela kwota, o której mowa w umowie, będzie stanowiła wkład własny, który zostanie zaliczony na poczet ceny przeniesienia własności instalacji, o którym mowa w umowie.

Umowy zawierane są na czas określony od dnia podpisania umowy do dnia przeniesienia prawa własności instalacji fotowoltaicznej na Właściciela na podstawie zapisów umowy, co nastąpi po 5 latach od przekazania Miastu i Gminie ostatniej płatności w ramach dofinansowania projektu.

W świetle przedstawionych powyżej okoliczności przyszłego stanu faktycznego Miasto i Gmina powzięła wątpliwości co do skutków podatkowych realizacji tego projektu co podyktowało konieczność wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej.

Doprecyzowanie opisu sprawy:

1. Wnioskodawca świadczy na rzecz mieszkańców dostawę i montaż instalacji OZE zgodnie z umową: Miasto i Gmina zobowiązuje się do zabezpieczenia rzeczowej realizacji projektu, na którą składa się wyłonienie wykonawcy instalacji fotowoltaicznej oraz nadzoru inwestorskiego zgodnie z przepisami ustawy - Prawo zamówień publicznych, ustalenie harmonogramu montażu instalacji fotowoltaicznych, sprawowanie bieżącego nadzoru nad przebiegiem prac, przeprowadzenie odbiorów końcowych oraz rozliczenie finansowe przedmiotowego projektu oraz przeniesienie praw własności na Właściciela po zakończeniu okresu trwałości projektu.

2. Wnioskodawca nie może przeznaczyć dofinansowania na inny cel niż realizowany Projekt.

3. Wnioskodawca nie zrealizowałby projektu, jeśli nie otrzymałby dofinansowania.

4. W przypadku niezrealizowania Projektu Wnioskodawca będzie zobowiązany do zwrotu dofinansowania.

5. W trakcie realizacji zadania Wnioskodawca jest zobowiązany do rozliczania się z otrzymanych środków finansowych z instytucją nadzorującą Urzędem Marszałkowskim Województwa (...) w przypadku kontroli wydatkowanych środków.

6. W przypadku odstąpienia mieszkańca od umowy, w jego miejsce wchodzi następna chętna osoba z listy rezerwowej, której nieruchomość ma takie same parametry instalacji fotowoltaicznej.

7. Na zadane pytanie, czy gdyby zadanie nie było dofinansowane, to wkład własny mieszkańca byłby większy? Wnioskodawca udzielił odpowiedzi: Tak, wkład mieszkańca byłby większy.

8. Towary i usługi nabywane w związku z realizacją Projektu będą wykorzystywane przez Wnioskodawcę wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych.

Pytania

1. Czy Miasto i Gmina A. będzie zobligowana do odrębnego opodatkowania podatkiem VAT przekazania instalacji fotowoltaicznych w nieodpłatne użyczenie Mieszkańcom w okresie pięciu lat od montażu (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 3)?

2. Czy przekazanie przez Miasto i Gminę mieszkańcowi po upływie okresu trwałości Projektu prawa własności instalacji OZE bez dodatkowego wynagrodzenia będzie podlegało opodatkowaniu VAT (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 4)?

3. Czy Miastu i Gminie będzie przysługiwało pełne prawo do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur otrzymywanych od wykonawców robót montażowo-budowlanych dokumentujących wydatki ponoszone na realizację Projektu - tj. wykonanie instalacji OZE w nieruchomościach należących do mieszkańców tych gmin (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 5)?

Państwa stanowisko w sprawie

Ad 1

Zdaniem Wnioskodawcy, Miasto i Gmina nie będzie zobligowana do odrębnego opodatkowania podatkiem VAT przekazania instalacji fotowoltaicznych Mieszkańcom, biorącym udział w projekcie w okresie 5 lat od montażu. Świadczenie polegające na użyczeniu przez Gminę przedmiotowej infrastruktury nie będzie realizowane w celu osiągnięcia zysku, jak bowiem wskazano nastąpi nieodpłatnie. Będzie poza zakresem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, a Miasto i Gmina realizując tę czynność nie wystąpi w charakterze podatnika podatku VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy.

Ad 2

Przekazanie przez Miasto i Gminę mieszkańcowi po upływie okresu trwałości Projektu prawa własności instalacji OZE bez dodatkowego wynagrodzenia nie będzie podlegało opodatkowaniu VAT.

Ad 3

Zdaniem Wnioskodawcy Miastu i Gminie A., zarejestrowanym jako czynny podatnik VAT, będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwot podatku należnego o kwoty podatku.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku w zakresie odrębnego opodatkowania podatkiem VAT czynności przekazania instalacji fotowoltaicznych w nieodpłatne użyczenie Mieszkańcom w okresie pięciu lat od montażu (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 3); odrębnego opodatkowania podatkiem VAT czynności przekazania prawa własności instalacji OZE Mieszkańcom bez dodatkowego wynagrodzenia po upływie okresu trwałości projektu bez wynagrodzenia (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 4) oraz prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku VAT podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki ponoszone na realizację projektu (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 5) - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 931 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą:

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zwanym dalej "podatkiem" podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z kolei, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy:

Przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 w tym również:

Jak stanowi art. 8 ust. 2a ustawy:

W przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie).

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy.

Zauważyć również należy, że usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym.

Zatem czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy:

Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy:

Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Jak stanowi natomiast art. 15 ust. 6 ustawy:

Nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług, jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych.

Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 559 z późn. zm.):

Gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy o samorządzie gminnym:

Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

W myśl art. 7 ustawy o samorządzie gminnym:

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy (...)

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jako Lider projektu realizuje wraz z Partnerami projekt pn. " (...)". Projekt obejmuje roboty budowlane w zakresie wykonania nowych instalacji OZE w budynkach mieszkalnych na terenie Gminy. W celu realizacji projektu Miasto i Gmina wraz z Partnerami złożyli wniosek o dofinansowanie. Otrzymana dotacja zostanie w całości przeznaczona na sfinansowanie instalacji OZE, z których docelowo korzystać będą Mieszkańcy. Prace instalatorskie zostaną wykonane przez wykonawców wyłonionych w drodze zamówienia publicznego przez Gminę. Faktury dokumentujące ponoszone wydatki będą wystawiane na Gminę. Realizowany projekt będzie finansowany z trzech źródeł, tj. przyznanego dofinansowania, środków własnych Gminy oraz wkładu własnego Mieszkańców. Gmina zawiera ze swoimi Mieszkańcami umowy, które określają wzajemne zobowiązania uczestników projektu. W ramach umów zobowiązuje się do zabezpieczenia rzeczowej realizacji projektu, na którą składa się wyłonienie wykonawcy instalacji fotowoltaicznej oraz nadzoru inwestorskiego zgodnie z przepisami ustawy - Prawo zamówień publicznych, ustalenie harmonogramu montażu instalacji fotowoltaicznych, sprawowanie bieżącego nadzoru nad przebiegiem prac, przeprowadzenie odbiorów końcowych oraz rozliczenie finansowe przedmiotowego projektu oraz przeniesienie praw własności na Właściciela po zakończeniu okresu trwałości projektu.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą m.in. kwestii uznania, czy Gmina będzie zobligowana do odrębnego opodatkowania podatkiem VAT przekazania instalacji fotowoltaicznych w nieodpłatne użyczenie Mieszkańcom w okresie pięciu lat od montażu (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 3) oraz wskazania, czy przekazanie przez Wnioskodawcę, po upływie okresu trwałości Projektu prawa własności instalacji OZE bez dodatkowego wynagrodzenia na rzecz Mieszkańca będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 4).

Odnosząc się do ww. kwestii należy wskazać, że do zagadnienia podlegania opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług czynności wykonywanych w ramach przedmiotowej inwestycji przez Wnioskodawcę na rzecz Mieszkańców, trzeba odnieść się w sposób całościowy. Działania Miasta i Gminy, tj. przekazanie instalacji do korzystania zgodnie z jej przeznaczeniem do zakończenia okresu trwania umowy oraz przeniesienie wraz z upływem okresu trwania umowy całości instalacji na własność mieszkańca nie będą stanowiły odrębnych czynności.

W opisie sprawy Wnioskodawca wskazał, że po zakończeniu realizacji projektu przedmiotowe instalacje przez 5 lat będą własnością Miasta i Gminy, która nieodpłatnie użyczy je Właścicielowi. Po tym czasie zostaną nieodpłatnie przekazane Właścicielowi na własność. Wykonanie przez Gminę usług nastąpi więc po zakończeniu okresu trwałości projektu (okresu trwania umowy). Z okoliczności sprawy wynika, że zarówno korzystanie przez Mieszkańca z instalacji w okresie trwania umowy, jak i przeniesienie prawa własności instalacji na Mieszkańca wraz z upływem okresu trwania umowy realizowane będzie bezpłatnie przez Wnioskodawcę w ramach usługi montażu instalacji OZE.

Zatem, w przedmiotowej sprawie czynnością podlegającą opodatkowaniu nie jest przekazanie przez Wnioskodawcę Mieszkańcom instalacji do korzystania w okresie trwania umowy oraz przekazania im prawa własności instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy, lecz świadczenie przez Gminę usługi wykonania przedmiotowych instalacji.

Mając zatem na uwadze powołane przepisy prawa oraz okoliczności sprawy należy wskazać, że czynność przekazania Mieszkańcom instalacji do korzystania w okresie trwania umowy oraz czynność przekazania im prawa własności instalacji wraz z upływem okresu trwania umowy, nie będzie stanowić odrębnej czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ale będzie elementem całościowej usługi świadczonej przez Wnioskodawcę na rzecz Mieszkańców.

Podsumowując, Wnioskodawca nie będzie zobligowany do odrębnego opodatkowania podatkiem VAT przekazania instalacji fotowoltaicznych w nieodpłatne użyczenie Mieszkańcom w okresie pięciu lat od montażu, a przekazanie Mieszkańcom prawa własności instalacji OZE bez dodatkowego wynagrodzenia po upływie okresu trwałości Projektu nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania oznaczonego we wniosku jako nr 3 i nr 4 jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy. Zgodnie z tym przepisem:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Stosownie do art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. a cyt. ustawy:

Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług.

Jak wynika z powołanych przepisów, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Ponadto podkreślić należy, że ustawodawca zapewnił podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Ten ostatni przepis określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym:

Nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku, gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W świetle art. 88 ust. 4 ustawy:

Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

W omawianej sprawie warunek uprawniający do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od wydatków poniesionych w związku z realizacją projektu zostanie spełniony. Jak wynika z okoliczności sprawy, Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem VAT. Faktury dokumentujące wydatki ponoszone przez gminę na instalacje montowane na jej terenie będą wystawiane tylko na tą gminę. Ponadto, Wnioskodawca wskazał, że towary i usługi nabywane przez niego w związku z realizacją Projektu będą wykorzystywane wyłącznie do wykonywania czynności opodatkowanych.

Podsumowując, Wnioskodawcy będzie przysługiwało pełno prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikające z faktur otrzymywanych od wykonawców robót montażowo-budowlanych dokumentujących wydatki ponoszone na realizację Projektu, tj. wykonanie instalacji OZE w nieruchomościach należących do mieszkańców tych gmin. Prawo to przysługuje pod warunkiem niezaistnienia okoliczności określonych w art. 88 ustawy.

Tym samym Państwa stanowisko w zakresie objętym we wniosku pytaniem nr 5 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Informuję, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej odrębnego opodatkowania podatkiem VAT czynności przekazania instalacji fotowoltaicznych w nieodpłatne użyczenie Mieszkańcom w okresie pięciu lat od montażu (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 3); odrębnego opodatkowania podatkiem VAT czynności przekazania prawa własności instalacji OZE Mieszkańcom bez dodatkowego wynagrodzenia po upływie okresu trwałości projektu bez wynagrodzenia (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 4) oraz prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku VAT podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki ponoszone na realizację projektu (pytanie oznaczone we wniosku jako nr 5). Natomiast, w kwestii dotyczącej uznania wpłat Mieszkańców za podstawę opodatkowania podatkiem VAT za stanowiące podstawę opodatkowania, rozpoznania obowiązku podatkowego w odpowiedniej stawce określonej w zależności od bryły budynku mieszkalnego VAT, obliczonej wg metody "w stu" (pytanie oznaczone we wniosku jako nr

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

* Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651).