0112-KDIL1-1.4012.679.2018.2.MW - Opodatkowanie oraz zwolnienie z opodatkowania podatkiem VAT czynności udzielenia pożyczki.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku sygnowanym datą 2 sierpnia 2018 r. (data wpływu 17 września 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania oraz zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT czynności udzielenia pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 17 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania oraz zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT czynności udzielenia pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest przedsiębiorcą, prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, której przedmiotem jest handel meblami ogrodowymi, przeznaczonymi przede wszystkim dla gastronomii i hotelarstwa. Zamierza dokonać przekształcenia aktualnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową, której wspólnikami ma być Wnioskodawca i dwie inne osoby fizyczne jako komandytariusze (dalej: Spółka, spółka komandytowa). Komplementariuszem będzie natomiast utworzona przez te trzy osoby spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Komplementariusz). Dwóch ze wspólników uczestniczyć będzie w zarządzie Spółką.

By Komplementariusz mógł pokryć udział w spółce komandytowej. Wnioskodawca zamierza pożyczyć mu kwotę odpowiadającą cenie nabycia udziałów, stanowiącą ich wartość nominalną, określoną w umówię spółki. Umowa pożyczki będzie przewidywała okres, w którym pożyczka ma zostać zwrócona oraz określać będzie oprocentowanie pożyczki, zgodne ze stawkami rynkowymi. Jest możliwe, że umowa pożyczki zostanie zawarta w czasie, w którym komplementariusz będzie miał status spółki w organizacji.

Podobną umowę pożyczki Wnioskodawca zawrze z drugim Komandytariuszem spółki komandytowej, który jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą pod własną firmą, współpracującą z Wnioskodawcą, będącą czynnym podatnikiem VAT. Ta umowa będzie również przewidywać okresy i terminy spłaty należności przez pożyczkobiorcę, oprocentowanie pożyczki, a przeznaczona będzie na objęcie przez pożyczkobiorcę wkładu pieniężnego do spółki komandytowej.

Wnioskodawca nie wskazał we wpisie w CEiDG udzielania pożyczek, jako jednego z rodzajów jego działalności. Dotychczas działalność ta nie była również przez niego wykonywana. Udzielenie pożyczek związane jest jedynie z dokonywanym przekształceniem działalności gospodarczej.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w ramach umów pożyczek, udzielanych spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnikowi w spółce komandytowej (Komandytariuszowi), Wnioskodawca będzie wykonywał działalność gospodarczą podlegającą regulacji ustawy o podatku od towarów usług, a zatem będzie występował przy tych czynnościach, jako podatnik podatku VAT?

2. Czy umowy pożyczek, udzielanych przez Wnioskodawcę spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnikowi w spółce komandytowej, są zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 uVAT?

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. W ramach umów pożyczek, udzielanych Komplementariuszowi oraz Komandytariuszowi w spółce komandytowej, Wnioskodawca będzie wykonywał działalność gospodarczą podlegającą regulacji ustawy o podatku od towarów i usług, a zatem będzie występował przy tych czynnościach, jako podatnik podatku VAT.

2. Umowy pożyczek, udzielane przez Wnioskodawcę Komplementariuszowi oraz Komandytariuszowi w spółce komandytowej, są zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 uVAT.

Ad. 1

Należy zatem rozważyć, czy opisane w zdarzeniu przyszłym udzielenie pożyczek stanowić będzie czynność podlegającą regulacji uVAT, a w konsekwencji i opodatkowaniu podatkiem VAT. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 uVAT opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług. Udzielenie pożyczek komplementariuszowi oraz komandytariuszowi jako dokonywane w związku z rozwojem działalności gospodarczej Wnioskodawcy spełnia przesłanki uznania ich za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 uVAT, zgodnie z którym za świadczenie usług należy uznać każde świadczenie na rzecz osoby trzeciej, niezależnie od formy prowadzenia przez nią działalności, które nie stanowi dostawy towarów, w tym zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 1 uVAT przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę czynności przeniesienia praw.

Udzielenie pożyczek nie będzie tutaj stanowić dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 uVAT. Choć wskutek umowy pożyczki, pożyczkobiorca uzyskuje własność środków pieniężnych, to jednak nie uzyskuje tytułu permanentnego do dysponowania nimi, jak właściciel. Istotą umowy pożyczki jest to, że zakłada ona zwrot uzyskanej kwoty pożyczki. Typową natomiast cechą dostawy towarów jest trwałość przeniesienia własności towarów, którą nie cechuje się umowa pożyczki.

Ponadto, w przypadku pożyczki, uzyskanie kwoty pożyczki przez pożyczkobiorcę nie powoduje przekazania przez niego ekwiwalentu jej wartości pożyczkodawcy, co również jest typowe dla dostawy towarów. Nie oznacza to, że Wnioskodawca nie uzyskuje żadnego ekwiwalentu swojego świadczenia. Otrzymuje wszak odsetki, jednak ich wysokość znacząco odbiega od wartości kwoty pożyczki. Przedstawione okoliczności potwierdzają, że opisane w zdarzeniu przyszłym udzielenie pożyczek, może zostać uznane za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 uVAT.

Uzyskanie przez Wnioskodawcę odsetek jest też przejawem odpłatności każdej z pożyczek, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 uVAT. Trzeba też tu wskazać, że udzielenie pożyczki stanowi przeniesienie prawa, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 uVAT i następuje w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej każdego z podmiotów zaangażowanych. Celem omawianych tutaj czynności prawnych jest rozwój działalności gospodarczej.

Co również istotne, każda ze stron omawianych umów pożyczek wykonuje (Wnioskodawca i Komandytariusz) lub będzie wykonywać (Komplementariusz) działalność gospodarczą i jest lub będzie czynnym podatnikiem VAT.

Te okoliczności pozwalają uznać, że opisane w zdarzeniu przyszłym udzielenia pożyczek stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, zgodnie z art. 5 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 1 pkt 1 uVAT. Wobec tego, Wnioskodawca będzie przy tych czynnościach występował, jako podatnik podatku VAT.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego wydanych wobec innych osób, vide interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dn. 14 sierpnia 2018 r. (0111-KDIB3-1.4012.467.2018.4.AB), interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dn. 24 maja 2017 r. (0111-KDIB3 -1.4012.158.2017.1.IK), interpretacja Dyrektora Informacji Skarbowej w Katowicach z dn. 5 stycznia 2017 r. (2461-IBPP2.4512.901.2016.1.JJ), czy interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dn. 29 września 2015 r. (IBPP2/4512-647/15/EK).

Ad. 2

Mimo tego, że pożyczki udzielane Komplementariuszowi oraz Komandytariuszowi podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT na mocy ww. przepisów uVAT, to jednak na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 uVAT czynności te są zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT. Świadczenie usługi pożyczki jest wskazane w tym przepisie wprost, a zatem wykładnia literalna art. 43 ust. 1 pkt 38 uVAT nie pozostawia wątpliwości, co do prawidłowości stanowiska Wnioskodawcy w tym punkcie.

Stanowisko to potwierdzają przywołane już wyżej interpretacja z dn. 14 sierpnia 2018 r. (0111 -KDIB3-1.4012.467.2018.4.AB), interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dn. 24 maja 2017 r. (0111-KDIB3-1.4012.158.2017.1.IK), interpretacja Dyrektora Informacji Skarbowej w Katowicach z dn. 5 stycznia 2017 r. (2461-IBPP2.4512.901.2016.1.JJ), czy interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dn. 29 września 2015 r. (IBPP2/4512 -647/15/EK).

Wobec tego, stwierdzić należy, że opisane w zdarzeniu przyszłym pożyczki pieniężne udzielane przez Wnioskodawcę Komplementariuszowi oraz Komandytariuszowi w spółce komandytowej, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 uVAT są w całości zwolnione z opodatkowania podatkiem VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej "ustawą", opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów, polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Niemniej jednak muszą być przy tym spełnione następujące warunki:

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Aby dana czynność podlegała opodatkowaniu tym podatkiem musi być wykonana przez podatnika.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Analizując powyższe przepisy stwierdzić należy, że dostawa towarów lub świadczenie usług podlegać będą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywane będą przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotnym dla określenia, że w odniesieniu do konkretnej dostawy towarów lub świadczenia usług mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest przedsiębiorcą, prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą, której przedmiotem jest handel meblami ogrodowymi, przeznaczonymi przede wszystkim dla gastronomii i hotelarstwa. Zamierza dokonać przekształcenia aktualnej formy prowadzenia działalności gospodarczej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową, której wspólnikami ma być Wnioskodawca i dwie inne osoby fizyczne jako komandytariusze (dalej: Spółka, spółka komandytowa). Komplementariuszem będzie natomiast utworzona przez te trzy osoby spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Komplementariusz). Dwóch ze wspólników uczestniczyć będzie w zarządzie Spółką. By Komplementariusz mógł pokryć udział w spółce komandytowej. Wnioskodawca zamierza pożyczyć mu kwotę odpowiadającą cenie nabycia udziałów, stanowiącą ich wartość nominalną, określoną w umówię spółki. Umowa pożyczki będzie przewidywała okres, w którym pożyczka ma zostać zwrócona oraz określać będzie oprocentowanie pożyczki, zgodne ze stawkami rynkowymi. Jest możliwe, że umowa pożyczki zostanie zawarta w czasie, w którym komplementariusz będzie miał status spółki w organizacji. Podobną umowę pożyczki Wnioskodawca zawrze z drugim Komandytariuszem spółki komandytowej, który jest osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą pod własną firmą, współpracującą z Wnioskodawcą, będącą czynnym podatnikiem VAT. Ta umowa będzie również przewidywać okresy i terminy spłaty należności przez pożyczkobiorcę, oprocentowanie pożyczki a przeznaczona będzie na objęcie przez pożyczkobiorcę wkładu pieniężnego do spółki komandytowej. Wnioskodawca nie wskazał we wpisie w CEiDG udzielania pożyczek, jako jednego z rodzajów jego działalności. Dotychczas działalność ta nie była również przez niego wykonywana. Udzielenie pożyczek związane jest jedynie z dokonywanym przekształceniem działalności gospodarczej. We wniosku wskazano również, że każda ze stron omawianych umów pożyczek wykonuje (Wnioskodawca i Komandytariusz) lub będzie wykonywać (Komplementariusz) działalność gospodarczą i jest lub będzie czynnym podatnikiem VAT.

Należy zaznaczyć, że istota pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025, z późn. zm.). Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Czynności polegające na udzielaniu pożyczek pieniężnych podlegających oprocentowaniu stanowią odpłatne świadczenie usług i podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Udzielanie pożyczek przez podatnika podatku od towarów i usług spełnia przesłanki uznania tych czynności za podlegające opodatkowaniu, niezależnie od częstotliwości i celu ich udzielenia, czy statusu nabywcy. Udzielanie bowiem pożyczek przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w związku z jej prowadzeniem, można identyfikować i zaliczać do zawodowej płaszczyzny jednostki, a więc uznać za rodzącą obowiązki w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jej zakresie przedmiotowym.

Mając na uwadze opis sprawy oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, że czynność udzielenia przez Wnioskodawcę pożyczki Komplementariuszowi oraz Komandytariuszowi w spółce komandytowej będzie stanowić odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy i będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy. Wnioskodawca będzie bowiem występował w odniesieniu do tych czynności jako podatnik podatku VAT, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Stosownie jednak do art. 146a pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%, z zastrzeżeniem art. 146f.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy, zwalnia się od podatku usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

Biorąc pod uwagę przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa, skoro - jak wyżej wskazano - czynność udzielenia pożyczki przez Wnioskodawcę Komplementariuszowi oraz Komandytariuszowi w spółce komandytowej będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, to z uwagi na fakt, że przedmiotowa usługa mieści się w zakresie czynności, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy jako wymieniona wprost w tym przepisie, to ww. czynność będzie korzystać ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie ww. art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 i 2 należało uznać za prawidłowe.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Odnośnie powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, należy zauważyć, że interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane są w indywidualnych sprawach podatników i niewątpliwie kształtują sytuację prawną tych podatników w sprawach będących przedmiotem rozstrzygnięcia, lecz dotyczą konkretnych stanów faktycznych i nie mają mocy prawa powszechnie obowiązującego co oznacza, że należy je traktować indywidualnie.

Ponadto tut. organ informuje, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytania w zakresie podatku od towarów i usług oznaczone we wniosku nr 1 i 2, natomiast w zakresie pytania dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych oznaczonego we wniosku nr 3 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.