0111-KDSB2-2.4011.76.2023.3.MCZ - Ulga prorodzinna

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowna Pani,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

23 luty 2023 r. wpłynął Pani wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ulgi prorodzinnej. Uzupełniła go Pani - w odpowiedzi na wezwania - pismami z 18 kwietnia 2023 r. (daty wpływu 20 kwietnia 2023 r. oraz 26 kwietnia 2023 r.)

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego

Od 2018 r. jest Pani rozwódką i matką samotnie wychowującą dzieci pochodzące ze związku małżeńskiego z (...). Sąd Okręgowy (...) przy sprawie rozwodowej orzekł wyrok, w którym to powierzył Pani - matce, wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi, jednocześnie ograniczając władzę rodzicielską ojca. W związku z powyższym powierzeniem pieczy nad dziećmi matce, dzieci mieszkają na co dzień i prowadzą swoje życie w miejscu zamieszkania matki. Natomiast ojciec ma wyznaczone przez sąd dni, kiedy widuje się z dziećmi. Z byłym mężem jest konflikt, nie można się dogadać. Ponadto w Sądzie Rejonowym (...) w wydziale karnym toczy się sprawa karna o m.in. znęcanie się byłego męża nad Panią.

W uzupełnieniu wniosku wskazała Pani:

Chciałaby Pani odliczyć ulgę prorodzinną za lata ubiegłe i przyszłe, tj: 2019, 2020, 2021, 2022, 2023, 2024, 2025, 2026, przysługującą na dwójkę dzieci: (...) (rocznikowo 13 lat) i (...) (rocznikowo 9 lat). (...) uczęszcza do szkoły podstawowej do 6 klasy, (...) uczęszcza do 2 klasy szkoły podstawowej. Dzieci w ubiegłych latach nie podejmowały pracy zarobkowej. W następnych latach, w związku z młodocianym wiekiem będą zajmowały się nauką i również nie będą pracowały zarobkowo. Od 2019 r. pracowała Pani na podstawie stosunku pracy, natomiast od lutego 2021 r. pełni służbę na podstawie stosunku służbowego, które podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Od sierpnia 2009 r. była Pani w związku małżeńskim z ojcem córek (...), który zakończył się rozwodem w dniu 15 października 2018 r. Orzeczenie Sądu Okręgowego (...) wydziału I cywilnego o sygn. akt (...) stało się prawomocne dnia 16 listopada 2018 r.

W związku z rozwodem, tj. od dnia 15 października 2018 r. samodzielnie wychowuje Pani dwoje małoletnich dzieci (13 i 9 lat). Wynikiem orzeczonego wyroku rozwodowego (sygn. Akt powyżej) były mąż ma ograniczone prawa rodzicielskie, natomiast Sąd powierzył władzę rodzicielską Pani - matce dzieci. Ojciec dzieci mieszka osobno, założył nową rodzinę. Dzieci mieszkają cały czas z Panią pod tym samym adresem zamieszkania. W załączeniu przedkłada Pani zaświadczenie z Urzędu (...), iż dwójka Pani małoletnich dzieci od 15 listopada 2017 r. jest zameldowana na pobyt stały pod adresem Pani zamieszkania, tj. (...). Od dnia rozwodu dzieci sporadycznie spotykały się z ojcem, który mając orzeczone kontakty, nie zawsze je realizował, sporadyczne kontakty to spotkania trwające kilka do kilkunastu godzin w miesiącu, oraz brak dbania o dzieci, ich naukę, rozrywkę, duchowość, zdrowie i aktualnie zapewnienie dzieciom pobytu nocnego w piwnicy, do której prowadzi właz z salonu, przez co młodsza córka zachorowała na alergię i lekarz kierujący wysyła dziecko na hospitalizację celem przeprowadzenia dalszych badań w kierunku astmy. Pani były mąż nie dba o odrabianie lekcji, utrzymywanie stanu zdrowia u dzieci, jak również nie szanuje ich zdania, nie wspiera ich, nie liczy się z ich zdaniem, a także poniża je i wymaga od nich podporządkowania, kładąc je spać w piwnicy swojego domu.

Pani cały czas sprawuje nad dziećmi należytą opiekę i władzę rodzicielską w każdym zakresie. Cały czas od rozwodu dzieci mieszkają z Panią. Przez cały ten czas prowadziła Pani gospodarstwo domowe, zapewniała dzieciom wyżywienie, również te, przygotowywane do szkoły oraz odzież i obuwie. Dba Pani o naukę dzieci, ich postępy w nauce, cieszy się razem z nimi gdy wygrywają konkursy, turnieje, chodzi Pani na wywiadówki Rady Rodziców oraz wywiadówki klasowe. Dzieci miały i mają bardzo dobre postępy w nauce. Młodszą córkę wspiera Pani w pisaniu, czytaniu i liczeniu, w nauce języka angielskiego oraz dodatkowo przez Panią opłacanego j. niemieckiego, otacza Pani córkę codzienną opieką.

Córka (...) jest w 6 klasie szkoły podstawowej, potrzebuje Pani wsparcia w zakresie motywacji do nauki, które od Pani otrzymuje. Tylko Pani motywuje córkę do nauki, otacza opieką i wsparciem w chwilach trudnych, w podejmowaniu ważnych wyborów i planowaniu przyszłości. Opłaca Pani córce dodatkowo j. angielski, który jest wszechobecny za granicą, a także zajęcia sztuk walki Ju-Jitsu, z którego zdobyła już zielony pas, naukę pływania, gdzie z zawodów w pływaniu zdobyła srebrny medal - 2 miejsce. Ponadto (...) interesuje się grami komputerowymi i jazdą na rowerze i to Pani ponosi koszty płacenia rat kredytu na zakup laptopa i zakup roweru z całym wyposażeniem.

Wspiera Pani córkę (...) w rozwoju zaprowadzając na zajęcia płatne, w których uczestniczy ze względu na zalecenia lekarskie, tj. naukę pływania, fizjoterapię i zajęcia integracji sensorycznej, które, mimo swoich trudności, wykonuje wytrwale ponieważ ćwiczenia przynoszą efekty. Dodatkowo córka nie poddaje się i chodzi chętnie na zajęcia na ściance wspinaczkowej oraz chodzi na naukę gry w szachy z której jest zadowolona, a na turniejach zdobywa miejsce w pierwszej trójce.

Jako odpowiedzialna matka zapewnia Pani dzieciom rozwój fizyczny poprzez uczęszczanie dzieci na zajęcia, w których chętnie biorą udział i odnoszą sukcesy, tj. sztuki walki Ju-Jitsu, naukę pływania na (...), naukę gry w szachy, naukę jazdy na nartach, wycieczki piesze, rowerowe, udział w zajęciach wspinaczki oraz rehabilitację z uwagi na to, iż młodsza córka wymaga rehabilitacji i zajęć integracji sensorycznej. Potrzeby zdrowotne dzieci realizuje Pani uczęszczając z małoletnimi do kierowanych lekarzy i wykonując zalecenia lekarskie, uczęszcza Pani z dziećmi do dentysty, przestrzega zasad higieny oraz przyjmowania leków na alergie córki (...), dba o ciągłość wizyt kontrolnych. Dzieci zdrowo się odżywiają co jest niezmiernie istotne, zwłaszcza jeśli chodzi o zdrowie córki (...), jest to również zalecenie lekarskie z uwagi na niedomykające się 2 zastawki w sercu u córki (...). Dzieci są zdolne, dobrze się uczą, biorą udział w konkursach szkolnych, turnieju szachowym, odnoszą sukcesy będąc pod Pani opieką. Wspiera Pani dzieci w nauce, realizacji ich hobby jakim jest Ju-Jitsu, szachy, pływanie oraz dobrym wychowaniu. Dzieci pod Pani opieką uczą się dodatkowo płatnych języków obcych, innych niż te, poznawane w szkole oraz uczęszczały na naukę szybkiego czytania. Zabezpiecza Pani dzieciom odpoczynek po całorocznej nauce w postaci wyjazdów na obozy, półkolonie, kolonie i wspólne razem z Panią wakacje w kraju i za granicą. W tym roku ma Pani już zarezerwowane wakacje oraz kolonie tematyczne (taneczne) dla dzieci. Dzieci będą odpoczywały na kolonii nad polskim morzem, a przy okazji będą miło spędzały czas poznając nowe koleżeństwo i będą tańczyły, bo bardzo lubią ten rodzaj aktywności (kiedyś chodziły na naukę tańca). Lubi Pani razem z dziećmi spędzać czas, bawić się i odkrywać nowe miejsca i zainteresowania.

Od czasu orzeczenia przez Sąd rozwodu, dzieci pozostawały pod Pani opieką, od 2017 r. ojciec mieszkał pod innym adresem, a dzieci były zameldowane na pobyt stały pod Pani adresem zamieszkania, w związku z tym dzieciom opłacała Pani zajęcia pozalekcyjne, leczenie, hobby na które chętnie uczęszczały. W tym czasie dzieci nie były nigdy umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.

Dzieci (...) w całym okresie, którego dotyczy wniosek zamieszkiwały z Panią pod adresem (...). Pod tym adresem są również zgłoszone do odprowadzania opłat za wyprodukowanie śmieci i od 2017 r. do obecnej chwili nie były nigdzie indziej zgłoszone, ani przemeldowane. Nie zamierza Pani zmieniać adresu w ciągu 5 lat.

Od czasu rozwodu z uwagi na sytuację jak wyżej, rozliczyła Pani ulgę prorodzinną w całości za 2018 rok, co spotkało się z niezadowoleniem i dezaprobatą byłego męża. Spowodowało to tłumaczenia w miejscowym Urzędzie Skarbowym, gdzie były mąż wypierał się, że (...) miała orzeczenie o niepełnosprawności i niezbędne jest uczęszczanie (...) na rehabilitację. W związku z perswazją, nieustępliwością, arogancją i natarczywością byłego męża ustąpiła Pani wtedy i zakończyło się rozliczeniem: Pani 10 m-cy, Pani byłego męża - 2 m-ce. Od tej pory, czyli od rozliczenia podatkowego PIT za 2019 r. chciałaby Pani unormować sytuację, stąd Pani wniosek o interpretację przepisu, mimo iż kontaktowała się Pani z miejscowym Urzędem Skarbowym, w którym respektują rozliczenie ulgi prorodzinnej w 100% przez Panią, oraz orzecznictwem w tej sprawie przemawiającym na Pani stronę.

Za wnioskowany okres, czyli od 2019 r., nie prowadziła Pani działalności gospodarczej. Została administracyjnie zamknięta po zawieszeniu (były mąż przechwycił Pani zlecenia zabierając Pani - matce swoich dzieci, po rozstaniu, źródło dochodu i możliwość utrzymywania siebie i dzieci. Do tej pory były mąż (...) prowadzi działalność, którą Pani prowadziła od 2009 r., nie myśli aby Pani pomóc, wspierać dzieci, zabierać na wakacje, robić prezenty). W okresie którego dotyczy wniosek, czyli od 2019 r. nie mają zastosowania zasady opodatkowania określone w ustawie o podatku od osób fizycznych w art. 30b, art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym z wyjątkiem najmu prywatnego lub ustawy z 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, ani ustawy z 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Pytanie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Czy ma Pani prawo do ulgi prorodzinnej w 100% na dwoje małoletnich dzieci?

Pani stanowisko w sprawie (ostatecznie sformułowane w uzupełnieniu wniosku)

Pani stanowisko jest tożsame z tymi czytanymi na stronach internetowych, że w przypadku braku porozumienia między podatnikami, gdzie miejsce zamieszkania dzieci jest od początku przy matce, nie ma pieczy naprzemiennej, dzieci są przy matce, ojciec ma skąpe spotkania i ograniczone prawa rodzicielskie względem dzieci - odliczenie w wysokości 100% ulgi na dzieci powinno być stosowane przez matkę.

Z uwagi na aktualną panującą sytuację życiową, czyli to, że jest Pani po rozwodzie, jest Pani matką samotnie wychowującą dwójkę szkolnych dzieci. Dzieci praktycznie przez cały rok są z Panią, pod Pani opieką, w zasadzie można stwierdzić że jest Pani ich jedynym opiekunem i ponosi Pani wszelkie koszty związane z utrzymaniem i wykształceniem dzieci, a ponadto sąd powierzył Pani wykonywanie opieki i władzy rodzicielskiej nad małoletnimi dziećmi. Dzieci przebywały z Panią praktycznie cały rok. Pani ponosiła wszystkie koszty związane z wychowaniem, utrzymaniem, kształceniem, zdrowiem, dbaniem o wypoczynek i hobby dzieci, a także, z uwagi na sporadyczny kontakt ojca z dziećmi, brak chęci ze strony ojca i jego rodziny do utrzymywania kontaktu, choćby telefonicznego, z dziećmi i to, że ulga prorodzinna stanowi pomoc rzeczywistemu opiekunowi dzieci w ich wychowaniu, wnosi Pani o wydanie interpretacji o wyłącznym prawie do ulgi na dzieci przypadającej Pani - faktycznemu opiekunowi dzieci sprawującemu władzę rodzicielską przez cały rok kalendarzowy.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawiła Pani we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z przepisem art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.) - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, pomniejszonego o kwotę składki, o której mowa w art. 27b, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

W myśl natomiast art. 27f ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.) - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:

Od podatku dochodowego obliczonego zgodnie z art. 27, podatnik ma prawo odliczyć kwotę obliczoną zgodnie z ust. 2 na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym:

Stosownie do art. 27f ust. 2 cytowanej ustawy - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

W myśl natomiast art. 27f ust. 2 ww. ustawy - w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r., który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Odliczeniu podlega za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do:

Jak stanowi z kolei przepis art. 27f ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

Zgodnie zaś z tym przepisem, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2022 r., który stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a oraz art. 30c ust. 2 pkt 2.

W myśl art. 27f ust. 2b ww. ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 2 pkt 2 lub 3, przysługuje podatnikowi określonemu w ust. 1, który co najmniej przez jeden dzień roku podatkowego wykonywał władzę, pełnił funkcję lub sprawował opiekę, o których mowa w ust. 1, w stosunku do więcej niż jednego dziecka.

W myśl art. 27f ust. 2c ustawy:

Odliczenie, o którym mowa w ust. 1, nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

Zgodnie z art. 27f ust. 3 ww. ustawy:

W przypadku gdy w tym samym miesiącu kalendarzowym w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja lub sprawowana opieka, o których mowa w ust. 1, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 kwoty obliczonej zgodnie z ust. 2 za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Na mocy art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., które ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.:

Odliczenie dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę tę podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej. W przypadku braku porozumienia między podatnikami, którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim - kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych. W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Zmiana ww. przepisu spowodowała, że kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku:

Natomiast w przypadkach innych niż wyżej wymienione odliczenie w wysokości 100% w zeznaniu podatkowym za rok 2021 i lata kolejne do 2026 r., stosuje ten z rodziców, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).

Natomiast, stosownie do art. 27f ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:

Odliczenia dokonuje się w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, podając liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów - imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. Na żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Przepis art. 6 ust. 8 i 9 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Zgodnie z art. 27f ust. 7 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r.:

Przepis art. 6 ust. 8 stosuje się odpowiednio do dzieci, o których mowa w ust. 1 i 6.

Na mocy art. 6 ust. 8 wskazanej ustawy, w brzmieniu obwiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Na mocy art. 6 ust. 8 wskazanej ustawy, w brzmieniu mającym zastosowanie do dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.:

Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4d, nie ma zastosowania, w przypadku gdy chociażby jeden z małżonków, osoba samotnie wychowująca dziecko lub jej dziecko:

- w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń; 2) podlega opodatkowaniu na zasadach wynikających z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym lub ustawy z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Na podstawie art. 6 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obwiązującym do 31 grudnia 2021 r.:

Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c, w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym albo w ustawie z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych.

Zgodnie zatem z ogólną zasadą wynikającą z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnikom, jeżeli wykonują władzę rodzicielską, przysługuje ulga na dzieci małoletnie.

Natomiast, w myśl art. 92 ww. ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1359 z późn. zm.):

Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

Zgodnie z art. 93 § 1 ww. ustawy

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom.

Stosownie do art. 95 § 1 ww. ustawy:

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw.

W myśl art. 96 § 1 ww. Kodeksu:

rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień.

W myśl art. 97 § 1-2 tejże ustawy:

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest obowiązane i uprawnione do jej wykonywania.

Jednakże o istotnych sprawach dziecka rodzice rozstrzygają wspólnie; w braku porozumienia między nimi rozstrzyga sąd opiekuńczy.

Zgodnie z art. 106 ww. ustawy:

Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd opiekuńczy może zmienić orzeczenie o władzy rodzicielskiej i sposobie jej wykonywania zawarte w wyroku orzekającym rozwód, separację bądź unieważnienie małżeństwa, albo ustalającym pochodzenie dziecka.

Zgodnie zaś z treścią art. 107 ww. Kodeksu:

§ 1. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu, sąd opiekuńczy może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Rodzeństwo powinno wychowywać się wspólnie, chyba że dobro dziecka wymaga innego rozstrzygnięcia.

§ 2. W braku porozumienia, o którym mowa w § 1, sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia.

Warunkiem niezbędnym do zastosowania ulgi na dzieci w stosunku do małoletniego dziecka jest wykonywanie władzy rodzicielskiej (a nie samo jej posiadanie). Nie można utożsamiać pojęcia "wykonywanie władzy rodzicielskiej" z pojęciem "przysługiwanie władzy rodzicielskiej". Należy mieć na uwadze, że do nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej konieczne jest zarówno posiadanie przez rodzica władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem, jak i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Należy przy tym odróżnić posiadanie władzy rodzicielskiej od jej wykonywania, gdyż samo posiadanie władzy rodzicielskiej nie oznacza jej wykonywania.

Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka. Przy czym, przez wychowywanie należy rozumieć zapewnianie stałej opieki, prowadzącej do uzyskania pełnego rozwoju fizycznego i psychicznego. Chodzi zatem o aktywne uczestniczenie w wychowywaniu dziecka i realny wpływ na rozwój jego osobowości. Realizacja prawa wykonywania władzy rodzicielskiej może następować przykładowo poprzez osobiste kontakty z nauczycielami, interesowanie się stanem zdrowia dziecka i pomoc w jego leczeniu, zapewnianie wsparcia w nauce, interesowanie się sposobem spędzania wolnego czasu. W konsekwencji, wykonywanie obowiązku alimentacyjnego, czyli fakt płacenia alimentów na dzieci, nie jest rozstrzygający dla uznania, że rodzic wykonuje władzę rodzicielską. Obowiązek alimentacyjny jest bowiem niezależny od władzy rodzicielskiej, a wiec spoczywa także na rodzicach, którzy zostali pozbawieni tej władzy.

Stąd ulga na dzieci przysługuje tym rodzicom, którzy faktycznie sprawują pieczę nad osobą i majątkiem dziecka. Jeżeli władza rodzicielska przysługuje formalnie obojgu rodzicom, a tylko jeden z rodziców faktycznie ją wykonuje, to z odliczenia całości kwoty może skorzystać tylko ten rodzic. Jeżeli rodzic dziecka pomimo posiadania praw rodzicielskich nie zajmuje się dzieckiem albo jego kontakty są sporadyczne należy uznać, że nie wykonuje władzy rodzicielskiej i w związku z tym nie ma prawa do ulgi.

Powyższe potwierdza Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 lipca 2016 r., sygn. akt. II FSK 2378/15, stwierdzając: "(...) dla nabycia prawa do odliczenia ulgi prorodzinnej, konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek, to jest posiadanie władzy rodzicielskiej (nawet ograniczonej na podstawie wyroku sądowego) i jej faktyczne wykonywanie w danym roku podatkowym. Czym innym jest bowiem posiadanie władzy a czym innym jej wykonywanie, a to oznacza, że utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie znajduje uzasadnienia. W celu nabycia prawa do przedmiotowej ulgi podatnik powinien wykazać zatem, że w danym roku podatkowym wykonywał, a nie tylko posiadał władzę rodzicielską (...)."

Zatem, o wykonywaniu władzy rodzicielskiej nie świadczy tylko sam fakt jej posiadania, czy spełniania obowiązku alimentacyjnego, ani sporadyczne kontakty z dzieckiem. Wykonywanie władzy rodzicielskiej polega na sprawowaniu faktycznej pieczy nad małoletnim dzieckiem w sposób zapewniający jego prawidłowy rozwój, a w szczególności podejmowanie przez rodzica (rodziców) obowiązków w zakresie zaspokojenia potrzeb fizycznych, edukacyjnych i duchowych dziecka. Wykonywanie władzy rodzicielskiej należy zatem odnieść do konkretnych okoliczności faktycznych, w oparciu o zachowania i konkretną aktywność rodziców wobec dziecka.

Z przytoczonych regulacji wynika, że wysokość odliczenia z tytułu ulgi na dzieci, o której mowa w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, została określona na dziecko, przy czym rodzicom dziecka ustawodawca przyznał jeden wspólny limit. Jeżeli zatem w stosunku do danego dziecka obojgu rodzicom przysługuje władza rodzicielska i władza ta jest wykonywana przez oboje rodziców, to każdy z rodziców ma prawo do odliczenia, w granicach przysługującej kwoty ulgi. Powyższe oznacza, że suma miesięcznych odliczeń dokonanych przez oboje rodziców względem tego samego dziecka nie może przekroczyć kwoty obliczonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy. Co istotne, kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej, z tym że biorąc pod uwagę umiejscowienie w przepisach ustawy sformułowania "lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej", tj. po wyrazach "kwotę tę rodzice dziecka mogą odliczyć od podatku w częściach równych", należy przyjąć, że podstawową formą podziału przysługującego odliczenia pomiędzy rodziców - z których każdy ma prawo do zastosowania ulgi - jest podział tej kwoty w częściach równych. Tym samym, możliwość skonsumowania kwoty ulgi przez rodziców dziecka w inny sposób niż w proporcji pół na pół, należy traktować w kategorii przywileju (wyjątku od generalnej zasady) wymagającego zgody obojga rodziców.

Dotyczy to zarówno rodziców pozostających w związku małżeńskim lub partnerskim, jak i rodziców rozwiedzionych, czy będących w separacji.

Zatem, ustawodawca dał rodzicom możliwość wyboru, w jaki sposób dokonają odliczeń kwoty przysługującej im ulgi prorodzinnej. Istotne jest jednak to, aby odliczona kwota przez oboje rodziców nie przekroczyła rocznego limitu ulgi określonego ustawą. W związku z tym możliwe jest skorzystanie z odliczenia od podatku przez jednego z rodziców, przy czym konieczne jest w tym zakresie uzyskanie porozumienia pomiędzy osobami uprawnionymi, gdyż to im ustawodawca pozostawił decyzję w tym względzie. Natomiast w sytuacji braku takiego porozumienia odliczenie przysługuje w częściach równych.

Porozumienie rodziców co do wysokości dokonywanego odliczenia nie jest natomiast wymagane w przypadku, gdy rodzic spełnia warunki do zastosowania odliczenia na podstawie art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i odliczenia tego dokonuje w wysokości 50% kwoty ulgi określonej zgodnie z art. 27f ust. 2 tej ustawy.

Podkreślić należy, że korzystanie z każdej preferencji podatkowej, w tym ulgi przewidzianej w art. 27f ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, uzależnione jest od spełnienia wszystkich ustawowych przesłanek wymaganych do jej zastosowania.

Z przedstawionego we wniosku i jego uzupełnieniach opis stanu faktycznego wynika, że jest Pani matką małoletnich (...), które mieszkały oraz będą mieszkać z Panią przez cały okres którego dotyczy wniosek. Pani cały czas sprawuje nad dziećmi należytą opiekę i władzę rodzicielską w każdym zakresie. Przez cały ten czas prowadziła Pani gospodarstwo domowe, zapewniała dzieciom wyżywienie, również te przygotowywane do szkoły oraz odzież i obuwie. Dba Pani o naukę dzieci, ich postępy w nauce, cieszy się razem z nimi gdy wygrywają konkursy, turnieje, chodzę na wywiadówki Rady Rodziców oraz wywiadówki klasowe. Dzieci miały i mają bardzo dobre postępy w nauce.

Młodszą córkę wspiera Pani w pisaniu, czytaniu i liczeniu, w nauce języka angielskiego oraz dodatkowo przez Panią opłacanego j. niemieckiego, otacza Pani córkę codzienną opieką.

Córka (...) jest w 6 klasie szkoły podstawowej, potrzebuje Pani wsparcia w zakresie motywacji do nauki, które od Pani otrzymuje. Tylko Pani motywuje córkę do nauki, otacza opieką i wsparciem w chwilach trudnych, w podejmowaniu ważnych wyborów i planowaniu przyszłości. Opłaca Pani córce dodatkowo j. angielski, który jest wszechobecny za granicą, a także zajęcia sztuk walki Ju-Jitsu, z którego zdobyła już zielony pas, naukę pływania, gdzie z zawodów w pływaniu zdobyła srebrny medal - 2 miejsce. Ponadto (...) interesuje się grami komputerowymi i jazdą na rowerze i to Pani ponosi koszty płacenia rat kredytu na zakup laptopa i zakup roweru z całym wyposażeniem.

Natomiast starszą córkę (...) wspiera Pani w rozwoju, zaprowadzając na zajęcia płatne, w których uczestniczy ze względu na zalecenia lekarskie, tj.: naukę pływania, fizjoterapię i zajęcia integracji sensorycznej, które, mimo swoich trudności, wykonuje wytrwale ponieważ ćwiczenia przynoszą efekty. Dodatkowo córka nie poddaje się i chodzi chętnie na zajęcia na ściance wspinaczkowej oraz chodzi na naukę gry w szachy z której jest zadowolona, a na turniejach zdobywa miejsce w pierwszej trójce.

Dzieci mieszkają cały czas z Panią pod tym samym adresem zamieszkania. Ojciec dzieci mieszka osobno, założył nową rodzinę. Od dnia rozwodu dzieci sporadycznie spotykały się z ojcem, który mając orzeczone kontakty nie zawsze je realizował, sporadyczne kontakty to spotkania trwające kilka do kilkunastu godzin w miesiącu, oraz brak dbania o dzieci, ich naukę, rozrywkę, duchowość, zdrowie i aktualnie zapewnienie dzieciom pobytu nocnego w piwnicy, do której prowadzi właz z salonu, przez co młodsza córka zachorowała na alergię i lekarz kierujący wysyła dziecko na hospitalizację, celem przeprowadzenia dalszych badań w kierunku astmy. Były mąż nie dba o odrabianie lekcji, stan zdrowia dzieci, jak również nie szanuje ich zdania, nie wspiera ich, nie liczy się z ich zdaniem, a także poniża je i wymaga od nich podporządkowania, kładąc je spać w piwnicy swojego domu.

Pomiędzy rodzicami istnieje konflikt i nie ma możliwości porozumienia się, co do wysokości rozliczanej ulgi na dziecko w zeznaniach rocznych.

Biorąc pod uwagę powołane przepisy wyjaśnić należy, że odliczenia ulgi z tytułu wychowywania dziecka małoletniego dokonuje ten z rodziców, który wykonuje w stosunku do niego władzę rodzicielską. W przypadku, gdy tylko jeden z rodziców wykonuje władzę rodzicielską w stosunku do małoletniego dziecka, to rodzicowi temu przysługuje prawo do odliczenia ulgi w pełnej wysokości limitu określonego na to dziecko. Samo dysponowanie prawem wykonywania władzy rodzicielskiej nie jest wystarczające do skorzystania z ulgi na dzieci. Jeżeli rodzic dzieci, pomimo posiadania praw rodzicielskich, nie zajmuje się dziećmi, a jego kontakty z dziećmi są sporadyczne, nie wykazuje żadnego zainteresowania ich wychowaniem i nie ponosi żadnych kosztów ich utrzymania poza zasądzonymi alimentami, jego władza rodzicielska jest jedynie formalna. Samo płacenie alimentów na małoletnie dzieci nie jest bowiem wystarczające dla przyjęcia, że również ojciec taką władzę wykonywał.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku oraz uzupełnieniu opis stanu faktycznego oraz powołane przepisy prawa, stwierdzić należy, że w latach 2019, 2020 ciężar związany z wykonywaniem władzy rodzicielskiej w stosunku do małoletnich córek spoczywał wyłącznie na Pani, która bez udziału ich ojca wykonywała władzę rodzicielską. Nie sposób uznać, że ojciec córek wykonywał władzę rodzicielską w rozumieniu art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem, przysługuje Pani prawo do odliczenia ulgi z tytułu wychowywania małoletnich córek w pełnej wysokości. W związku z tym za lata 2019 oraz 2020 przysługuje Pani wyłączne prawo (po spełnieniu wszystkich przesłanek wymaganych do zastosowania ulgi) do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. w wysokości 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy.

Natomiast, w odniesieniu do możliwości skorzystania przez Panią z ulgi prorodzinnej w rozliczeniu rocznym za lata od 2021 do 2026, stwierdzić należy, że w związku z wykonywaniem przez Panią władzy rodzicielskiej wobec małoletnich córek i brakiem porozumienia z byłym mężem co do sposobu korzystania z ulgi na dzieci przez każdego z małżonków oraz z uwagi na fakt, że stałym miejscem pobytu Pani córek był, jest oraz będzie Pani adres zamieszkania, przysługuje Pani stosownie do treści art. 27f ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyłączne prawo do dokonania odliczeń w ramach ulgi prorodzinnej wynikającej z art. 27f ww. ustawy w stosunku do córek, tj. w wysokości 100% kwoty ustalonej zgodnie z art. 27f ust. 2 ww. ustawy, w zeznaniach podatkowych składanych za lata od 2021 do 2026 (pod warunkiem, że nie ulegną zmianie przepisy prawa będące podstawą tego rozstrzygnięcia i spełnione będą wszystkie przesłanki wymagane do zastosowania ulgi).

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

- stanów faktycznych, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzeń, oraz

- zdarzeń przyszłych, które Pani przedstawiła i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Końcowo należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. Pełna weryfikacja prawidłowości Pani stanowiska może być dokonana jedynie w toku ewentualnego postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego organu kontroli celno-skarbowej, będącego poza zakresem instytucji interpretacji indywidualnej, do której zastosowanie mają przepisy określone w art. 14h (w zamkniętym katalogu) ustawy - Ordynacja podatkowa.

Ponadto wskazać należy, że z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanego, co wynika z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa - niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie Pani. Nie wywołuje skutków prawnych dla innych osób.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

- Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pani sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pani do interpretacji.

- Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

- Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pani prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 259 z późn. zm.).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 2651 z późn. zm.)