0111-KDIB4.4014.153.2018.1.LB - PCC w odniesieniu do umowy przewłaszczenia nieruchomości w celu zabezpieczenia spłaty pożyczki.

Na podstawie art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r. poz. 800, z późn. zm.) - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 9 kwietnia 2018 r. (data wpływu - 17 kwietnia 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przewłaszczenia nieruchomości w celu zabezpieczenia spłaty pożyczki - jest prawidłowe.

W dniu 17 kwietnia 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy przewłaszczenia nieruchomości w celu zabezpieczenia spłaty pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, której przedmiotem działalności jest m.in. udzielanie finansowania podmiotom z grupy kapitałowej, do której należy Wnioskodawca.

Wnioskodawca zawarł umowę pożyczki (dalej: "Pożyczka") z jedną ze spółek z grupy kapitałowej, do której należy Wnioskodawca (dalej: "Pożyczkobiorca"). Na podstawie tej umowy Wnioskodawca wypłaci Pożyczkobiorcy kwotę pożyczki w transzach, zgodnie z żądaniem Pożyczkobiorcy.

Umowa Pożyczki przewiduje zawarcie przez Wnioskodawcę oraz Pożyczkobiorcę umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie nieruchomości należącej do Pożyczkobiorcy (dalej: "Nieruchomość"), w celu zabezpieczenia spłaty Pożyczki (dalej: "Umowa przewłaszczenia Nieruchomości na zabezpieczenie"). W chwili złożenia niniejszego wniosku Umowa przewłaszczenia Nieruchomości na zabezpieczenie została zawarta.

Na podstawie Umowy przewłaszczenia Nieruchomości na zabezpieczenie, w celu zabezpieczenia spłaty zobowiązania Pożyczkobiorcy względem Wnioskodawcy, Pożyczkobiorca przeniesie prawo własności Nieruchomości na Wnioskodawcę. W związku z przeniesieniem prawa własności, Pożyczkobiorca zobowiąże się do wydania Nieruchomości w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy.

Równocześnie z przeniesieniem prawa własności Nieruchomości na Wnioskodawcę, Wnioskodawca zobowiąże się do zwrotnego przeniesienia prawa własności Nieruchomości na rzecz Pożyczkobiorcy w terminie 30 dni od dnia dokonania przez Pożyczkobiorcę całkowitej spłaty Pożyczki wraz z odsetkami umownymi i ewentualnymi kosztami postępowania oraz innymi kosztami, a Pożyczkobiorca zobowiąże się zwrotne przeniesienie własności Nieruchomości przyjąć.

W przypadku, w którym Pożyczkobiorca nie spłaci całości zobowiązania względem Wnioskodawcy w terminie określonym w umowie pożyczki, Wnioskodawca będzie uprawniony do zaspokojenia swoich roszczeń z Nieruchomości poprzez niedokonanie zwrotnego przeniesienia prawa własności Nieruchomości na Wnioskodawcę (winno być (tak jak to wynika z poprzedzającej tę wypowiedź części opisu stanu faktycznego): na Pożyczkobiorcę) albo sprzedaż Nieruchomości.

Do końca okresu, na jaki został zawarta Pożyczka, Wnioskodawca będzie zobowiązany do niezbywania oraz nieobciążania Nieruchomości bez pisemnej zgody Pożyczkobiorcy w sposób inny niż wskazany w Umowie przewłaszczenia Nieruchomości na zabezpieczenie (np.: zawarcie przedwstępnej umowy sprzedaży lokalu w Nieruchomości). Wnioskodawca zaznacza, że na podstawie Umowy przewłaszczenia Nieruchomości na zabezpieczenie stronom mogą przysługiwać wzajemne roszczenia inne niż te wskazane powyżej.

W związku z powyższym, Wnioskodawca powziął wątpliwość co do skutków podatkowych zawarcia Umowy przewłaszczenia Nieruchomości na zabezpieczenie w podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy zawarcie Umowy przewłaszczenia Nieruchomości na zabezpieczenie spowoduje u Wnioskodawcy powstanie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie Umowy przewłaszczenia Nieruchomości na zabezpieczenie nie spowoduje u Wnioskodawcy powstania obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych. Umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie wierzytelności pożyczkowej nie została bowiem wymieniona w katalogu czynności prawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W art. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1150 z późn. zm.) określono zamknięty katalog czynności prawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wymienione w nim zostały m.in. umowa sprzedaży oraz umowa zamiany rzeczy i praw majątkowych oraz ustanowienie hipoteki. Należy wskazać, że skoro w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych czynności prawne podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zostały enumeratywnie wymienione, inne czynności prawne niż te wprost wskazane w przepisie nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W ocenie Wnioskodawcy, umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie wierzytelności nie została wskazana w katalogu określonym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i nie powinna zatem podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie wierzytelności pożyczkowej stanowi tzw. umowę nienazwaną. Istotą tej umowy jest przeniesienie prawa własności składnika majątku dłużnika w celu zabezpieczenia spłaty jego zobowiązania względem wierzyciela oraz zobowiązanie wierzyciela do zwrotnego przeniesienia prawa własności składnika majątku w przypadku spłaty przez dłużnika jego zobowiązania. Wobec powyższego, elementy umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzytelności należy uznać za charakterystyczne wyłącznie dla tej umowy, co sprawia, że stanowi ona odrębną umowę od umów nazwanych w Kodeksie cywilnym. Przewłaszczenie na zabezpieczenie należy do tzw. kauzalnych (przyczynowych) czynności prawnych mających na celu ustanowienie - na rzecz wierzyciela - zabezpieczenia jego wierzytelności (tzw. przyczyna zabezpieczająca, czyli causa cavendi). Celem przeniesienia własności przedmiotu umowy nie jest bowiem powiększenie majątku wierzyciela, lecz jedynie zabezpieczenie wierzytelności przysługującej względem dłużnika.

Wnioskodawca wskazuje, że przedstawiona umowa najczęściej stosowana jest w praktyce bankowej, przy ustanawianiu zabezpieczenia zawieranych umów kredytowych. Działalność kredytowa, wykonywana przez bank, wiąże się bowiem w sposób nieunikniony z tzw. "ryzykiem kredytowym", którego treść buduje obawa, że klient na skutek bankructwa lub utraty płynności finansowej nie będzie władny zapewnić zwrotu pobranej kwoty kredytu. Obniżenie ryzyka kredytowego, wymaga zatem podjęcia konkretnych działań, w zasadzie już na etapie zawiązywania stosunku kredytowego.

W opinii Wnioskodawcy, treść umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzytelności nie jest tożsama z umową sprzedaży rzeczy lub praw majątkowych. Celem zawarcia tej umowy jest bowiem zabezpieczenie spłaty zobowiązania przez dłużnika na jego majątku, a nie przeniesienie prawa własności tego składnika majątku oraz otrzymanie ceny.

Biorąc pod uwagę, że umowa przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie wierzytelności nie stanowi czynności prawnej wymienionej w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, a jej skutki prawne nie mogą być utożsamiane z żadną z enumeratywnie wymienionych czynności prawnych, w ocenie Wnioskodawcy umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie wierzytelności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na potwierdzenie swego stanowiska Wnioskodawca przywołał interpretacje indywidualną oraz wyrok.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, interpretacja indywidualna zawiera wyczerpujący opis przedstawionego we wniosku stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Można odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe w pełnym zakresie.

Mając powyższe na względzie, stosownie do powołanego art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.