0111-KDIB3-2.4012.90.2017.2.AR - Zwolnienie z VAT usług opiekuńczych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 24 marca 2017 r. (data wpływu 7 kwietnia 2017 r.) uzupełnionym pismem z 6 czerwca 2017 r. (data wpływu 7 czerwca 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT wpłat uzyskiwanych przez Wnioskodawcę z tytułu świadczenia pomocy w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 kwietnia 2017 r. wpłynął ww. wniosek, o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie wyłączenia z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT wpłat uzyskiwanych przez Wnioskodawcę z tytułu świadczenia pomocy w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 6 czerwca 2017 r. (data wpływu 7 czerwca 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie Organu z 29 maja 2017 r. znak: 0111-KDIB3-2.4012.90.2017.1.AR.

W przedmiotowym wniosku, uzupełnionym pismem z 6 czerwca 2017 r. (data wpływu 7 czerwca 2017 r.) przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest gminą i jest czynnym podatnikiem VAT. Z dniem 1 stycznia 2017 r. Gmina dokonała centralizacji rozliczeń podatku VAT i od 1 stycznia 2017 r. Gmina dokonuje wspólnego rozliczenia podatku VAT ze swoimi jednostkami budżetowymi (w tym z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, swoją jednostką budżetową). Gmina poprzez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania własne przypisane jej ustawowo wynikające z ustawy o pomocy społecznej w zakresie organizowania i świadczenia usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych. Realizowane w zakresie zadań własnych usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze są przyznawane na podstawie decyzji administracyjnej Wójta Gminy (z jego upoważnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej) i realizowane są przez osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Wnioskodawca ponosi koszty badań lekarskich oraz zakupu ekwiwalentów dla osób zatrudnionych w formie odzieży, obuwia roboczego oraz ręczników. Na podstawie decyzji administracyjnej o przyznaniu usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych ustalana jest także odpłatność za świadczenie tych usług w oparciu o warunki odpłatności i zwolnień od opłat za te usługi wynikające z uchwały Rady Gminy. Opłaty za świadczenie usług opiekuńczych stanowią dochód Gminy.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze przyznawane są również na podstawie decyzji administracyjnej Wójta Gminy (z jego upoważnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej) i świadczone są przez terapeutów zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej. Gmina realizuje zadanie z zakresu organizowania i świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych ze środków z dotacji celowej Budżetu Państwa (zadanie zlecone), a należność z tytułu ponoszonej opłaty za świadczone specjalistyczne usługi opiekuńcze zwracana jest do Budżetu Państwa w 95% a 5% tej należności stanowi dochód Gminy.

W uzupełnieniu wniosku podano, że:

Ad. 1

Usługi opiekuńcze w tym specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczone przez Wnioskodawcę za pomocą gminnej jednostki organizacyjnej - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej są usługami pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej. W ramach usług opiekuńczych, specjalistycznych usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi nie są świadczone żadne usługi pomocnicze na rzecz Beneficjentów pomocy społecznej. Jednocześnie Wnioskodawca precyzuje, że za pomocą Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej świadczy usługi opiekuńcze w tym specjalistyczne usługi opiekuńcze (w ramach realizacji zadania własnego Gminy) oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi (w ramach realizacji zadania zleconego z zakresu administracji rządowej).

Usługi opiekuńcze w tym specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi są świadczone na rzecz Beneficjentów pomocy społecznej w oparciu o art. 50 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 390 z późn. zmian.).

Ad. 2

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizując zadania z zakresu pomocy społecznej w formie świadczenia usług opiekuńczych w tym specjalistycznych usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, jest podmiotem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 22 lit. a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (jedn. tekst z 2016 r., poz. 710 z późn. zmian.) tj. ośrodkiem pomocy społecznej.

Ad. 3

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej jest gminną jednostką organizacyjną powołaną na podstawie Uchwały Nr VIII/32/90 Gminnej Rady Narodowej w Ch. z dnia 27 lutego 1990 r. w sprawie powołania Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej jest gminną jednostką organizacyjną przy pomocy której Gmina wykonuje zadania własne z zakresu pomocy społecznej, o której mowa w art. 110 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. Ośrodki pomocy społecznej mogą być zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami tworzone na mocy uchwał rady gminy na podstawie art. 110 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej w zw. z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. h i art. 9 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej nie jest jednostką organizacyjną, która uzyskała zezwolenie od Wojewody na prowadzenie swojej działalności na podstawie ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej i nie jest jednostką, która uzyskała wpis do rejestru prowadzonego przez Wojewodę.

Ad. 4

Usługi opiekuńcze, w tym specjalistyczne usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi świadczone są bezpośrednio na rzecz beneficjenta pomocy społecznej, któremu pomoc w ww. formie została przyznana na podstawie art. 50 ustawy o pomocy społecznej, na podstawie decyzji administracyjnej Wójta Gminy (z jego upoważnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej) przyznającej tę formę pomocy oraz ustaleniu w niej kosztu odpłatności za świadczone usługi dla beneficjentów pomocy społecznej.

Ad. 5

Beneficjentom pomocy społecznej w ramach usługi głównej tj. usług opiekuńczych w tym specjalistycznych usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi nie są oferowane żadne pomocnicze usługi.

Jednostka organizacyjna Wnioskodawcy - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania pomocy społecznej w gminie wykonując zarówno zadania własne gminy w zakresie pomocy społecznej jak i realizując zadania zlecone z zakresu administracji rządowej.

Nadmienia się, że zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy m.in.: "organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi".

Natomiast zgodnie z art. 18 ww. ustawy do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej przez gminę należy m.in.: "organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi".

Zgodnie z art. 50 ust. 3 i 4 ww. ustawy zakres usług opiekuńczych w tym specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób wymagających pomocy innych osób z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn - obejmuje pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

Usługi powyższe świadczone są w miejscu zamieszkania Beneficjentów pomocy społecznej przez opiekunów zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej.

Odpłatność za świadczone ww. usługi ustalana jest w decyzjach przyznających tę formę pomocy. Szczegółowe warunki odpłatności są określone w uchwale Rady Gminy.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone osobom z zaburzeniami psychicznymi zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych są dostosowywane do szczególnych potrzeb osób wymagających pomocy w formie specjalistycznych usług, wynikających z rodzaju ich schorzenia lub niepełnosprawności.

Zakres specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi obejmuje:

*

pomoc w radzeniu sobie w sytuacjach kryzysowych - poradnictwo specjalistyczne, interwencje kryzysowe, wsparcie psychologiczne, rozmowy terapeutyczne.

* ułatwienie dostępu do edukacji i kultury,

* doradztwo, koordynacja działań innych służb na rzecz rodziny, której członkiem jest osoba uzyskująca pomoc w formie specjalistycznych usług,

* kształtowanie pozytywnych relacji osoby wspieranej z osobami bliskimi,

* współpraca z rodziną - kształtowanie odpowiednich postaw wobec osoby chorującej, niepełnosprawnej,

*

w uzyskaniu świadczeń socjalnych, emerytalno-rentowych,

* w wypełnieniu dokumentów urzędowych,

* w szukaniu informacji o pracy, pomoc w znalezieniu zatrudnienia lub alternatywnego zajęcia, w szczególności uczestnictwo w zajęciach warsztatów terapii zajęciowej, zakładach aktywności zawodowej, środowiskowych domach samopomocy, centrach i klubach integracji społecznej, klubach pracy,

* w kompletowaniu dokumentów potrzebnych do zatrudnienia,

* w przygotowaniu do rozmowy z pracodawcą, wspieranie i asystowanie w kontaktach z pracodawcą,

* w rozwiązywaniu problemów psychicznych wynikających z pracy lub jej braku,

* nauka planowania budżetu, asystowanie przy ponoszeniu wydatków,

* pomoc w uzyskaniu ulg w opłatach,

* zwiększanie umiejętności gospodarowania własnym budżetem oraz usamodzielnianie finansowe;

-

Usługi powyższe świadczone są w miejscu zamieszkania beneficjentów pomocy społecznej przez terapeutów tj. osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym - wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia.

Odpłatność za świadczone ww. usługi ustalana jest w decyzjach przyznających tę formę pomocy. Szczegółowe warunki odpłatności są określone w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług opiekuńczych.

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Ch. dokonuje jedynie zakupu towarów i usług niezbędnych w celu zapewnienia warunków i materiałów potrzebnych do wykonywania tych usług dla pracowników Ośrodka świadczących ww. usługi, które są niezbędne do wypełnienia obowiązku pracodawcy wynikające z ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zmian.) i Regulaminu Pracy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.

Zakres zakupu towarów i usług obejmuje przede wszystkim:

Ad. 6

Jednostka organizacyjna Wnioskodawcy - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w ramach usługi głównej tj. usług opiekuńczych w tym specjalistycznych usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi nie świadczy usług pomocniczych na rzecz Beneficjentów pomocy społecznej. Przy tym, celem świadczenia przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej usług opiekuńczych w tym specjalistycznych usług opiekuńczych jest realizacja zadań własnych Gminy o charakterze obowiązkowym z zakresu organizowania i świadczenia usług opiekuńczych w tym specjalistycznych usług opiekuńczych. Natomiast celem świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi jest realizacja przez Wnioskodawcę jako Gminę zadania zleconego z zakresu administracji rządowej dotyczącego organizowania i świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Powyższe zadania zostały nałożone na Gminę na podstawie przepisów ustawy o pomocy społecznej i ustawy o samorządzie gminnym. Celem świadczenia przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej ww. usług nie jest osiągnięcie dodatkowego dochodu, przez konkurencyjne wykonywanie tych świadczeń w stosunku do innych podatników.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wpłaty uzyskiwane przez Wnioskodawcę z tytułu świadczenia pomocy w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych będą podlegały wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, czy też będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT?

Zdaniem Wnioskodawcy, wpłaty uzyskiwane przez Wnioskodawcę z tytułu świadczenia pomocy w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych będą podlegały wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 446 z późn. zm. - dalej. usg) zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy i obejmuje w szczególności sprawy pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych. Zgodnie z art. 7. ust. 2 usg, ustawy określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy.

Na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 930 z późn. zm.) do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

W oparciu o art. 50 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych.

W świetle ust. 2 powołanego przepisu, usługi opiekuńcze lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga pomocy innych osób a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni, zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.

Usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem (art. 50 ust. 3 ww. ustawy).

Na mocy art. 50 ust. 5 cyt. ustawy, ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia. Natomiast stosownie do art. 50 ust. 6 ustawy o pomocy społecznej "Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat jak również tryb ich pobierania".

W zakresie świadczenia usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych Wnioskodawca jako Gmina realizuje swoje zadania własne o charakterze obowiązkowym nałożone na nią odrębnymi przepisami prawa i nie ma możliwości odstąpienia od ich realizacji Jeśli nawet konkretne działania w tym zakresie realizowane są przez podmioty niebędące podmiotami publicznymi, to i tak działają one na zlecenie Gminy. Zarówno przyznanie danej osobie pomocy w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych, jak i opłata za te usługi lub zwolnienie z niej wynika z decyzji administracyjnej, przy czym wysokość tej opłaty ustalana jest w sposób określony w uchwale Rady Gminy. Zatem to organ Gminy decyduje w ramach sprawowania władztwa publicznego komu i na jakich zasadach zostanie przyznana pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Opłaty pobrane przez Gminę z tytułu świadczenia pomocy w formie usług opiekuńczych odprowadzane są do budżetu gminy, a z tytułu świadczenia pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych częściowo do budżetu Państwa (95%) a częściowo do budżetu Gminy. Wydatki związane ze świadczeniem pomocy w formie tych usług pokrywane są w przypadku usług opiekuńczych z budżetu Gminy, a w przypadku specjalistycznych usług opiekuńczych z dotacji celowej z Budżetu Państwa. Pobrane przez Gminę opłaty za świadczenie pomocy w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych mają charakter daniny publicznej, ponieważ pobierane są w związku z ustawowym obowiązkiem Gminy organizowania i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania i są związane z realizacją celu publicznego. Wreszcie nie może ujść uwadze, że przedmiotem świadczenia Wnioskodawcy są świadczenia z zakresu pomocy społecznej, tyle że wykonywane w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że Wnioskodawca w zakresie świadczenia pomocy w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych działa jako organ władzy publicznej, o którym mowa w art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, a w konsekwencji czego powyższe wpłaty otrzymywane przez Wnioskodawcę z tytułu świadczenia tych usług będą podlegały wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Powyższe stanowisko Wnioskodawcy podziela orzecznictwo sądów, m.in. WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 9 września 2015 r. I SA/Po 578/15, gdzie wskazał, że Miasto (gmina) w odniesieniu do realizacji zadań własnych w zakresie pomocy społecznej nie działa jako podmiot profesjonalny biorący udział w obrocie gospodarczym Zadania nałożone na miasto wynikają z przepisów prawa, które określają sposób i zakres ich wykonywania. Miasto nie ma również możliwości odstąpienia od ich realizacji. Opłaty pobierane w związku z realizacją zadań własnych mają charakter opłat publicznoprawnych (por wyrok NSA z 28 września 2016 r. sygn. akt I FSK 2183/15). Powyższe stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają także interpretacje indywidualne organów podatkowych, m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 2 października 2013 r. sygn. ILPP1/443-585/13-4/NS czy interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 27 listopada 2009 r. sygn. IBPP1/443-1144/09/EA.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Na wstępie wskazać należy, iż zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 1454), zwanej dalej ustawą z dnia 5 września 2016 r., jednostka samorządu terytorialnego jest obowiązana do podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi najpóźniej od dnia 1 stycznia 2017 r.

W myśl art. 4 ww. ustawy, jednostka samorządu terytorialnego, której jednostki organizacyjne rozliczały się jako odrębni podatnicy, wstępuje z dniem podjęcia rozliczania podatku wraz ze wszystkimi jednostkami organizacyjnymi we wszystkie przewidziane w przepisach dotyczących podatku prawa i obowiązki jednostek organizacyjnych.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1221), zwanej dalej ustawą - opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się - w świetle art. 8 ust. 1 ustawy - każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy (...).

Ponadto na mocy art. 8 ust. 2a w przypadku, gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że ten podatnik sam otrzymał i wyświadczył te usługi.

Zauważyć należy, że nie każda czynność stanowiąca dostawę w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT lub świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W myśl art. 15 ust. 1 ustawy - podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - według ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Stosownie natomiast do art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki (urzędy) czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy itd., umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych) - tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Wyłączenie z grona podatników VAT organów władzy publicznej jest możliwe tylko wtedy, gdy wykonują one czynności w ramach przypisanych im specyficznych zadań i funkcji państwowych np. w zakresie administracji, sądownictwa, obrony narodowej. Wówczas wyłączenie z opodatkowania nie prowadzi do naruszenia zasad konkurencji.

Kryterium podziału stanowi charakter wykonywanych czynności: czynności o charakterze publicznoprawnym wyłączają te podmioty z kategorii podatników, natomiast czynności o charakterze cywilnoprawnym skutkują uznaniem tych podmiotów za podatników podatku od towarów i usług, a realizowane przez nie odpłatne dostawy towarów i świadczenie usług podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Konieczność spełniania dwóch warunków wyłączających organy publiczne z opodatkowania VAT (wykonywanie czynności przez organ podlegający prawu publicznemu oraz wykonywanie danej czynności przez podmiot działający w charakterze organu publicznego w odniesieniu do tej czynności) była wielokrotnie podkreślana przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Jak stwierdził TSUE w orzeczeniu w sprawie C-4/89 - Comune di Carpaneto Piascentino i inni a Ufficio provinciale imposta sul valore aggiunto di Piacenza - art. 4 (5) VI Dyrektywy należy interpretować w taki sposób, aby czynności wykonywane przez organy publiczne w rozumieniu tego przepisu stanowiły czynności wykonywane przez organy prawa publicznego podlegające szczególnym zasadom prawnym mającym do nich zastosowanie. Drugi akapit tej regulacji należy natomiast interpretować w taki sposób, aby Państwa Członkowskie zobowiązane były zapewnić, by organy prawa publicznego traktowane były jak podatnicy w związku z czynnościami wykonywanymi w charakterze organów publicznych w przypadku, gdy czynności te mogą być również podejmowane w ramach działalności konkurencyjnych przez przedsiębiorców prywatnych, jeśli traktowanie tych organów jako podmiotów nieposiadających statusu podatnika mogłoby prowadzić do istotnego naruszenia zasad konkurencji.

Wyłączenie organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy stanowi odstępstwo od zasady powszechności opodatkowania i jako takie musi być ściśle interpretowane. Dokonując wykładni art. 15 ust. 6 ustawy należy więc rozgraniczyć sferę imperium, która została wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług od sfery dominium, w której stosownie do wskazanych wyżej przepisów, organy powinny być traktowane jak podatnicy tego podatku.

Innymi słowy organ (urząd obsługujący ten organ) będzie uznany za podatnika podatku od towarów i usług w dwóch przypadkach - gdy wykonuje czynności inne niż te, które mieszczą się w ramach jego zadań (co wynika z pierwszej części art. 15 ust. 6 ustawy) oraz gdy wykonuje czynności mieszczące się w ramach jego zadań, ale czyni to na podstawie umów cywilnoprawnych. Stąd też, aby uznać, że organ działa w zakresie swoich funkcji ustawowych i jednocześnie nie korzysta z formy cywilistycznej musi zaistnieć sytuacja tego rodzaju, że przy realizacji danego zadania - określonej prawem czynności wykonywanej w interesie publicznym, organ ten wyposażony jest we władztwo publiczne, tj. występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do innych podmiotów uczestniczących w danej czynności.

Gmina w rozumieniu ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 446 z późn. zm.), jest jednostką samorządu terytorialnego. Posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy o samorządzie gminnym, zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych.

W celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi (art. 9 ust. 1 ww. ustawy). Podmioty takie są wyodrębnionymi jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowości prawnej, które prowadzą swoją działalność w formie samorządowego zakładu budżetowego lub jednostki budżetowej.

Należy nadmienić, że pojęcie podatnika obejmuje swym zakresem podmioty, które dokonują czynności podlegającej opodatkowaniu. Ustawodawca określił wskazane pojęcie na tyle szeroko, by w każdym przypadku profesjonalnej aktywności zawodowej, dokonywania czynności opodatkowanych podmiot mógł zostać uznany za podatnika w zakresie tych czynności. Działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas, gdy nie przyniosła ona żadnych widocznych efektów (bez względu na cel i rezultat takiej działalności). Charakterystyka ta pozwala na uznanie, że pojęcie podatnika na gruncie podatku od towarów i usług ma wymiar autonomiczny - niezależny od uregulowań innych aktów normatywnych regulujących stosunki prawnopodatkowe.

Z powyższego wynika, że Gmina wykonując we własnym imieniu i na własny rachunek czynności spełniające definicję działalności gospodarczej, określonej w art. 15 ust. 2 ustawy, działa w charakterze podatnika podatku VAT.

Z treści wniosku wynika, że jednostka organizacyjna Wnioskodawcy - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania pomocy społecznej w gminie wykonując zarówno zadania własne gminy w zakresie pomocy społecznej jak i realizując zadania zlecone z zakresu administracji rządowej. Gmina poprzez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej realizuje zadania własne przypisane jej ustawowo wynikające z ustawy o pomocy społecznej w zakresie organizowania i świadczenia usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych. Realizowane w zakresie zadań własnych usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze są przyznawane na podstawie decyzji administracyjnej Wójta Gminy (z jego upoważnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej) i realizowane są przez osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. Na podstawie decyzji administracyjnej o przyznaniu usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych ustalana jest także odpłatność za świadczone tych usług w oparciu o warunki odpłatności i zwolnień od opłat za te usługi wynikające z uchwały Rady Gminy. Opłaty za świadczenie usług opiekuńczych stanowią dochód Gminy. Specjalistyczne usługi opiekuńcze przyznawane są również na podstawie decyzji administracyjnej Wójta Gminy (z jego upoważnienia Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej) i świadczone są przez terapeutów zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej. Gmina realizuje zadanie z zakresu organizowania i świadczenia specjalistycznych usług opiekuńczych ze środków z dotacji celowej Budżetu Państwa (zadanie zlecone), a należność z tytułu ponoszonej opłaty za świadczone specjalistyczne usługi opiekuńcze zwracana jest do Budżetu Państwa w 95%, a 5% tej należności stanowi dochód Gminy.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą ustalenia czy wpłaty uzyskiwane przez Wnioskodawcę z tytułu świadczenia pomocy w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych będą podlegały wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, czy też będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata (opłata).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 930 z późn. zm.), pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy o pomocy społecznej pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej i samorządowej, współpracując w tym zakresie, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Jak wynika z art. 3 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka.

Stosownie do zapisu zawartego w art. 6 pkt 5 ustawy o pomocy społecznej, przez jednostkę organizacyjną pomocy społecznej rozumie się regionalny ośrodek polityki społecznej, powiatowe centrum pomocy rodzinie, ośrodek pomocy społecznej, dom pomocy społecznej, placówkę specjalistycznego poradnictwa, w tym rodzinnego, ośrodek wsparcia i ośrodek interwencji kryzysowej.

Obowiązek zapewnienia realizacji zadań pomocy społecznej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej w zakresie ustalonym ustawą (art. 16 ust. 1 ww. ustawy).

Gmina i powiat, obowiązane zgodnie z przepisami ustawy do wykonywania zadań pomocy społecznej, nie mogą odmówić pomocy osobie potrzebującej, mimo istniejącego obowiązku osób fizycznych lub osób prawnych do zaspokajania jej niezbędnych potrzeb życiowych (art. 16 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej).

Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi; (art. 17 ust. 1 pkt 11 ustawy o pomocy społecznej).

W myśl art. 18 ust. 1 pkt 3 ustawy o pomocy społecznej do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę należy organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

W myśl art. 110 ustawy o pomocy społecznej zadania pomocy społecznej w gminach wykonują jednostki organizacyjne - ośrodki pomocy społecznej (ust. 1). Ośrodek pomocy społecznej, wykonując zadania własne gminy w zakresie pomocy społecznej, kieruje się ustaleniami wójta (burmistrza, prezydenta miasta) (ust. 3). Stosownie do art. 110 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej wójt (burmistrz, prezydent miasta) udziela kierownikowi ośrodka pomocy społecznej upoważnienia do wydawania decyzji administracyjnych w indywidualnych sprawach z zakresu pomocy społecznej należących do właściwości gminy.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 i ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, przyznanie świadczeń z pomocy społecznej następuje w formie decyzji administracyjnej. Udzielenie świadczeń w postaci interwencji kryzysowej, pracy socjalnej, poradnictwa, uczestnictwa w zajęciach klubu samopomocy, klubu samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, schronienia w formie ogrzewalni i noclegowni, sprawienia pogrzebu, a także przyznanie biletu kredytowanego nie wymaga wydania decyzji administracyjnej.

Jak stanowi art. 50 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych.

Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres i miejsce świadczenia. Rada gminy określa, w drodze uchwały, szczegółowe warunki przyznawania i odpłatności za usługi opiekuńcze i specjalistyczne usługi opiekuńcze, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, oraz szczegółowe warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia od opłat, jak również tryb ich pobierania (art. 50 ust. 5 i ust. 6 ustawy o pomocy społecznej).

Jak stanowi art. 51 ust. 1-4 ustawy o pomocy społecznej osobom, które ze względu na wiek, chorobę lub niepełnosprawność wymagają częściowej opieki i pomocy w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb życiowych, mogą być przyznane usługi opiekuńcze, specjalistyczne usługi opiekuńcze lub posiłek, świadczone w ośrodku wsparcia. Ośrodek wsparcia jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej dziennego pobytu. W ośrodku wsparcia mogą być prowadzone miejsca całodobowe okresowego pobytu. Ośrodkiem wsparcia, o którym mowa w ust. 1-3, może być ośrodek wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, dzienny dom pomocy, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, schronisko dla bezdomnych oraz klub samopomocy.

Zgodnie z art. 50 ust. 7 ustawy o pomocy społecznej, Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje specjalistycznych usług opiekuńczych i kwalifikacje osób świadczących te usługi oraz warunki i tryb ustalania i pobierania opłat za specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone osobom z zaburzeniami psychicznymi, jak również warunki częściowego lub całkowitego zwolnienia z tych opłat, ze względu na szczególne potrzeby osób korzystających z usług, uwzględniając sytuację materialną tych osób.

Artykuł 51a ww. ustawy stanowi, że:

* ust. 1 - Ośrodkami wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi są: środowiskowy dom samopomocy lub klub samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi, zwanych dalej "uczestnikami", które w wyniku upośledzenia niektórych funkcji organizmu lub zdolności adaptacyjnych wymagają pomocy do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, w szczególności w celu zwiększania zaradności i samodzielności życiowej, a także ich integracji społecznej.

* ust. 2 - Środowiskowy dom samopomocy świadczy usługi w ramach indywidualnych lub zespołowych treningów samoobsługi i treningów umiejętności społecznych, polegających na nauce, rozwijaniu lub podtrzymywaniu umiejętności w zakresie czynności dnia codziennego i funkcjonowania w życiu społecznym.

Zgodnie z art. 51b ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, odpłatność miesięczną za usługi świadczone w ośrodkach wsparcia osobom z zaburzeniami psychicznymi ustala się w wysokości 5% kwoty dochodu osoby samotnie gospodarującej lub kwoty dochodu na osobę w rodzinie, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie przekracza kwotę 300% odpowiedniego kryterium dochodowego, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2.

Odpłatność, o której mowa w ust. 1 i 3, nie może być wyższa niż średnia miesięczna kwota dotacji na jednego uczestnika, o której mowa w art. 51c ust. 3, wyliczona dla ośrodka wsparcia, w którym osoba przebywa (art. 51b ust. 4 ustawy).

Na mocy art. 51b ust. 5 ustawy o pomocy społecznej, decyzję o skierowaniu do ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi i decyzję ustalającą odpłatność za korzystanie z usług w tych ośrodkach wydaje właściwy organ jednostki samorządu terytorialnego prowadzącej lub zlecającej prowadzenie ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Mając na uwadze obowiązujące przepisy ustawy o podatku od towarów i usług należy wskazać, że pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nie czynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem, aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem.

W znaczeniu potocznym wynagrodzenie to zapłata za pracę, należność, a także odszkodowanie, nagroda. Natomiast odpłatny to taki, który wymaga zapłacenia, zwrotu kosztów, płatny. Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług i otrzymaną zapłatą. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Pod pojęciem odpłatności dostawy towarów lub odpłatności świadczenia usług należy zatem rozumieć prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę do żądania od nabywcy towaru, odbiorcy usługi lub osoby trzeciej zapłaty ceny lub ekwiwalentu (np. w postaci świadczenia wzajemnego). W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegało tylko to świadczenie (usługa), w przypadku którego istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść. Dopóki nie istnieje podmiot, który odnosiłby lub powinien odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym związanym z danym świadczeniem, dopóty świadczenie to nie będzie usługą podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Konfrontując zaprezentowany opis sprawy z powołanymi wyżej przepisami prawa stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie w odniesieniu zarówno do usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych mamy do czynienia z sytuacją, w której występuje skonkretyzowane świadczenie (zapewnienie usług opiekuńczych oraz specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania) pomiędzy dwoma określonymi stronami transakcji, dla którego istnieje bezpośredni beneficjent czynności.

Wnioskodawca zobowiązuje się wykonać określone decyzją administracyjną czynności na rzecz konkretnej osoby, która za te czynności dokonuje opłaty w określonej wysokości. Skoro jest możliwe zidentyfikowanie konkretnego świadczenia wykonywanego przez Wnioskodawcę na rzecz określonego podmiotu (nabywcy), należy uznać je za świadczenie usług w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Bez znaczenia pozostaje również fakt, że w przypadku umieszczenia osoby w domu pomocy społecznej, opłaty ponoszą również inne osoby, np. małżonek, zstępni przed wstępnymi, czy gmina, z której osoba została skierowana do dps, a nie sama osoba skierowana do domu pomocy społecznej.

W ocenie Organu istotnym jest to, że decyzje administracyjne orzekają jedynie w danej sprawie w stosunku do konkretnej osoby (świadczeniobiorcy). Zatem działanie Wnioskodawcy obejmujące wydanie decyzji administracyjnej rozstrzygającej w jakiej formie zostanie przyznane świadczenie na rzecz podopiecznego, tj. czy zostanie przyznane świadczenie czy też nie, jest czym innym niż sama realizacja tego świadczenia, która stanowi niewątpliwie czynność cywilnoprawną, bowiem czynności wykonywane w oparciu o tę decyzję są usługami wykonywanymi na podstawie czynności cywilnoprawnych.

Fakt, że Wnioskodawca obarczony jest zadaniem w postaci realizacji tych usług wynikających z decyzji administracyjnych nie jest jednoznaczny z tym, że automatycznie zostaje wyłączony z zakresu podatku VAT, bowiem w przedmiotowej sprawie zachodzi związek pomiędzy otrzymywanymi dochodami (uiszczanymi opłatami) a zobowiązaniem się Wnioskodawcy do wykonania określonych czynności. Tym samym uiszczane opłaty są niczym innym jak wynagrodzeniem wnoszonym na poczet świadczenia usług dokonywanych przez Wnioskodawcę. Jednocześnie podobne lub takie same czynności mogą być wykonywane przez inne podmioty, tzw. podmioty konkurencyjne.

W konsekwencji należy stwierdzić, że Wnioskodawca świadcząc za odpłatnością usługi opiekuńcze lub specjalistycznych usług opiekuńcze w miejscu zamieszkania, jest podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy i w zakresie, w jakim realizuje ww. zadania nie jest objęty regulacją przepisu art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług. Tym samym usługi te będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W dalszej kolejności należy ocenić czy świadczone odpłatnie usługi będą korzystały ze zwolnienia od podatku od towarów i usług.

Kwestię wysokości opodatkowania reguluje art. 41 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i ust. 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Na mocy art. 146a pkt 1 ustawy - w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienia od podatku.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, zwalnia się od podatku usługi pomocy społecznej w rozumieniu przepisów o pomocy społecznej oraz usługi określone w przepisach o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, a także dostawę towarów i świadczenie usług ściśle z tymi usługami związane, na rzecz beneficjenta tej pomocy, wykonywane przez:

Z powyższych przepisów wynika, że warunkiem zastosowania zwolnienia od podatku jest spełnienie zarówno przesłanki o charakterze przedmiotowym, dotyczącej rodzaju świadczonych usług (usług pomocy społecznej), jak również przesłanki podmiotowej odnoszącej się do usługodawcy, będącego ściśle określonym podmiotem. Niespełnienie bowiem chociażby jednej z ww. przesłanek powoduje, że zwolnienie nie ma zastosowania.

Należy więc podkreślić, że zgodnie z omawianym przepisem art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy zwolnieniu podlegają jedynie te usługi, które:

Zatem usługi spełniające warunki przedmiotowe, ale świadczone przez podmiot niewymieniony w omawianej regulacji, nie będą objęte zwolnieniem.

Zgodnie z art. 43 ust. 17 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 18, 18a, 22-24, 26, 28, 29, 31, 32 i 33 lit. a, nie mają zastosowania do dostawy towarów lub świadczenia usług ściśle związanych z usługami podstawowymi, jeżeli:

Z powyższych przepisów wynika, że wszelkie działania (usługi i dostawa towarów), które nie mają charakteru niezbędnego do świadczenia usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy, nie mają charakteru czynności ściśle związanych z tymi usługami w rozumieniu ustawy.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane uregulowania prawne należy stwierdzić, że skoro usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania są usługami świadczonymi na podstawie ustawy o pomocy społecznej oraz są świadczone przez podmioty wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT, to spełnione zostały warunki korzystania ze zwolnienia od podatku VAT określone w art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT.

W konsekwencji świadczone w ww. zakresie usługi pomocy społecznej korzystają ze zwolnienia od podatku na podstawie ww. przepisu art. 43 ust. 1 pkt 22 ustawy o VAT.

Podsumowując, stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym wpłaty uzyskiwane przez Wnioskodawcę z tytułu świadczenia pomocy w formie usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych będą podlegały wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, jest nieprawidłowe.

Należy podkreślić także, iż na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii nie może wpłynąć powołane przez Wnioskodawcę orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego sygn. akt I SA/Po 578/15 oraz orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt I FSK 2183/15 bowiem stanowią one rozstrzygnięcia w konkretnej sprawie, osądzonej w konkretnym stanie faktycznym.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 z późn. zm.) w swoim rozdziale III określa zamknięty katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego. Nie przewiduje on takiej mocy dla orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa sądów administracyjnych (w Polsce nie obowiązuje system precedensów sądowych). W związku z powyższym, nie negując orzecznictwa, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego, należy zauważyć, że moc obowiązująca wyroków zamyka się w obrębie spraw, w których zostały wydane. Wynika to również z treści art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, który przesądza, że ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia. Organ podatkowy jest zatem zobowiązany traktować indywidualnie każdą sprawę, natomiast rozstrzygnięcia sądów podejmowane są w oparciu o zebrany w danej sprawie materiał dowodowy.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2016 r. poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.