0111-KDIB3-2.4012.559.2020.1.ASZ - VAT w zakresie dokumentowania rekompensaty kosztów najmu lokali mieszkalnych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2020 r. poz. 1325) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2020 r. (data wpływu 2 lipca 2020 r.), uzupełnionym pismem z 31 sierpnia 2020 r. (data wpływu 31 sierpnia 2020 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania rekompensaty kosztów najmu lokali mieszkalnych - jest nieprawidłowe.

W dniu 2 lipca 2020 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie dokumentowania rekompensaty kosztów najmu lokali mieszkalnych. Wniosek został uzupełniony pismem z 31 sierpnia 2020 r. (data wpływu 31 sierpnia 2020 r.).

W przedmiotowym wniosku, uzupełnionym pismem z 31 sierpnia 2020 r., przedstawiono następujący stan faktyczny:

Powiat jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem VAT, w skład którego wchodzi w ramach centralizacji Starostwo Powiatowe.

Powiat jest jednostką samorządu terytorialnego, który wykonuje zadania nałożone przepisami prawa. Zdecydowana większość zadań jest realizowana przez Powiat w ramach reżimu publicznoprawnego.

Powiat dokonał centralizacji rozliczeń z tytułu podatku VAT z dniem 1 stycznia 2017 r. Powiatowy Szpital nie został objęty centralizacją rozliczeń z tytułu podatku VAT. Powiat jest organem założycielskim Powiatowego Szpitala i sprawuje nad nim nadzór.

W porozumieniu z dnia 30 maja 2016 r. zawartym pomiędzy Powiatem, a Powiatowym Szpitalem wskazano, iż Powiat stał się najemcą lokali mieszkalnych dla celów związanych z działalnością Szpitala - dla podpisania umów podnajmu z lekarzami świadczącymi usługi na rzecz Szpitala.

W porozumieniu strony oświadczyły, że w okresie posiadania przez Powiat tytułu prawnego do lokali i równoległego braku obowiązywania w tym okresie, odnośnie rzeczonych lokali, umów podnajmu umożliwiających Powiatowi zrekompensowanie kosztów najmu, Szpital w oparciu o dane comiesięczne przesyłane przez Powiat (ujęte w wystawianych przez Powiat notach księgowych) będzie ponosił koszty, jakimi obciążany jest Powiat z tytułu trwania umów najmu dotyczących przedmiotowych lokali.

Nadmienić należy, że Powiat - Starostwo Powiatowe ponosi comiesięczne koszty z tytułu umów najmu przedmiotowych lokali zgodnie z przedłożoną informacją przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego o wysokości opłat za lokale mieszkalne. Powyższa opłata nie podlega podatkowi VAT.

Powiat - Starostwo Powiatowe obciąża Powiatowy Szpital notą księgową tytułem rekompensaty kosztów najmu lokali mieszkalnych w związku z brakiem obowiązywania na te mieszkania umowy podnajmu przedmiotowych lokali dla lekarzy.

W uzupełnieniu Wnioskodawca wskazał, że jest najemcą dwóch lokali mieszkalnych. Wynajmującym jest Towarzystwo Budownictwa Społecznego (dalej: TBS). Umowy najmu zawarte są na czas nieoznaczony. Wynajmujący oddał w najem Powiatowi lokale mieszkalne w celu podnajmowania ich osobom fizycznym.

Powiat, który jest organem założycielskim Powiatowego Szpitala i sprawuje nad nim nadzór, w dniu 30 maja 2016 r. zawarł porozumienie z Powiatowym Szpitalem.

W porozumieniu zapisano, że Powiat stał się najemcą lokali dla celów związanych z działalnością Szpitala - dla podpisania umów podnajmu z lekarzami świadczącymi usługi na rzecz Szpitala.

Powiat wynajmował lekarzom powyższe lokale na cele mieszkaniowe, wystawiając im faktury za czynsz mieszkalny ze zwolnieniem z podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku od towarów i usług.

Obecnie mieszkania te nie są wynajmowane i stoją puste.

W takim przypadku, zgodnie z zapisami Porozumienia, Powiatowy Szpital zobowiązał się do zrekompensowania Powiatowi kosztów najmu (czynsz za lokal mieszkalny, domofon, światło w piwnicy, centralne ogrzewanie mieszkania, opłata licznikowa co) jakimi obciążany jest Powiat.

Kwota rekompensaty stanowi wartość kosztów ponoszonych co miesiąc przez Powiat na podstawie informacji o wysokości opłat za lokale mieszkalne, które otrzymuje od TBS corocznie lub na bieżąco, w przypadku ich zmian. Zgodnie z zapisami umowy najmu Wynajmujący (TBS) zobowiązał Najemcę do miesięcznego uiszczania z góry czynszu i pozostałych opłat do 10-go dnia każdego miesiąca za dany miesiąc.

Towarzystwo Budownictwa Społecznego jest odrębnym od Powiatu podatnikiem VAT.

Powiatowy Szpital zobowiązał się do refundacji ww. kosztów, ponieważ jest zainteresowany zatrudnianiem młodych lekarzy i chce ich zachęcić do podejmowania pracy u siebie, a są to osoby które nie mają często swojego mieszkania.

Ponadto w zadanym pytaniu i stanowisku Wnioskodawca uściśla, że pod pojęciem kosztów najmu rozumie: czynsz za lokal mieszkalny, domofon, światło w piwnicy, centralne ogrzewanie mieszkania, opłata licznikowa co.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca postępuje właściwie obciążając Powiatowy Szpital notą księgową tytułem: rekompensaty kosztów najmu lokali mieszkalnych, w związku z brakiem obowiązywania na te mieszkania umowy podnajmu przedmiotowych lokali dla lekarzy?

Zdaniem Wnioskodawcy, Powiat - Starostwo Powiatowe właściwie postępuje obciążając Powiatowy Szpital notą księgową. Powiat - Starostwo Powiatowe obciąża Powiatowy Szpital, dla którego jest organem założycielskim, comiesięczną notą księgową tytułem: rekompensaty kosztów najmu lokali mieszkalnych, w związku z brakiem obowiązywania na te mieszkania umowy podnajmu przedmiotowych lokali dla lekarzy.

Rekompensata kosztów ponoszona przez Powiatowy Szpital jest równa opłatom niepodlegającym podatkowi VAT ponoszonym przez Powiat - Starostwo Powiatowe na rzecz Towarzystwa Budownictwa Społecznego.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, powyższe winno być dokumentowane notą księgową.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2020 r. poz. 106, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Należy wskazać, że umowa najmu jest cywilnoprawną umową nakładającą na strony - zarówno wynajmującego, jak i najemcę - określone przepisami obowiązki.

W świetle art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

Na podstawie art. 106b ust. 2 ustawy, podatnik nie jest obowiązany do wystawienia faktury w odniesieniu do sprzedaży zwolnionej od podatku na podstawie art. 43 ust. 1, art. 113 ust. 1 i 9 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3.

Jak wynika z przytoczonych przepisów ustawy, podatnik wystawia fakturę w przypadku sprzedaży towaru lub usługi. Faktura VAT jest dokumentem sformalizowanym (potwierdzającym zaistnienie określonej czynności gospodarczej), który powinien spełniać szereg wymogów przewidzianych przepisami prawa. Prawidłowość materialno-prawna faktury VAT zachodzi wówczas, jeżeli odzwierciedla ona prawdziwe zdarzenie gospodarcze, czyli w istocie stwierdza fakt sprzedaży określonych towarów lub usług bądź wpłacenia zaliczki.

Jak wynika z art. 659 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145, z późn. zm.) - przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nieoznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz.

Najem jest więc umową dwustronnie zobowiązującą i wzajemną, odpowiednikiem świadczenia wynajmującego, polegającego na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Z powyższego wynika, że umówiony między stronami czynsz jest wynagrodzeniem za możliwość korzystania z cudzej rzeczy i stanowi świadczenie wzajemne należne za używanie lokalu przez jego najemcę.

Zgodnie z art. 668 § 1 ustawy - Kodeks cywilny, najemca może rzecz najętą oddać w całości lub części osobie trzeciej do bezpłatnego używania albo w podnajem, jeżeli umowa mu tego nie zabrania. W razie oddania rzeczy osobie trzeciej zarówno najemca, jak i osoba trzecia są odpowiedzialni względem wynajmującego za to, że rzecz najęta będzie używana zgodnie z obowiązkami wynikającymi z umowy najmu.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, najem stanowi świadczenie usług zdefiniowane w art. 8 ust. 1 ustawy i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Z opisu sprawy wynika, że Powiat zawarł z TBS (odrębnym od Powiatu podatnikiem podatku VAT) umowę najmu dwóch lokali mieszkalnych. Wynajmujący oddał w najem Powiatowi lokale mieszkalne w celu podnajmowania ich osobom fizycznym. Powiat zawarł porozumienie z Powiatowym Szpitalem. W porozumieniu zapisano, że Powiat stał się najemcą lokali dla celów związanych z działalnością Szpitala - dla podpisania umów podnajmu z lekarzami świadczącymi usługi na rzecz Szpitala. Powiat wynajmował lekarzom powyższe lokale na cele mieszkaniowe, wystawiając im faktury za czynsz mieszkalny ze zwolnieniem z podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o podatku od towarów i usług. Obecnie mieszkania te nie są wynajmowane. Zgodnie z zapisami porozumienia, Powiatowy Szpital zobowiązał się do zrekompensowania Powiatowi kosztów najmu (czynsz za lokal mieszkalny, domofon, światło w piwnicy, centralne ogrzewanie mieszkania, opłata licznikowa co), którymi obciążany jest Powiat. Powiat obciąża Powiatowy Szpital notą księgową tytułem rekompensaty ww. kosztów w związku z brakiem obowiązywania na te mieszkania umowy podnajmu przedmiotowych lokali dla lekarzy. Zgodnie z zapisami umowy najmu Wynajmujący (TBS) zobowiązał Najemcę do miesięcznego uiszczania z góry czynszu i pozostałych opłat do 10-go dnia każdego miesiąca za dany miesiąc. Powiatowy Szpital zobowiązał się do refundacji ww. kosztów, ponieważ jest zainteresowany zatrudnianiem młodych lekarzy i chce ich zachęcić do podejmowania pracy u siebie, a są to osoby które nie mają często swojego mieszkania.

Przedmiotem wątpliwości Wnioskodawcy jest dokumentowanie rekompensaty kosztów najmu lokali mieszkalnych.

Jak wynika z opisu sprawy, Powiat stał się najemcą lokali mieszkalnych dla celów związanych z działalnością Szpitala (mieszkania do podnajmu dla młodych lekarzy, których zatrudnieniem zainteresowany jest Szpital). W związku z tym Szpital zobowiązał się (w okresie gdy mieszkania stoją puste - nie są wynajmowane przez Wnioskodawcę lekarzom) ponosić koszty jakimi obciążany jest Powiat z tytułu trwania umów najmu lokali przeznaczonych dla lekarzy pomimo braku obowiązywania na te mieszkania umowy podnajmu.

Obecnie mieszkania nie są wynajmowane i stoją puste, jednak jak wynika z powyższego, w niniejszym przypadku Powiat pozostawia je w gotowości w razie zatrudnienia przez Szpital lekarzy do niezwłocznego podpisania z nimi umów podnajmu w zamian za co Szpital, który jest zainteresowany, aby te lokale pozostawały do dyspozycji jego pracowników, rekompensuje Powiatowi koszty ich wynajmu (czynsz mieszkalny, domofon, światło w piwnicy, centralne ogrzewanie mieszkania, opłata licznikowa co.).

W zaistniałej sytuacji występuje zatem świadczenie wzajemne między Powiatem, a Szpitalem Powiatowym. Skoro bowiem okoliczności przedstawione we wniosku, wskazują na to, że Wnioskodawca pozostaje w gotowości do świadczenia na rzecz pracowników Szpitala usługi najmu, a Szpital zgodnie z zapisami Porozumienia zobowiązał się do zrekompensowania Powiatowi ponoszonych w związku z tym kosztów, to kwoty otrzymywane przez Wnioskodawcę nie stanowią rekompensaty, lecz wynagrodzenie z tytułu gotowości Wnioskodawcy do świadczenia usługi najmu. Nie ulega wątpliwości, że zawarte przez Wnioskodawcę ze Szpitalem porozumienie zabezpiecza gotowość do niezwłocznego zawarcia umowy podnajmu lokalu mieszkalnego z pracownikiem Szpitala (zatrudnionym lekarzem).

W niniejszej sprawie zasada wzajemności świadczeń znajduje zastosowanie, mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług, gdzie po stronie Wnioskodawcy występuje świadczenie polegające na gotowości usług podnajmu, zaś po stronie Szpitala obowiązek zapłaty kwoty odpowiadającej ponoszonym przez Wnioskodawcę kosztom najmu.

W konsekwencji powyższego, na tle okoliczności niniejszej sprawy - należy stwierdzić, że świadczenie pieniężne otrzymane od Szpitala stanowi wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług, spełniające przesłanki określone w art. 8 ust. 1 ustawy i podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy. Fakt, że najemca (pracownik Szpitala "podnajmujący") nie konsumuje usługi w postaci najmu, nie ma znaczenia w sprawie, gdyż lokal pozostawiony jest do dyspozycji ewentualnych pracowników szpitala.

Ponieważ Wnioskodawca świadczy usługę zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT to co do zasady, czynność ta powinna zostać udokumentowana fakturą.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy zgodnie z którym Powiat winien dokumentować notą księgową koszty najmu lokali mieszkalnych dla lekarzy obciążając nimi Szpital jest nieprawidłowe, gdyż mając na uwadze okoliczności sprawy i obowiązujące przepisy, należy stwierdzić, że podatnicy podatku od towarów i usług, z tytułu dostawy towarów, bądź świadczenia usług, zobowiązani są do wystawienia faktury VAT dokumentującej dokonane czynności.

Zgodnie z art. 14b § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek Zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). W związku z tym tut. Organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (zapytania) Zainteresowanego. Inne kwestie przedstawione w opisie sprawy, bądź we własnym stanowisku, które nie zostały objęte pytaniem, nie mogą być - zgodnie z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - rozpatrzone. W szczególności ocenie nie podlegała kwestia zwolnienia od podatku VAT usług, o których mowa we wniosku, ponieważ Wnioskodawca nie zadał w tym zakresie pytania.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź straci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325 z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.