0111-KDIB3-2.4012.286.2022.2.KK

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 kwietnia 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 27 kwietnia 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od towarów i usług w zakresie uznania, że opisany zespół składników materialnych i niematerialnych obejmujący Wydział stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa i jego zbycie nie będzie podlegało opodatkowaniu.

Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 29 czerwca 2022 r. (data wpływu 29 czerwca 2022 r.).

Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością, polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej "VAT").

Wnioskodawca jest właścicielem majątku ruchomego, w szczególności majątku służącego do świadczenia usług (...) (dalej: "Wydział (...)"). Wnioskodawca planuje sprzedaż Wydziału (...) do podmiotu z grupy kapitałowej, tj. do (...) ("..." lub "Nabywca"), która jest podstawowym odbiorcą usług świadczonych przez Wydział (...). (...) jest spółką akcyjną, polskim rezydentem podatkowym i czynnym podatnikiem VAT.

Wydział (...) jest wyposażony we wszelkie kluczowe elementy materialne niezbędne dla świadczenia usług (...) i prowadzenia produkcji (...).

Wnioskodawca posiada i odpowiednio angażuje środki obrotowe niezbędne do funkcjonowania Wydziału (...).

W ramach Wydziału (...), Wnioskodawca zatrudnia pracowników; w szczególności:

- Kierownika Wydziału (...) w (...),

- podlegających Kierownikowi: (...) oraz starszego referenta,

- podlegających (...): (...) i pracowników pomocniczych.

W ocenie Wnioskodawcy, poziom i struktura zatrudnienia Wydziału (...) jest adekwatna dla świadczenia usług (...).

Działalność Wnioskodawcy w ramach Wydziału (...) jest wyodrębniona formalnie w strukturze organizacyjnej Wnioskodawcy stanowiąc "..." - komórkę podległą Dyrektorowi (...) (pracownikowi Wnioskodawcy).

Działalność Wydziału (...) jest fizycznie wyodrębniona od pozostałej działalności Wnioskodawcy i odbywa się w budynkach udostępnionych Wnioskodawcy przez (...).

Wydział (...) korzysta z mediów na podstawie umowy z (...).

Działalność Wydziału (...) jest finansowo wyodrębniona u Wnioskodawcy: Wnioskodawca prowadzi odrębną ewidencję przychodów, kosztów oraz kalkulację wyniku dla Wydziału (...). Ponadto, w ramach rachunkowości zarządczej u Wnioskodawcy są odrębnie planowane, analizowane i weryfikowane prognozy i wyniki finansowe Wydziału (...).

Wnioskodawca posiada know-how niezbędny do świadczenia usług (...).

Jak wspomniano już wyżej, Wnioskodawca planuje w przyszłości sprzedaż części przedsiębiorstwa związanego z Wydziałem (...), która obejmowałaby przeniesienie na Nabywcę:

- majątku stanowiącego Wydział (...), niezbędnego do świadczenia usług (...);

- umów o świadczenie usług (...) obowiązujących na dzień sprzedaży części przedsiębiorstwa dla podmiotów innych niż (...) (o ile takie umowy będą istnieć na moment sprzedaży ZCP do (...));

- pracowników Wydziału (...); pracownicy zostaną przeniesieni na Nabywcę w trybie art. 23¹ kodeksu pracy.

Wszelkie umowy zawarte z (...), w tym podstawowa umowa o świadczenie usług przez Wnioskodawcę na rzecz (...) wygasną z dniem sprzedaży Wydziału (...), a sam Wydział (...) zostanie włączony do wewnętrznych struktur Nabywcy.

Należności i zobowiązania finansowe Wnioskodawcy związane z Wydziałem (...) powstałe do daty zbycia pozostaną po stronie Wnioskodawcy.

Niezależnie od powyższego, zdaniem Wnioskodawcy, sprzedawana zorganizowana część przedsiębiorstwa będzie w stanie prowadzić samodzielnie działalność gospodarczą od dnia jej sprzedaży do (...), albowiem będzie posiadać wszelkie niezbędne aktywa, w tym pracowników i know-how do prowadzenia biznesu w zakresie świadczenia usług (...) lub będzie w stanie zawrzeć umowy na outsourcing usług, które okazałyby się niezbędne do prowadzenia samodzielnej działalności.

W uzupełnieniu wyjaśnili Państwo, że:

Jak wskazano w opisie zawartym we wniosku o wydanie interpretacji podatkowej (data wpływu do tut. organu podatkowego: 28 kwietnia 2022 r.): "Wydział (...) jest zorganizowany w formę odrębną organizacyjnie - "Wydział Usług (...) (...)" - komórkę podległą Dyrektorowi ds. Utrzymania Ruchu i Serwisu (...) (pracownikowi Wnioskodawcy). Jest on także wyodrębniony fizycznie, zajmując osobne budynki. Ponadto, Wydział (...) posiada własną strukturę organizacyjną, w ramach której uszeregowani hierarchicznie pracownicy podlegają kierownikowi Wydziału - (...)".

Wspominany Wydział (...) nie stanowi co prawda wyodrębnionej jednostki zgłoszonej w Krajowym Rejestrze Sądowym, niemniej został wydzielony w akcie wewnętrznym Spółki, tj. w regulaminie organizacyjnym.

Ad. 2. i 5.

W rozumieniu Spółki na dzień dokonania opisanej we wniosku transakcji Wydział (...) stanowi zespół składników materialnych i niematerialnych wyodrębniony w Spółce funkcjonalnie. Wynika to z faktu, że pomimo wydzielenia ze Spółki Wydział (...) może kontynuować swoją dotychczasową działalność w innym podmiocie tj. u Nabywcy - (...) w analogicznym zakresie jak przed transakcją, z wykorzystaniem pracowników i składników majątku nabytych od Spółki. Tym samym zakres/rodzaj/sposób prowadzonej działalności po przeprowadzeniu transakcji zasadniczo nie ulega zmianie. Zmienia się jedynie kwalifikacja formalna/księgowa/biznesowa usług (...) - w Spółce były to bowiem usługi świadczone na rzecz odrębnego podmiotu, natomiast po przeniesieniu - stają się one w głównej mierze usługami/czynnościami wewnętrznymi Kopalni. Odpowiadając więc wprost na zapytanie oznaczone w wezwaniu numerem 5, Nabywca będzie wykorzystywał nabyte składniki majątku do zaspokajania wewnętrznego popytu na usługi (...). Niewykluczone, że nabyty zespół składników majątkowych będzie wykorzystywany do kontynuowania działalności (...) na zewnątrz także u Nabywcy (o ile pojawią się takowe zlecenia z rynku zewnętrznego, albowiem zdolność do kontynuowania działalności jest zapewniona na bazie nabytego zespołu składników majątkowych przypisanych do Wydziału (...)).

Ad. 3. i 4.

Zdaniem Wnioskodawcy składniki majątkowe będące przedmiotem sprzedaży pozostają ze sobą w relacjach funkcjonalnych i organizacyjnych, które czynią z nich całość zdolną do niezależnego działania gospodarczego. W wyniku transakcji sprzedaży Wydziału (...) następuje co prawda konfuzja głównych umów o świadczenie usług (...) (czyli ich wygaśnięcie poprzez połączenie w jednym podmiocie obu stron umowy tj. poprzez połączenie strony usługodawcy i usługobiorcy), niemniej w ujęciu wewnętrznym przenoszony zakres składników majątkowych oraz pracowników wraz z kadrą kierowniczą i know-how pozwoli Nabywcy kontynuować działalność gospodarczą prowadzoną przez Spółkę w takim samym zakresie jak dotychczas. Ponadto, jak wskazano już powyżej - w przypadku zawarcia przez Kopalnię nowych umów na świadczenie usług (...) na rynku - możliwe jest prowadzenie działalności Wydziału (...) jako niezależny/samodzielny podmiot. Na marginesie Wnioskodawca zwraca uwagę, iż obsługa w zakresie szeroko pojętych usług wsparcia (w tym finansowo-księgowa/ informatyczna/administracyjna) zapewniania jest zarówno Spółce jak i Nabywcy przez podmiot dominujący w grupie kapitałowej, do której należą.

Tym samym, w przekonaniu Spółki, można uznać, iż zespół sprzedawanych składników majątkowych pozostaje ze sobą w relacjach funkcjonalnych i organizacyjnych, które czynią całość zdolną do samodzielnego działania jak przedsiębiorstwo.

Pytania

1. Czy Wydział (...) stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa Wnioskodawcy?

2. Czy sprzedaż Wydziału (...) przez Wnioskodawcę będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług?

Państwa stanowisko w sprawie

1. Majątek, który Wnioskodawca sprzeda Nabywcy, stanowiący Wydział (...) stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa Wnioskodawcy w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

2. Przekazanie przedmiotowego majątku przez Wnioskodawcę Nabywcy nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm. - dalej "ustawa o VAT": "Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają (...) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju".

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT: "Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...)".

Towarami, zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, są rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT: "Przepisów ustawy nie stosuje się do (...) transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa".

Termin "transakcja zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel, np. sprzedaż.

Ze względu na szczególny charakter art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, przepis ten powinien być interpretowany ściśle. Oznacza to, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Przepisy ustawy o VAT nie zawierają natomiast definicji przedsiębiorstwa. Definicja taka zawarta jest w art. 55[1) ustawy - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.). Zgodnie z nią, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej.

Obejmuje ono w szczególności:

Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT: "Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o (...) zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania".

Pod pojęciem zorganizowanej części przedsiębiorstwa rozumie się zatem organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące "część przedsiębiorstwa" powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w "istniejącym przedsiębiorstwie", a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze różnych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o VAT występuje zorganizowana część przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e Ustawy o VAT.

Co istotne, art. 2 pkt 27e Ustawy o VAT powinien być interpretowany z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej "TSUE").

W wyroku z 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita Modes (C-497/01) TSUE podkreślił, że pojęcie zbycia całości lub części majątku należy interpretować tak, że obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa lub niezależnej części przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz - w zależności od konkretnego przypadku - składnikami niematerialnymi, które łącznie stanowią przedsiębiorstwo lub jego część zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej.

Podobnie w orzeczeniu z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie Schriever (C-444/10) TSUE wywiódł, że "stwierdzenie, iż nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 5 ust. 8 szóstej dyrektywy 77/3881 (Art. 5 ust. 8 szóstej dyrektywy, tj. Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej (VI Dyrektywa): ujednolicona podstawa wymiaru podatku - jest odpowiednikiem art. 19 Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej) w sprawie harmonizacji ustawodawstw państw członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych, wymaga, by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej".

Pogląd ten jest szeroko akceptowany w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych oraz rozstrzygnięciach organów podatkowych i stanowi podstawowe kryterium oceny, czy sprzedawane aktywa stanowią przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Przykładem jest wyrok NSA z 22 marca 2019 r. (I FSK 784/17), w którym wskazano, że "zorganizowana część przedsiębiorstwa jest w stanie samodzielnie prowadzić działalność i istnieć niezależnie od przedsiębiorstwa głównego".

W opinii Wnioskodawcy, majątek przekazywany Nabywcy, stanowiący Wydział (...) stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

Ad. 1. Zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wydział (...) obejmuje majątek służący do świadczenia usług (...), do którego należą wszelkie kluczowe elementy materialne niezbędne dla świadczenia usług (...) i prowadzenia produkcji (...). Ponadto, do Wydziału należy odpowiedni know-how, a także pracownicy produkcyjni i administracyjni.

Ad. 2. Wyodrębnienie organizacyjne i finansowe

Jak wskazano w opisie zdarzenia przyszłego, Wydział (...) jest zorganizowany w formę odrębną organizacyjnie - "Wydział Usług (...) (...)" - komórkę podległą Dyrektorowi ds. Utrzymania Ruchu i Serwisu (...) (pracownikowi Wnioskodawcy). Jest on także wyodrębniony fizycznie, zajmując osobne budynki. Ponadto, Wydział (...) posiada własną strukturę organizacyjną, w ramach której uszeregowani hierarchicznie pracownicy podlegają kierownikowi Wydziału - (...).

Wydział (...) jest także wyodrębniony finansowo: prowadzi odrębną ewidencję przychodów, kosztów oraz kalkulację wyniku dla Wydziału (...). Ponadto, w ramach rachunkowości zarządczej u Wnioskodawcy są odrębnie planowane, analizowane i weryfikowane prognozy i wyniki finansowe Wydziału (...).

Ad. 3. Przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych

Nie ulega wątpliwości, że Wydział (...) jest przeznaczony do świadczenia usług (...) i produkcji (...).

Ad. 4. Możliwość stanowienia niezależnego przedsiębiorstwa wykonującego ww. zadania gospodarcze

W opinii Wnioskodawcy fakt, że Wydział (...):

- jest wyodrębniony organizacyjnie i funkcjonalnie,

- dysponuje niezbędnymi zasobami materialnymi i niematerialnymi,

- pracownikami,

- prowadzi sprzedaż, uzyskuje przychody i co do zasady osiąga zasadniczo zysk z prowadzonej działalności

- potwierdza, że Wydział (...) może stanowić niezależne przedsiębiorstwo świadczące usługi (...) i produkujące (...).

W rezultacie, majątek, który Wnioskodawca sprzeda Nabywcy, stanowiący Wydział (...) stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa Wnioskodawcy w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o VAT.

W konsekwencji, zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, przekazanie Nabywcy majątku stanowiącego Wydział (...) nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2021 r. poz. 685 z późn. zm.) - zwanej dalej "ustawą":

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej "podatkiem", podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT:

Przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl art. 2 pkt 6 ustawy:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o towarach - rozumie się przez to rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Jednocześnie przepisy art. 6 ustawy wskazują na wyłączenia określonych czynności spod zakresu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Są tutaj wskazane te czynności, które co do zasady należą do grupy czynności podlegających opodatkowaniu, mieszcząc się w zakresie odpłatnej dostawy towarów czy też odpłatnego świadczenia usług. Z uwagi jednakże na stosowne wyłączenie, czynności te - chociaż można je zakwalifikować jako odpłatną dostawę towarów czy też odpłatne świadczenie usług - nie podlegają opodatkowaniu.

Na mocy art. 6 pkt 1 ustawy:

Przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ustawodawca w ww. przepisie nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem "transakcji zbycia". Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, nieodpłatne przekazanie, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie umowy sprzedaży lub aportu.

Podkreślenia wymaga, że ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o podatku VAT, winien on być interpretowany ściśle, co oznacza, że ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa (w rozumieniu Kodeksu cywilnego) lub zorganizowanej jego części, zdefiniowanej w art. 2 pkt 27e ustawy.

Wskazany wyżej przepis art. 2 pkt 27e ustawy o VAT stanowi:

Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - rozumie się przez to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem dla uznania, że transakcja dotyczy zorganizowanej części przedsiębiorstwa jest więc to, aby obejmowała ona zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące "część przedsiębiorstwa" powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w "istniejącym przedsiębiorstwie", a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ponadto, wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

W związku z powyższym, w rozumieniu przepisów podatkowych, aby określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 2 pkt 27e ustawy uwzględnić należy następujące okoliczności:

- zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

- faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia transakcji. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Jak wskazał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z dnia 27 listopada 2003 r. w sprawie Zita-Modes C-497/01 " (...) pojęcie zbycia, czy to za wynagrodzeniem, czy też bez lub w charakterze aportu wniesionego do spółki, całości aktywów lub jej części, należy interpretować tak, iż obejmuje ono zbycie przedsiębiorstwa, włącznie z jego rzeczowymi składnikami oraz, w zależności od konkretnego przypadku, składnikami materialnymi, które łącznie, stanowią przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną do prowadzenia niezależnej działalności gospodarczej, natomiast nie obejmuje ono zwykłego zbycia aktywów, takiego jak sprzedaż zapasów produktów". Z orzeczenia tego wynika ponadto, że - w świetle tej normy Dyrektywy 2006/112/WE Rady - nabywca całości lub części majątku podatnika powinien mieć zamiar prowadzenia działalności nabytego przedsiębiorstwa lub jego części, a nie działać tylko w celu niezwłocznego zlikwidowania danej działalności oraz sprzedaży ewentualnych zapasów.

Podobnie Trybunał wypowiedział się w wyroku z dnia 10 listopada 2011 r. w sprawie C-444/10 Finanzamt Ludenscheid przeciwko Christel Schriever, wskazując, że regulacja art. 5 (8) VI Dyrektywy Rady (obecnie art. 19 Dyrektywy 112) obejmuje przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części, w tym składników materialnych i ewentualnie niematerialnych, łącznie składających się na przedsiębiorstwo lub część przedsiębiorstwa zdolną prowadzić samodzielną działalność gospodarczą, nie obejmuje zaś samego zbycia towarów, jak sprzedaż zapasu produktów. Jak wskazuje Trybunał, stwierdzenie, że nastąpiło przekazanie przedsiębiorstwa lub jego samodzielnej części w rozumieniu art. 19 Dyrektywy 112, wymaga by całość przekazanych składników pozwalała na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej. Kwestię, czy całość ta musi obejmować określone dobra, zarówno ruchome, jak i nieruchome, należy rozpatrywać z punktu widzenia charakteru prowadzonej działalności gospodarczej.

Ponadto, w wyroku z 21 czerwca 2012 r., sygn. I FSK 1586/11 NSA zauważył, że "Sam tylko fakt wyłączenia jakiegokolwiek składnika majątku nie pozwala na stwierdzenie, że już z tego powodu przedmiotem zbycia nie jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, bowiem decydującą jest okoliczność, czy przy użyciu tej części można samodzielnie prowadzić działalność gospodarczą. (...) Jeśli wyłączenie określonego składnika nie pozbawi wydzielonego kompleksu majątkowego cech przedsiębiorstwa bądź jego zorganizowanej części, to zbycie w takiej postaci nie podlega podatkowi od towarów i usług".

Jak już powyżej wyjaśniono, zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jak o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników. Przy tym punktem odniesienia jest tutaj rola jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa w momencie przekazania określonych składników majątkowych (na ile stanowią w nim, w tym momencie, wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Państwa wątpliwości dotyczą uznania, że wydzielony zespół składników materialnych i niematerialnych, składający się na Wydział (...), stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa, którego sprzedaż Nabywcy nie będzie podlegała opodatkowaniu.

Zestawiając przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego z przywołanymi przepisami prawa oraz orzecznictwem TSUE, i analizując go w kontekście zadanych we wniosku pytań, wskazać należy, że przedmiotem sprzedaży Nabywcy będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa składająca się na Wydział (...). Jak bowiem wskazała Spółka w opisie zdarzenia przyszłego, zespół składników materialnych i niematerialnych składający się na Wydział (...), jest wyodrębniony na płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej w Państwa przedsiębiorstwie.

Wydział (...) został wyodrębniony formalnie w strukturze organizacyjnej Spółki jako "Wydział usług (...) (...)". Do Wydziału (...) został przypisany zespół pracowników, a poziom i struktura zatrudnienia jest adekwatny dla świadczenia usług (...). Wydział (...) jest wyposażony we wszystkie kluczowe składniki materialne (majątek ruchomy), a także posiada know-how, niezbędne do świadczenia usług (...). Oznacza to, że do Wydziału (...) został przypisany zespół składników materialnych i niematerialnych, funkcjonalnie przeznaczony do świadczenia usług (...). Działalność Wydziału (...) jest także finansowo wyodrębniona w Państwa przedsiębiorstwie - prowadzona jest odrębna ewidencja przychodów, kosztów oraz kalkulacja wyniku finansowego. Przy tym należności i zobowiązania finansowe Spółki, związane z Wydziałem (...), a powstałe do daty zbycia, pozostaną po Państwa stronie.

Zespół składników materialnych i niematerialnych przyporządkowany do Wydziału (...) - na dzień sprzedaży podmiotowi trzeciemu (Nabywcy) - będzie odpowiadał opisowi zawartemu we wniosku i będzie mógł stanowić niezależne przedsiębiorstwo, samodzielnie realizujące zadania w zakresie świadczenia usług (...). Z kolei Nabywca będzie kontynuował dotychczasową działalność Wydziału (...) w zakresie usług (...).

Mając zatem na uwadze powyższe stwierdzić należy, że zespół składników materialnych i niematerialnych, który składa się na Wydział (...), będzie stanowił zorganizowaną część przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy. W konsekwencji powyższego, planowana przez Państwa sprzedaż Wydziału (...) będzie stanowiła zbycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, które nie będzie podlegało opodatkowaniu na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania 1 i 2, jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Państwa i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Państwa w złożonym wniosku. Zatem w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego i zastosują się Państwo do interpretacji.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

- w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

- w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).