0111-KDIB3-1.4012.577.2017.1.ICz - Przeniesienie wierzytelności a VAT.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 września 2017 r. (data wpływu 19 września 2017 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* ustalenia czy przeniesienie wierzytelności opisane we wniosku stanowi odpłatne świadczenie usług - jest prawidłowe,

* ustalenia czy opisane we wniosku przeniesienie będzie podlegało zwolnieniu z podatkowania VAT - jest nieprawidłowe.

W dniu 19 września 2017 r. do tut. organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie:

* ustalenia czy przeniesienie wierzytelności opisane we wniosku stanowi odpłatne świadczenie usług,

* ustalenia czy opisane we wniosku przeniesienie będzie podlegało zwolnieniu z podatkowania VAT.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

A. Bank S.A. ("Wnioskodawca") jest instytucją finansową prowadzącą działalność bankową. Wnioskodawca posiada siedzibę w Polsce i jest polskim rezydentem podatkowym, zarejestrowanym jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (VAT) w Polsce. Wnioskodawca świadczy, w szczególności, usługi finansowe obejmujące, między innymi, udzielanie kredytów i pożyczek.

W ramach swojej działalności Wnioskodawca świadczy także inne usługi, w tym m.in. usługi polegające na nabywaniu wierzytelności kredytowych od innych polskich banków, będących zarejestrowanymi podatnikami VAT czynnymi.

Wnioskodawca planuje nabycie od spółki I. Bank S.A. ("I") wierzytelności kredytowej ("Wierzytelność"), której dłużnikiem jest spółka E.C. (EC), I. Poland Sp. z o.o. ("ECI"). Wierzytelność I. nie jest jeszcze wymagalna. I. jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w Polsce.

Przedmiotowa Wierzytelność powstała 6 lutego 2006 r. w następstwie zawarcia umowy kredytu ("Umowa Kredytu"), na mocy której R. Bank Polska S.A. ("RBP") udzielił kredytu ECI na kwotę 20.000.000 USD na zrealizowanie inwestycji w postaci budowy budynku biurowego ("Kredyt"). Kredyt jest kredytem walutowym, pierwotnie wyrażonym w dolarach amerykańskich (USD).

Na podstawie umowy przeniesienia z dnia 12 marca 2008 r. zawartej pomiędzy RBP, ECI, I. Bankiem Hipotecznym S.A. oraz I. Bankiem Ś. S.A., na I. oraz I. Bank Hipoteczny S.A. przeszły wszystkie prawa i obowiązki wynikające z Umowy Kredytu, tj. prawa wynikające z przeniesionego zadłużenia, oraz prawa i zobowiązania z Umowy Kredytu z nimi związane. Przeniesienie obejmowało tylko kwotę główną Kredytu, w jego skład nie wchodziły odsetki należne od ECI z tytułu Umowy Kredytu. Przy przyniesieniu, na podstawie porozumienia zawartego pomiędzy I. i ECI zmianie uległa waluta Kredytu z dolara amerykańskiego na franka szwajcarskiego.

Obecnie planowane jest kolejne przeniesienie Umowy Kredytu. W miejsce I., jako kredytodawcy, ma wstąpić Wnioskodawca. Planowane jest podpisanie umowy przelewu wierzytelności przysługującej I. względem ECI na Wnioskodawcę i przejęcie przez Wnioskodawcę obowiązków I. względem ECI ("Przeniesienie"). Skutkiem Przeniesienia będzie przejęcie przez Wnioskodawcę wszystkich praw i obowiązków I. jako kredytodawcy z tytułu Umowy Kredytu. Wnioskodawca nabędzie również prawa przysługujące I. z tytułu umów i innych dokumentów zabezpieczeń Kredytu.

Od strony formalnej Przeniesienie będzie stanowiło dwie operacje:

a. przelew Wierzytelności przysługującej w chwili obecnej I. jako wierzycielowi z Umowy Kredytu, na rzecz Wnioskodawcy. Przelew Wierzytelności zostanie dokonany zgodnie z art. 509 i nast.k.c. Przedmiotem przelewu będzie Wierzytelność I. w stosunku do ECI obejmująca prawo do otrzymania spłaty kapitału Kredytu oraz wszystkie prawa związane z tą Wierzytelnością. Odsetki naliczone do dnia zapłaty ceny za Wierzytelność nie będą przedmiotem przelewu, ale zostaną zapłacone przez ECI na rzecz I.

b. Przejęcie wynikających z Umowy Kredytu obowiązków I. w stosunku do ECI w rozumieniu art. 519 i nast.k.c. Ponieważ Kredyt został już w całości uruchomiony, zakres zobowiązań I. w stosunku do ECI wynikających z Umowy Kredytu jest niewielki i nie obejmuje zobowiązania do wypłaty określonej kwoty pieniężnej.

W wyniku Przeniesienia nastąpi więc zmiana kredytodawcy: I. zostanie zastąpiony przez Wnioskodawcę.

Przeniesienie zostanie dokonane na podstawie porozumienia zawartego pomiędzy Wnioskodawcą, I. oraz ECI, które zostanie zawarte w ten sposób, że jego wejście w życie będzie uzależnione od spełnienia kilku warunków (będą to standardowe warunki typowe w transakcjach finansowania nieruchomości) oraz uzgodnienia zmian dokumentacji kredytowej pomiędzy Wnioskodawcą i ECI ("Umowa Przeniesienia"). Dokumentacja kredytowa może być również uzgodniona przed podpisaniem Umowy Przeniesienia.

Przeniesienie będzie miało charakter odpłatny. W zamian za otrzymanie od Wnioskodawcy środków pieniężnych równych niespłaconej przez ECI kapitałowej części Kredytu, I. zapłaci na rzecz Wnioskodawcy wynagrodzenie w postaci prowizji za Przeniesienie ("Prowizja"). Prowizja będzie świadczeniem wzajemnym I., odpowiadającym świadczeniu Wnioskodawcy w postaci zapewnienia I. środków finansowych przed datą wymagalności Kredytu, czyli zrefinansowania wierzytelności kredytowej i uwolnieniu środków, które I. zaangażowało w udzielenie Kredytu, przejęcia ryzyka związanego z nabytą Wierzytelnością oraz obsługi kredytu. Pomimo że Kredyt nie jest jeszcze w całości wymagalny, oraz nie istnieją przesłanki do uznania Wierzytelności za tzw. wierzytelność trudną, Wnioskodawca wraz z Przeniesieniem Kredytu przejmie na siebie ryzyko niewypłacalności ECI. Tym samym I. otrzyma środki finansowe przed datą wymagalności Kredytu, bez ryzyka, że ECI nie będzie w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań jako kredytobiorca. Przeniesienie pozwoli także ECI na ustalenie nowych warunków finansowania, które nie mogłyby być ustalone w relacji ECI - I., tj. w szczególności zmianę waluty udzielonego Kredytu z CHF na EUR.

Po spełnieniu warunków wejścia w życie Umowy Przeniesienia, wszystkie strony potwierdzą to wspólnym pisemnym oświadczeniem.

W dniu wejścia w życie Umowy Przeniesienia nastąpi zamknięcie transakcji, co będzie obejmować następujące czynności:

a. strony podpiszą oświadczenie, o którym mowa powyżej;

b. Wnioskodawca zapłaci I. kwotę równą kapitałowi Kredytu pozostałemu do spłaty;

c. I. zapłaci Prowizję na rzecz Wnioskodawcy tytułem wynagrodzenia za przejęcie Wierzytelności;

d. Wnioskodawca i ECI podpiszą uprzednio uzgodnioną dokumentację kredytową.

Formalnie, zgodnie z art. 79 Ustawy o księgach wieczystych i hipotece, do przeniesienia wierzytelności hipotecznej niezbędny będzie wpis Wnioskodawcy do księgi wieczystej jako nowego wierzyciela. Wniosek o wpis zostanie złożony po zamknięciu transakcji opisanym powyżej.

W dniu wejścia w życie Umowy Przeniesienia strony podpiszą aneksy do umów zabezpieczeń Kredytu, cedujące przysługujące z nich prawa na Wnioskodawcę. Ponadto zostaną złożone wnioski do sądów o wpis Wnioskodawcy jako nowego wierzyciela hipotecznego i zastawnika. ECI i Wnioskodawca dokonają zmiany Umowy Kredytu m.in. w ten sposób, że dojdzie do wspomnianego powyżej przewalutowania Kredytu.

Skutek prawny Umowy Przeniesienia nastąpi w dniu, w którym Wnioskodawca zostanie ujawniony w księdze wieczystej jako wierzyciel hipoteczny.

W związku z powyższym opisem w zakresie podatku od towarów i usług zadano następujące pytanie (oznaczenie pytania jak we wniosku):

1. Czy Przeniesienie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego stanowić będzie odpłatne świadczenie usług przez Wnioskodawcę na rzecz I. za wynagrodzeniem w postaci wypłaconej Prowizji i jednocześnie podlegało będzie zwolnieniu z opodatkowania VAT?

Stanowisko Wnioskodawcy (w zakresie pytania nr 1):

W ocenie Wnioskodawcy, Przeniesienie stanowić będzie odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, gdzie świadczeniodawcą będzie Wnioskodawca, zaś beneficjentem usługi I., w zamian za wynagrodzenie w postaci Prowizji wypłaconej przez I. na rzecz Wnioskodawcy. Przeniesienie podlegało będzie zwolnieniu z opodatkowania VAT na podstawie art. 41 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 Ustawy o VAT). Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT, przez świadczenie usług należy rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy o VAT. Z negatywnej definicji świadczenia usług na gruncie Ustawy o VAT wynika, że ustawodawca zdecydował, iż przez świadczenie usług powinno się rozumieć każdą transakcję, która nie może zostać uznana za dostawę towarów. Stąd dla celów VAT, każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, zaś w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. W konsekwencji, dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu VAT tylko wtedy, gdy są one wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje stosunek prawny (umowa, która może zostać zawarta również w sposób dorozumiany), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Sprzedaż wierzytelności stanowi umowę zawieraną przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku sprzedaży wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie.

Czynności polegającej na zbyciu wierzytelności nie można uznać za dostawę towaru, gdyż wierzytelność stanowi prawo majątkowe, które nie mieści się w dyspozycji art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, określającego co należy rozumieć na potrzeby podatku od towarów i usług, pod pojęciem towaru.

Zbycie Wierzytelności nie może być także uznane za świadczenie usług przez zbywcę. Powszechnie przyjmuje się bowiem, że w przypadku, gdy zbycie wierzytelności jest czynnością opodatkowaną podatkiem od towarów i usług, należy uznać, że jest to świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz zbywającego wierzytelność. To bowiem zbywający wierzytelność odnosi z transakcji korzyść - uzyskuje środki finansowe przed terminem spłaty wierzytelności oraz przenosi na nabywcę wierzytelności ryzyko kredytowe. Podstawą opodatkowania jest wówczas wynagrodzenie płacone przez zbywcę na rzecz nabywcy w formie dyskonta lub np. prowizji. Takie stanowisko wynika zarówno z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej "TSUE") (np. wyrok z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie C-305/01 MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring), wyroków polskich sądów administracyjnych oraz licznych interpretacji wydawanych przez polskie organy podatkowe.

Należy ponadto wskazać, że Wierzytelność będąca przedmiotem Przeniesienia nie jest tzw. wierzytelnością własną I., lecz jest wierzytelnością nabytą, powstałą w majątku RBP, który był pierwotnym kredytodawcą. Biorąc jednak pod uwagę okoliczności nabycia Wierzytelności przez I., a w szczególności jego datę oraz planowaną datę Przeniesienia, które ma nastąpić w przyszłości, należy przyjąć, że nabycie Wierzytelności przez I. nie było podyktowane chęcią dalszej jej odsprzedaży, jak to ma miejsce w przypadku tzw. wierzytelności "trudnych" czy też wierzytelności nabywanych przez podmioty specjalizujące się w obrocie wierzytelnościami. Od dnia wstąpienia w rolę wierzyciela I. realizuje wszystkie prawa i obowiązki kredytodawcy, tj. zapewnia obsługę już wypłaconych kwot finansowania, przyjmuje wpłaty i monitoruje terminowość wywiązywania się przez ECI z obowiązków kredytobiorcy. Decyzja o planowanym Przeniesieniu została podyktowana względami biznesowymi i prima facie nie ma na celu przyniesienia I. zysku ze sprzedaży Wierzytelności, lecz głównymi celami stron są poprawa sytuacji finansowej ECI, która wiązała się będzie z planowanym przewalutowaniem jak też uwolnienie I. od ryzyka niewypłacalności kredytobiorcy (ECI) oraz natychmiastowe udostępnienie przez Wnioskodawcę zaangażowanego kapitału na rzecz I.

Niezależnie od kwalifikacji Przeniesienia na gruncie Ustawy o VAT z perspektywy zbywcy, Przeniesienie stanowić może świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT. W takich przypadkach za podmiot świadczący usługę należy uznać nabywcę wierzytelności, zaś beneficjentem świadczenia jest zbywca. Uzasadnień ekonomicznych dla nabycia tego typu usługi może być szereg, a za najbardziej istotne należy wskazać przyspieszony zwrot udzielonego finansowania, co umożliwia zaangażowanie kapitału w ramach innej inwestycji oraz przejęcie ryzyka spłaty zadłużenia (co w przypadku wierzytelności kredytowych może mieć szczególne znaczenia, nawet jeśli przenoszona jest tzw. wierzytelność "zdrowa"). W takiej sytuacji to nie fakt przejścia własności wierzytelności i przejęcia długu stanowi "substancję" transakcji, lecz generalne wstąpienie we wszystkie prawa i obowiązki kredytodawcy, polegające na uwolnieniu kredytodawcy od ryzyka związanego z niespłaceniem zadłużenia w całości, zapewnieniu I. środków finansowych zaangażowanych w nabytą Wierzytelność przed terminem jej wymagalności, na zdjęciu z I. obowiązku obsługi kredytu jak też ryzyka nieotrzymania zwrotu ok kredytobiorcy zaangażowanych środków w terminie.

Dla uznania, czy w opisanym w niniejszym wniosku zdarzeniu przyszłym Wnioskodawca świadczy na rzecz I. usługi opodatkowane VAT, niezbędne pozostaje ustalenie, czy świadczenia te mają charakter odpłatny, a między wypłaconym wynagrodzeniem, a świadczeniem wzajemnym istnieje bezpośredni związek.

W kwestii skutków sprzedaży wierzytelności na gruncie VAT wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) w orzeczeniu z dnia 27 października 2011 r. w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst v. GFKL Financial Services AG.

W przywoływanym orzeczeniu TSUE uznał, że "podmiot, który na własne ryzyko nabywa trudne wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnej, nie świadczy odpłatnie usługi i nie dokonuje tym samym czynności z zakresu działalności gospodarczej objętej zakresem stosowania wspomnianej dyrektywy, jeżeli różnica między wartością nominalną tych wierzytelności a ceną ich sprzedaży odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży". Powyższe orzeczenie w bezpośredni sposób nie odnosi się do sytuacji opisanej w niniejszym wniosku. Stało się jednak kanwą do wydania istotnej w realiach planowanej Umowy Przeniesienia uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 19 marca 2012 r., w sprawie o sygn. I FPS 5/11. W uchwale tej NSA uznał, że z perspektywy Ustawy o VAT uznanie transakcji przeniesienia wierzytelności za odpłatną usługę wyświadczoną przez jej nabywcę istotne jest istnienie elementu wynagrodzenia. Jak wskazał NSA, "podstawowym i koniecznym warunkiem do uznania transakcji za odpłatną usługę, a więc czynność opodatkowaną, jest wystąpienie wynagrodzenia bezpośrednio związanego z tą czynnością, rzeczywiście otrzymanego (bądź należnego), jako świadczenia wzajemnego za wykonaną usługę. Zatem badając konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę.

Badając zatem konkretną transakcję należy poszukiwać takiego ewentualnego bezpośredniego wynagrodzenia, które otrzymuje kupujący - cesjonariusz, jako świadczenie wzajemne za ewentualnie wykonaną na rzecz zbywcy - cedenta usługę. Plastyczniej rzecz ujmując, poszukiwać należy strumienia pieniędzy płynącego od zbywcy-cedenta do nabywcy cesjonariusza za wykonaną usługę, czyli płynącego odwrotnie niż w przypadku umowy kupna sprzedaży, kiedy zapłatę za wierzytelność otrzymuje zbywca od nabywcy. Podkreślenia bowiem wymaga, że dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z odpłatną usługą, konieczne jest ustalenie, czy - obok transakcji kupna-sprzedaży wierzytelności - wystąpiło świadczenie usługi przez nabywcę wierzytelności na rzecz jej zbywcy za bezpośrednim wynagrodzeniem otrzymanym, co ważne, przez nabywcę. W omawianej sytuacji, kiedy występuje tylko zapłata ceny za wierzytelność, trudno uznać, że dochodzi do świadczenia takiej usługi".

W opisanym w niniejszym wniosku zdarzeniu przyszłym na podstawie Umowy Przeniesienia dojdzie do przelania na rzecz Wnioskodawcy Wierzytelności z Umowy Kredytu (tj. w szczególności o zwrot udzielonego finansowania i zapłatę odsetek za okres od dnia Przeniesienia oraz zapłatę innych należności wynikających z Umowy Kredytu) oraz do przejęcia przez Wnioskodawcę obowiązków I. (z uwagi na fakt, że Kredyt został już w całości wypłacony, zakres przejętych obowiązków będzie niewielki). W wykonaniu Umowy Przeniesienia Wnioskodawca zapłaci I. nominalną wartość wypłaconego, a jeszcze niespłaconego Kredytu. I. z kolei zapłaci Prowizję ustaloną kwotowo. Wnioskodawca zapewni I. środki finansowe, które I. będzie mogło zaangażować w ramach prowadzonej przez siebie działalności bankowej, a jednocześnie Wnioskodawca przejmie na siebie pełne ryzyko, jakie spoczywa na I. w związku z byciem właścicielem Wierzytelności (tj. głównie ryzyko niewywiązania się przez ECI z postanowień Umowy Kredytu, z czym może wiązać się konieczność podjęcia określonych czynności celem wyegzekwowania spłaty zadłużenia przez kredytobiorcę).

W ocenie Wnioskodawcy w tak zarysowanym opisie planowanego Przeniesienia istnieje konkretne świadczenie ze strony Wnioskodawcy, jego beneficjent - I. - oraz ekwiwalentne wynagrodzenie w postaci Prowizji. Czynność ta, polegająca na przejęciu praw i obowiązków z tytułu Umowy Kredytu, powinna więc być uznana za odpłatne świadczenie usług przez Wnioskodawcę na rzecz I., o którym mowa w art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT. Nie znajdują więc zastosowania konkluzje z przytoczonych powyżej orzeczenia ETS (w sprawie C-93/10 Finanzamt Essen-NordOst v. GFKL Financial Services AG) oraz uchwały NSA (I FPS 5/11).

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT zwalnia się od podatku VAT usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Zgodnie zaś z art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT zwolnienie, o którym mowa między innymi w ust. 1 pkt 40 tego artykułu, nie mają zastosowania do czynności ściągania długów, w tym faktoringu.

Usługa w zakresie długów nie została zdefiniowana w Ustawie o VAT. W tym przypadku, w celu prawidłowego zdekodowania normy prawnej wyrażonej w przepisie art. 41 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, należy odnieść się do rozumienia pojęcia "dług" występującego w języku potocznym. Zgodnie ze słownikiem języka polskiego (por. https://sjp.pwn.pl/szukaj/dług.html; dostęp na 31 sierpnia 2017 r.), dług to suma pieniędzy, którą ktoś pożyczył i musi zwrócić, czy też obowiązek dłużnika do spełnienia określonego świadczenia. Usługą w zakresie długu będzie więc usługą, której przedmiotem jest dług, a więc obowiązek dłużnika względem wierzyciela. W tak rozumianym pojęciu "usług w zakresie długów", w ocenie Wnioskodawcy, mieści się czynność polegająca na przeniesieniu Wierzytelności, z jednoczesnym przejęciem obowiązków wynikających z Umowy Kredytu.

Przeniesienie stanowiło będzie usługę składającej się zasadniczo z dwóch elementów - nabycia Wierzytelności przez Wnioskodawcę od I., skutkującego wejściem Wnioskodawcy w prawa I. jako wierzyciela kredytowego oraz przejęcia obowiązków względem ECI, sprowadzających się zasadniczo do obsługi już wypłaconego finansowania. Ekonomicznym sensem i celem planowanego Przeniesienia jest wypłata na rzecz I. środków zaangażowanych celem nabycia Kredytu przed datą ich wymagalności oraz umożliwienie ECI zmiany warunków finansowania w szczególności, poprzez przewalutowanie Kredytu.

Podkreślić należy, iż do przedmiotowej transakcji nie znajdzie zastosowania art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT, który wyłącza ze zwolnienia, o którym mowa, między innymi, czynności ściągania długów oraz factoringu. Z uwagi na charakter i cel Przeniesienia, które będzie przeprowadzone z udziałem Wnioskodawcy, I. oraz ECI, brak byłoby uzasadnienia dla uznania tej transakcji za czynność ściągania długów lub też factoring. Cel i specyfika omawianej transakcji z jednej strony i cele czynności ściągania długów lub factoringu z drugiej strony są zasadniczo różne. O ile głównym powodem przeprowadzenia Przeniesienia jest uzyskanie finansowania przez I. oraz umożliwienie ECI korzystniejszej zmiany warunków kredytowania u nowego kredytodawcy, o tyle celem czynności ściągania długów jest wyłącznie windykacja wierzytelności. W umowie Przeniesienia obejmującej przelew Wierzytelności z I. do Wnioskodawcy brak będzie postanowień przewidujących obowiązek Wnioskodawcy do windykacji Wierzytelności na rzecz I. Co więcej, przedmiotem Przeniesienia jest wierzytelność "zdrowa" i wypłacalność kredytobiorcy nie jest zagrożona, a więc przeniesienie jej celem windykacji byłoby pozbawione sensu z perspektywy I. i windykacja (ściąganie długu nie jest istotą ani celem transakcji).

Planowane Przeniesienie będzie się również w zasadniczy sposób różniło od czynności factoringu. Usługi tego rodzaju składają się z wielu różnych działań podejmowanych przez faktora, obejmujących, między innymi, windykację należności, monitorowanie spłat przez dłużników, dochodzenie należności, udzielenie kredytu faktorantowi, itd. Tymczasem, głównym celem Przeniesienia jest - co Wnioskodawca podkreślał powyżej - zapewnienie I. uzyskania finansowania przed datą wymagalności Kredytu i poprawa warunków kredytowania dla EC1.

Powyższy pogląd Wnioskodawcy w zakresie zasad opodatkowania Przeniesienia praw i obowiązków wynikających z Umowy Kredytu znalazło potwierdzenie np. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 16 marca 2016 r. (nr IPPP1/4512-1312/15-2/BS), w której organ podzielił stanowisko wnioskodawcy:

"W ocenie Banku świadczenie polegające na finansowaniu transakcji opisane w zdarzeniu przyszłym stanowić będzie usługę w rozumieniu ustawy o VAT, gdyż jest ono świadczeniem na rzecz Zbywcy (refinansowanie jego zobowiązań), dokonywanym w ramach działalności gospodarczej Banku, i nie stanowi dostawy towarów.

W konsekwencji zdaniem Wnioskodawcy należy uznać, iż w przypadku gdy w ramach realizacji umowy konsorcjalnej X. zawrze z Bankiem Inicjującym umowę cesji części wierzytelności kredytowych niewymagalnych za cenę równą wartości nominalnej przenoszonego prawa majątkowego, zastosowanie znajdzie zwolnienie przewidziane dla usług związanych z długami, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT".

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy Przeniesienie polegające na przejęciu Wierzytelności należącej do I. i obowiązków I. względem ECI wynikających z Umowy Kredytu, stanowić będzie odpłatne świadczenie usług zwolnione z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od towarów i usług, tj. w zakresie:

* ustalenia czy przeniesienia wierzytelności opisane we wniosku stanowi odpłatne świadczenie usług - jest prawidłowe,

* ustalenia czy opisane we wniosku przeniesienie będzie podlegało zwolnieniu z podatkowania VAT - jest nieprawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Czynności te definiuje odpowiednio art. 7 oraz art. 8 ustawy. Na podstawie art. 7 ustawy przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Z kolei art. 8 ust. 1 ustawy mówi, że przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...)

Zatem każde świadczenie niebędące dostawą towarów polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czyjegoś zachowania stanowi, co do zasady, usługę w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Jednakże muszą być przy tym spełnione dwa warunki:

* w następstwie zobowiązania, w wykonaniu którego usługa jest świadczona, druga strona (nabywca) jest bezpośrednim beneficjentem świadczenia,

* świadczonej usłudze odpowiada świadczenie wzajemne ze strony nabywcy (wynagrodzenie).

Trzeba podkreślić, że oba ww. warunki muszą być spełnione, aby świadczenie jako usługa podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Dana czynność podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wówczas, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą a otrzymanym świadczeniem wzajemnym, w ten sposób, że zapłacone kwoty stanowią rzeczywiste wynagrodzenie za wyodrębnioną usługę świadczoną w ramach stosunku prawnego lub dochodzi do wymiany świadczeń wzajemnych.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca jest instytucją finansową prowadzącą działalność bankową. Wnioskodawca posiada siedzibę w Polsce i jest polskim rezydentem podatkowym, zarejestrowanym jako czynny podatnik podatku od towarów i usług (VAT) w Polsce. Wnioskodawca świadczy, w szczególności, usługi finansowe obejmujące, między innymi, udzielanie kredytów i pożyczek.

Wnioskodawca planuje nabycie od spółki I. Bank S.A. ("I") wierzytelności kredytowej ("Wierzytelność"), której dłużnikiem jest spółka E.C. (EC) I. Poland Sp. z o.o. ("ECI"). Wierzytelność I. nie jest jeszcze wymagalna. I jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług w Polsce.

Obecnie planowane jest kolejne przeniesienie Umowy Kredytu. W miejsce I., jako kredytodawcy, ma wstąpić Wnioskodawca. Planowane jest podpisanie umowy przelewu wierzytelności przysługującej I. względem ECI na Wnioskodawcę i przejęcie przez Wnioskodawcę obowiązków I. względem ECI ("Przeniesienie"). Skutkiem Przeniesienia będzie przejęcie przez Wnioskodawcę wszystkich praw i obowiązków I. jako kredytodawcy z tytułu Umowy Kredytu. Wnioskodawca nabędzie również prawa przysługujące I. z tytułu umów i innych dokumentów zabezpieczeń Kredytu.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy w pierwszej kolejności dotyczą kwestii wskazania, czy przeniesienie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego stanowić będzie świadczenie usług.

Wskazać należy, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459 z późn. zm.), zwanej dalej k.c.

Stosownie do treści art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki - art. 509 § 2 k.c.

W oparciu o art. 510 § 1 k.c., umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba, że przepis szczególny stanowi inaczej, albo że strony inaczej postanowiły.

Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela, podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na podstawie której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta. Spełnienie świadczenia, wynikającego z umowy przelewu nastąpi, gdy cedent przeniesie wierzytelność na cesjonariusza, a on zapłaci mu cenę za cedowaną wierzytelność (w sytuacji, kiedy cesja będzie miała charakter odpłatny).

Umowa cesji wierzytelności wypełnia znamiona określone w art. 8 ust. 1 ustawy, polega bowiem na przeniesieniu prawa do wartości niematerialnych i prawnych, w związku z tym cesja wierzytelności stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Z punktu widzenia nabywcy wierzytelności do świadczenia usług dochodzi już w momencie samego nabycia wierzytelności, obojętnie, czy nabycie zostało dokonane w celu windykacji tej wierzytelności przez samego nabywcę, czy też innego jej wykorzystania do celów prawno-gospodarczych. Celem nabycia cudzej wierzytelności nie musi być jej odsprzedaż, ale także inne wykorzystanie do celów prawno-gospodarczych przez nabywcę. Sposób wykorzystania nabytej wierzytelności może decydować o charakterze usługi nie zaś o istocie czynności prawnej, jaką jest nabycie cudzej wierzytelności. Zatem usługą na rzecz cedenta jest nabycie wierzytelności danego podmiotu w celu jej wykorzystania do operacji prawno-podatkowych.

Zatem zakup wierzytelności stanowi usługę polegającą na przeniesieniu wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku osoby trzeciej na mocy umowy zawartej między zbywcą wierzytelności (cedentem), a jej nabywcą (cesjonariuszem). Oznacza to, że w takim przypadku nabywca wierzytelności świadczy na rzecz jej zbywcy usługę, której celem jest uwolnienie sprzedawcy od ciężaru egzekwowania wierzytelności. Jednakże jak wskazano na wstępie ww. usługa podlega opodatkowaniu wówczas, gdy jest świadczona odpłatnie.

Powyższe rozumienie przelewu wierzytelności jako usługi znajduje potwierdzenie w wyrokach polskich sądów administracyjnych. Przykładowo w orzeczeniu z dnia 6 listopada 2009 r., sygn. akt I SA/Po 628/09 WSA w Poznaniu stwierdził: "Biorąc pod uwagę powyższe Sąd podziela pogląd organów podatkowych, że wierzytelność nie jest towarem, a zakup wierzytelności jest usługą. Istotą tej usługi jest zdjęcie z dotychczasowego wierzyciela (zbywcy) ciężaru egzekucji, czy też niewypłacalności dłużnika. Usługa ta wyraża się w tym, że usługodawca uzyskuje zysk generowany (kosztem zbywcy). Zbywca w tym wypadku otrzymuje za wierzytelność cenę niższą od jej wartości nominalnej. Z drugiej strony zbywca uzyskuje konkretne świadczenie w postaci zdjęcia z niego: ryzyka niewypłacalności dłużnika, konieczności prowadzenia postępowania egzekucyjnego, czy też opóźnień związanych z egzekwowaniem gotówki.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt analizowanej sprawy należy podkreślić, że stosunek cywilnoprawny pomiędzy zbywcą i nabywcą wierzytelności kończy się po dokonaniu tej czynności prawnej. Po zbyciu wierzytelności, zbywca nie ma wpływu na dalszy byt wierzytelności i nie jest zainteresowany dalszym postępowaniem nabywcy w tym względzie. Nie można więc przyjąć, że usługa trwa od chwili nabycia wierzytelności do czasu jej zbycia albo wyegzekwowania".

Jak wynika z opisu sprawy - nabycie wierzytelności będzie miało charakter odpłatny. W zamian za otrzymanie od Wnioskodawcy środków pieniężnych równych niespłaconej przez ECI kapitałowej części Kredytu, I. zapłaci na rzecz Wnioskodawcy wynagrodzenie w postaci prowizji za Przeniesienie ("Prowizja"). Prowizja będzie świadczeniem wzajemnym I., odpowiadającym świadczeniu Wnioskodawcy w postaci zapewnienia I. środków finansowych przed datą wymagalności Kredytu, czyli zrefinansowania wierzytelności kredytowej i uwolnieniu środków, które I. zaangażowało w udzielenie Kredytu, przejęcia ryzyka związanego z nabytą Wierzytelnością oraz obsługi kredytu. Pomimo że Kredyt nie jest jeszcze w całości wymagalny, oraz nie istnieją przesłanki do uznania Wierzytelności za tzw. wierzytelność trudną. Wnioskodawca wraz z Przeniesieniem Kredytu przejmie na siebie ryzyko niewypłacalności ECI. Tym samym I.G otrzyma środki finansowe przed datą wymagalności Kredytu, bez ryzyka, że ECI nie będzie w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań jako kredytobiorca.

Z uwagi na powyższe wyjaśnienia należy stwierdzić, że w okolicznościach przedstawionych we wniosku czynność nabycia wierzytelności niewymagalnych przez Wnioskodawcę należy uznać za świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, podlegające opodatkowaniu tym podatkiem. Mamy tu bowiem do czynienia ze świadczeniem usługi przez nabywcę niewymagalnych wierzytelności (Wnioskodawcę) na rzecz Zbywcy wierzytelności, polegającą na uwolnieniu sprzedawcy od wykonywania czynności związanych ze ściąganiem długu i ryzyka jego nieściągnięcia. Zbywcy zostaje zaoszczędzone ryzyko

i koszty posiadania takich wierzytelności, zostaje on "wyręczony" w czynnościach podejmowanych w celach dochodzenia długu. Zbywca nie musi podejmować żadnych działań zmierzających do zaspokojenia swoich należności od dłużnika, takich jak choćby monity. Usługa jest świadczona odpłatnie za wynagrodzeniem w postaci prowizji za przeniesienie.

Podsumowując, Przeniesienie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego stanowić będzie odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, a tym samym będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 5 ust. 1 ustawy.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy stwierdzające, że Przeniesienie przedstawione w opisie zdarzenia przyszłego stanowić będzie odpłatne świadczenie usług przez Wnioskodawcę na rzecz I. za wynagrodzeniem w postaci wypłaconej Prowizji, jest prawidłowe.

Ponadto, w analizowanej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą również wskazania, czy opisana we wniosku czynność korzysta ze zwolnienia od VAT.

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Jak stanowi art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i ust. 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zakres i zasady zwolnienia od podatku od towarów i usług dostawy towarów lub świadczenia usług zostały określone między innymi w art. 43 ustawy.

W myśl natomiast art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Ustawodawca konstruując normę prawną zawartą w pkt 40 przywołanego artykułu, posłużył się sformułowaniem "wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych", wskazując na możliwie szerokie rozumienie takich transakcji, nie czyniąc przy tym konkretnych wyłączeń w tej kategorii czynności, pozostawiając je poza zwolnieniem od VAT. Zatem podkreślić należy, że wystarczającą przesłanką pozwalającą objąć zwolnieniem daną czynność jest wykazanie jej związku z transakcjami płatniczymi, przy czym związek ten musi być wyraźny i nie odbiegać od świadczenia usług finansowych, wypaczając przez to istotę przewidzianego zwolnienia. Ustawodawca szczególny nacisk położył na stronę przedmiotową, nie dokonując zawężenia omawianego zwolnienia wyłącznie do określonej grupy podmiotów.

W świetle art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

Z powyższego przepisu wynika, że każda transakcja mająca za cel windykację należności jest wyłączona ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczenia zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek VAT pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika.

Sprecyzowanie przepisów regulujących zwolnienie od podatku od towarów i usług dla usług finansowych ma na celu zapewnienie jednolitego stosowania tego zwolnienia w odniesieniu do rynku wspólnotowego, jak również zapewnienie spójności przepisów dotyczących podatku od towarów i usług z przepisami krajowymi regulującymi funkcjonowanie rynku finansowego.

Powyższe zwolnienia uregulowane zostały w ustawie o podatku od towarów i usług wskutek implementacji odpowiednich przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE.L Nr 347, poz. 1, z późn. zm.), zwanej dalej Dyrektywą 2006/112/WE Rady.

W myśl art. 135 ust. 1 lit. b Dyrektywy 2006/112/WE Rady, państwa członkowskie zwalniają transakcje udzielania kredytów i pośrednictwo kredytowe, oraz zarządzanie kredytami przez kredytodawcę.

Natomiast, stosownie do art. 135 ust. 1 lit. d Dyrektywy 2006/112/WE Rady, państwa członkowskie zwalniają transakcje łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Przytoczone przepisy Dyrektywy 2006/112/WE Rady dotyczą tylko ściśle wymienionych rodzajów czynności, których charakter pozwala na zakwalifikowanie ich do kategorii usług związanych z obrotem bankowym i finansami. W związku z tym, należy uznać, że wszelkie inne czynności niewymienione w tym przepisie, nawet jeśli mają charakter czynności bankowych, bądź finansowych lub zakres ich jest zbliżony do tego typu usług, nie mogą korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie tego przepisu. Powyższe zwolnienia obejmują w praktyce większość typowych transakcji dokonywanych na rynkach finansowych, a w szczególności usługi świadczone przez banki, biura maklerskie, fundusze inwestycyjne i powiernicze itp.

Zaznacza się, że dla ustalenia opodatkowania, bądź też zastosowania zwolnienia od podatku w niniejszej sprawie, niezbędnym jest dokonanie analizy wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności, z uwzględnieniem charakteru prawnego usług ściągania długów oraz factoringu.

W tym miejscu Organ przytacza wyrok Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu z dnia 26 czerwca 2003 r., C-305/01 w sprawie MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring GmbH. Orzeczenie to zapadło na gruncie stanu faktycznego, w ramach którego MKG-Kraftfahrzeuge-Factoring GmbH była podmiotem zajmującym się obsługą finansową i factoringową niemieckiego importera samochodów marki Mitsubishi. Zgodnie z zawartą pomiędzy stronami umową MKG nabywała wierzytelności importera przysługujące mu względem sprzedawców detalicznych (dealerów) i zajmowała się ich ściąganiem. Umowa przewidywała w tym zakresie przejęcie wierzytelności bez prawa regresu (factoring właściwy). Innymi słowy, MKG obciążało ryzyko ewentualnej niewypłacalności dealerów. Równocześnie MKG przejmowała inne wierzytelności importera, ale już z prawem regresu (factoring niewłaściwy). Na podstawie umowy MKG świadczyła też inne usługi na rzecz importera związane z factoringiem, takie jak zarządzanie rachunkami dłużników oraz dostarczanie dokumentów dotyczących wierzytelności.

Na podstawie wyżej przedstawionego stanu faktycznego Trybunał wyraził stanowisko, że faktor, bezdyskusyjnie, świadczy usługę klientowi polegającą zasadniczo na uwolnieniu go od operacji odzyskiwania długów i od ryzyka niespłacenia długów. Ponadto wskazano, że działalność ekonomiczna, w ramach której podmiot gospodarczy nabywa długi, ponosząc ryzyko zwłoki, i który w zamian pobiera od swych klientów prowizję (prawdziwy factoring), stanowi odzyskiwanie długów i factoring w znaczeniu art. 13B lit. d pkt 3 zdanie ostatnie VI dyrektywy i dlatego jest wyłączony ze zwolnienia ustanowionego tym przepisem. Zgodnie z jego obiektywnym charakterem, zasadniczym celem factoringu jest odzyskanie długów, które strona trzecia ma wobec factoranta. Dlatego factoring uznaje się za stanowiący jedynie wariant bardziej ogólnego pojęcia odzyskiwania długów, niezależnie od sposobu jego przeprowadzania (pkt 77, 80, sentencja pkt 2).

Usługi ściągania długów i factoringu nie zostały zdefiniowane w polskich przepisach prawa i należą do tzw. umów nienazwanych. Co do zasady, przez factoring rozumie się nabywanie przez faktora określonych wierzytelności, przysługujących przedsiębiorcy z tytułu dokonania sprzedaży lub wykonania usług w zamian za określoną kwotę, odpowiadającą wartości nominalnej wierzytelności, pomniejszonej o dyskonto uwzględniające wynagrodzenie faktora. Ponadto, dokonując nabycia wierzytelności faktor zobowiązuje się dodatkowo do świadczenia na rzecz faktoranta (przedsiębiorcy) różnorodnych czynności, które przykładowo mogą obejmować: przejmowanie ryzyka wypłacalności dłużników (przy factoringu właściwym), inkasowanie wierzytelności, finansowanie przez dyskonto, udzielanie pożyczek, księgowanie wierzytelności itp. Usługa tego typu polega więc na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu.

W pojęciu usług ściągania długów i factoringu mieści się zatem m.in. skup wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub odprzedaży. Usługa tego typu polegająca na "wyręczeniu" klienta z czynności zmierzających do odzyskania długu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bez możliwości skorzystania ze zwolnienia.

W tym miejscu należy wskazać, że ustawa o podatku od towarów i usług nie uzależnia opodatkowania usług faktoringu od rodzaju umowy zawartej pomiędzy stronami, co oznacza, że każdy typ faktoringu podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Faktoring na gruncie ustawy winien być traktowany analogicznie jak cesja wierzytelności.

Natomiast istota rozróżnienia usług obrotu wierzytelnościami, inkasa oraz factoringu sprowadza się do zapisów umów łączących strony przelewu wierzytelności, analizy ich treści oraz czynności faktycznych wynikających z tych umów.

W przedstawionym opisie Wnioskodawca wskazuje, że od strony formalnej Przeniesienie będzie stanowiło dwie operacje:

a. przelew Wierzytelności przysługującej w chwili obecnej I. jako wierzycielowi z Umowy Kredytu, na rzecz Wnioskodawcy. Przelew Wierzytelności zostanie dokonany zgodnie z art. 509 i nast.k.c. Przedmiotem przelewu będzie Wierzytelność I. w stosunku do ECI obejmująca prawo do otrzymania spłaty kapitału Kredytu oraz wszystkie prawa związane z tą Wierzytelnością. Odsetki naliczone do dnia zapłaty ceny za Wierzytelność nie będą przedmiotem przelewu, ale zostaną zapłacone przez ECI na rzecz I.

b. Przejęcie wynikających z Umowy Kredytu obowiązków I. w stosunku do ECI w rozumieniu art. 519 i nast.k.c. Ponieważ Kredyt został już w całości uruchomiony, zakres zobowiązań I. w stosunku do ECI wynikających z Umowy Kredytu jest niewielki i nie obejmuje zobowiązania do wypłaty określonej kwoty pieniężnej.

Ponad to wraz z Przeniesieniem Kredytu Wnioskodawca przejmie na siebie ryzyko niewypłacalności ECI. Tym samym I. otrzyma środki finansowe przed datą wymagalności Kredytu, bez ryzyka, że ECI nie będzie w stanie wywiązać się ze swoich zobowiązań jako kredytobiorca.

W dniu wejścia w życie Umowy Przeniesienia nastąpi zamknięcie transakcji, co będzie obejmować następujące czynności:

a. strony podpiszą oświadczenie, o którym mowa powyżej;

b. Wnioskodawca zapłaci I. kwotę równą kapitałowi Kredytu pozostałemu do spłaty;

c. I. zapłaci Prowizję na rzecz Wnioskodawcy tytułem wynagrodzenia za przejęcie Wierzytelności;

d. Wnioskodawca i ECI podpiszą uprzednio uzgodnioną dokumentację kredytową.

Formalnie, zgodnie z art. 79 Ustawy o księgach wieczystych i hipotece, do przeniesienia wierzytelności hipotecznej niezbędny będzie wpis Wnioskodawcy do księgi wieczystej jako nowego wierzyciela. Wniosek o wpis zostanie złożony po zamknięciu transakcji opisanym powyżej.

W dniu wejścia w życie Umowy Przeniesienia strony podpiszą aneksy do umów zabezpieczeń Kredytu, cedujące przysługujące z nich prawa na Wnioskodawcę. Ponadto zostaną złożone wnioski do sądów o wpis Wnioskodawcy jako nowego wierzyciela hipotecznego i zastawnika. ECI i Wnioskodawca dokonają zmiany Umowy Kredytu m.in. w ten sposób, że dojdzie do wspomnianego powyżej przewalutowania Kredytu.

Skutek prawny Umowy Przeniesienia nastąpi w dniu, w którym Wnioskodawca zostanie ujawniony w księdze wieczystej jako wierzyciel hipoteczny.

Odnosząc zatem powołane wyżej regulacje prawne do przedstawionego opisu sprawy stwierdzić należy, że czynność polegająca na nabyciu przez Wnioskodawcę wierzytelności przysługującej I., spowoduje niewątpliwie "uwolnienie" I. od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowi czynność odzyskiwania długów wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Koncepcja odzyskiwania długów nie zależy bowiem od sposobu, w jaki odzyskiwanie się odbywa, ani od tego na czyją rzecz dług zostaje ściągnięty. Pojęcie odzyskiwania długów dotyczy jasno sprecyzowanych transakcji finansowych mających na celu uzyskanie zapłaty wierzytelności pieniężnej (vide: pkt 77 i 78 wyroku w sprawie C-305/01).

Tym samym należy stwierdzić, że przedmiotowa czynność nabywania przez Spółkę wierzytelności stanowi usługę polegającą na uwolnieniu od długu Cedenta przez nabywcę wierzytelności (Wnioskodawcę), a zatem transakcja ta nie korzysta ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, lecz jest opodatkowana według właściwej stawki podatku VAT.

Tym samym, stanowisko Wnioskodawcy stwierdzające, że opisana we wniosku usługa nabycie wierzytelności jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług, należało uznać za nieprawidłowe.

Przedmiotowa interpretacja rozstrzyga ściśle w zakresie pytania Wnioskodawcy przedstawionego we wniosku. Stąd też nie są przedmiotem rozstrzygnięcia te elementy opisu sprawy, które nie zostały objęte zakresem pytania i własnym stanowiskiem Wnioskodawcy. Zaznaczyć również należy, że w przypadku zmiany któregokolwiek elementu opisu sprawy, przedmiotowa interpretacja traci ważność.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Ponadto w odniesieniu do powołanej, przez Wnioskodawcę w uzasadnieniu stanowiska, interpretacji, należy zauważyć, że dotyczy ona innych zdarzeń aniżeli wskazane we wniosku.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.