0111-KDIB3-1.4012.176.2017.1.JP

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 14 kwietnia 2017 r. (data wpływu 26 kwietnia 2017 r.), uzupełnionym pismem z 26 czerwca 2017 r. (data wpływu 3 lipca 2017 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania przepisów art. 21 ust. 1 pkt 1 lub pkt 2 w związku z,wykonaniem usługi najmu auta zastępczego - jest prawidłowe.

W dniu 26 kwietnia 2017 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zastosowania przepisów art. 21 ust. 1 pkt 1 lub pkt 2 w związku z wykonaniem usługi najmu auta zastępczego.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 26 czerwca 2017 r. (data wpływu 3 lipca 2017 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 14 czerwca 2017 r. znak: 0111-KDIB4.4014.97.2017.1.MD, 0111-KDIB3-1.4012.176.2017.2.JP.

We wniosku uzupełnionym pismem z 26 czerwca 2017 r. przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka (Wnioskodawca) planuje podjąć działalność polegającą na wynajmie aut zastępczych. Oferowany będzie bezgotówkowy wynajem auta zastępczego, który pokrywany jest z OC sprawcy. Samochody będą udostępniane poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych na czas naprawy uszkodzonego pojazdu lub do momentu odebrania nowego pojazdu w przypadku wystąpienia szkody całkowitej. W momencie wystąpienia powyższej szkody działalność Spółki będzie polegać na wynajmie auta zastępczego osobie poszkodowanej jednak zapłata za usługę będzie następować od ubezpieczyciela gdyż wierzytelność do zwrotu kosztów umową cesji będzie przechodzić spółkę. W związku z powyższym warunkiem podejmowanej działalności polegającej na najmie samochodu osobie poszkodowanej będzie zawarcie umowy cesji dotyczącej przeniesienia wierzytelności - prawa do zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego. Podstawowym zapisem w treści cesji będzie oświadczenie cedenta, o wystąpieniu szkody komunikacyjnej wynikającej z umowy najmu auta zastępczego zawartej pomiędzy cedentem a cesjonariuszem i faktury oraz podanie likwidatora szkody, którym będzie ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej sprawcy. Cedentem będzie zawsze osoba fizyczna natomiast cesjonariuszem spółka pod nazwą. Sp. z o.o.

Spółka posiada status "małego podatnika".

Spółka w momencie dokonania transakcji dotyczącej wynajmu auta zastępczego będzie rozliczać się tzw. "metodą kasową".

Cedent zobowiązany jest przekazać Cesjonariuszowi wszelkie dokumenty konieczne do skutecznego dochodzenia od ubezpieczyciela wierzytelności, dotyczącej zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego; w szczególności dokumenty, które są związane z rzeczoną wierzytelnością. Cesjonariusz zobowiązuje się do poniesienia kosztów wynikających z dochodzenia praw odszkodowawczych. Spółka na rzecz firmy ubezpieczeniowej nie będzie wykonywać żadnych świadczeń. Nabywcą usługi najmu samochodu będzie zawsze osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, niebędąca podatnikiem o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie (oznaczone jako nr 2):

Czy w związku z wykonaniem usługi najmu auta zastępczego mają zastosowanie przepisy art. 21 ust. 1 pkt 1 czy art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług?

Stanowisko Wnioskodawcy (do pytania oznaczonego jako nr 2):

W związku z wynajmem auta zastępczego poszkodowanemu mają zastosowanie przepisy art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług gdyż do naprawienia szkody zobowiązany jest ubezpieczyciel.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą - podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Natomiast stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy - przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy, ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sprzedaży - rozumie się przez to odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

Wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Przeniesienie praw do wierzytelności jako niematerialnych praw majątkowych, co do zasady, stanowi świadczenie usług w rozumieniu cyt. wyżej art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Instytucja przelewu wierzytelności została uregulowana przepisami art. 509-517 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 509 § 1 wyżej cytowanej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl § 2 cytowanego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa (...).

Przeniesienie wierzytelności z majątku dotychczasowego wierzyciela do majątku nabywcy wierzytelności następuje - w myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego - na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności na nabywcę jest skutkiem rozporządzania tą wierzytelnością przez dotychczasowego wierzyciela i stanowi wykonanie przez niego przysługującego mu prawa własności.

Istotą przelewu wierzytelności jest zatem umowa zawierana przez wierzyciela z osobą trzecią, na mocy której osoba ta nabywa od wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. W wyniku przelewu wierzytelności prawa przysługujące dotychczasowemu wierzycielowi przechodzą na nabywcę wierzytelności, przy czym sam stosunek zobowiązaniowy nie ulega zmianie. Na podstawie umowy przelewu wierzytelności cesjonariusz może dochodzić spełnienia określonego świadczenia od dłużnika, przysługuje mu również uprawnienie do rozporządzania wierzytelnością poprzez jej dalszą odsprzedaż, zamianę, darowiznę, zapis w testamencie lub zastaw. W zamian za nabywaną wierzytelność cesjonariusz (nabywca) zobowiązuje się do spełnienia określonego świadczenia na rzecz cedenta.

Z cytowanych wyżej przepisów art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług jednoznacznie wynika, że każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu, czy określonym zachowaniu, mieści się w pojęciu usługi. Aby uznać dane świadczenie za odpłatne musi istnieć stosunek prawny między świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

Z definicji świadczenia usług należy wyprowadzić następujące wnioski:

* świadczenie usług zakłada istnienie dwóch podmiotów, a więc tego, który świadczy usługę (usługodawcę) i tego, który świadczenie odbiera (usługobiorcę), czyli konsumenta usługi,

* opodatkowaniu podlega odpłatne świadczenie usług, to znaczy, że istnieje stosunek prawny pomiędzy usługodawcą i usługobiorcą, a rezultatem tego związku jest wzajemne działanie tych podmiotów, polegające na tym, że wynagrodzenie otrzymane przez wykonawcę usługi jest świadczeniem wzajemnym za wykonanie usługi na rzecz jej odbiorcy,

* pomiędzy odpłatną czynnością podlegającą opodatkowaniu, a otrzymywanym z tytułu tej czynności wynagrodzeniem, musi istnieć bezpośredni, czytelny i dostrzegalny związek.

Należy zauważyć, że przelew wierzytelności niezwiązany z żadnymi usługami, ani dodatkowymi świadczeniami poza zapłatą ceny sprzedaży ustaloną ostatecznie w umowie cesji, nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Wierzyciel dokonuje cesji wierzytelności i nie działa w tym zakresie jako usługodawca, z kolei nabywca wierzytelności nie może być usługodawcą.

Cesja wierzytelności nie jest świadczeniem usług w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli nie jest związana ze świadczeniem dodatkowych czynności, których wykonanie lub chociażby zobowiązanie do ich wykonania może stanowić o świadczeniu usługi nabywcy na rzecz zbywcy, która może również obejmować nabycie wierzytelności.

Jeśli nabywanie jest świadczeniem usługi, tj. "uwalnia" sprzedawcę od ciężaru odzyskiwania należności to w ramach ustawy o podatku od towarów i usług, w relacji usługodawca-nabywający a usługobiorca-sprzedający, usługa w całości jest "skonsumowana", wykonana w momencie cesji wierzytelności. To właśnie w tej chwili sprzedawca pozbawiany jest wspominanego ciężaru odzyskiwania należności.

Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 25 lit. a ustawy, przez małego podatnika rozumie się podatnika podatku od towarów i usług, u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro - przy czym przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

Stosownie do przepisu art. 29a ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119, oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Zgodnie z zasadą ogólną, zawartą w art. 19a ust. 1 ustawy - obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 5 i 7-11, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Przy czym dla podmiotów rozliczających się metodą kasową, obowiązek podatkowy został określony w art. 21 ustawy.

I tak, w myśl art. 21 ust. 1 ustawy, mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje:

- po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosował tę metodę, zwaną dalej "metodą kasową": otrzymanie zapłaty w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.

Przepis ust. 1 stosuje się do czynności wykonanych w okresie, w którym podatnik stosuje metodę kasową (art. 21 ust. 2 ustawy).

Metoda kasowa stanowi zatem szczególny sposób ustalania momentu powstania obowiązku podatkowego, w którym powstanie obowiązku podatkowego zostało powiązane z uregulowaniem należności.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca (Spółka) posiada status "małego podatnika" i w momencie dokonania transakcji dotyczącej wynajmu auta zastępczego będzie rozliczać się tzw. "metodą kasową". Spółka planuje podjąć działalność polegającą na wynajmie aut zastępczych. Oferowany będzie bezgotówkowy wynajem auta zastępczego, który pokrywany jest z OC sprawcy. Samochody będą udostępniane poszkodowanym w wypadkach komunikacyjnych na czas naprawy uszkodzonego pojazdu lub do momentu odebrania nowego pojazdu w przypadku wystąpienia szkody całkowitej. W momencie wystąpienia powyższej szkody działalność Spółki będzie polegać na wynajmie auta zastępczego osobie poszkodowanej jednak zapłata za usługę będzie następować od ubezpieczyciela gdyż wierzytelność do zwrotu kosztów umową cesji będzie przechodzić na spółkę. W związku z powyższym warunkiem podejmowanej działalności polegającej na najmie samochodu osobie poszkodowanej będzie zawarcie umowy cesji dotyczącej przeniesienia wierzytelności - prawa do zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego. Podstawowym zapisem w treści cesji będzie oświadczenie cedenta, o wystąpieniu szkody komunikacyjnej wynikającej z umowy najmu auta zastępczego zawartej pomiędzy cedentem a cesjonariuszem i faktury oraz podanie likwidatora szkody, którym będzie ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej sprawcy. Cedentem będzie zawsze osoba fizyczna natomiast cesjonariuszem Spółka. Cedent zobowiązany jest przekazać Cesjonariuszowi wszelkie dokumenty konieczne do skutecznego dochodzenia od ubezpieczyciela wierzytelności, dotyczącej zwrotu kosztów z tytułu najmu auta zastępczego; w szczególności dokumenty, które są związane z rzeczoną wierzytelnością. Cesjonariusz zobowiązuje się do poniesienia kosztów wynikających z dochodzenia praw odszkodowawczych. Spółka na rzecz firmy ubezpieczeniowej nie będzie wykonywać żadnych świadczeń. Nabywcą usługi najmu samochodu będzie zawsze osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, niebędąca podatnikiem o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT.

W tym miejscu należy odnieść się do kwestii przelewu wierzytelności - cesji. Jak wynika z treści wniosku - w związku z zawarciem umowy przelewu wierzytelności (cesji) za najem auta zastępczego Wnioskodawca staje się cesjonariuszem, który występuje do firmy ubezpieczeniowej poszkodowanego o zapłatę należności z tytułu zwrotu kosztów związanych z najmem samochodu. Wnioskodawca nabywając wierzytelność, wchodzi w miejsce cedenta jako dotychczasowego wierzyciela. Wnioskodawca występując do firmy ubezpieczeniowej o zapłatę należności za najem samochodu zastępczego nie wykona żadnego świadczenia na rzecz firmy ubezpieczeniowej. Skoro strony, w umowie przelewu wierzytelności (cesja) poza uregulowaniami dotyczącymi przelewu wierzytelności za najem samochodu zastępczego, nie formułują żadnych obowiązków, to wystąpienie przez Wnioskodawcę do firmy ubezpieczeniowej poszkodowanego o zapłatę ww. należności jest jedynie realizacją przysługującego mu prawa podmiotowego, realizacją jego uprawnień właścicielskich. Zatem zawarcie umowy i związane z nią przejęcie wierzytelności nie spowoduje po stronie Wnioskodawcy powstania obowiązku podatkowego z powyższego tytułu. Natomiast sam fakt wypłacenia przez firmę ubezpieczeniową poszkodowanego należności związanych z najmem samochodu nie będzie miało związku z jakąkolwiek czynnością ze strony Wnioskodawcy. Zatem nie będzie tu miało miejsce odpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1.

W konsekwencji powyższego, należy stwierdzić, że czynność wystąpienia we własnym imieniu i na własny rachunek Wnioskodawcy do firmy ubezpieczeniowej poszkodowanego o zapłatę należności związanych z najmem samochodu nie stanowi odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Natomiast Wnioskodawca będzie świadczył odpłatną usługę tylko w zakresie wynajmu auta zastępczego, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy na rzecz najemcy - osoby fizycznej (poszkodowanego). Za powyższe świadczenie Wnioskodawca otrzyma wynagrodzenie, o które jako cedent wierzytelności, wystąpi do firmy ubezpieczeniowej poszkodowanego. Z uwagi na to, że Wnioskodawca jest podatnikiem VAT rozliczającym się metodą kasową, nabywcą natomiast jest osoba fizyczna niebędąca czynnym podatnikiem podatku VAT, to obowiązek podatkowy dla Wnioskodawcy powstanie w myśl art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy, z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wykonania usługi, a nie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Mając na uwadze przywołane wyżej przepisy oraz opis sprawy przedstawiony we wniosku, stwierdzić należy, że obowiązek podatkowy dla Wnioskodawcy, w przypadku świadczenia usługi najmu samochodu zastępczego na rzecz poszkodowanego - osoby fizycznej niebędącej czynnym podatnikiem podatku VAT, nie powstanie na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy. Obowiązek podatkowy dla Wnioskodawcy, w przypadku świadczenia ww. usługi, powstanie w myśl art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy, z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wykonania usługi. Powyższe wynika z faktu, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług posiadającym status małego podatnika stosującym kasową metodę rozliczeń VAT, a usługa jest wykonywana na rzecz osoby fizycznej niebędącej czynnym podatnikiem podatku VAT.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Organ informuje, że w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zaznacza się także, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego w opisie sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78-79, 50-126 Wrocław, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.