0111-KDIB2-3.4010.78.2018.1.KB - Ustalanie limitu transakcji ze względu na obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej podmiotów powiązanych.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 201 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 20 lutego 2018 r. (data wpływu 27 lutego 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie określenia, czy ustalając wystąpienie obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej, dotyczącej umowy pożyczki, dla określenia limitu transakcji, o którym mowa w art. 9a ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy wziąć pod uwagę wyłącznie kwotę odsetek, bez uwzględnienia kwoty kapitału pożyczki (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) - jest nieprawidłowe.

W dniu 27 lutego 2018 r. wpłynął do tutejszego organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie określenia, czy ustalając wystąpienie obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej, dotyczącej umowy pożyczki, dla określenia limitu transakcji, o którym mowa w art. 9a ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy wziąć pod uwagę wyłącznie kwotę odsetek, bez uwzględnienia kwoty kapitału pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny/następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej także: "Spółka") prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki akcyjnej. Spółka jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2343 z późn. zm., dalej: "ustawa o p.d.o.p."), podlegającym obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Przedmiotem działalności Spółki jest produkcja i sprzedaż piwa.

Spółka jest członkiem grupy kapitałowej i realizuje m.in. następujące rodzaje transakcji z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11 ust. 1 i ust. 4 ustawy o p.d.o.p.:

* sprzedaż produktów

* zakup produktów;

* zakup usług doradczych;

* zakup licencji,

* udzielenie licencji,

* pożyczki.

W trwającym roku podatkowym Spółka była stroną w szczególności następujących transakcji finansowych:

1. Oprocentowana pożyczka zaciągnięta w roku podatkowym od podmiotu powiązanego z siedzibą za granicą na okres, którego zakończenie przypada w innym roku podatkowym niż rok podatkowy zawarcia umowy pożyczki. Niniejsza pożyczka ma charakter linii kredytowej do określonego w umowie limitu, więc w praktyce ciągnienia w ramach wskazanego limitu mogą być dokonywane w okresach innych niż rok podatkowy, w którym zawarto umowę pożyczki.

2. Oprocentowane pożyczki zaciągnięte w latach poprzedzających rok podatkowy od podmiotów powiązanych z siedzibą w Polsce na okres, którego zakończenie przypada w innym roku podatkowym niż rok podatkowy zawarcia umów pożyczki.

3. Oprocentowana pożyczka udzielona w latach poprzedzających rok podatkowy podmiotowi powiązanemu z siedzibą w Polsce na okres, którego zakończenie przypada w innym roku podatkowym niż rok podatkowy zawarcia umowy pożyczki.

Spółka dopuszcza możliwość zmiany (wydłużenia) terminów spłaty pożyczek i/lub odsetek w przyszłości, kwoty pożyczki, ewentualnie zmiany innych warunków obowiązujących umów pożyczki np. w formie aneksów. Spółka ponadto zakłada możliwość zawarcia innych umów pożyczek w bieżącym lub w kolejnych latach podatkowych.

Przychody Spółki w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych przekroczyły w roku poprzedzającym rok podatkowy równowartość 20 mln EUR.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

1. Czy dla celów ustalenia wartości transakcji wskazanych w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, determinującej uznanie tych transakcji za transakcje mające istotny wpływ w dokumentowanym roku podatkowym na wysokość dochodu (straty) Wnioskodawcy w rozumieniu art. 9a ust. 1 pkt 1 lit. a w zw. z art. 9a ust. 1d, należy zsumować jedynie zapłacone odsetki w dokumentowanym roku podatkowym, bez uwzględniania kwoty kapitału pożyczki? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, dla celów ustalenia wartości transakcji wskazanych w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, determinującej uznanie tych transakcji za transakcje mające istotny wpływ w dokumentowanym roku podatkowym na wysokość dochodu (straty) Wnioskodawcy w rozumieniu art. 9a ust. 1 pkt 1 lit. a w zw. z art. 9a ust. 1d, należy zsumować jedynie zapłacone odsetki w dokumentowanym roku podatkowym, bez uwzględniania kwoty kapitału pożyczki.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 9a ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o p.d.o.p., podatnicy:

Z kolei zgodnie z art. 9a ust. 1d ustawy o p.d.o.p., za transakcje lub inne zdarzenia mające istotny wpływ na wysokość dochodu (straty) podatnika, o których mowa w ust. 1 pkt 1, uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których łączna wartość przekracza w roku podatkowym równowartość 50 000 euro, z tym że w przypadku podatników, których przychody w rozumieniu przepisów o rachunkowości, w roku poprzedzającym rok podatkowy przekroczyły równowartość:

Biorąc pod uwagę powyższe regulacje należy wskazać, że przepisy ustawy o p.d.o.p. determinują obowiązek sporządzenia dokumentacji podatkowej od:

* dokonywania w roku podatkowym transakcji z podmiotami powiązanymi mających istotny wpływ na wysokość ich dochodu (straty),

* zdefiniowanymi jako transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których łączna wartość przekracza w roku podatkowym określoną w przepisach kwotę (jej wysokość uzależniona jest od przychodów podatnika).

Zdaniem Wnioskodawcy, wartość tych transakcji dla celów określenia obowiązku dokumentacyjnego należy ustalić na podstawie danych wynikających z ksiąg rachunkowych, które stanowią podatkowe przychody lub koszty dokumentowanego roku, ponieważ:

* jedynie przychody lub koszty podatkowe mogą mieć wpływ na wysokość dochodu (straty),

* przepisy wyraźnie stanowią, że wartość transakcji należy ustalać w ramach roku podatkowego.

W tym kontekście należy podkreślić, że samo otrzymanie/udzielenie pożyczki i spłata jej kapitału jest neutralna podatkowo. Z kolei zgodnie z regulacjami ustawy o p.d.o.p. (art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o p.d.o.p. i art. 12 ust. 4 pkt 2 ustawy o p.d.o.p.) odsetki stają się kosztem podatkowym i odpowiednio przychodem (będą miały wpływ na wysokość dochodu (straty) gdy zostaną zapłacone.

Podsumowując, w ocenie Wnioskodawcy w sytuacji zawarcia umowy oprocentowanej pożyczki, dla celów ustalenia wartości transakcji pożyczki determinującej uznanie tej transakcji za transakcję mającą istotny wpływ w dokumentowanym roku podatkowym na wysokość dochodu (straty) Wnioskodawcy w rozumieniu art. 9a ust. 1 pkt 1 lit. a w zw. z art. 9a ust. 1d ustawy o p.d.o.p., należy zsumować jedynie zapłacone odsetki w dokumentowanym roku podatkowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w zakresie pytania oznaczonego we wniosku nr 2 jest nieprawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w części dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie określenia, czy ustalając wystąpienie obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej, dotyczącej umowy pożyczki, dla określenia limitu transakcji, o którym mowa w art. 9a ust. 1d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy wziąć pod uwagę wyłącznie kwotę odsetek, czy też łączną kwotę odsetek i kapitału udzielonej pożyczki. W pozostałej części wniosku, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, tj. w zakresie, ustalenia, czy w odniesieniu do transakcji, które zostały lub zostaną zawarte w danym roku podatkowym, należy uznać, że są "dokonywane" w rozumieniu art. 9a ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, również w kolejnych latach podatkowych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 2343 z późn. zm., dalej: "u.p.d.o.p."), podatnicy:

W myśl art. 9a ust. 1a u.p.d.o.p., podatnicy, o których mowa w ust. 1 pkt 1, są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej również za rok podatkowy następujący po roku podatkowym, za który byli obowiązani sporządzić dokumentację podatkową, bez względu na wysokość osiągniętych, w roku podatkowym, za który byli obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej, przychodów lub poniesionych kosztów, w rozumieniu przepisów o rachunkowości.

Stosownie do art. 9a ust. 1d u.p.d.o.p., za transakcje lub inne zdarzenia mające istotny wpływ na wysokość dochodu (straty) podatnika, o których mowa w ust. 1 pkt 1, uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których łączna wartość przekracza w roku podatkowym równowartość 50 000 euro, z tym że w przypadku podatników, których przychody w rozumieniu przepisów o rachunkowości, w roku poprzedzającym rok podatkowy przekroczyły równowartość:

Zgodnie z art. 9a ust. 1e u.p.d.o.p., za transakcje lub inne zdarzenia mające istotny wpływ na wysokość dochodu (straty) podatnika, o których mowa w ust. 1 pkt 1, uznaje się również zawartą w roku podatkowym:

Z art. 9a ust. 2b pkt 1 u.p.d.o.p., wynika, że dokumentacja podatkowa obejmuje opis transakcji lub innych zdarzeń, o których mowa w ust. 1, w tym umów zarządzania płynnością, umów o podziale kosztów, dokonywanych pomiędzy podatnikiem, a w przypadku, o którym mowa w ust. 1f - spółką niebędącą osobą prawną, i podmiotami z nimi powiązanymi, zawierający:

Zgodnie zaś z art. 9a ust. 4a u.p.d.o.p., organ podatkowy może wystąpić do podatnika z żądaniem sporządzenia i przedłożenia dokumentacji podatkowej dla transakcji lub innych zdarzeń, których wartość nie przekracza limitów określonych w ust. 1d lub 1e, w przypadku zaistnienia okoliczności wskazujących na prawdopodobieństwo zaniżenia ich wartości w celu uniknięcia obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej. Żądanie powinno wskazywać okoliczności świadczące o prawdopodobieństwie zaniżenia wartości transakcji lub innych zdarzeń. Podatnik jest obowiązany do sporządzenia i przedłożenia dokumentacji podatkowej, w terminie 30 dni od dnia doręczenia takiego żądania.

Z powyższych przepisów wyraźnie wynika, że aby mógł powstać wymóg sporządzania wspomnianej dokumentacji, konieczne jest ziszczenie się następujących warunków. Po pierwsze, musimy mieć do czynienia z transakcją lub innym zdarzeniem jednego rodzaju, po drugie - taka transakcja lub inne zdarzenie musi mieć miejsce między podmiotami powiązanymi. Dana transakcja lub inne zdarzenie jednego rodzaju musi mieć istotny wpływ na wysokość dochodu (straty) podatnika czyli przekraczać w roku podatkowym limit minimalny wskazany w art. 9a ust. 1d u.p.d.o.p., dla których łączna wartość transakcji lub innych zdarzeń jednego rodzaju przekracza 50.000 euro.

W ww. przepisach ustawodawca posługuje się pojęciem transakcja. Pojęcie to nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego. Z tej przyczyny definiując to pojęcie zasadnym jest odwołanie się do jego potocznego rozumienia. Internetowy słownik języka polskiego (https://sjp.pl) słowo "transakcja" definiuje m.in. jako umowę handlową. Podobnie pojęcie transakcji zostało zawarte w art. 4 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o terminach zapłaty w transakcjach handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 684), zgodnie z którym transakcja handlowa to umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi (...).

Biorąc pod uwagę powyższe, zasadnym jest przyjęcie, że przez transakcję należy rozumieć czynność prawną (umowę), zawieraną w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, w wykonaniu której dokonana jest co najmniej jedna płatność (należność). Za transakcje uznaje się również umowy wymienione w cyt. wyżej art. 9a ust. 1e u.p.d.o.p.

Odnosząc powyższe do treści powołanego wcześniej art. 9a ust. 1d u.p.d.o.p., należy stwierdzić, że przy ustalaniu limitu, którego przekroczenie będzie skutkować obowiązkiem sporządzenia dokumentacji podatkowej, o jakiej mowa w tym przepisie, należy brać pod uwagę wysokość osiągniętych przez podatnika przychodów w roku poprzedzającym i tak ustalony limit porównać z wartością umowy (transakcji) zawartej z podmiotem powiązanym, np. na określoną usługę lub dostawę. Oprócz skonkretyzowanej usługi (dostawy) w umowie tej winien być określony konkretny podmiot powiązany, z którym Wnioskodawca realizuje transakcję.

Takie rozumienie "transakcji" nie wyklucza możliwości zawarcia więcej niż jednej umowy, spełniającej ww. kryteria (strony mogą bowiem dowolnie określać czas trwania umowy). Przy ustalaniu wartości transakcji należy brać pod uwagę umowę (lub umowy, jeżeli zawarto w roku podatkowym więcej niż jedną umowę tego samego rodzaju z tym samym podmiotem powiązanym), a także należności wynikające z tych transakcji (umów). Suma tych należności będąca wartością transakcji, świadczy o "istotności transakcji", o jakiej mowa w powołanym wcześniej art. 9a ust. 1d u.p.d.o.p. Przekroczenie ustalonego na podstawie ww. przepisu (art. 9a ust. 1d u.p.d.o.p.) limitu wskazuje na konieczność uznania transakcji za istotną i rodzi obowiązki dokumentacyjne.

Należy wskazać, że zgodnie ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego (np. wyrok z 10 stycznia 2012 r., sygn. akt II FSK 1319/10) przepis art. 9a u.p.d.o.p. pełni funkcję gwarancyjną, to znaczy, że gwarantuje podmiotom powiązanym, o których mowa w art. 11 ust. 1 i 4, a także art. 11 ust. 5 u.p.d.o.p., że przedłożenie merytorycznie poprawnej dokumentacji, pozwoli ocenić transakcje między nimi, jako spełniające warunki transakcji rynkowych. Powyższe stanowisko NSA zachowuje również aktualność w obecnym stanie prawnym.

Przepis art. 9a u.p.d.o.p., obejmuje więc także sytuacje lub zachowania podmiotów powiązanych nietypowe z punktu widzenia obrotu gospodarczego, w celu ich skonfrontowania z sytuacjami lub zachowaniami podmiotów niezależnych. Postępowanie to wynika z zasady ceny rynkowej (arms length principle), zgodnie z którą podmioty powiązane powinny, we wzajemnych relacjach, ustalać warunki, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki akcyjnej. Spółka jest podatnikiem, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podlegającym obowiązkowi podatkowemu w Polsce od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Przedmiotem działalności Spółki jest produkcja i sprzedaż piwa.

Spółka jest członkiem grupy kapitałowej i zawarła m.in. transakcje pożyczki z podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11 ust. 1 i ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Przychody Spółki w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych przekroczyły w roku poprzedzającym rok podatkowy równowartość 2 mln EUR.

Na tle przedstawionych okoliczności sprawy oraz uwzględniając zaprezentowane powyżej obowiązujące przepisy prawa należy zauważyć, że przy ustalaniu wartości omawianej transakcji, polegającej na zawarciu oprocentowanej umowy pożyczki - sporządzenie i następnie badanie dokumentacji transakcji przez organy podatkowe nie może ograniczyć się tylko do badania ceny. Dokumentacja powinna bowiem umożliwiać analizę pod kątem warunków rynkowych również elementów określających warunki tej transakcji takich jak w szczególności kwota, waluta, zasady i termin spłaty, wysokość oprocentowania, sposób zabezpieczenia spłaty, wysokość prowizji, inne opłaty, gwarancje spłaty, kalkulacje ryzyka. Dopiero tak uzyskany pełny obraz ekonomicznej istoty danej transakcji umożliwia organom podatkowym prawidłowe określenie, czy dana transakcja została zawarta na warunkach rynkowych, czy nierynkowych. Stosownie bowiem do art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, organy podatkowe badają zgodność ustalonych lub narzuconych przez podmioty powiązane warunków z warunkami, jakie ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, w tym w szczególności zasadność danej transakcji przez podmioty powiązane (w porównaniu z zachowaniem podmiotów niezależnych).

Wobec tego, że dokumentacja podatkowa zawiera nie tylko kwotę transakcji wyrażonej w cenie, ale również inne elementy określone w art. 9a ust. 1 ww. ustawy, nie można uznać, że kwotą transakcji jest jedynie wynagrodzenie wyrażone w odsetkach, z wyłączeniem kwoty, od której wynagrodzenie jest obliczane (część kapitałowa transakcji). Badaniu przez właściwe organy podlegają wszystkie warunki transakcji, a cena jest tylko jednym z nich. Tym samym do wartości limitów, o których mowa w powołanych wyżej przepisach przy transakcji pożyczki wlicza się zarówno kapitał, jak i odsetki. Należy zwrócić również uwagę na fakt, że z umową pożyczki mogą być związane także inne świadczenia (opłaty, prowizje), które należy uwzględniać w limitach wskazanych w art. 9a ustawy.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym ustalając wystąpienie obowiązku sporządzenia dokumentacji podatkowej dotyczącej umowy pożyczki, dla określenia limitu transakcji, o którym mowa w art. 9a ust. 1d u.p.d.o.p., należy wziąć pod uwagę jedynie zapłacone odsetki w dokumentowanym roku podatkowym bez uwzględniania kwoty kapitału pożyczki - jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.