0111-KDIB2-2.4015.49.2018.2.MZ - Określenie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości na podstawie ugody sądowej.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 800 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 4 czerwca 2018 r. (data wpływu 12 czerwca 2018 r.), uzupełnionym 1 sierpnia 2018 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości na podstawie ugody sądowej - jest prawidłowe.

W dniu 12 czerwca 2018 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku od podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości na podstawie ugody sądowej.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 18 lipca 2018 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4015.49.2018.1.MZ wezwano Wnioskodawcę do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono 1 sierpnia 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 1 kwietnia 2015 r. Wnioskodawca zawarł przed Sądem ugodę w sprawie o zniesienie współwłasności nieruchomości budynkowej oraz rozliczenie z tytułu pobieranych pożytków. Na podstawie zawartej ugody Wnioskodawca i inni uczestnicy w miejsce posiadanych udziałów we współwłasności nabyli własność samodzielnych lokali. Wnioskodawca przypadające mu lokale nabywał na współwłasność z żoną a przysługujący mu udział we współwłasności był wcześniej składnikiem majątku dorobkowego Wnioskodawcy i jego małżonki. Pozostałe strony ugody są z Wnioskodawcą niespokrewnione i niespowinowacone. W zakresie podziału pożytków Wnioskodawca nabył prawo do wypłaty z rachunku wspólnego nieruchomości kwoty oznaczonej w ugodzie. Nabycie własności wydzielonych lokali nastąpiło bez spłat i dopłat a wartość nabytych przez Wnioskodawcę lokali jest ekwiwalentna w stosunku do wartości jego udziału ułamkowego w nieruchomości wspólnej.

Ugoda została zawarta przed Sądem, została zatwierdzona przez Sąd, zatwierdzenie stało się prawomocne i dotyczyła zniesienia współwłasności zabudowanej działki nr 208, dla której Sąd prowadzi księgę wieczystą. W ramach zawartej ugody z nieruchomości wydzielono działki nr 208/1 (zabudowaną) oraz nr 208/2 i nr 208/3 (niezabudowane). Zniesienie współwłasności nastąpiło w zakresie całkowitym - w odniesieniu do zabudowanej działki nr 208/1 przy czym działki niezabudowane zostały przyznane na własność i współwłasność uczestnikom w ramach rozliczenia udziału w nieruchomości wspólnej. Wnioskodawca nie nabył własności lub udziału we współwłasności działek niezabudowanych.

W przekonaniu Wnioskodawcy dokonywanie spłat pomiędzy współwłaścicielami nie byłoby zasadne z uwagi na fakt, iż każdy ze współwłaścicieli nabywał własność stosowną do swojego udziału we współwłasności.

Ugoda zawiera stwierdzenie, iż wyczerpuje wzajemne roszczenia z tytułu nakładów, spłat, dopłat i wydatków dotyczących nieruchomości będącej przedmiotem zniesienia współwłasności pomiędzy stronami.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, że wartość rynkowa (na dzień uprawomocnienia się orzeczenia Sądu o zatwierdzeniu ugody z 1 kwietnia 2015 r.) samodzielnych lokali nabytych przez Wnioskodawcę w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości nr 208 na podstawie ww. ugody, nie była większa od wartości rynkowej udziału przysługującego Wnioskodawcy w tej nieruchomości przed zniesieniem współwłasności.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca w związku z dokonanym zniesieniem współwłasności ma obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn?

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 1a ustawy o podatku od spadków i darowizn jej przepisy o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności stosuje się odpowiednio do nieodpłatnego:

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności. Art. 7 ust. 6 stanowi z kolei, iż przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Zdaniem Wnioskodawcy, z powyższego wynika, że Wnioskodawca nie ma obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn z tytułu dokonanego zniesienia współwłasności, gdyż wartość nabywanych przez niego rzeczy nie przewyższa wartości przysługującego mu udziału.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie zaznacza się, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od spadków i darowizn. W pozostałym zakresie wniosku, dotyczącym podatku od czynności cywilnoprawnych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 644) - podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Na podstawie art. 1a ustawy o podatku od spadków i darowizn - przepisy ustawy o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności stosuje się odpowiednio do nieodpłatnego:

W związku z tym, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji współwłasności, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 195 Kodeksu cywilnego - własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). W myśl art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego - współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. Na podstawie art. 196 § 2 Kodeksu cywilnego - współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu. Zgodnie z art. 210 § 1 Kodeksu cywilnego - każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić.

Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego.

W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

Zniesienie współwłasności bez spłat i dopłat podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Stosownie do postanowień art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn - obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy - przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje - z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

W myśl art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn - przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Z powołanego powyżej przepisu wynika zatem, że nie każde zniesienie współwłasności podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Opodatkowane jest jedynie takie zniesienie współwłasności, w następstwie którego podatnik nabywa rzeczy lub prawa w części przekraczającej wartość udziału, który pierwotnie (przed zniesieniem współwłasności nieruchomości) mu przysługiwał.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz jego uzupełnieniu wynika, że w dniu 1 kwietnia 2015 r. Wnioskodawca zawarł przed Sądem ugodę w przedmiocie zniesienia współwłasności nieruchomości budynkowej oraz rozliczenia z tytułu pobieranych pożytków. Ugoda została zatwierdzona przez Sąd, jej zatwierdzenie stało się prawomocne i dotyczyła zniesienia współwłasności zabudowanej działki nr 208, dla której Sąd prowadzi księgę wieczystą. W ramach zawartej ugody z nieruchomości wydzielono działki nr 208/1 (zabudowaną) oraz nr 208/2 i nr 208/3 (niezabudowane). Zniesienie współwłasności nastąpiło w zakresie całkowitym - w odniesieniu do zabudowanej działki nr 208/1, przy czym działki niezabudowane zostały przyznane na własność i współwłasność uczestnikom w ramach rozliczenia udziału w nieruchomości wspólnej. Wnioskodawca nie nabył własności lub udziału we współwłasności działek niezabudowanych. Na podstawie zawartej ugody Wnioskodawca i inni uczestnicy postępowania w miejsce posiadanych udziałów we współwłasności nabyli własność samodzielnych lokali. Wnioskodawca przypadające mu lokale nabywał na współwłasność z żoną a przysługujący mu udział we współwłasności był wcześniej składnikiem majątku dorobkowego Wnioskodawcy i jego małżonki. Pozostałe strony ugody nie są z Wnioskodawcą spokrewnione lub spowinowacone. W zakresie podziału pożytków Wnioskodawca nabył prawo do wypłaty z rachunku wspólnego nieruchomości kwoty oznaczonej w ugodzie. Nabycie własności wydzielonych lokali nastąpiło bez spłat i dopłat a wartość nabytych przez Wnioskodawcę lokali jest ekwiwalentna w stosunku do wartości jego udziału ułamkowego w nieruchomości wspólnej. Wartość rynkowa (na dzień uprawomocnienia się orzeczenia Sądu o zatwierdzeniu ugody z 1 kwietnia 2015 r.) samodzielnych lokali nabytych przez Wnioskodawcę w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości nr 208 na podstawie ww. ugody, nie była większa od wartości rynkowej udziału przysługującego Wnioskodawcy w tej nieruchomości przed zniesieniem współwłasności. Ugoda zawiera stwierdzenie, iż wyczerpuje wzajemne roszczenia z tytułu nakładów, spłat, dopłat i wydatków dotyczących nieruchomości będącej przedmiotem zniesienia współwłasności pomiędzy stronami.

Mając na uwadze treść wniosku i jego uzupełnienie oraz powołane wyżej przepisy prawa, stwierdzić należy, że co do zasady nieodpłatne zniesienie współwłasności nieruchomości a tym samym i wyodrębnienie własności lokali podlega przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn (art. 1 ust. 1 pkt 4 w związku z art. 1a ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Jeżeli jednak istotnie - jak wskazał Wnioskodawca - wartość rynkowa (na dzień uprawomocnienia się orzeczenia Sądu o zatwierdzeniu ugody z 1 kwietnia 2015 r.) samodzielnych lokali nabytych przez Wnioskodawcę w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości nr 208 na podstawie ww. ugody, nie była większa od wartości rynkowej udziału przysługującego Wnioskodawcy w tej nieruchomości przed zniesieniem współwłasności, to w takiej sytuacji nie powstał obowiązek podatkowy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jak już bowiem wyżej podkreślono, obowiązek podatkowy powstaje wówczas, gdy w wyniku zniesienia współwłasności (wyodrębnienia lokali) następuje nabycie rzeczy lub prawa o wartości wyższej niż wartość udziału przysługująca przed zniesieniem współwłasności.

Biorąc pod uwagę powyżej przywołane przepisy prawa i przedstawiony we wniosku stan faktyczny należy stwierdzić, że skoro w przedmiotowej sprawie wartość lokali mieszkalnych nabytych przez Wnioskodawcę w wyniku zniesienia współwłasności nieruchomości nr 208 na podstawie ugody z 1 kwietnia 2015 r., nie przekroczyła wartości udziału we współwłasności nieruchomości wspólnej przysługującego Wnioskodawcy w tej nieruchomości przed zniesieniem współwłasności, to Wnioskodawca nie ma obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn w związku z nabyciem ww. lokali tytułem opisanego zniesienia współwłasności.

Stanowisko Wnioskodawcy należało zatem uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi

- Dz. U. z 2018 r. poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.