0111-KDIB2-2.4014.76.2022.1.DR - Ustalenie możliwości zwrotu zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnej w związku z rozwiązaniem umowy dożywocia

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA - stanowisko nieprawidłowe

Szanowny Panie,

Zakres wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej

16 marca 2022 r. wpłynął Pana wniosek z 14 lutego 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy podatku od od czynności cywilnoprawnych w zakresie możliwości zwrotu zapłaconego podatku od czynności cywilnoprawnej w związku z rozwiązaniem umowy dożywocia. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

13 grudnia 2021 r. zawarł Pan wraz z żoną T. L. za nr repetytorium (...) notariusza (...) umowę o dożywocie, na mocy której Pana ciotka M. L. przeniosła na Pana i Pana żonę prawo własności lokalu mieszkalnego nr... stanowiącego odrębną nieruchomość, położonego na piątej kondygnacji budynku w (...) wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej - w zamian za dożywocie w rozumieniu art. 908 Kodeksu Cywilnego. Pan i Pana żona powyższe przeniesienie przyjęliście i w zamian za prawo własności tej nieruchomości zobowiązali się zapewnić M. L. dożywotnie utrzymanie polegające na przyjęciu jej jako domownika, dostarczaniu wyżywienia, ubrania, mieszkania, zapewnianiu jej odpowiedniej pomocy i pielęgnowania w chorobie oraz sprawienia własnym kosztem pogrzebu odpowiadającego miejscowym zwyczajom.

Wskutek niezrozumiałych dla Pana i Pana żony powodów M. L. postanowiła rozwiązać umowę o dożywocie, motywując to tym, że pozostawała w przekonaniu, iż prawo własności przedmiotowego lokalu przejdzie na Pana i Pana żony rzecz dopiero po jej śmierci, a nie w chwili podpisania aktu notarialnego.

Chcąc zachować dobre relacje rodzinne oraz z uwagi na wiek ciotki M. L. 14 stycznia 2022 r. za nr repetytorium (...) notariusza (...) rozwiązali Państwo umowę o dożywocie i nastąpiło ponowne przeniesienie własności lokalu mieszkalnego nr... na rzecz M. L., która została wpisana do księgi wieczystej jako właścicielka tego lokalu.

Od chwili zawarcia wyżej cytowanej umowy o dożywocie do chwili jej rozwiązania nie spełnił Pan wraz żoną żadnych zobowiązań wobec M. L. wyżej szczegółowo opisanych ani nie był Pan wraz z żoną w posiadaniu przedmiotowego lokalu.

W związku z zawarciem wyżej opisanych aktów notarialnych poniósł Pan wraz z żoną duże koszty w tym podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 4 000 zł.

Pytanie

Czy w zaistniałej sytuacji wpłacony przez Pana i Pana żonę podatek od czynności cywilnoprawnych podlega zwrotowi?

Pana stanowisko w sprawie

Pana zdaniem tak, ponieważ jedna ze stron - M. L. podpisując akt notarialny - umowę o dożywocie pozostawała w przekonaniu (chociaż tego nie werbalizowała), iż prawo własności przedmiotowego lokalu przejdzie na Pana i Pana żony rzecz dopiero po jej śmierci a nie w chwili podpisania aktu notarialnego, a ona nadal chciała być właścicielką tego lokalu. Niemożliwym stało się również spełnienie przez Pana i Pana żonę warunków opisanych w umowie o dożywocie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawił Pan we wniosku jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE interpretacji indywidualnej

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 111 z późn. zm.):

Podatkowi podlegają: umowy dożywocia.

Instytucję umowy dożywocia regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2020 r. poz. 1740 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu:

Jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Podstawę opodatkowania stanowi przy umowie dożywocia - wartość rynkowa nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy:

Stawki podatku wynoszą: od umów zamiany, dożywocia, o dział spadku, o zniesienie współwłasności oraz darowizny:

Na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej.

Stosownie do treści art. 4 pkt 4 ww. ustawy:

Obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie dożywocia - na nabywcy własności nieruchomości.

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ww. ustawy:

Notariusze są płatnikami podatku od czynności cywilnoprawnych dokonywanych w formie aktu notarialnego.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że 13 grudnia 2021 r. zawarł Pan wraz z żoną umowę o dożywocie, na mocy której Pana ciotka M. L. przeniosła na Pana i Pana żony rzecz prawo własności lokalu mieszkalnego nr... stanowiącego odrębną nieruchomość wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej - w zamian za dożywocie w rozumieniu art. 908 Kodeksu cywilnego. Wskutek niezrozumiałych dla Pana i Pana żony powodów M. L. postanowiła rozwiązać umowę o dożywocie, motywując to tym, że pozostawała w przekonaniu, iż prawo własności przedmiotowego lokalu przejdzie na Pana i Pana żony rzecz dopiero po jej śmierci, a nie w chwili podpisania aktu notarialnego.

Chcąc zachować dobre relacje rodzinne oraz z uwagi na wiek ciotki 14 stycznia 2022 r. rozwiązali Państwo umowę o dożywocie i nastąpiło ponowne przeniesienie własności lokalu mieszkalnego nr... na rzecz M. L., która została wpisana do księgi wieczystej jako właścicielka tego lokalu. Od umowy dożywocia uiścił Pan wraz z żoną podatek od czynności cywilnoprawnych w wysokości 4 000 zł.

Pana zdaniem, zapłacony przez Pana podatek z tytułu zawarcia umowy dożywocia podlega zwrotowi. Z takim stanowiskiem nie można się zgodzić.

W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych:

Podatek, z zastrzeżeniem ust. 2, podlega zwrotowi, jeżeli:

3a) spółka nie została zarejestrowana w rejestrze przedsiębiorców lub wysokość kapitału zakładowego spółki kapitałowej została zarejestrowana w kwocie niższej niż określała umowa spółki - w części stanowiącej różnicę między podatkiem zapłaconym i podatkiem należnym;

Analiza powyższego przepisu wskazuje, że ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia sytuacji, w których możliwy jest zwrot podatku od czynności cywilnoprawnych. Zatem tylko zajście jednej z wymienionych w nim przesłanek uprawnia do żądania zwrotu zapłaconego podatku.

W sytuacji przedstawionej we wniosku, żadne z powyższych zdarzeń nie nastąpiło, bowiem - jak Pan wskazał - nastąpiło rozwiązanie umowy dożywocia zawartej w 2021 r. Zatem rozwiązanie skutecznie zawartej umowy dożywocia, na skutek zgodnych oświadczeń stron, nie wywołuje uprawnienia do żądania zwrotu poprawnie naliczonego i uiszczonego podatku. Oznacza to, że rozwiązanie ww. umowy nie uzasadnia zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych.

Podstawy do zwrotu nie występują również na gruncie przepisów Ordynacji podatkowej. Wprawdzie stosownie do uregulowań zawartych w art. 75 Ordynacji podatkowej podatnik może wystąpić z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty podatku, jeżeli uważa, że płatnik pobrał podatek nienależnie lub też sam dokonał wpłaty nienależnego podatku. Jednakże z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty można wystąpić wówczas, gdy istotnie podatek został zapłacony bezpodstawnie, tj. nie istniał obowiązek jego uiszczenia.

Jak powyżej wykazano - w 2021 r. została zawarta umowa dożywocia. Zawarcie takiej umowy rodzi obowiązek uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym zasadnie - w opisanej we wniosku sytuacji - podatek ten został w przeszłości zapłacony. To oznacza, że na gruncie Ordynacji podatkowej nie powstała nadpłata w podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawartej umowy dożywocia, a zatem brak jest podstaw do występowania z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Stosownie do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Pana. Jeżeli natomiast Pana żona jest również zainteresowana uzyskaniem interpretacji indywidualnej, to powinna złożyć odrębny wniosek i uiścić stosowną opłatę.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Pan przedstawił i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywać się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Pana w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

POUCZENIE o funkcji ochronnej interpretacji

* Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli: Pana sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosuje się Pan do interpretacji.

* Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

POUCZENIE o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Ma Pan prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w (...). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2022 r. poz. 329 z późn. zm.; dalej jako "p.p.s.a.").

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 p.p.s.a.). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 p.p.s.a.):

* w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 p.p.s.a.), albo

* w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a p.p.s.a.).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a p.p.s.a.).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).