0111-KDIB2-2.4014.65.2018.3.MM - PCC w odniesieniu do spłaty otrzymanej w związku z działem spadku.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 800 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 30 kwietnia 2018 r. (data wpływu 14 maja 2018 r.), uzupełnionym 27 czerwca 2018 r., o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku - jest prawidłowe.

W dniu 14 maja 2018 r. wpłynął do tutejszego organu wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej m.in. podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych otrzymania spłaty w związku z działem spadku.

W związku z brakami formalnymi stwierdzonymi we wniosku, pismem z 11 czerwca 2018 r. Znak: 0111-KDIB2-2.4014.65.2018.2.MM, 0111-KDIB2-2.4015.40.2018.2.MM, 0112-KDIL3-2.4011.230.2018.2.MKA, wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. Uzupełnienia dokonano 27 czerwca 2018 r.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 4 sierpnia 2017 r. Wnioskodawca otrzymał kwotę 52.551,02 zł z postanowienia sprawy, która toczyła się w Sądzie Okręgowym. Kwota ta jest odszkodowaniem za dom, którego Wnioskodawca był współwłaścicielem od 1971 r. wraz z dwoma siostrami.

W 2007 r. matka Wnioskodawcy zachorowała na Alzheimera. Wnioskodawca zaznacza, że matka była właścicielką domu 110 m² po zmarłym w 1970 r. mężu.

Siostry Wnioskodawcy - Elżbieta K. i Alina P. wykorzystały fakt choroby matki i zostały opiekunem prawnym matki przyjmując jej wszystkie pełnomocnictwa. Matka jest ubezwłasnowolniona. Opiekunem prawnym jest też p. Małgorzata T. - znajoma sióstr Wnioskodawcy, która jest opiekunem prawnym matki od spraw prawnych.

Wnioskodawca wskazał, że jego siostry wykorzystując chorobę matki postanowiły sprzedać dom za zgodą matki, a Wnioskodawcę z niego eksmitować. Wnioskodawca zaznacza, że mieszka tam i ma zameldowanie od 1971 r. Siostra Elżbieta K. mieszka od 1981 r. w Szwecji, a siostra Alina F. od 1985 r. mieszka na os. Z. Wnioskodawca przez cały czas mieszkał z matką, wykonywał remonty, w czasie choroby opiekował się matką, mimo że opiekunem prawnym była siostra Alina i z upoważnienia mamy odbierała emeryturę. W międzyczasie Wnioskodawca był nękany psychicznie i zniesławiany, toczyły się sprawy na policji, wszystko to po to aby pozbyć się Wnioskodawcy z domu.

Dom został wyceniony przez kosztorysanta z sądu na kwotę 600.000 zł. Po 7 latach rozpraw Sąd przyznał Wnioskodawcy ww. kwotę 52.551 zł. Wnioskodawca odwołał się od tej decyzji. W międzyczasie otrzymał należne pieniądze na konto. Sprawa do dziś jest w Sądzie.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca jednoznacznie wskazał, że współwłaścicielem nieruchomości został na podstawie dziedziczenia po zmarłym ojcu. Postępowanie sądowe toczyło się w sprawie zniesienia współwłasności nieruchomości bowiem właścicielem nieruchomości był Wnioskodawca, jego dwie siostry i matka. Wnioskodawca otrzymał spłatę, a jego siostry i matka nieruchomość. Do spłaty zostały zobowiązane siostry Wnioskodawcy. Otrzymana przez Wnioskodawcę kwota to spłata z tytułu zniesienia współwłasności nieruchomości.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy od otrzymanej kwoty 52.551,02 zł. Wnioskodawca powinien zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, spłaty są wolne od jakichkolwiek podatków, ponieważ to jego majątek spadkowy, rodzinny.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Na wstępie należy zaznaczyć, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od spadków i darowizn zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 1150) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy - podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca nabył w spadku po ojcu udział w nieruchomości. Zgodnie z postanowieniem Sądu z 4 sierpnia 2017 r. w sprawie o zniesienie współwłasności właścicielem nieruchomości zostały siostry Wnioskodawcy i jego matka, natomiast Wnioskodawcy została przyznana spłata. Do spłaty Wnioskodawcy zostały zobowiązane siostry Wnioskodawcy.

Wobec powyższego wskazać należy, że zgodnie z art. 922 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1025 z późn. zm.) spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów księgi niniejszej. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Stosownie do art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku, czy też akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza, potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

W przypadku, gdy spadek przypada kilku spadkobiercom powstaje między nimi współwłasność w częściach ułamkowych, co oznacza, że każdy z nich jest właścicielem całej rzeczy i żaden nie jest właścicielem całości. Od chwili nabycia spadku między współspadkobiercami istnieje wspólność majątku spadkowego, do której stosuje się odpowiednie przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Każdy ze współspadkobierców może swobodnie rozporządzać swoim udziałem w spadku, nie może natomiast swobodnie rozporządzać w udziale konkretnej rzeczy należącej do spadku (tu potrzebna jest zgoda współspadkobierców, wyrażona przed lub po dokonaniu czynności); a w razie jej braku, zgodę taką może zastąpić zgoda sądu.

Wspólność między spadkobiercami ma charakter przejściowy, tj. do chwili podziału między spadkobiercami majątku spadkowego. Zniesienie tej współwłasności następuje przez dział spadku. Ustawa nie nakłada jednak obowiązku działu, ani nie wprowadza terminu na jego dokonanie.

Stosownie do art. 1035 Kodeksu cywilnego, jeżeli spadek przypada kilku spadkobiercom, do wspólności majątku spadkowego oraz do działu spadku stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Art. 1037 § 1 ww. Kodeksu stanowi natomiast, że dział spadku może nastąpić bądź na mocy umowy między wszystkimi spadkobiercami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek ze spadkobierców.

W myśl art. 210 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności.

Natomiast zgodnie z jego art. 211 i 212 zniesienie współwłasności może nastąpić przez podział rzeczy wspólnej, a gdy rzeczy nie da się podzielić, przez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli z obowiązkiem spłaty pozostałych, bądź przez podział cywilny, polegający na sprzedaży rzeczy wspólnej i podziale uzyskanej ceny stosownie do wielkości udziałów współwłaścicieli.

Jak wynika z ww. art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. f ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat i dopłat.

Spłata stanowi wyrażoną w pieniądzu równowartość udziału w majątku spadkowym/w majątku wspólnym i występuje wówczas przy dziale spadku/zniesieniu współwłasności, gdy całość majątku spadkowego/wspólnego przyznano jednemu lub kilku ze spadkobiercóww.spółwłaścicieli. Natomiast dopłata ma wyrównać różnice powstałe wskutek fizycznego podziału majątku między spadkobiercóww.spółwłaścicieli, gdy zachodzą rozbieżności między faktycznie przyznaną im częścią majątku a udziałem w spadku/w majątku wspólnym.

Zgodnie natomiast z art. 4 pkt 5 ww. ustawy - obowiązek podatkowy przy umowie o dział spadku lub o zniesienie współwłasności ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 5 ww. ustawy - podstawę opodatkowania przy umowie o zniesienie współwłasności lub o dział spadku stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku.

Z wyżej wymienionych przepisów wynika, że orzeczenie Sądu w spawie o dział spadku lub zniesienie współwłasności, przewidujące obowiązek spłaty podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednakże obowiązek ten ciąży na podmiocie nabywającym rzeczy lub prawa majątkowe ponad udział w spadku lub we współwłasności.

Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia należy stwierdzić, że obowiązek podatkowy nie ciąży na Wnioskodawcy, ponieważ otrzymał on jedynie spłatę udziału w masie spadkowej a nie własność rzeczy lub prawa majątkowego. Zatem Wnioskodawca nie jest zobowiązany do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z otrzymaniem spłaty z tytułu działu spadku.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy - oceniane na gruncie przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych - że spłaty są wolne od podatków uznano za prawidłowe, ponieważ jak wyjaśniono powyżej podmiot otrzymujący spłatę swojego udziału w masie spadkowej nie podlega z tego tytułu opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Do wniosku Wnioskodawca dołączył plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest zobowiązany ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.