0111-KDIB2-1.4010.190.2020.1.AM - Rozliczenia CIT w związku z nabyciem nieruchomości przez zasiedzenie.

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1325), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 23 kwietnia 2020 r. (data wpływu 12 maja 2020 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie:

* określenia, czy w związku z nabyciem wskazanej we wniosku nieruchomości Wnioskodawca uzyskał przychód podatkowy - jest prawidłowe,

* konieczności i momentu opodatkowania ww. przychodu - jest nieprawidłowe.

W dniu 12 maja 2020 r. wpłynął do tut. Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie skutków podatkowych związanych z nabyciem przez Wnioskodawcę nieruchomości w drodze zasiedzenia.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: "Wnioskodawca" lub "Spółka" lub "Podatnik") jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych (dalej: "podatek CIT").

W dniu 26 kwietnia 2016 r. Spółka złożyła do Sądu Rejonowego wniosek o stwierdzenie nabycia nieruchomości przez zasiedzenie.

Sprawa dotyczyła działki nr X. arkusz mapy Y. obręb Z. o powierzchni łącznej 863 m², na której postawiony jest budynek rozdzielni transformatorowej wraz z urządzeniami elektrycznymi, wchodzącymi w skład Przepompowni (dalej: "Nieruchomość"). Spółka argumentowała we wniosku, iż:

* Nieruchomość nie posiada założonej księgi wieczystej,

* Nieruchomość ma nieuregulowany stan prawny w Wydziale Urzędu Miasta;

* posiadacz samoistny nigdy się nie pojawił w odniesieniu do Nieruchomości;

* granice Nieruchomości objętej Wnioskiem nie były i nie są kwestionowane przez osoby fizyczne i prawne, a właściciele sąsiednich działek nie roszczą sobie praw do tej Nieruchomości.

Wartość przedmiotu sprawy została określona szacunkowo na kwotę 43150,00 zł. Wyliczenie przedmiotu sprawy opierało się na wycenie jednego metra kwadratowego (dalej: "m²") oraz iloczynu metrów kwadratowych. Z danych rynkowych dotyczących gruntów określonych jako teren urządzeń infrastruktury technicznej (symbole E, W, K) wynika, iż - na moment złożenia pozwu - wartość m² gruntu wynosiła 50,00 zł. Po przemnożeniu tej ceny z wielkością Nieruchomości, tj. przez 863 m² - wartość Nieruchomości wynosi 43150,00 zł. Taka wycena została przedłożona w Sądzie Rejonowym i przyjęta także przez Sąd do określenia wartości sprawy sądowej.

Sąd Rejonowy przeprowadził rozprawę w dniu 16 lipca 2019 r., a następnie w dniu 30 lipca 2019 r. wydał postanowienie. W postanowieniu Sąd Rejonowy stwierdził, że: "Spółka nabyła w drodze zasiedzenia z dniem 18 czerwca 2011 r. prawo własności nieruchomości stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym X., arkusz mapy Y., o powierzchni 863 m², położoną w C., obręb Z. D.".

Postanowienie Sądu Rejonowego uprawomocniło się w dniu 4 października 2019 r. Spółka otrzymała przedmiotowe postanowienie w dniu 2 grudnia 2019 r.

Na podstawie uprawomocnionego postanowienia Sądu Rejonowego Spółka w dniu 31 grudnia 2019 r. przyjęła Nieruchomość do ewidencji środków trwałych (dalej: "ŚT") dokumentem OT. W dokumencie OT Spółka wpisała m.in.:

* wartość ŚT w kwocie 45848,00 zł, dopisując do wartości Nieruchomości: 43150,00 zł koszty prowadzonego postępowania sądowego w wysokości 2698,00 zł.;

* w informacjach technicznych - jako podstawę do wystawienia dokumentu OT wskazano: "Nabycie w drodze zasiedzenia prawa własności nieruchomości gruntowej, o powierzchni 863 m², położonej w C., obręb Z. D., ul. T.";

* w numerze i dacie dowodu dostawy wskazano: "Postanowienie o stwierdzeniu nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie z dnia 30 lipca 2019 r., sygn akt...".

Na podstawie dokumentu OT Spółka wprowadziła Nieruchomość do ewidencji ŚT oraz rozpoznała z tym momentem przychód podatkowy z tytułu nieodpłatnie otrzymanych rzeczy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy zasiedzenie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego?

2. Czy wysokość przychodu podatkowego ustalona w drodze oszacowania, w sposób opisany w stanie faktycznym, jest prawidłowa?

3. Czy prawidłowe jest rozpoznanie przez Spółkę przychodu podatkowego z tytułu zasiedzenia w momencie uzyskania prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego o stwierdzeniu nabycia Nieruchomości przez zasiedzenie oraz po wprowadzeniu tej Nieruchomości do ewidencji ŚT, tj. w grudniu 2019 r.?

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT przychodem podatkowym jest m in. wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie.

W omawianym stanie faktycznym niewątpliwie Spółka otrzymała Nieruchomość o określonej wartości bez dokonania odpłatności z tego tytułu. W odniesieniu do definicji ustawowej przychodu podatkowego należy uznać, iż Spółka przychód podatkowy powinna rozpoznać gdyż uzyskała przysporzenie majątkowe.

Wartość otrzymanych rzeczy lub praw, w tym otrzymanych nieodpłatnie, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania, co wynika z uregulowania przepisu art. 12 ust. 5 Ustawy o CIT.

Wartość Nieruchomości została wyceniona w drodze oszacowania na moment wnoszenia przez Spółkę sprawy o ustalenie zasiedzenia. Szacunkowa wartość Nieruchomości została ustalona w odniesieniu do ceny za 1 m² gruntu oraz ilości m² nabywanej w drodze zasiedzenia Nieruchomości. Przedmiotową wycenę przedstawioną przez Spółkę należy uznać za ustalenie ceny rynkowej nieodpłatnego świadczenia.

Za datę powstania przychodu podatkowego uznaje się z kolei dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień wystawienia faktury albo uregulowania należności - przepis art. 12 ust. 3d Ustawy o CIT.

Przepisy Ustawy o CIT nie wprowadzają odrębnej definicji zasiedzenia. W takim przypadku należy stosować inne obowiązujące uregulowania prawne. Zasiedzenie zostało uregulowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2017 r. poz. 459, z późn. zm., dalej: "Ustawa k.c."). Instytucję zasiedzenia regulują przepisy art. 172-176 Ustawy k.c. Z przedmiotowych przepisów wynika, że posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Zgodnie z § 2 po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

W doktrynie uznaje się, iż nabycie nieruchomości przez zasiedzenie jest tzw. nabyciem pierwotnym, gdyż postanowienie sądu potwierdza (a nie ustanawia) fakt nabycia tej nieruchomości. Nabycie własności nieruchomości następuje w dacie określonej w treści postanowienia sądu jako dzień, w którym posiadacz nabył prawo własności danej nieruchomości. W omawianym stanie faktycznym postanowienie Sądu Rejonowego wskazuje, iż zasiedzenie nastąpiło z dniem 18 czerwca 2011 r.

Postanowienie sądu ma więc charakter deklaratywny, tj. stwierdzający zaistnienie pewnych faktów, na które można się w określonych sytuacjach powoływać.

W celu prawidłowego określenia momentu powstania przychodu podatkowego - w opinii Spółki - znaczenie mają także uregulowania dotyczące ujawnienia ŚT. Za wartość początkową ŚT, w przypadku nabycia ŚT w sposób nieodpłatny, uznaje się wartość rynkową ŚT z dnia jego nabycia, co wynika z art. 16g Ustawy o CIT. Przepis art. 16h ust. 1 pkt 4 Ustawy o CIT stanowi z kolei, iż odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od ujawnionych ŚT począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym ŚT został wprowadzony do ewidencji ŚT.

W opinii Spółki, pomimo daty w postanowieniu Sądu Rejonowego wskazującej na moment zasiedzenia przypadający na dzień 18 czerwca 2011 r., to faktyczne ujawnienie prawa własności Nieruchomości nastąpiło w momencie otrzymania przez Spółkę postanowienia Sądu Rejonowego, tj. w dniu 2 grudnia 2019 r. W grudniu 2019 r. Spółka mogła więc rozpoznać przychód podatkowy z tytułu zasiedzenia, gdyż z momentem otrzymania prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego Spółka miała ostateczne potwierdzenie nabycia Nieruchomości w drodze zasiedzenia. Dopóki postanowienie nie zostało wydane, uprawomocnione i dostarczone - pomimo pozwu o ustalenie nabycia prawa własności przez zasiedzenie złożonego przez Spółkę - nie było formalnego potwierdzenia posiadanego prawa, a w konsekwencji nieodpłatnego nabycia Nieruchomości.

Konkludując Spółka stoi na stanowisku, iż:

* z tytułu nabycia własności Nieruchomości przez zasiedzenie Spółka uzyskała przychód podatkowy;

* podstawą rozpoznania przychodu podatkowego jest nieodpłatne uzyskanie prawa własności Nieruchomości;

* wysokość przychodu podatkowego określona w drodze szacunkowej w odniesieniu do ceny za 1 m² gruntu i ilości nabytych m² gruntu jest sposobem określenia wysokości tego przychodu podatkowego w sposób prawidłowy;

* momentem wykazania przychodu podatkowego jest moment otrzymania uprawomocnionego postanowienia Sądu Rejonowego o stwierdzeniu nabycia własności Nieruchomości przez zasiedzenie oraz ujawnienie tej Nieruchomości jako ŚT w Ewidencji ŚT.

Powyższe skutkuje uznaniem - jako przychód podatkowy z tytułu nieodpłatnego otrzymania rzeczy - nabycia Nieruchomości o wartości 43150,00 zł, w momencie otrzymania postanowienia Sądu Rejonowego i ujawnienia nabytej Nieruchomości w ewidencji ŚT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest częściowo prawidłowe, a częściowo nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. poz. 397, z późn. zm., dalej "u.p.d.o.p."), w brzmieniu obowiązującym w 2011 r., przychodem z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14 jest w szczególności wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...).

Nabycie nieruchomości przez zasiedzenie jest formą nieodpłatnego przysporzenia majątkowego, a wartość nieruchomości nabytej przez zasiedzenie należy traktować jako wartość otrzymanej nieodpłatnie rzeczy. Tym samym, nabycie poprzez zasiedzenie nieruchomości, będzie stanowiło przysporzenie majątkowe, które podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Stosownie do art. 12 ust. 5 u.p.d.o.p., wartość otrzymanych nieodpłatnie rzeczy lub praw określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.

Stosownie do art. 27 ust. 1 u.p.d.o.p., podatnicy, z wyjątkiem zwolnionych od podatku na podstawie art. 6 ust. 1, art. 17 ust. 1 pkt 4a lit. a i przepisów ustawy wymienionej w art. 40 ust. 2 pkt 8, są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym - do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku.

Dla oceny stanowiska Wnioskodawcy w zakresie momentu powstania przychodu z tytułu nabycia własności działki w drodze zasiedzenia istotne jest ustalenie momentu nabycia własności. W celu prawidłowego określenia, kiedy następuje nabycie nieruchomości w drodze zasiedzenia należy odwołać się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. poz. 93, z późn. zm., dalej: "k.c.").

W myśl art. 172 § 1 i 2 k.c. posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od dwudziestu lat jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie trzydziestu lat posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Z powyższego przepisu wynika, że na skutek zasiedzenia dotychczasowy posiadacz samoistny, czyli ten, który faktycznie włada rzeczą jak właściciel ex lege nabywa własność na skutek upływu czasu i może żądać, aby stwierdził to sąd w orzeczeniu. Nabycie własności jest tu tzw. nabyciem pierwotnym, a orzeczenie sądu ma charakter deklaratoryjny i stanowi podstawę wpisu nowego właściciela do księgi wieczystej. Orzeczenie sądu nie jest warunkiem nabycia prawa własności, nabywa się je bowiem po spełnieniu przesłanek określonych w przepisach kodeksu cywilnego. Orzeczenie sądu stanowi jednak dowód takiego nabycia, na który będzie się można powołać w celu wykazania prawa własności rzeczy.

Jednocześnie zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 21 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 1325), zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania.

W myśl art. 59 § 1 pkt 9 ww. ustawy, zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek przedawnienia.

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku (art. 70 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika m.in., że Wnioskodawca w dniu 26 kwietnia 2016 r. złożył wniosek do Sądu Rejonowego o stwierdzenie nabycia nieruchomości gruntowej przez zasiedzenie.

Sąd Rejonowy w dniu 30 lipca 2019 r. wydał postanowienie, w którym stwierdził, że Spółka nabyła ww. nieruchomość w drodze zasiedzenia z dniem 18 czerwca 2011 r. Postanowienie Sądu Rejonowego uprawomocniło się w dniu 4 października 2019 r. Spółka otrzymała przedmiotowe postanowienie w dniu 2 grudnia 2019 r. Na podstawie uprawomocnionego postanowienia Sądu Rejonowego Spółka w dniu 31 grudnia 2019 r. przyjęła Nieruchomość do ewidencji środków trwałych.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nabycie własności wskazanej we wniosku nieruchomości nastąpiło, w drodze zasiedzenia w dniu wskazanym w postanowieniu Sądu, tj. 18 czerwca 2011 r. Wartość tej nieruchomości stanowi nieodpłatne przysporzenie majątkowe stanowiące dla Spółki przychód podatkowy, mający wpływ na dochód Wnioskodawcy za rok podatkowy 2011.

Wnioskodawca był zatem zobowiązany wykazać ww. przychód w zeznaniu podatkowym o wysokości dochodu (straty) za 2011 r., składanym do końca marca 2012 r. i w tym terminie wpłacić należny podatek. Zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym od osób prawnych za 2011 r. zgodnie z cytowanym art. 70 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa przedawniło się z upływem 2017 r., o ile nie wystąpiły okoliczności, o których mowa w art. 70 § 2-8 Ordynacji podatkowej.

W konsekwencji ww. zobowiązanie Wnioskodawcy w podatku dochodowym od osób prawnych uległo przedawnieniu, a zatem na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłacenia podatku dochodowego wynikający z nabycia przedmiotowej nieruchomości.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy w zakresie:

* określenia, czy w związku z nabyciem wskazanej we wniosku nieruchomości Wnioskodawca uzyskał przychód podatkowy - jest prawidłowe,

* konieczności i momentu opodatkowania ww. przychodu - jest nieprawidłowe.

Jednocześnie zauważyć należy, że skoro jak wskazano powyżej zobowiązanie podatkowe Wnioskodawcy uległo przedawnieniu, co zarazem oznacza, że nie jest on obowiązany do opodatkowania dochodu uzyskanego w wyniku nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia, bezpodstawnym jest odnoszenie się do kwestii sposobu ustalenia ww. dochodu.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2019 r. poz. 2325, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.