0111-KDIB1-1.4010.353.2019.3.BK - Powstanie przychodu w związku z przejęciem spółki.

Na podstawie art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 22 sierpnia 2019 r. (data wpływu do Organu 28 sierpnia 2019 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy wydanie Spółce dominującej udziałów w Spółce Przejmującej, w następstwie połączenia przeprowadzonego w trybie i na warunkach wskazanych we wniosku (bez podwyższania kapitału zakładowego) oraz ustanie bytu udziałów posiadanych przez Spółkę dominującą (w związku z jej przejęciem w Spółce X) będzie skutkować powstaniem dla podatkowej grupy kapitałowej przychodu (dochodu) podatkowego - jest prawidłowe.

W dniu 28 sierpnia 2019 r. do Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy wydanie Spółce dominującej udziałów w Spółce Przejmującej, w następstwie połączenia przeprowadzonego w trybie i na warunkach wskazanych we wniosku (bez podwyższania kapitału zakładowego) oraz ustanie bytu udziałów posiadanych przez Spółkę dominującą (w związku z jej przejęciem w Spółce X) będzie skutkować powstaniem dla podatkowej grupy kapitałowej przychodu (dochodu) podatkowego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka akcyjna (dalej: Spółka dominująca) oraz określone spółki od niej zależne zawarły i zarejestrowały umowę o utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: "ustawa o CIT"). Zgodnie z tą umową Spółka dominująca jest spółką reprezentującą Podatkową Grupę Kapitałową w zakresie obowiązków wynikających z ustawy o CIT oraz Ordynacji podatkowej.

Spółka dominująca prowadzi podstawową działalność gospodarczą w zakresie kopalnictwa rud miedzi oraz produkcji z tych rud miedzi i innych metali, która to działalność podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Spółka dominująca posiada 100% udziałów w kapitale Spółki X, która posiada 100% udziałów w Spółce Y. Spółka X i Spółka Y są polskimi rezydentami podatkowymi (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), podlegającymi opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych od całości swoich dochodów bez względu na ich miejsce opodatkowania. Przedmiotem działalności Spółek X i Y jest przede wszystkim zapewnienie obsługi kolejowej Głównego Ciągu Technologicznego (tj. transportu materiałóww.yrobów pomiędzy Oddziałami Spółki dominującej), przy czym szczegółowy zakres funkcji tych spółek wynika przede wszystkim z posiadanych i wymaganych prawem krajowym i unijnym, certyfikatów/świadectw/zezwoleń oraz decyzji uprawniających do realizacji określonych usług, a także z potrzeb odbiorców (poszczególne Oddziały produkcyjne Spółki dominującej oraz inne spółki z grupy kapitałowej), na rzecz których te usługi są realizowane.

Spółka X realizuje swoje funkcje jako właściciel i użytkownik bocznic kolejowych. Zarządzanie infrastrukturą kolejową bocznic dokonywane jest na podstawie wymaganego prawem Świadectwa Bezpieczeństwa, wydanego dla tej Spółki przez Prezesa Urzędu Kolejowego stosownie do wymogów art. 17d ust. 3 ustawy o transporcie kolejowym.

Natomiast Spółka Y zarządza infrastrukturą kolejową jako autoryzowany zarządca linii kolejowych na podstawie wymaganej prawem Autoryzacji Bezpieczeństwa, wydanej dla tej Spółki przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w oparciu o regulacje art. 17d ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym. Do jej obowiązków należy ponadto utrzymanie, konserwacja, remonty kapitalne i budowa infrastruktury kolejowej, a także realizacja usług załadunku i rozładunku wagonów.

Zapewnienie kompleksowej obsługi Głównego Ciągu Technologicznego, wymaga współpracy Spółek X i Y zgodnie z zakresem ich kompetencji i uprawnień.

Spółka X dysponuje kadrą właściwą do obsługi diagnostyki drogowej infrastruktury kolejowej i w tym zakresie świadczy usługi na rzecz Spółki Y.

Z kolei jako zarządca infrastruktury kolejowej w zakresie bocznic kolejowych zleca Spółce Y:

* wykonywanie prac remontowych i utrzymaniowych bocznic,

* prowadzenie ruchu kolejowego na bocznicach oraz

* diagnostykę bocznicowych urządzeń sterowania ruchem kolejowym i elektrycznego ogrzewania zwrotnic.

Spółka Y posiada kadry i zaplecze techniczne niezbędne do realizacji tych świadczeń.

Spółka Y zarządza liniami kolejowymi, z których część posiada status infrastruktury niestrategicznej dla krajowego rynku kolejowego.

W odniesieniu do pozostałej części linii kolejowych, Spółka Y oczekuje na nadanie tym liniom tożsamego statusu. Uruchomienie tej procedury nastąpiło w maju 2017 r. w drodze wniosku skierowanego do Komisji Europejskiej za pośrednictwem Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa. Posiadanie linii kolejowych o statusie niestrategicznym ma istotne znaczenie dla krajowego rynku kolejowego, albowiem umożliwia krajowemu przedsiębiorcy prowadzenie działalności w branży kolejowej na normalnych zasadach gospodarczych, zwalniając przy tym budżet państwa z obowiązku dofinansowywania takiej infrastruktury kolejowej.

Autoryzacja Bezpieczeństwa, którą posiada Spółka Y, daje możliwość rozciągnięcia uprawnień do zarządzania bocznicami kolejowymi na inne bocznice bez potrzeby pozyskania dodatkowych uprawnień w tym zakresie. Natomiast Świadectwa bezpieczeństwa bocznic, które posiada Spółka X nie pozwalają na zarządzanie liniami kolejowymi, które leży w kompetencji Spółki Y. Tego rodzaju uprawnienia wymagają przeprowadzenia skomplikowanej i czasochłonnej procedury, m.in. opracowania własnego systemu bezpieczeństwa na kolei, poddania go ocenie Urzędu Transportu Kolejowego oraz uzyskania Autoryzacji Bezpieczeństwa (którą posiada obecnie Spółka Y). Procedury z tym związane trwają około 18-20 miesięcy i wymagają nakładów finansowych rzędu 150 - 200 tys. zł. Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Urzędu Transportu Kolejowego popartym orzecznictwem sądowym, polskie przepisy nie pozwalają na przeniesienie Autoryzacji Bezpieczeństwa na inny podmiot gospodarczy. Podobnie jest z liniami kolejowymi o niestrategicznym znaczeniu, które na mocy decyzji Komisji Europejskiej związane są z konkretnym zarządcą danej infrastruktury (której wydano decyzję).

W konsekwencji powyższych regulacji prawnych, realizowanie przez Spółkę X wszystkich tych funkcji w branży kolejowej, jakie posiada Spółka Y, wymagałoby uzyskania stosownych uprawnień przez tą Spółkę w drodze wskazanych powyżej procedur.

W odniesieniu do obszaru działalności gospodarczej realizowanej przez Spółki X i Y, Spółka dominująca podjęła decyzję o podjęciu działań restrukturyzacyjnych, ukierunkowanych na scalenie w jednym podmiocie wszystkich funkcji związanych z infrastrukturą kolejową. Restrukturyzacja polegać będzie na połączeniu spółek: Spółki X będącej Spółką Przejmowaną i Spółki Y - będącej Spółką Przejmującą. Zamierzone połączenie będzie tzw. połączeniem odwrotnym, co oznacza, że spółka córka przejmie spółkę matkę.

Połączenie odwrotne stanowi typ połączenia nieuregulowany jeszcze na moment składania niniejszego wniosku w przepisach ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 505 z późn. zm.; dalej: "k.s.h."), co wywołuje wątpliwości w zakresie dopuszczalności oraz sposobu jego przeprowadzenia. W przypadku połączeń odwrotnych z udziałem spółek z o.o. jako spółek przejmujących (a zatem takich połączeń, jak planowane w analizowanej sytuacji), kwestia dopuszczalności przeprowadzania wiąże się z kwestią nabycia udziałów własnych, do którego dojdzie na skutek przejęcia przez Spółkę Przejmującą całego majątku Spółki Przejmowanej. Mimo to, zdecydowana większość przedstawicieli nauki prawa opowiada się za możliwością dokonywania połączeń odwrotnych w takim wariancie. Tego typu połączenia stosowane są również w obrocie gospodarczym.

Ze względu na brak wprost regulacji w przepisach k.s.h., w praktyce na gruncie obecnie obowiązujących jeszcze przepisów połączenia odwrotne są realizowane w dwóch trybach:

W ramach analizowanego procesu połączenia Spółki Przejmującej i Spółki Przejmowanej, Spółka dominująca zakłada przeprowadzenie połączenia w drugim ze wskazanych trybów, a więc bez podwyższenia kapitału zakładowego. Planowane połączenie realizowane będzie w trybie określonym w art. 492 § 1 pkt 1 k.s.h. poprzez przejęcie przez Spółkę Przejmującą (Y) Spółki Przejmowanej (X), tj. przez przeniesienie całego majątku spółki (przejmowanej) na inną spółkę (przejmującą) za udziały lub akcje, które spółka przejmująca wydaje wspólnikom spółki przejmowanej (łączenie się przez przejęcie).

Zgodnie z powyższą regulacją k.s.h., połączenie nastąpi przez przeniesienie całego majątku Spółki Przejmowanej na Spółkę Przejmującą. Planowane połączenie nastąpi bez podwyższenia kapitału zakładowego - udziały własne Spółki Przejmującej, tj. udziały Spółki Przejmującej będące do momentu połączenia własnością Spółki Przejmowanej, nabyte w toku połączenia przez Spółkę Przejmującą, zostaną przydzielone jedynemu udziałowcowi Spółki Przejmowanej - Spółce dominującej, która obejmie udziały w Spółce Przejmującej.

W wyniku połączenia:

* dojdzie do ustania bytu prawnego Spółki Przejmowanej, której majątek zostanie przeniesiony na Spółkę Przejmującą,

* wspólnik Spółki Przejmowanej, tj. Spółka dominująca, obejmie udziały w kapitale zakładowym Spółki Przejmującej, należące uprzednio do Spółki Przejmowanej,

* byt prawny utracą udziały posiadane przez Spółkę dominującą w Spółce Przejmowanej X.

Za zastosowaniem opisanego powyżej trybu postępowania przemawia również okoliczność, iż za przyjęciem takiego sposobu przeprowadzania połączeń odwrotnych opowiada się ustawodawca w oczekującej na wejście w życie nowelizacji k.s.h. określonej w ustawie z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (1 marca 2020 r.) regulującej m.in. procedurę połączeń odwrotnych.

Ustawa nowelizująca k.s.h. nadaje następujące brzmienie przepisom art. 515 § 1 k.s.h.:

"Art. 515 § 1. Spółka przejmująca może wydać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje ustanowione w wyniku podwyższenia kapitału zakładowego, akcje bez wartości nominalnej albo udziały albo akcje własne nabyte zgodnie z art. 200, art. 30047 i art. 362 oraz objęte w przypadkach, o których mowa w art. 30048 i art. 366. Spółka przejmująca może wydać wspólnikom spółki przejmowanej udziały albo akcje własne, które nabyła w wyniku połączenia z tą spółką."

Planowana zmiana art. 515 k.s.h. zakłada wyrażenie wprost możliwości wydania przez spółkę przejmującą wspólnikom spółki przejmowanej udziałów własnych nabytych w drodze połączenia z tą spółką. Zmiana ta usankcjonuje tryb połączenia bez podwyższania kapitału zakładowego. Co więcej, w uzasadnieniu projektowanej ustawy wprost wskazuje się, że celem nowelizacji art. 515 k.s.h. jest ułatwianie przeprowadzania połączeń odwrotnych:

"Projektowana zmiana art. 515 § 1 k.s.h. polega na wyraźnym dopuszczeniu możliwości wydawania wspólnikom spółki przejmowanej udziałów lub akcji własnych, które spółka przejmująca nabyła w wyniku połączenia. Regulacja ta ma na celu ułatwienie przeprowadzania tzw. połączeń odwrotnych, w których spółką przejmującą jest spółka zależna, a spółką przejmowaną - spółka dominująca. Umożliwi to spółce przejmującej wydanie wspólnikom spółki przejmowanej własnych udziałów lub akcji nabytych w drodze sukcesji uniwersalnej, bez konieczności uprzedniego podwyższania kapitału zakładowego (w celu dokonania tzw. emisji połączeniowej) oraz umorzenia udziałów (akcji) własnych nabytych w wyniku połączenia."

W związku z powyższym, mając na względzie brak pewności co do terminu finalizacji połączenia, który zależny jest od szeregu czynników, planowany proces połączenia odwrotnego realizowany będzie w trybie charakteryzującym się mniejszym stopniem skomplikowania, tj. pomijającym procedurę umorzenia udziałów, co znajduje umocowanie w przepisach k.s.h. obowiązujących od 1 marca 2020 r., jak również znajduje poparcie w praktyce handlowej i doktrynie prawa.

Na moment składania niniejszego wniosku nie jest znany termin, w którym dojdzie do połączenia spółek. Wstępnie przyjęty harmonogram procesu zakłada realizację połączenia jeszcze w 2019 r., a więc w ramach prawnych k.s.h. nieprzewidujących wprost możliwości przeprowadzenia procesu połączenia bez podwyższenia kapitału zakładowego. Niemniej Wnioskodawca podkreśla, iż niewykluczone, że proces będzie już realizowany po wejściu w życie przepisów ustawy nowelizującej k.s.h., a więc w ramach prawnych umożliwiających wprost realizację połączenia odwrotnego bez podwyższenia kapitału zakładowego na podstawie znowelizowanego art. 515 § 1 k.s.h.

Wnioskodawca wskazuje, iż wstępnie rozważał przeprowadzenie połączenia Spółki Przejmującej i Spółki Przejmowanej w innym trybie niż wskazywany powyżej. Jednak analizy prawne spowodowały konieczność modyfikacji założeń i zmiany trybu realizacji połączenia. Niemniej dla oceny skutków podatkowych wstępnie planowanego trybu połączenia zarówno Wnioskodawca (z perspektywy Spółki dominującej), jak i Spółka Przejmująca uzyskali interpretacje potwierdzającą neutralność podatkową takiego połączenia, tj. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 stycznia 2019 r. Znak: 0111-KDIB1-3.4010.585.2018.1.MBD oraz z 11 grudnia 2018 r. Znak: 0111-KDIB1-3.4010.505. 2018.1.BM.

Połączenie Spółki Przejmowanej i Spółki Przejmującej ma na celu skupienie w jednym podmiocie gospodarczym wszystkich funkcji, które realizują obecnie dwa podmioty, tj. Spółka Przejmowana i Spółka Przejmująca, co skutkować będzie uproszczeniem struktury grupy, obniżeniem kosztów zarządzania i kosztów administrowania działalnością w obszarze obsługi kolejowej poprzez scalenie tożsamych/uzupełniających funkcji wykonywanych dotychczas przez obydwie spółki oraz kumulację w jednym podmiocie funkcji zarówno operacyjnych jak i funkcji zarządczych. Realizacja tego obszaru działalności przez jeden podmiot jest racjonalna z punktu widzenia zarządzania i gospodarowania liniami kolejowymi, ponieważ skupienie funkcji zarządczych nad działalnością kolejową zwiększy efektywność usług, usprawni współpracę z odbiorcami usług, ograniczy ilość umów regulujących usługi przewoźnika i operatora bocznic, uprości szereg procedur, w tym również podejmowanie biznesowych decyzji, a także pozwoli na skupienie uprawnień związanych z Autoryzacją Bezpieczeństwa w jednym podmiocie.

Zgodnie z przepisami k.s.h. Spółka Przejmująca wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki Spółki Przejmowanej.

Wnioskodawca wskazuje, że zasady sukcesji praw i obowiązków doznają jednak ograniczeń, gdy prawa te związane są bezpośrednio z określonym podmiotem gospodarczym. W szczególności, dotyczy to posiadanych/wymaganych prawem Autoryzacji Bezpieczeństwa zarządcy infrastruktury kolejowej oraz posiadania Decyzji Komisji UE linii kolejowych o statusie niestrategicznym dla rynku kolejowego w branży kolejowej, które znajdują się w posiadaniu Spółki Przejmującej, a których spółka ta nie może przenieść na inny podmiot, w tym również w drodze sukcesji uniwersalnej. Racjonalnym i uzasadnionym gospodarczo sposobem planowanej restrukturyzacji jest przejęcie Spółki Przejmowanej (X) przez Spółkę Przejmującą (Y), co pozwoli na kontynuację działalności Spółki Przejmowanej i Spółki Przejmującej w niezmienionym zakresie, po połączeniu tych spółek (eliminując jednocześnie zakaz wykonywania niektórych funkcji, z uwagi na brak posiadania odpowiednich zezwoleń wymaganych przepisami prawa).

W celu zobrazowania wskazywanych w dalszej części wniosków z analizy przepisów, Wnioskodawca przewiduje, że:

1. Wartości:

a. Wartość rynkowa Spółki Przejmowanej przed połączeniem: X

b. Wartość rynkowa Spółki Przejmującej:

(i) przed połączeniem: Y

(w związku z tym, że jednym z aktywów Spółki Przejmowanej jest 100% udziałów Spółki Przejmującej, a pozostałe aktywa Spółki Przejmowanej są wyższe niż zobowiązania, wartość Spółki Przejmowanej X jest wyższa aniżeli wartość Spółki Przejmującej, Y).

(ii) po połączeniu: X

2. Wartość X zostanie wskazana w kluczowym dokumencie formalnym związanym z realizacją połączenia, tj. w planie połączenia.

3. Głównym lub jednym z głównych celów połączenia spółek nie jest uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, w rozumieniu art. 12 ust. 13 ustawy o CIT.

Ponadto Wnioskodawca wskazuje, że w wyniku połączenia utracą byt prawny udziały posiadane przez Spółkę dominującą w Spółce X (których wartość nominalna jest wyższa niż wartość nominalna udziałów Spółki X posiadanych w Spółce Y).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wydanie dla Spółki dominującej udziałów w Spółce Przejmującej, w następstwie połączenia przeprowadzonego w trybie i na warunkach wskazanych w niniejszym wniosku (bez podwyższania kapitału zakładowego) oraz ustanie bytu prawnego udziałów posiadanych przez Spółkę dominującą (w związku z jej przejęciem w Spółce X), będzie skutkować powstaniem dla Wnioskodawcy przychodu (dochodu) podatkowego?

Zdaniem Wnioskodawcy, wydanie dla Spółki dominującej udziałów w Spółce Przejmującej, w wyniku połączenia przez przejęcie Spółki Przejmowanej przez Spółkę Przejmującą nie będzie skutkowało powstaniem przychodu podatkowego dla Spółki dominującej i Wnioskodawcy.

Uzasadniając powyższe twierdzenie, Wnioskodawca wskazał, iż zgodnie z przepisami k.s.h., spółka przejmująca wstępuje z dniem połączenia we wszystkie prawa i obowiązki spółki przejmowanej. Prawa i obowiązki następców prawnych regulują przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 900 z późn. zm.), które stanowią, że osoba prawna łącząca się przez przejęcie innych osób prawnych wstępuje we wszystkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki każdej z łączących się spółek (art. 93 § 1 i § 2 Ordynacji podatkowej).

Z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że w wyniku planowanego połączenia spółek dojdzie do przejęcia Spółki Przejmowanej przez Spółkę Przejmującą, tj. do tzw. połączenia odwrotnego - przejęcia spółki matki przez spółkę córkę. Połączenie nastąpi przez przeniesienie całego majątku Spółki Przejmowanej na Spółkę Przejmującą. W wyniku połączenia dojdzie do ustania bytu prawnego Spółki Przejmowanej.

W odniesieniu do skutków podatkowych łączenia spółek kapitałowych należy wskazać, że zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2019 r. poz. 865 dalej: "ustawa o CIT"), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. Za przychody z zysków kapitałowych ustawa uznaje w art. 7b ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT przychody z udziału w zyskach osób prawnych, stanowiące przychody faktycznie uzyskane z tego udziału, w tym przychody uzyskane w następstwie przekształceń, łączenia lub podziałów podmiotów (lit. m), w tym m.in. przychody wspólnika spółki łączonej.

Z kolei art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT stanowi, że przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest ustalona na dzień łączenia lub podziału wartość majątku spółki przejmowanej lub dzielonej otrzymanego przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną.

Niemniej w myśl art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się, w przypadku połączenia spółek, przychodu wspólnika spółki przejmowanej stanowiącego wartość emisyjną udziałów przydzielonych przez spółkę przejmującą. Zgodnie z art. 4a pkt 16a ustawy o CIT ilekroć w ustawie CIT jest mowa o wartości emisyjnej udziałów, oznacza to cenę, po jakiej obejmowane są udziały, określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów.

Wyłączenie z opodatkowania przychodów, o których mowa w ww. przepisie art. 12 ust. 4 pkt 12, jest potwierdzeniem neutralności podatkowej procesu łączenia spółek wyrażonej w Dyrektywie Rady UE (Dyrektywa 2009/133/WE z 19 października 2009 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania mającego zastosowanie w przypadku łączenia, podziałów, podziałów przez wydzielenie, wnoszenia aktywów i wymiany udziałów dotyczących spółek różnych państw członkowskich oraz przeniesienia statutowej siedziby SE lub SCE z jednego państwa członkowskiego do innego państwa członkowskiego (Dz.Urz.UE.L 310, s. 34 ze zm" dalej: Dyrektywa 2009/133).

Definicja łączenia spółek została wskazana w art. 2 lit. a Dyrektywy 2009/133. Zgodnie z tym przepisem:

"a) "łączenie" oznacza czynność, w wyniku której:

(i) jedna lub kilka spółek, na skutek i w momencie ich rozwiązania bez przechodzenia w stan likwidacji, przekazują ogół swoich aktywów i pasywów na inną istniejącą już spółkę, w zamian za wyemitowanie na rzecz akcjonariuszy papierów wartościowych reprezentujących kapitał tej innej spółki oraz, jeżeli ma to zastosowanie, wypłatę gotówkową nieprzekraczającą 10% wartości nominalnej (...);

(ii) dwie lub więcej spółek, na skutek i w momencie ich rozwiązania bez przechodzenia w stan likwidacji, przekazują ogół swoich aktywów i pasywów na utworzoną przez siebie spółkę, w zamian za wyemitowanie na rzecz akcjonariuszy papierów wartościowych reprezentujących kapitał tej nowej spółki oraz, jeżeli ma to zastosowanie, wypłatę gotówkową nieprzekraczającą 10% wartości nominalnej (...);

(iii) spółka, na skutek i w momencie jej rozwiązania bez przechodzenia w stan likwidacji, przekazuje ogół swoich aktywów i pasywów na spółkę posiadającą wszystkie papiery wartościowe reprezentujące jej kapitał".

Biorąc pod uwagę definicję "łączenia" nie ulega wątpliwości, iż połączenie odwrotne jest objęte zakresem zastosowania Dyrektywy 2009/133, a tym samym również do tego rodzaju połączenia mają zastosowanie ogólne zasady nieopodatkowania połączeń wynikające z Dyrektywy.

Te podstawowe zasady dotyczące połączeń płynące z Dyrektywy 2009/133 to wskazana zasada neutralności dla spółki przejmującej i zasada neutralności dla wspólników spółki przejmowanej.

Zgodnie z pierwszą zasadą połączenie nie powinno wiązać się z powiększeniem podstawy opodatkowania dla spółek biorących udział w połączeniu (art. 4 ust. 1 Dyrektywy 2009/133). Powyższa zasada odnosi się w przypadku połączeń do spółki przejmującej/nowozawiązanej, gdyż to ta spółka może odnieść korzyść polegającą na przejęciu majątku spółki przejmowanej. Dodatkowo gdy spółka przejmująca ma udział w kapitale spółki przejmowanej, zyski przysługujące spółce przejmującej przy wycofaniu jej udziałów nie powinny podlegać opodatkowaniu (art. 7 ust. 1 dyrektywy 2009/133).

Drugą zasadą, którą można wywieść z Dyrektywy 2009/133, dotyczącą opodatkowania połączeń jest zasada neutralności połączeń dla wspólników spółki przejmowanej, a więc dla podmiotów, które w ramach połączenia otrzymują udziały (akcje) spółki przejmującej/nowozawiązanej (art. 8 ust. 1 Dyrektywy 2009/133).

Przechodząc na grunt ustawy o CIT i połączenia Spółki Przejmującej oraz Spółki Przejmowanej będącego przedmiotem wniosku, w związku z połączeniem i przejęciem Spółki Przejmowanej, przychodem podatkowym po stronie udziałowca Spółki Przejmowanej, będzie ustalona na dzień łączenia wartość majątku Spółki Przejmowanej otrzymanego przez Spółkę Przejmującą (art. 12 ust. 1 pkt 8c ustawy o CIT), a więc w praktyce wartość rynkowa majątku Spółki Przejmowanej.

Zważywszy na treść przywołanej już regulacji art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT, w przypadku połączenia spółek, przychodem po stronie udziałowca Spółki Przejmowanej może być ewentualna nadwyżka wartości majątku Spółki Przejmowanej nad wartością emisyjną udziałów przydzielonych temu udziałowcowi.

W konsekwencji, o ile wartość majątku Spółki Przejmowanej będzie równa lub niższa niż wartość emisyjna udziałów przydzielonych udziałowcowi Spółki Przejmowanej, to po stronie tego udziałowca nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Dla pełnego zrozumienia powyższego przepisu, konieczne jest zatem odniesienie się do definicji legalnej "wartości emisyjnej", a następnie wykładni tego przepisu.

Zgodnie z definicją legalną zawartą w art. 4a pkt 16a ustawy o CIT, wartość emisyjna oznacza cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).

Słowo "cena" nie posiada definicji legalnej w ustawie o CIT. Przyjmuję się, na gruncie języka potocznego, iż ceną danego dobra jest wartość wyrażona w jednostkach pieniężnych, której kupujący musi wyzbyć się ze swojego majątku, jeżeli chce dokonać zakupu tego dobra. Tym samym należałoby uznać, że wartość emisyjna udziałów (akcji) przydzielonych udziałowcom (akcjonariuszom) spółki przejmowanej to wartość (cena), która jest "płacona" spółce przejmującej za udziały objęte w tej spółce, a więc w praktyce wartość rynkowa spółki przejmowanej.

Wnioskodawca podkreśla, że przez "objęcie" udziałów/akcji w myśl powyższego przepisu należy rozumieć nie tylko objęcie nowo wykreowanych udziałów/akcji w związku z emisją udziałów (akcji) i podwyższeniem kapitału zakładowego, ale również o objęciu udziałów (akcji) można mówić w przypadku wydania przez spółkę przejmującą udziałów (akcji) własnych nabytych w związku z połączeniem, co wynika wprost z przepisów k.s.h. Należy chociażby zwrócić uwagę np. na treść art. 515 § 2 k.s.h., zgodnie z którym dla umożliwienia objęcia udziałów lub akcji wspólnikom spółki przejmowanej spółka przejmująca może nabyć własne udziały albo akcje o łącznej wartości nominalnej nieprzekraczającej 10% kapitału zakładowego.

Przepisy k.s.h. przewidują możliwość nabycia przez spółkę przejmującą własnych udziałów (akcji) w celu wydania ich wspólnikom (akcjonariuszom) spółki przejmującej. W tym przypadku nie dochodzi zatem do wykreowania nowych udziałów (akcji) w trakcie procesu połączenia. Pomimo to sam ustawodawca określa taką sytuację "objęciem" udziałów (akcji). Użycie takiej terminologii może wiązać się z podobieństwem do pierwotnego objęcia udziałów (akcji), jakie towarzyszy emisji nowych jednostek - w obu przypadkach udziały (akcje) są nabywane od samej spółki, która je wydaje w związku z pokryciem swojego kapitału.

W związku z tym, skoro sam ustawodawca używa pojęcia objęcia dla określenia procesu przydziału udziałów (akcji) wspólnikom spółki przejmowanej w ramach połączenia, to w takiej sytuacji można ustalić wartość emisyjną wydawanych udziałów (akcji), o której mowa w art. 4a pkt 16 ustawy o CIT, do której odwołuje się art. 12 ust. 4 pkt 12 tej ustawy jako kategorii zmniejszającej rozpoznawany na połączeniu przychód po stronie udziałowca spółki przejmującej. Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy wyłączenie określone w art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT będzie miało zastosowanie nawet wówczas, gdy połączenie odwrotne odbędzie się bez podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej i poprzez przekazanie udziałów, jak w przypadku analizowanego połączenia Spółki Przejmowanej ze Spółką Przejmującą.

Powyższa wykładnia umożliwiająca zastosowanie wyłączenia przychodów z art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT w przypadku połączeń, w ramach których dochodzi do przydzielenia udziałów/akcji wspólnikom spółki przejmowanej również bez podwyższania kapitału zakładowego jest spójna z Dyrektywą 2009/133, co w szczególności znajduje uzasadnienie we wskazanej zasadzie neutralności łączenia spółek. Wykładnia przeciwna, a więc zakładająca zastosowanie art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT jedynie do połączeń, w ramach których dochodzi do podwyższenia kapitału zakładowego, ograniczałaby zakres zastosowania tego przepisu, co byłoby sprzeczne z Dyrektywą 2009/133 i ogólną zasadą neutralności połączeń.

Powracając do wykładni "wartości emisyjnej", zgodnie z jej ustawową definicją, ustalona w powyższy sposób cena po jakiej obejmowane są udziały/akcje (czy to przy połączeniu z podwyższeniem lub bez podwyższenia kapitału zakładowego) nie może być dodatkowo niższa niż wartość rynkowa tych udziałów/akcji, tj. wartość rynkowa udziałów Spółki Przejmującej, które obejmie w ramach połączenia jedyny wspólnik Spółki Przejmowanej, a więc Spółka dominująca.

W konsekwencji zatem, przyjmując, że cenę za jaką obejmowane są udziały stanowi wartość rynkowa Spółki Przejmowanej, zdaniem Wnioskodawcy, w okolicznościach przedstawionych w opisie zdarzenia przyszłego, w związku z planowanym połączeniem, po stronie Spółki dominującej jako jedynego udziałowca Spółki Przejmowanej, nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Wskazane powyżej wyłączenie przychodów z opodatkowania, znajdzie zastosowanie pod warunkiem przeprowadzenia procesu łączenia spółek zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 12 ust. 13-15 ustawy o CIT, tj. przeprowadzenia restrukturyzacji na warunkach uzasadnionych ekonomicznie, tak aby celem tego procesu nie było osiągnięcie korzyści podatkowej.

Wobec przedstawionych we wniosku okoliczności związanych z planowaną restrukturyzacją, dotyczących ustawowych wymogów przewidzianych dla realizacji działalności w obszarze transportu kolejowego, jak również formalnych przeszkód uniemożliwiających przeprowadzenie połączenia w inny sposób niż w drodze połączenia odwrotnego, Spółka dominująca stoi na stanowisku, że w przypadku planowanego połączenia spółek zależnych poprzez przejęcie Spółki X przez Spółkę Y, spełnione zostaną warunki uzasadniające ekonomiczne przeprowadzenie przedstawionego procesu restrukturyzacji i tym samym uznanie, że po stronie Spółki dominującej nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu. Skutków podatkowych nie wywoła również ustanie bytu udziałów posiadanych przez Spółkę dominującą w Spółce X (w związku z jej przejęciem przez Spółkę Y), gdyż w następstwie powyższego Spółka nie uzyska jakiegokolwiek przysporzenia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będący przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Jednocześnie nadmienić należy, że w kontekście zadanego pytania oraz własnego stanowiska Wnioskodawcy w sprawie wyznaczających zakres rozpatrzenia wniosku, przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej było wyłącznie ustalenia, czy wydanie Spółce dominującej udziałów w Spółce Przejmującej, w następstwie połączenia przeprowadzonego w trybie i na warunkach wskazanych we wniosku (bez podwyższania kapitału zakładowego) oraz ustanie bytu udziałów posiadanych przez Spółkę dominującą (w związku z jej przejęciem w Spółce X) będzie skutkować powstaniem dla podatkowej grupy kapitałowej przychodu (dochodu) podatkowego. Tym samym nie była przedmiotem niniejszego rozstrzygnięcia ocena możliwości połączenia odwrotnego pomiędzy ww. spółkami. Powyższe informacje przyjęto jako niepodlegający ocenie element opisu zdarzenia przyszłego.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawy z 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - tekst jedn.: Dz. U. z 2018 r. poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.