Wyrok
z dnia 23 sierpnia 2001 r.
I SA/Po 714/00
UZASADNIENIE
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny Ośrodek Zamiejscowy w P. po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2001 r. sprawy ze skargi J. i I. D. na decyzję Izby Skarbowej w Z. G. z dnia 15 lutego 2000 r. Nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych;
oddala skargę.
Uzasadnienie faktyczne
Inspektor Kontroli Skarbowej w Urzędzie Kontroli Skarbowej w Z. G. decyzją z dnia 30 września 1999 r. Nr [...] określił J. D. i I. D.:
- prawidłową kwotę podatku dochodowego od osób fizycznych za 1997 r. w wysokości 37.602,90 zł,
- zaległość podatkową w podatku dochodowym od osób fizycznych za rok 1997 w wysokości 22.032,40 zł,
- odsetki od powyższej zaległości podatkowej w kwocie 12.776,40 zł.
W uzasadnieniu decyzji podano, że w wyniku przeprowadzonej kontroli w Zakładzie Wielobranżowym "M-M" J. D. w Ż. ustalono, iż wykazane przez J. D. w informacji o wysokości dochodu lub straty z pozarolniczej działalności gospodarczej PIT-B, a następnie w poz. 45, 46 i 47 zeznania PIT-33:
- przychody zostały zaniżone o kwotę - 2.970,- zł
- koszty uzyskania przychodów zostały zaniżone o kwotę - 49.720,- zł
- dochód został zaniżony o kwotę - 52.690,- zł.
Przychód zaniżono o kwotę 2.970,- zł z powodu braku zaewidencjonowania sprzedaży stłuczki szklanej zgodnie z fakturą nr [...] z dnia 6 maja 1997 r. Koszty uzyskania przychodów zawyżono o kwotę:
- 2.970,- zł w wyniku zaewidencjonowania faktury nr [...] z dnia 6 maja 1997 r. po stronie kosztów zamiast przychodów,
- 46.750,- zł w wyniku zaewidencjonowania w pozostałe wydatki rachunku nr [...] z dnia 26 maja 1997 r. wystawionego przez firmę "TGuGB" - J. K. z F. (Niemcy) na kwotę 25.000 DM za badanie rynku w Europie Zachodniej. Podatnik nie przedstawił dowodów, że firma niemiecka faktycznie dokonała badania rynku zgodnie z umową z dnia 15 maja 1996 r.
Ponadto brak jest dowodów, że wydatki w kwocie 46.750,- zł (równowartość 25.000 DM) miał związek z uzyskanym przez podatnika przychodem w 1997 r. W związku z dokonanymi ustaleniami organ kontroli stwierdził, że dochód z działalności gospodarczej zaniżono o 52.690,- zł.
Ustalono także, że J. D. za 1997 r. rozliczał się wspólnie z żoną I. D. składając zeznanie PIT-33. W tym zeznaniu, oprócz wyżej wymienionych nieprawidłowości, stwierdzono ponadto zawyżenie składek ZUS o kwotę 211,59 zł. Spowodowało to zaniżenie łącznego podatku małżonków, a po odliczeniu od niego ulg także zaniżenie należnego podatku dochodowego za 1997 r.
Dyrektor Izby Skarbowej w Z. G. decyzją z dnia 15 lutego 2000 r. Nr [...], po rozpatrzeniu odwołania J. i I. D., utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.
W uzasadnieniu tej decyzji stwierdzono, że firma "M-M" J. D. zleciła firmie "TGuGB" - J. K. z F. badanie rynku w Europie Zachodniej w zakresie zbytu urządzeń technicznych wytwarzanych przez firmę, przede wszystkim zleceń na produkcję seryjną pojemników przemysłowych i pokrywy kanałów, a badania te miały trwać przez jeden rok.
Dnia 26 maja 1997 r. firma niemiecka wystawiła rachunek nr [...] za tą usługę w wysokości 25.000 DM z podaniem, że kwota ta zawiera koszty przejazdów, noclegi, wyżywienie, koszt rozmów telefonicznych itp. Rachunek ten został zaewidencjonowany w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w dniu 26 maja 1997 r. w kwocie 46.750,- zł.
Izba Skarbowa podzieliła stanowisko organu I instancji, że kwoty wynikającej z tego rachunku nie można uznać za koszty uzyskania przychodu gdyż z tego rachunku nie wynika, że firma niemiecka w ogóle przeprowadziła badania rynku. Ponadto samo wyszczególnienie, że kwota wskazana w fakturze obejmuje koszty przejazdów, noclegów itp., bez udokumentowania nie stanowi dowodu wykonania usługi badania rynku.
Uzyskane przychody ze sprzedaży urządzeń do firmy "TGuGB" w F. w kwocie 11.661,26 zł oraz przychody ze sprzedaży konstrukcji stalowych dla firmy "R." w R. w kwocie 30.856,80 zł nie przesądzają o zaistnieniu związku przyczynowo-skutkowego polegającego na tym, że poniesione wydatki miały wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów. Powyższy przychód w łącznej kwocie 42.518,06 zł nie powstał w wyniku badania rynku ponieważ nie został osiągnięty ze sprzedaży urządzeń technicznych produkowanych seryjnie w firmie podatnika dla nowych zleceniodawców na terenie Europy Zachodniej.
Z powyższych przyczyn, a także z powodu braku właściwych dowodów potwierdzających poniesione wydatki, kwoty 46.750,- zł nie można uznać za koszty uzyskania przychodów.
Ponadto podatnik nie dysponuje żadnymi dowodami świadczącymi o zapłacie kontrahentowi zagranicznemu kwoty 25.000 DM za pośrednictwem banku, który to obowiązek wynika z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 1994 r. Prawo dewizowe (Dz. U. Nr 136, poz. 703).
W skardze na decyzję Izby Skarbowej w Z. G. z dnia 15 lutego 2000 r. Nr [...] J. i I. D. wnieśli o stwierdzenie nieważności decyzji w części dotyczącej przypisania podatku dochodowego w wysokości 20.570,- zł plus odsetki za zwłokę w kwocie 11.928,34 zł i o zwrot nadpłaconej kwoty w wysokości 32.498,34 zł wraz z odsetkami.
Skarżący podnieśli, że umowa zlecająca badanie rynku Europy była dla obu stron jasna i nikt nie zamierzał tworzyć dokumentacji dla kontrolujących. Zdaniem skarżących firma niemiecka wywiązywała się całkowicie z zadań przyjętych w umowie.
Skarżący nie zgadzają się także ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w zakresie płatności przedmiotowego rachunku.
Zdaniem skarżących Urząd nie może decydować za podatnika czy rachunek stanowi koszt uzyskania przychodu, a także usilnie nie dostrzegać związku przyczynowo-skutkowego między poniesionym wydatkiem a osiągniętym przychodem.
Dyrektor Izby Skarbowej w Z. G. w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie.
Uzasadnienie prawne
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Na podstawie art. 21 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o NSA (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.), Sąd sprawuje kontrolę pod względem zgodności decyzji z prawem.
Przedmiotem postępowania w niniejszej sprawie jest ocena zgodności z prawem decyzji organów podatkowych dotyczących określenia prawidłowej kwoty podatku dochodowego od osób fizycznych za 1997 r.
W czasie przeprowadzonej w Zakładzie Wielobranżowym "M-M" J. D. kontroli Inspektor Kontroli Skarbowej zakwestionował zasadność wyliczenia kwoty 46.750,- zł, wynikającej z rachunku nr [...] z dnia 26 maja 1997 r., do kosztów uzyskania przychodów.
Rachunek nr [...] z dnia 26 maja 1997 r. wystawiony został przez firmę "TGuGB" - J. K. na kwotę 25.000 DM, której równowartość wyliczono na kwotę 46.750,- zł. Była to należność za badanie rynku w Europie Zachodniej w zakresie możliwości zbytu urządzeń technicznych produkowanych przez podatnika.
Zasadnie organy podatkowe zakwestionowały zaliczenie kwoty 46.750,- zł do kosztów uzyskania przychodów.
Zgodnie z § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 grudnia 1995 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 148, poz. 720), zapisy w księdze dokonywane są w języku polskim i w walucie polskiej w sposób staranny, czytelny i trwały, na podstawie prawidłowych i rzetelnych dowodów. Nie można uznać za udowodnione prawidłowo i rzetelnie wydatkowanie kwoty 46.750,- zł za przeprowadzenie badania rynków Europy Zachodniej w celu uzyskania możliwości zbytu produkowanych przez firmę J. D. towarów.
Podatnik nie wykazał jakie konkretne działania podjął zleceniobiorca w celu sondażu rynku. Rachunek wystawiony przez zleceniobiorcę nie zawiera żadnych informacji jakie konkretne czynności podjął on w ramach badania możliwości zbytu towaru z firmy skarżącego na rynkach zachodnich.
Wręcz przeciwnie ani z rachunku, ani z żadnej innych dowodów nie wynika, by zostały podjęte jakiekolwiek czynności sondażowe.
Brak jakichkolwiek dowodów potwierdzających poniesienie kosztów przejazdów noclegów, kosztów rozmów telefonicznych itp. związanych z realizacją umowy zlecenia z dnia 18 czerwca 1997 r. Umowa zlecenia dotyczyła znalezienia zbytu na zachodnich rynkach dla seryjnej produkcji pojemników przemysłowych i pokryw kanałów. Firma niemiecka pana J. K. nie znalazła nowych nabywców na towar skarżącego i pozostawała jedynym odbiorcą tego towaru, tak jak to miało miejsce przed zawarciem umowy z dnia 18 czerwca 1997 r.
Również przychód ze sprzedaży konstrukcji stalowych dla firmy "F. D.", za pośrednictwem Spółki "R.", nie powstał z realizacji umowy dotyczącej badania rynku.
Zresztą badanie rynku miało dotyczyć możliwość zbytu urządzeń technicznych, w szczególności produkcji seryjnej pojemników przemysłowych i pokryw kanałów, natomiast przychód ze sprzedaży dla firmy "F. D." powstał w wyniku usługowego wykonania konstrukcji stalowych z powierzonego mienia. Słusznie też wskazała Izba Skarbowa, że podatnik nie dysponował żadnymi dowodami świadczącymi o zapłacie należności na rzecz kontrahenta zagranicznego w kwocie 25.000 DM za pośrednictwem banku. Wymóg taki wynika z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 2 grudnia 1994 r. Prawo dewizowe (Dz. U. Nr 136, poz. 703).
Powyższe okoliczności jednoznacznie potwierdzają, iż rozstrzygnięcia organów podatkowych są zgodne z obowiązującymi przepisami.
Z tych względów Sąd, na zasadzie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz. U. Nr 74, poz. 368 ze zm.) orzekł jak w sentencji.