WPI/200000/43/1350/2022 - Ulga na start. Preferencje składki ZUS

Na podstawie art. 34 ust. 1 i ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.) w związku z art. 83d ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1009 z późn. zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych w związku z wnioskiem złożonym 27 grudnia 2022 r., uzupełnionym 5 stycznia 2023 r. przez przedsiębiorcę: uznaje za:

Wnioskiem złożonym 27 grudnia 2022 r., uzupełnionym w dniu 5 stycznia 2023 r. (zwany dalej "Przedsiębiorcą") wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (zwanego dalej "Zakładem") o wydanie indywidualnej interpretacji w trybie art. 34 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

W dniu 5 stycznia 2023 r. Zakład wezwał Przedsiębiorcę o uzupełnienie wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji poprzez wniesienie opłaty w kwocie 40 zł za przedstawiony opis stanu faktycznego (tj. ustalenie podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osoby prowadzącej pozarolnicza działalność gospodarczą na podstawie art. 18a ustawy o sus) oraz wskazanie, czy Przedsiębiorca/Wnioskodawca prowadzi lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu art. 8 ust. 6 (pkt 1-5) ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tj.:

* czy Przedsiębiorca/Wnioskodawca był osobą prowadzącą pozarolnicza działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców lub innych szczególnych,

* czy Przedsiębiorca/Wnioskodawca był twórcą lub artystą,

* czy Przedsiębiorca/Wnioskodawca był osobą prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu, w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne lub z których przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,

* czy Przedsiębiorca/Wnioskodawca był wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o. lub wspólnikiem spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej

* czy Przedsiębiorca/Wnioskodawca był akcjonariuszem prostej spółki akcyjnej wnoszącym do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług

* czy Przedsiębiorca/Wnioskodawca był osobą prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę lub inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół na podstawie ustawy a dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910 i 1378 oraz 2021 r. poz. 4)

Ponadto Zakład wezwał o wskazanie, czy Przedsiębiorca/Wnioskodawca będzie wykonywał działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

W dniu 5 stycznia 2023 r. Przedsiębiorca złożył odpowiedź na wezwanie, w której poinformował, że Wnioskodawca nie prowadził działalności w okresie przed rozpoczęciem wykonywania w dniu (...) 10.2022 r. Przedsiębiorca nie był twórcą ani artystą. Wnioskodawca nie był osobą prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne lub z których przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wnioskodawca nie był wspólnikiem jednoosobowej spółki z o.o. lub wspólnikiem spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej, wnioskodawca nie był akcjonariuszem prostej spółki akcyjnej wnoszącym do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług wnioskodawca nie był osobą prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę lub inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół na podstawie ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2020 r. poz. 910 i 1378 oraz 2021 r. poz. 4). Przedsiębiorca nie będzie wykonywał działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. W załączeniu Przedsiębiorca przesłał potwierdzenie dokonania opłaty.

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego:

(...).03.2016 r. Pan (...) otworzył działalność gospodarczą, z której opłacał preferencyjne składki ZUS.

Od (...) 08.2016 r. nie podejmował żadnych czynności gospodarczych w ramach działalności gospodarczej. Do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej zamknięcie działalności zgłosił z datą (...) 08.2016 r. Wniosek o wykreślenie działalności został złożony w dniu (...) 10.2022 r.

Od dnia (...) 08.2016 r. działalność nie była prowadzona. Data 10.2022 r. jest datą technicznej operacji dotyczącej wykreślenia działalności gospodarczej z rejestru.

Stanowisko Przedsiębiorcy:

(...) 10.2022 r. Pan, otworzył nową działalność gospodarczą, z której zadeklarował opłacenie preferencyjnych składek ZUS. Od 10.2022 r. Pan (...) został zgłoszony z kodem 054000 do ubezpieczenia zdrowotnego, korzystając z ulgi na start. Od daty (...) 08.2016 r. tj. od daty zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej minął okres 60 miesięcy, dlatego zdaniem Przedsiębiorcy może skorzystać z ulgi na start. Następnie od dnia (...) 06.2023 r. zostanie wyrejestrowany z ulgi na start z kodu 054000 i zostanie zgłoszony do ubezpieczeń społecznych z kodem 057000 opłacając przez okres 24 miesięcy preferencyjne składki ZUS.

W ramach prowadzonej działalności Pan nie wykonywał ani nie będzie wykonywać usług na rzecz byłego pracodawcy. Dlatego Przedsiębiorca może skorzystać z ulgi na start a następnie z preferencyjnych składek ZUS, gdyż spełnia wszelkie przesłanki umożliwiające korzystanie z ulg.

Analiza stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego w świetle stanu prawnego:

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym, ustalania prawidłowej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz opłacania składek na te ubezpieczenia regulują przepisy ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ww. ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Dyspozycja art. 13 pkt 4 ustawy wskazuje, iż osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności z wyjątkiem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie art. 36aa ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. Natomiast, zgodnie z art. 11 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby prowadzące pozarolniczą działalność podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek.

W myśl art. 18 ust. 1 Prawo przedsiębiorców - "Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej".

W myśl art. 18aa ust. 1, 2,3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych: Przedsiębiorca będący osobą fizyczną może zrezygnować z uprawnienia, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, przez zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych na zasadach określonych w art. 18a ust. 1 i art. 36. W takim przypadku okres 24 miesięcy kalendarzowych liczy się od dnia objęcia ubezpieczeniami, a przepis art. 13 pkt 4 stosuje się. W przypadku wskazanym w ust. 1 objęcie ubezpieczeniami następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony. Przepis art. 18a ust. 1 stosuje się również do przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, którzy kontynuują działalność gospodarczą po upływie okresu, o którym mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców. W takim przypadku okres 24 miesięcy kalendarzowych liczy się od dnia objęcia ubezpieczeniami na zasadach określonych w art. 18a ust. 1 i art. 36

Z powyższego wynika, że w sytuacji gdy osoba rozpoczynająca wykonywanie działalności gospodarczej podejmuje ją po raz pierwszy lub podejmuje ją ponownie, ale od zakończenia poprzedniej działalności lub od dnia jej ostatniego zawieszenia upłynął okres co najmniej 60 miesięcy, a w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie wykonuje na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, o których stanowi powołany art. 6 ust. 1 pkt 5 i powiązany z nim art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Oznacza to, że osoba prowadząca działalność gospodarczą spełniająca ww. warunki nie jest osobą prowadzącą pozarolniczą działalność w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w konsekwencji nie podlega ubezpieczeniom społecznym w okresie 6 miesięcy stosowania tzw. ulgi na start. Powyższa 6 miesięczna ulga jest uprawnieniem i nie jest obowiązkowa, a więc to od przedsiębiorcy zależy, czy z niej skorzysta. W przypadku rezygnacji z ww. ulgi do czego prowadzący działalność ma prawo zgodnie z art. 18 ust. 2 Prawo przedsiębiorców nie będzie mógł skorzystać z tego uprawnienia ani wstecz, ani na bieżąco (jeśli nie upłynęło jeszcze 6 miesięcy). Kolejny raz będzie mógł skorzystać z ww. ulgi na start dopiero po upływie 60 miesięcy kalendarzowych od dnia jej zakończenia bądź zawieszenia.

Jednocześnie w myśl art. 8 ust. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność nie uważa się w rozumieniu tej ustawy osoby fizycznej, o której mowa w art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo przedsiębiorców.

Zgodnie zaś art. 18a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Stosownie do ustępu 2 pkt 1 i 2 tego artykułu, z opłacania składek od podstawy wymiaru w wysokości zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia nie mogą skorzystać osoby, które prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej prowadziły pozarolniczą działalność, a także wykonują działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

W art. 18a ust. 2 pkt 1 i 2 ustawodawca zawarł przesłanki negatywne, które w sytuacji ich wystąpienia uniemożliwiają skorzystanie z prawa do ustalenia podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolnicza działalność gospodarczą w obniżonej wartości w stosunku do wymogów art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Z treści wniosku i złożonej odpowiedzi na wezwanie wynika, iż Przedsiębiorca w dniu (...) 08.2016 r. zaprzestał wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, który to fakt został ujawniony w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Formalnego wykreślenia poprzednio prowadzonej działalności Przedsiębiorca dokonał w dniu (...) 10.2022 r. W treści wniosku Przedsiębiorca podkreślił, iż od dnia (...) 08.2016 r. do 10.2022 r. nie wykonywał działalności gospodarczej. Obecnie w dniu (...)10.2022 r. Przedsiębiorca rozpoczął wykonywanie pozarolniczej działalności gospodarczej i powziął Wątpliwość, czy będzie mu przysługiwało prawo do skorzystania z tzw. "ulgi na strat" na podstawie art. 18 ust. 1 Prawo przedsiębiorców oraz następnie możliwość ustalenia podstawy wymiaru składek na podstawie art. 18a ustawy o sus. W jego ocenie minął okres 60 miesięcy od dnia zaprzestania prowadzenia przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej i obecnie przedsiębiorca nie wykonuje pracy na rzecz byłego pracodawcy także nie występują w jego sytuacji negatywne przesłanki uniemożliwiające mu skorzystania z tzw. "ulgi na start" oraz ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na tzw. preferencyjnych zasadach na podstawie art. 18a ustawy o sus.

Zakład wskazuje, iż Wnioskodawca spełnia warunki ustawowe na podstawie art. 18 ust. 1 Prawo przedsiębiorców do skorzystania z możliwości nieopłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez okres 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, a wskazane przez Przedsiębiorcę fakty: takie jak zaprzestanie w dniu sierpnia 2016 r. wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej oraz ponowne jej rozpoczęcie w dniu października 2022 r. oraz niewykonywanie pracy na rzecz byłego pracodawcy dają mu możliwość skorzystania z ww. ulgi na podstawie art. 18 ust. 1 Prawo przedsiębiorców, ponieważ minął okres ponad 60 miesięcy od dnia zaprzestania jej wykonywania co miało miejsce w dniu 29 sierpnia 2016 r. Przepis art. 18 ust. 1 ustawy - Prawo Przedsiębiorców stanowi, iż prawo do ulgi ma przedsiębiorca który podejmuje ja ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia.

Podsumowując Zakład uznaje stanowisko Przedsiębiorcy wyrażone we wniosku złożonym 27 grudnia 2022 r., uzupełnionym w dniu 5 stycznia 2023 r. za prawidłowe w sprawie możliwości skorzystania przez Przedsiębiorcę z nieopłacania przez 6 miesięcy składek na ubezpieczenia społeczne od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej.

Odnośnie natomiast drugiego zdarzenia przyszłego opisanego we wniosku złożonym 27 grudnia 2022 r. tj. możliwości ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie art. 18a ust. 1 ustawy o sus po okresie wykorzystania tzw. "ulgi na start" Zakład wskazuje, iż Przedsiębiorca będzie miał również prawo do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia objęci ubezpieczeniami społecznymi (art. 18 aa ust. 3 ustawy o sus) w zadeklarowanej kwocie, nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia. Wynika to z faktu, iż od momentu faktycznego zaprzestania wykonywania przez Przedsiębiorcę uprzednio prowadzonej działalności gospodarczej tj. od dnia sierpnia 2016 r. minęło ponad 60 miesięcy i Przedsiębiorca nie wykonuje pracy na rzecz byłego pracodawcy. Przy czym chodzi tu o faktyczne jej niewykonywanie, co wynika z kolei z brzmienia art. 13 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, który określa czasokres prowadzenia działalności gospodarczej i definiuje osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą: "są to osoby prowadzące pozarolniczą działalność, które podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności. Jeśli chodzi o zaprzestanie wykonywania działalności należy rozumieć faktyczne jej nieprowadzenie, a nie moment formalnego dokonania wykreślenia tejże działalności z Centralnej Ewidencji i Działalności Gospodarczej.

Podsumowując powyższe Zakład uznaje stanowisko Przedsiębiorcy za prawidłowe w sprawie możliwości ustalenia podstawy wymiaru składek w kwocie nie niższej jednak niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia objęcia ubezpieczeniami społecznymi z uwagi na brak przesłanek negatywnych z art. 18a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych

Decyzja dotyczy stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego przedstawionych przez Przedsiębiorcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jego zaistnienia i w dniu wydania decyzji.

Wydana decyzja wiąże Zakład wyłącznie w sprawie Przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 35 ust. 1 i ust. 2 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla Przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 34 ust. 5 ustawy z 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców, odwołanie do Sądu Okręgowego w (...)

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.