ITPP1/443-497a/14/AJ - VAT w zakresie sposobu stosowania na paragonach fiskalnych i fakturach nazw dokonywanych świadczeń

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 25 kwietnia 2014 r. (data wpływu 7 maja 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu stosowania na paragonach fiskalnych i fakturach nazw dokonywanych świadczeń - jest nieprawidłowe.

W dniu 7 maja 2014 r. został złożony wniosek o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie sposobu stosowania na paragonach fiskalnych i fakturach nazw dokonywanych świadczeń.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Prowadzi Pan działalność gospodarczą między innymi w zakresie usług gastronomicznych, cateringowych (obsługa uroczystości wesel, chrzcin, styp, imprez firmowych - bez karty dań), wynajmu sali, usług noclegowych. Wszystkie potrawy są przygotowywane we własnym zakresie. Produkty do przygotowania potraw są nabywane i po przetworzeniu serwowane w ramach obsługi uroczystości. Posiada Pan jedno stanowisko kasowe z ufiskalnioną kasą rejestrującą. Transakcje na rzecz firm są udokumentowane fakturami, a dla osób fizycznych paragonami fiskalnymi, często także drukowana jest faktura, do której dołączony jest oryginał paragonu. Na fakturach i paragonach zakres usługi organizacji imprez jest opisany jako:

1. Wynajem sali weselnej ze stawką VAT 23%,

2. Usługi noclegowe ze stawką VAT 8%,

3. Dekoracja sali weselnej ze stawką VAT 23%,

4. Usługi gastronomiczne ze stawką VAT 23%,

5. Usługi gastronomiczne ze stawką VAT 8%.

Do każdej faktury dołączona jest specyfikacja, na której wyszczególnione są poszczególne potrawy i napoje serwowane w trakcie trwania imprezy, np. dania ciepłe i zimne, przystawki ciepłe i zimne, napoje i soki niegazowane, słodycze, napoje gazowane, kawa, herbata, desery, ciasta, owoce, napoje alkoholowe. Ponadto wystawiane są faktury zaliczkowe na wynajem sali weselnej w celu zorganizowania przyjęcia w przyszłości, do każdej faktury dołączony jest paragon o treści "Zaliczka" ze stawką VAT 23%.

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytania:

Czy prawidłowo wystawiane są paragony i faktury, na których wyszczególnione są: wynajem sali, usługi noclegowe, dekoracja sali, usługa gastronomiczna 23%, usługa gastronomiczna 8%, - ilość szt. 1 x wartość netto wynikająca z podliczenia specyfikacji.

Czy na paragonie i fakturze winno być wyszczególnione wszystko, co wchodzi w zakres usługi w rozbiciu na poszczególne dania, ilości oraz ceny jednostkowe.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku gdy zapisy na fakturze i paragonie fiskalnym uwidaczniają zakres usługi a dołączona do nich specyfikacja jeszcze dokładniej pozwala na zbadanie zakresu usług, drukowanie kilku pozycji na paragonie i fakturze jest zbędne.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą:

Z przepisu art. 106e ww. ustawy wynika, że faktura powinna zawierać m.in.:

(...)

Z powyższych uregulowań wynika, że faktura VAT jest dokumentem potwierdzającym zaistnienie określonej transakcji sprzedaży, a ustawodawca określił w jakich okolicznościach należy ją wystawić. Przede wszystkim wystawiane przez podatników podatku od towarów i usług faktury VAT muszą dokumentować wykonanie przez nich czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tj. dostawy towarów lub świadczenia usług.

Treść art. 106e ust. 1 ustawy określa jakie elementy powinna zawierać faktura. Są to elementy obligatoryjne, których podanie ma przede wszystkim cel fiskalny. Służą one bowiem do prawidłowego zidentyfikowania dla celów podatkowych strony podmiotowej danej transakcji, rodzaju transakcji, jak również wartości służących do określenia w kwotach bezwzględnych wysokości zobowiązania podatkowego. Podmiot zobowiązany do wystawienia faktury powinien precyzyjnie określić rodzaj "fakturowanej" czynności, tj. podać nazwę (rodzaj) towaru lub usługi. Źródłem tego obowiązku jest aktualnie art. 106e ust. 1 pkt 7 ustawy. Z treści ww. przepisu wynika jednoznacznie, że faktura stwierdzająca dokonanie sprzedaży powinna zawierać m.in. nazwę (rodzaj) towaru lub usługi.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy o podatku od towarów i usług.

W myśl przepisu art. 111 ust. 1 tej ustawy, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Powyższy przepis określa generalną zasadę, z której wynika, iż obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej dotyczy wszystkich podatników, którzy dokonują sprzedaży na rzecz określonych w nim odbiorców, tj. osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Zatem jednym z podstawowych kryteriów decydujących o obowiązku stosowania do ewidencjonowania kas rejestrujących jest status nabywcy wykonywanych przez podatnika świadczeń.

Stosownie do treści art. 111 ust. 3a pkt 1 ww. ustawy, podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani dokonywać wydruku paragonu fiskalnego lub faktury z każdej sprzedaży oraz wydawać wydrukowany dokument nabywcy.

Zgodnie z art. 111 ust. 3a pkt 2 i pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani dokonywać niezwłocznie zgłoszenia właściwemu podmiotowi prowadzącemu serwis kas rejestrujących każdej nieprawidłowości w pracy kasy oraz prowadzić i przechowywać dokumentację o przebiegu eksploatacji kasy rejestrującej, z uwzględnieniem przepisów wydanych na podstawie ust. 7a i ust. 9 pkt 1.

Z art. 111 ust. 6a ustawy wynika, że kasa rejestrująca służąca do prowadzenia ewidencji, o której mowa w ust. 1, musi zapewniać prawidłowe zaewidencjonowanie podstawowych danych dotyczących zawieranych transakcji, w tym wysokości uzyskiwanego przez podatnika obrotu i kwot podatku należnego, oraz musi przechowywać te dane lub też zapewniać bezpieczny ich przekaz na zewnętrzne nośniki danych. Pamięć fiskalna kasy rejestrującej powinna posiadać numer unikatowy, nadawany w ramach czynności materialno-technicznych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

W myśl art. 111 ust. 7a pkt 1 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia sposób prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących, w tym o zastosowaniu specjalnym dla specyficznego rodzaju działalności, oraz warunki używania kas przez podatników, uwzględniając potrzebę właściwego ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących przez podatników, o których mowa w ust. 1, oraz potrzebę przeciwdziałania nieewidencjonowaniu obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas przez tych podatników, jak również zapewnienia kontroli prawidłowości rozliczania podatku.

Wymogi m.in. co do treści paragonu fiskalnego, w stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2013 r. regulują przepisy rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2013 r. poz. 363).

Stosownie do § 2 pkt 12 ww. rozporządzenia, ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o paragonie fiskalnym - rozumie się przez to wydrukowany przez kasę dla nabywcy w momencie sprzedaży dokument potwierdzający dokonaną transakcję sprzedaży.

Jak wynika z § 8 ust. 1 pkt 6 ww. rozporządzenia, paragon fiskalny zawiera nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację.

Zgodnie z zapisem § 8 ust. 2 ww. rozporządzenia, paragon fiskalny musi być czytelny i umożliwić nabywcy sprawdzenie prawidłowości dokonanej transakcji. Paragon fiskalny może zawierać w miejscu określonym dla nazwy, o której mowa w ust. 1 pkt 6, również opis towaru lub usługi stanowiący rozwiniecie tej nazwy.

Powołane przepisy wskazują, iż na paragonie fiskalnym musi znajdować się nazwa towaru lub usługi. Oprócz nazwy, może znajdować się ewentualnie opis stanowiący rozwinięcie tej nazwy.

Jak już wskazano, jednym w wymogów jakie musi spełniać paragon fiskalny, jest wymóg zawarcia na wydruku nazwy towaru lub usługi. Sprzedawca zobowiązany jest do wskazania nazwy towaru lub usługi przede wszystkim tak, aby możliwe było przyporządkowanie temu towarowi lub usłudze odpowiedniej stawki podatku VAT.

Natomiast § 14 ust. 1 pkt 1 powołanego rozporządzenia wskazuje, iż podatnicy stosujący kasy dokonują weryfikacji poprawności pracy kasy, ze szczególnym uwzględnieniem prawidłowego zaprogramowania nazw towarów i usług, wartości stawek podatkowych, waluty ewidencyjnej wraz z jej symbolem i wartością przelicznika, wskazań daty i czasu oraz właściwego przyporządkowania nazw towarów do stawek podatku.

Ponadto podatnicy niezwłocznie zgłaszają podmiotowi prowadzącemu serwis główny lub podmiotowi prowadzącemu serwis kas każdą nieprawidłowość w pracy kasy (§ 14 ust. 1 pkt 2).

Powołane przepisy wskazują, że na paragonie fiskalnym musi znajdować się nazwa towaru lub usługi. Oprócz nazwy, może znajdować się ewentualnie opis stanowiący rozwinięcie tej nazwy.

Przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia nazwy towaru lub usługi oraz nie określają źródła stosowania nazw towarów lub usług, wobec czego należy sięgnąć do definicji słownikowych. Zgodnie z internetowym Słownikiem Języka Polskiego PWN (http://sjp.pwn.pl)"nazwa" oznacza "wyraz albo połączenie wyrazowe oznaczające kogoś lub coś", zaś nazwa jednostkowa - nazwę mającą tylko jeden desygnat.

Paragon fiskalny spełnia określone funkcje (kontrolną, ochronną, informacyjną - co jest szczególnie istotne z punktu widzenia nabywcy będącego konsumentem), których realizacja jest możliwa jedynie wtedy, gdy zawiera on wprowadzone w sposób prawidłowy dane wymienione w § 8 ust. 1 i 2 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.

Nazwy, uwzględniające "jednoznaczne" identyfikowanie oferowanych towarów i usług (oraz sposób przyporządkowania stawki podatku do nazwy towarów i usług), określa sam podatnik uwzględniając asortyment sprzedawanych towarów i usług. Sposób dokonywania jednoznacznej identyfikacji towaru lub usługi jest w dużej mierze uzależniony od specyfiki prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, przy czym należy pamiętać, że przepisy nie wykluczają stosowania skrótów.

Nazwa towaru lub usługi ma spełniać cele, dla jakich podatnik został zobowiązany do ewidencjonowania obrotu. Podatnik ma obowiązek na paragonie opisać wykonane świadczenie, podać jego nazwę, tak aby do użytej nazwy możliwe było przyporządkowanie odpowiedniej stawki podatkowej i by użyta nazwa była co do istoty zgodna z będącym przedmiotem obrotu świadczeniem. Jednocześnie nazwa świadczenia na paragonie musi być tak skonstruowana, aby można było na tej podstawie w połączeniu z ceną dokładnie określić jakie świadczenie zostało zakupione. Dopiero taki sposób ewidencjonowania sprzedaży skutecznie zagwarantuje konsumentowi prawo do otrzymania dowodu nabycia towarów lub usług z uwidocznioną kwotą podatku oraz możliwość kontroli przez klienta czynności, dotyczących prawidłowego ewidencjonowania transakcji i wystawienia dowodu potwierdzającego jej wykonanie.

Podatnik powinien bowiem wystawiać paragony zawierające nazwy towarów na tyle szczegółowe, żeby - z jednej strony - pozwalały one organowi podatkowemu na weryfikację prawidłowości rozliczenia podatku, a z drugiej - zapewniały konsumentowi możliwość kontroli dokonywanych zakupów.

Należy w tym miejscu wskazać, iż dokonując sprzedaży jednej (lub kilku) odmian danego asortymentu towarowego podatnik może zaprogramować w kasie jedną nazwę dla danego typu towarów. Stosowanie jednej nazwy jest dozwolone również wtedy, gdy towary są oferowane po różnych cenach (np. różna cena danego towaru za kilogram), z zastrzeżeniem przypadku, gdy podatnik ma w swojej ofercie towary objęte różnymi stawkami podatku VAT.

Natomiast podatnicy świadczący usługi (dokonujący szeregu czynności składających się na dostawę towaru/świadczenie usług) mogą przy określaniu nazwy usługi (towaru) wykorzystywać nazewnictwo stosowane przez siebie przy tworzeniu zasad odpłatności (cennika). Tym samym, stosowane nazwy będą zależały od samej oferty tego podatnika. Zważywszy, że ewidencjonowaniu przy zastosowaniu kasy rejestrującej podlega dany towar lub usługa, którym jest pewien produkt finalny, składający się z wielu komponentów, nie ma konieczności i uzasadnienia wyliczania wszystkich jego elementów składowych.

Opisane wyżej zasady dotyczące stosowania nazewnictwa spełniającego wymóg jednoznacznego identyfikowania towarów i usług, nie wykluczają stosowania przez podatników nazewnictwa zapewniającego bardziej szczegółowe rozróżnienie towarów. Stosowanie jednak na tyle rozbudowanego nazewnictwa (obejmującego np. wskazań dotyczących przykładowo producenta, składu, nazwy, gramatury opakowania itp.) ma dla podatników, zważywszy na treści § 8 ust. 2 zdanie 2 w zw. z ust. 1 pkt 6, charakter fakultatywny.

Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą między innymi w zakresie usług gastronomicznych, cateringowych, (obsługa uroczystości wesel, chrzcin, styp, imprez firmowych - bez karty dań), wynajmu sali, usług noclegowych.

Produkty do przygotowania potraw są nabywane i po przetworzeniu serwowane w ramach obsługi uroczystości. Ewidencję sprzedaży prowadzi przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

Transakcje na rzecz firm są udokumentowane fakturami, a dla osób fizycznych paragonami fiskalnymi, często także drukowana jest faktura, do której dołączony jest oryginał paragonu. Na fakturach i paragonach zakres usługi organizacji imprez jest opisany jako:

1. Wynajem sali weselnej ze stawką VAT 23%,

2. Usługi noclegowe ze stawką VAT 8%,

3. Dekoracja sali weselnej ze stawką VAT 23%,

4. Usługi gastronomiczne ze stawką VAT 23%,

5. Usługi gastronomiczne ze stawką VAT 8%.

Do każdej faktury dołączona jest specyfikacja, na której wyszczególnione są poszczególne potrawy i napoje serwowane w trakcie trwania imprezy, np. dania ciepłe i zimne, przystawki ciepłe i zimne, napoje i soki niegazowane, słodycze, napoje gazowane, kawa, herbata, desery, ciasta, owoce, napoje alkoholowe.

Z powołanego wcześniej art. 106e ust. 1 pkt 7 oraz art. 111 ust. 3a pkt 2 ustawy wynika, że to sprzedawca obowiązany jest dołożyć wszelkich starań aby nazwa towaru lub usługi na fakturze i paragonie była tak skonstruowana, aby można było na jej podstawie dokładnie określić indywidualnie zakupiony towar lub usługę a także przyporządkować dla nich właściwe stawki podatku. Oznacza to, że podatnik powinien wystawiać dokument sprzedaży (faktury lub paragony) zawierające nazwy towarów na tyle szczegółowe, żeby z jednej strony pozwalały one organowi podatkowemu na weryfikację prawidłowego rozliczenia podatku, a z drugiej strony zapewniły konsumentowi możliwość kontroli dokonywanych zakupów. Podkreślić należy, że podatnik powinien zadbać o takie zaprogramowanie kasy rejestrującej, aby konsument otrzymywał paragony z konkretnymi nazwami towarów i usług, pozwalającymi na ich jednoznaczną identyfikację.

Mając na uwadze przedstawiony opis sprawy oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa, tutejszy organ podziela Pana stanowisko, zgodnie z którym - przy określaniu nazwy na fakturze i na paragonie fiskalnym, dla dokonywanych świadczeń - prawidłowym będzie użycie nazw "wynajem sali weselnej", "usługi noclegowe" i "dekoracja sali weselnej".

Jak już wcześniej wskazano, paragon fiskalny powinien m.in. zawierać nazwę towaru lub usługi pozwalającą na jednoznaczną ich identyfikację i przyporządkowanie do właściwej stawki podatku.

Odnosząc się zatem do wskazanych przez Pana usług gastronomicznych należy wskazać, że analiza powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że ewidencjonowaniu przy zastosowaniu kasy rejestrującej podlega dane świadczenie, czyli produkt finalny, jakim jest w przedmiotowej sprawie usługa polegająca na obsłudze uroczystości weselnych, chrzcin, styp czy imprez firmowych. Wobec tego, określając nazwę usługi powinien Pan ją doprecyzować w sposób umożliwiający jednoznaczną identyfikację dokonanego świadczenia, na przykład poprzez wskazanie "usługa gastronomiczna - obsługa wesela 8%", czy "usługa gastronomiczna - obsługa chrzcin 8%". Przy czym nie ma konieczności i uzasadnienia wyliczanie na fakturze i paragonie fiskalnym wszystkich nazw dań czy potraw serwowanych w ramach danego świadczenia, tym bardziej, że - jak Pan zaznaczył w złożonym wniosku - każdorazowo wymienione są w odrębnej specyfikacji.

Należy jednak podkreślić, że jeżeli w danej kategorii występuje zróżnicowanie stawek podatku VAT, to stosowanie ogólnej nazwy nie wypełni przesłanki jednoznacznej identyfikacji towaru/usługi. Tym samym, przy dokonywaniu sprzedaży wymienionych przez Pana napojów w tym gazowanych, alkoholowych, kawy czy herbaty, zastosowanie określenia "usługa gastronomiczna 23%" nie spełnia warunku jednoznacznego określenia nazwy towaru/usługi, o którym mowa w § 8 ust. 2 pkt 6 powołanego wcześniej rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących.

Nie będzie również stanowiło precyzyjnego określenia rodzaju czynności dokumentowanej fakturą, tym samym nie spełni wymogu art. 106e ust. 1 pkt 7 ustawy. Takie oznaczenie nazwy dokonywanego świadczenia nie pozwoli bowiem na identyfikację zakupionego towaru w sposób wystarczająco jednoznaczny i precyzyjny.

Trzeba zauważyć, że stosowanie danej nazwy jest dozwolone wtedy, gdy świadczenia są oferowane po różnych cenach, jednak przy założeniu, że do danej kategorii dokonywanych świadczeń nie mają zastosowania odrębne zasady opodatkowania (według właściwych - zróżnicowanych stawek).

Tym samym, nazwa towaru ujęta na fakturze lub paragonie fiskalnym zawierająca tylko sformułowanie treści "usługa gastronomiczna 23%", bez podania jakiego towaru (napoju) dotyczy, nie jest wystarczająca dla dokładnego określenia wymogu postawionego przez powołane przepisy dotyczące stosowania nazw w fakturach i paragonach fiskalnych.

Dlatego, koniecznym jest uszczegółowienie nazwy grup sprzedawanych towarów, tj. osobno należy zarejestrować w kasie fiskalnej sprzedaż kawy, osobno sprzedaż herbaty, osobno sprzedaż soków, napojów gazowanych i alkoholowych.

W świetle powyższego, oceniając całościowo przedstawione przez Pana stanowisko uznano je za nieprawidłowe.

Należy zauważyć, że niniejsza interpretacja dotyczy wyłącznie kwestii związanych ze sposobem stosowania na paragonach fiskalnych i fakturach nazw opisanych czynności, nie rozstrzyga natomiast innych kwestii poruszonych we wniosku, w szczególności w zakresie prawidłowości zastosowanych stawek podatku od towarów i usług, bowiem kwestia ta wykracza poza zakres objęty pytaniem.

Końcowo należy wskazać, że w zakresie pytania oznaczonego w złożonym wniosku numerem 3, tutejszy organ wydał postanowienie znak ITPP1/443-497b/14/AJ.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska Nr 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.