ITPB2/4511-815/15/TJ - PIT w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 sierpnia 2015 r. (data wpływu 20 sierpnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 15 października 2015 r. (data wpływu 16 października 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 20 sierpnia 2015 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 15 października 2015 r. (data wpływu 16 października 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania sprzedaży nieruchomości.

We wniosku tym i jego uzupełnieniu przedstawiono następujący stan faktyczny:

W dniu 27 października 1999 r. Wnioskodawca dokonał nabycia do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską nieruchomości położonej w G., przeznaczonej w planie zagospodarowania przestrzennego pod budownictwo mieszkaniowo-usługowe. W dniu 16 lipca 2010 r., w związku z planowanym rozwodem, do którego doszło w dniu 30 września 2010 r., Wnioskodawca wraz z żoną ustanowił w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego, rozdzielność majątkową oraz dokonał podziału majątku wspólnego. W wyniku tego podziału ww. nieruchomość stała się wyłączną własnością Wnioskodawcy. Wartość wszystkich przedmiotów objętych umową o podział majątku wspólnego przez strony tej umowy określona została na łączną kwotę 630 000 zł, z czego na 430 000 zł określona została wartość majątku, który przypadł żonie Wnioskodawcy, a na 200 000 zł wartość majątku, który przypadł Wnioskodawcy (w tym na 50 000 zł wartość ww. działki). Opisanemu podziałowi nie towarzyszył obowiązek dokonania spłat lub dopłat. W dniu 2 czerwca 2015 r. Wnioskodawca dokonał sprzedaży nieruchomości za cenę 360 000 zł, z czego 8 856 zł stanowiły koszty sprzedaży (prowizja plus VAT dla biura nieruchomości za pośrednictwo w obrocie). W akcie notarialnym umowy sprzedaży zaznaczono, że zgodnie z danymi z ewidencji gruntów sposób korzystania z nieruchomości oznaczono jako "grunty orne - RV", pastwiska trwałe - PsV" i "rowy - W", a także że działka ta stanowi teren przeznaczony pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, oraz że od nieruchomości tej uiszcza się podatek rolny.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy sprzedaż nieruchomości opisana w stanie faktycznym wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, sprzedaż nieruchomości w przedstawionym stanie faktycznym nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Uzasadniając przedstawione stanowisko Wnioskodawca wyjaśnia, że zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodu jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Zgodnie natomiast z art. 31 § 1 ustawy - Kodeks rodzinny i opiekuńczy z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy prawa powstaje wspólność majątkowa obejmująca przedmioty nabyte w czasie jego trwania przez oboje małżonków lub jednego z nich. Powyższy ustrój wspólności majątkowej jest wspólnością łączną, w związku z czym małżonkowie w czasie trwania wspólności majątkowej nie mogą rozporządzać udziałami ani żądać podziału majątku objętego wspólnością. Artykuł 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego stanowi, że małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt II FSK 1489/08 nabyciem rzeczy w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie jej na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty lub dopłaty lub wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.

W opinii Wnioskodawcy datą nabycia nieruchomości jest więc data nabycia w czasie trwania wspólności majątkowej, jeżeli podział majątku jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty lub dopłaty lub wartość otrzymanej przez daną osobę nieruchomości w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Wnioskodawca wskazuje, że w niniejszej sprawie otrzymał w wyniku podziału majątku wspólnego nieruchomość na wyłączną własność, jednak wartość otrzymanego przez Niego majątku nie przekroczyła udziału posiadanego w majątku dorobkowym małżeńskim. Skoro zatem wartość otrzymanego przez Wnioskodawcę majątku nie przekroczyła udziału, jaki przysługiwał Mu w majątku dorobkowym małżeńskim, datą nabycia nieruchomości jest dzień nabycia przez małżonków nieruchomości do majątku wspólnego.

Podsumowując, Wnioskodawca uważa, że sprzedaż nieruchomości przedstawiona w stanie faktycznym nastąpiła po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym doszło do jej nabycia, w związku z czym transakcja sprzedaży nieruchomości nie rodzi po Jego stronie obowiązku podatkowego w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Wnioskodawca wskazuje, że powyższe stanowisko zostało potwierdzone przez organy podatkowe w wydanych dotychczas interpretacjach indywidualnych, np. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 2 lutego 2015 r., sygn. akt IBPBII/2/415-1058/14/MM.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:

* jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w dniu 27 października 1999 r. Wnioskodawca dokonał nabycia do majątku objętego wspólnością majątkową małżeńską nieruchomości położonej w G., przeznaczonej w planie zagospodarowania przestrzennego pod budownictwo mieszkaniowo-usługowe. W dniu 16 lipca 2010 r., w związku z planowanym rozwodem, do którego doszło w dniu 30 września 2010 r., Wnioskodawca wraz z żoną ustanowił w drodze umowy zawartej w formie aktu notarialnego, rozdzielność majątkową oraz dokonał podziału majątku wspólnego. W wyniku tego podziału ww. nieruchomość stała się wyłączną własnością Wnioskodawcy. Wartość wszystkich przedmiotów objętych umową o podział majątku wspólnego przez strony tej umowy określona została na łączną kwotę 630 000 zł, z czego na 430 000 zł określona została wartość majątku, który przypadł żonie Wnioskodawcy, a na 200 000 zł wartość majątku, który przypadł Wnioskodawcy (w tym na 50 000 zł wartość ww. działki). Opisanemu podziałowi nie towarzyszył obowiązek dokonania spłat lub dopłat. W dniu 2 czerwca 2015 r. Wnioskodawca dokonał sprzedaży nieruchomości.

Wobec przedstawionego opisu wyjaśnić należy, że stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2015 r. poz. 583 z późn. zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 ww. ustawy z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Wspólność wynikająca ze stosunku małżeństwa jest współwłasnością łączną. Cechą charakterystyczną tego typu współwłasności jest to, iż niemożliwe jest ustalenie wielkości udziału małżonków we współwłasności (współwłasność bezudziałowa) oraz żaden z małżonków w czasie jej trwania nie może rozporządzać swymi prawami do majątku wspólnego.

Opisany ustrój majątkowy trwa do ustania lub unieważnienia małżeństwa albo orzeczenia separacji, chyba że w czasie trwania związku małżeńskiego: 1) małżonkowie zawarli małżeńską umowę majątkową, 2) z ważnych powodów na żądanie jednego z małżonków sąd orzekł zniesienie wspólności, 3) wspólność ustała z mocy prawa na skutek ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Jak wynika bowiem z art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa.

Stosownie do art. 1037 Kodeksu cywilnego w związku z art. 46 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego podział majątku wspólnego może nastąpić bądź na mocy umowy między małżonkami, bądź na mocy orzeczenia sądu na żądanie któregokolwiek z małżonków.

Zgodnie natomiast z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy. Z kolei w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się, że nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, ale tylko wówczas jeżeli:

* podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub

* wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki byłemu małżonkowi przysługiwał w majątku dorobkowym małżeńskim.

Z powyższego wynika, że wszelkie przypadki, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, nawet gdy podział następuje bez spłat i dopłat, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomości), jak też jej majątku osobistego. Wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza udział małżonka w majątku dorobkowym małżeńskim, należy przyjąć dzień, w którym dokonano jego podziału. W sytuacji natomiast, gdy wartość przyznanego na wyłączną własność majątku mieści się w udziale, jaki przysługiwał danej osobie w majątku wspólnym (lub też jego wartość - jak w niniejszej sprawie - jest mniejsza od wartości udziału w majątku wspólnym) nie może być mowy o nabyciu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji stwierdzić należy, że sprzedaż w 2015 r. przez Wnioskodawcę nieruchomości położonej w G. nabytej w 1999 r. do majątku wspólnego, nie stanowiła źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Doszło do niej bowiem po upływie 5 lat, licząc od końca roku, w którym doszło do jej nabycia. Jak wykazano wyżej podziału majątku wspólnego dokonanego przez Wnioskodawcę i Jego żonę w 2010 r. nie można bowiem rozpatrywać w kategoriach nabycia, wobec czego pozostaje on bez wpływu dla oceny - z punktu widzenia przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - skutków sprzedaży dokonanej przez Wnioskodawcę.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.