IPTPB2/4511-838/15-3/KK - PIT w zakresie zwolnienia od podatku odszkodowania uzyskanego w ramach programu dobrowolnych odejść.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) w związku z art. 16 ustawy z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1649) oraz § 5 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2015 r. (data wpływu 22 grudnia 2015 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od podatku odszkodowania uzyskanego w ramach programu dobrowolnych odejść - jest prawidłowe.

W dniu 22 grudnia 2015 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia od podatku odszkodowania uzyskanego w ramach programu dobrowolnych odejść.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Na podstawie uchwały nr...Zarządu...z dnia 22 grudnia 2014 r. Dyrektor Oddziału Kopalnia Węgla Brunatnego...Poleceniem nr 21/2014 z dnia 23 grudnia 2014 r. wprowadził w Oddziale Kopalnia Węgla Brunatnego...Program Dobrowolnych Odejść (PDO). Zgodnie z Regulaminem IV edycji Programu Dobrowolnych Odejść, stanowiącym załącznik do Polecenia nr 21/2014 z dnia 23 grudnia 2014 r., Program ten został skierowany do pracowników wszystkich obszarów działalności pracodawcy. Regulamin IV edycji Programu Dobrowolnych Odejść jest regulaminem, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu Pracy. Realizacja Programu Dobrowolnych Odejść została podzielona na V etapów: I etap od dnia 2 stycznia 2015 r. do dnia 30 czerwca 2015 r., II etap od dnia 1 lipca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., III etap od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 30 czerwca 2016 r., IV etap od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. oraz V etap od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 30 czerwca 2017 r. Program Dobrowolnych Odejść określa także zasady i wysokość wypłaty odszkodowań i odpraw. Skorzystanie z Programu Dobrowolnych Odejść uzależnione jest od woli pracodawcy i uprawnionego pracownika. Z PDO mogą skorzystać pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, objęci Gwarancją Zatrudnienia na podstawie Umowy Społecznej, a w przypadku braku Gwarancji Zatrudnienia - posiadający minimum 10-letni staż pracy u pracodawcy. Pracownik korzystający z PDO otrzyma: dobrowolne odszkodowanie - w zależności od liczby pełnych miesięcy brakujących do uzyskania prawa do emerytury tj. do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, ale nie więcej niż 26 średnich miesięcznych wynagrodzeń pracownika, liczonych jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy oraz nie więcej niż 26-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia osobowego za rok 2014 u pracodawcy, obliczonego według metodologii GUS; dodatkową kwotę powiększającą dobrowolne odszkodowanie - w zależności od liczby miesięcy miedzy datą nabycia uprawnienia do ostatniej nagrody jubileuszowej, a datą rozwiązania umowy o pracę tj. kwotę wyliczoną jako iloczyn podstawy wymiaru nagrody i liczby miesięcy podzielonej przez 60; odprawę pieniężną, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Maksymalna wysokość dobrowolnego odszkodowania jest zmniejszana w każdym kolejnym etapie realizacji programu. Dobrowolne odszkodowanie wypłacane pracownikowi w ramach Programu, stanowi kwotę wypłacaną przez pracodawcę w celu zaspokojenia wszelkich roszczeń tego pracownika ze stosunku pracy, związanych z rozwiązaniem umowy o pracę. Skorzystanie przez pracownika z PDO wyłącza prawo tego pracownika do odszkodowań i rekompensat z Umów Społecznych oraz odpraw i odszkodowań przysługujących Mu w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z innych tytułów, w tym z ZUZP.

Wnioskodawca jest zatrudniony w.... Oddział Kopalnia...od dnia 15 kwietnia 1986 r. i przystąpił do Programu Dobrowolnych Odejść.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy wartość dobrowolnego odszkodowania, które zostanie wypłacone Wnioskodawcy na podstawie Regulaminu IV edycji Programu Dobrowolnych Odejść, jest wolna od podatku dochodowego, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.).

2. Czy dodatkowa kwota powiększająca należne dobrowolne odszkodowanie, która zostanie wypłacona Wnioskodawcy na podstawie Regulaminu IV edycji Programu Dobrowolnych Odejść, jest wolna od podatku dochodowego, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.).

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są: otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem: określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę; odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników; odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym; odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji; odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą; odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c; odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota dobrowolnego odszkodowania oraz dodatkowej kwoty powiększającej dobrowolne odszkodowanie, które zostałyby wypłacone przez pracodawcę zgodnie z uzgodnioną ze stroną społeczną treścią Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść, z uwagi na brak na liście wyjątków wykluczających zwolnienie takiego odszkodowania, zawiera się w zwolnieniu wynikającym z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji nie rodzi obowiązku odprowadzania podatku dochodowego od otrzymanego świadczenia pieniężnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie zaś do art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, źródłem przychodu są stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 powołanej ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Użyty powyżej zwrot "w szczególności" oznacza, że wymienione kategorie przychodów zostały wskazane jedynie przykładowo. Przychodem ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych są więc wszelkiego rodzaju wypłaty i świadczenia skutkujące u podatnika powstaniem przysporzenia majątkowego, mające swoje źródło w łączącym pracownika z pracodawcą stosunku pracy lub stosunku pokrewnym.

Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, oraz otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), z wyjątkiem:

Powyższy przepis - zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 29 października 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1328 i 1478) - ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2014 r.

Zgodnie natomiast z art. 9 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. #8722; Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) ilekroć w Kodeksie pracy jest mowa o prawie pracy, rozumie się przez to przepisy Kodeksu pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych, określające prawa i obowiązki pracowników i pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów i statutów określających prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

Z treści wniosku wynika, że na podstawie uchwały Zarządu z dnia 22 grudnia 2014 r. Dyrektor Oddziału Kopalnia Węgla, Poleceniem nr 21/2014 z dnia 23 grudnia 2014 r., wprowadził w Oddziale Kopalnia...Program Dobrowolnych Odejść (PDO). Zgodnie z Regulaminem IV edycji Programu Dobrowolnych Odejść, program ten został skierowany do pracowników wszystkich obszarów działalności pracodawcy. Regulamin IV edycji Programu Dobrowolnych Odejść jest regulaminem, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu Pracy. Realizacja Programu Dobrowolnych Odejść została podzielona na V etapów: I etap od dnia 2 stycznia 2015 r. do dnia 30 czerwca 2015 r., II etap od dnia 1 lipca 2015 r. do dnia 31 grudnia 2015 r., III etap od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 30 czerwca 2016 r., IV etap od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. oraz V etap od dnia 1 stycznia 2017 r. do dnia 30 czerwca 2017 r. Program Dobrowolnych Odejść określa także zasady i wysokość wypłaty odszkodowań i odpraw. Skorzystanie z Programu Dobrowolnych Odejść uzależnione jest od woli pracodawcy i uprawnionego pracownika. Z PDO mogą skorzystać pracownicy zatrudnieni na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, objęci Gwarancją Zatrudnienia na podstawie Umowy Społecznej, a w przypadku braku Gwarancji Zatrudnienia - posiadający minimum 10-letni staż pracy u pracodawcy. Pracownik korzystający z PDO otrzyma: dobrowolne odszkodowanie - w zależności od liczby pełnych miesięcy brakujących do uzyskania prawa do emerytury tj. do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego, ale nie więcej niż 26 średnich miesięcznych wynagrodzeń pracownika, liczonych jako ekwiwalent za urlop wypoczynkowy oraz nie więcej niż 26-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia osobowego za rok 2014 u pracodawcy, obliczonego według metodologii GUS. Ponadto, pracownik otrzyma dodatkową kwotę powiększającą dobrowolne odszkodowanie - w zależności od liczby miesięcy miedzy datą nabycia uprawnienia do ostatniej nagrody jubileuszowej, a datą rozwiązania umowy o pracę tj. kwotę wyliczoną jako iloczyn podstawy wymiaru nagrody i liczby miesięcy podzielonej przez 60. Pracownik otrzyma również odprawę pieniężną, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Maksymalna wysokość dobrowolnego odszkodowania jest zmniejszana w każdym kolejnym etapie realizacji programu. Dobrowolne odszkodowanie wypłacane pracownikowi w ramach Programu, stanowi kwotę wypłacaną przez pracodawcę w celu zaspokojenia wszelkich roszczeń tego pracownika ze stosunku pracy, związanych z rozwiązaniem umowy o pracę. Skorzystanie przez pracownika z PDO wyłącza prawo tego pracownika do odszkodowań i rekompensat z Umów Społecznych oraz odpraw i odszkodowań przysługujących mu w związku z rozwiązaniem stosunku pracy z innych tytułów, w tym z ZUZP.

Wnioskodawca jest zatrudniony w Kopalni...od dnia 15 kwietnia 1986 r. i przystąpił do Programu Dobrowolnych Odejść.

Należy zaznaczyć, że zwolnieniem określonym w przytoczonym wyżej przepisie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, objęte są tylko te odszkodowania i zadośćuczynienia, których wysokość lub zasady wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, bądź postanowień układów zbiorowych pracy, innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mowa w art. 9 § 1 Kodeks pracy, z wyjątkiem odszkodowań wymienionych w lit. a-g) tego artykułu.

Wskazać przy tym należy, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo. Chodzi więc zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy.

W świetle art. 21 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zwolnieniu podlegają odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost ze wskazanych w tym przepisie regulacji prawnych z wyjątkiem m.in. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.

Z treści wniosku wynika, że Wnioskodawcy na podstawie Regulaminu Programu Dobrowolnych Odejść otrzyma dobrowolne odszkodowanie oraz dodatkowe świadczenie powiększające to odszkodowanie. Odszkodowanie to zaspokaja roszczenia Wnioskodawcy związane z rozwiązaniem umowy o pracę. Ponadto, Regulamin Programu Dobrowolnych Odejść stanowi porozumienie zbiorowe, o którym mowa w art. 9 § 1 Kodeksu pracy.

Zatem, przyjmując za Wnioskodawcą, że wypłacone świadczenie stanowić będzie odszkodowanie, to odszkodowanie skorzysta ze zwolnienia, na mocy art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji, na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek zapłaty podatku z powyższego tytułu.

Podkreślić należy, że przedmiotem niniejszej interpretacji jest jedynie kwestia opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych otrzymanej przez Wnioskodawcę wypłaty z tytułu odszkodowania, gdyż tylko to świadczenie jest przedmiotem pytania zawartego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. W związku z tym, tutejszy Organ nie zajmował stanowiska w sprawie opodatkowania wypłaconej Wnioskodawcy odprawy.

Jednocześnie wskazać należy, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Jeżeli zatem przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawcy w zakresie rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w...., po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.