IPPP2/4512-197/15-4/MMa - Ustalenie skutków podatkowych w podatku VAT w związku z nieodpłatnym przekazaniem przedsiębiorstwa

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Strony - przedstawione we wniosku z dnia 3 marca 2015 r. (data wpływu 5 marca 2014 r.) uzupełnionym w dniu 30 marca 2015 r. (data wpływu 1 kwietnia 2015 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 23 marca 2015 r. Nr IPPP2/4512-197/15-2/KBr (skutecznie doręczone w dniu 27 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych w podatku VAT w związku z nieodpłatnym przekazaniem przedsiębiorstwa - jest prawidłowe.

W dniu 5 marca 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie skutków podatkowych w podatku VAT w związku z nieodpłatnym przekazaniem przedsiębiorstwa.

Złożony wniosek został uzupełniony w dniu 30 marca 2015 r. (data wpływu 1 kwietnia 2015 r.) na wezwanie tut. Organu z dnia 23 marca 2015 r. Nr IPPP2/4512-197/15-2/KBr (skutecznie doręczone w dniu 27 marca 2015 r.).

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w trakcie trwania małżeństwa, w którym obowiązuje współwłasność majątkowa.

Wszystkie składniki prowadzonego przedsiębiorstwa stanowią majątek wspólny małżonków. Wnioskodawczyni zamierza nieodpłatne przekazać prowadzone przedsiębiorstwo swojemu małżonkowi.

Małżonek rozpocznie w tym celu prowadzenie działalności przed datą nieodpłatnego przekazania całości przedsiębiorstwa. Wnioskodawca po przekazaniu przedsiębiorstwa zakończy prowadzenie działalności.

Pismem z dnia 30 marca 2015 r. Wnioskodawczyni uzupełniła złożony wniosek i wskazała, że przedmiotem planowanego nieodpłatnego przekazania na rzecz małżonka będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów art. 551 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Ponadto Strona wskazała, że od przekazywanych składników majątku dokonywane były odliczenia podatku VAT. Odliczenia podatku VAT dokonywane były od wszystkich składników majątkowych - środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, wyposażenia itd. Firma jest przedsiębiorstwem usługowym i Wnioskodawczyni nie dokonywała zakupu towarów i materiałów. Wartość początkowa niektórych środków trwałych przekraczała 15.000 zł, były to zakupy samochodów, w dniu 30 marca 2012 r. oraz w dniu 14 października 2013 r.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy w sytuacji nieodpłatnego przekazania majątku wykorzystywanego na potrzeby prowadzonej działalności przez Wnioskodawczynię na rzecz współmałżonka prowadzącego działalność gospodarczą Wnioskodawca będzie musiał dokonać korekty podatku naliczonego VAT, ewentualnie naliczenia podatku należnego VAT.

2. Czy przekazanie nieodpłatne małżonkowi przedsiębiorstwa, podlega przepisom ustawy o podatku VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy:

Ad. 1. Zastosowania do zbywanego przedsiębiorstwa nie mają przepisy art. 91 ustawy o VAT o korekcie podatku, gdyż przekazywane przedsiębiorstwo nie kończy działalności, a towary i usługi, środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego, będą dalej wykorzystywane przez podatnika do prowadzenia przedsiębiorstwa. Nie nastąpi zmiana przeznaczenia zakupionych wcześniej składników majątku.

Ad. 2. Wnioskodawca uważa, że przekazanie małżonkowi przedsiębiorstwa, czyli dokonanie transakcji zbycia przedsiębiorstwa, nie podlega przepisom Ustawy o VAT (art. 6 pkt 1 ustawy o VAT). Znaczenia nie ma, czy między małżonkami panuje ustrój współwłasności małżeńskiej, czy nie. Na gruncie ustawy o VAT oboje małżonków prowadząc własne działalności gospodarcze są odrębnymi podmiotami gospodarczymi. Właściwym dokumentem potwierdzającym przekazanie przedsiębiorstwa będzie protokół przekazania.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Stosownie do ust. 2 ww. artykułu, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Na podstawie dyspozycji art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie "transakcji zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu). Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie darowizny.

Przepisy ustawy nie definiują terminu "przedsiębiorstwo". Definicję taką zawiera ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 55¹ Kodeksu cywilnego, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

Zgodnie z art. 552 k.c., czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą.

Wszystkie składniki prowadzonego przedsiębiorstwa stanowią majątek wspólny małżonków. Wnioskodawca zamierza nieodpłatne przekazać prowadzone przedsiębiorstwo swojemu małżonkowi.

Małżonek rozpocznie w tym celu prowadzenie działalności przed datą nieodpłatnego przekazania całości przedsiębiorstwa. Wnioskodawca po przekazaniu przedsiębiorstwa zakończy prowadzenie działalności. Natomiast małżonek Wnioskodawcy będzie kontynuował Przedmiotem planowanego nieodpłatnego przekazania na rzecz małżonka będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów art. 55¹ ustawy - Kodeks cywilny.

Ponadto Strona wskazała, że od przekazywanych składników majątku dokonywane były odliczenia podatku VAT. Odliczenia podatku VAT dokonywane były od wszystkich składników majątkowych - środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych, wyposażenia itd. Firma jest przedsiębiorstwem usługowym i Wnioskodawca nie dokonywał zakupu towarów i materiałów. Wartość początkowa niektórych środków trwałych przekraczała 15.000 zł, były to zakupy samochodów, w dniu 30 marca 2012 r. oraz w dniu 14 października 2013 r.

Analiza przedstawionego opisu sprawy oraz treść powołanych przepisów prawa prowadzi do stwierdzenia, że skoro - jak wynika z treści wniosku - przedmiotem darowizny będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, gdyż obejmować będzie zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej, to czynność ta - jak słusznie wskazano we wniosku - zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług będzie wyłączona z opodatkowania.

W odniesieniu do korekty podatku naliczonego, należy wskazać, że podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Na podstawie art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

Zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy, po zakończeniu roku, w którym podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, o którym mowa w art. 86 ust. 1, jest on obowiązany dokonać korekty kwoty podatku odliczonego zgodnie z art. 90 ust. 2-10, z uwzględnieniem proporcji obliczonej w sposób określony w art. 90 ust. 2-6 lub 10 lub przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 i 12, dla zakończonego roku podatkowego.

Stosownie do art. 91 ust. 2 ustawy, w przypadku towarów i usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, a także gruntów i praw wieczystego użytkowania gruntów, jeżeli zostały zaliczone do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych nabywcy, z wyłączeniem tych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik dokonuje w ciągu 5 kolejnych lat, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - w ciągu 10 lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta w przypadku, o którym mowa w zdaniu pierwszym, dotyczy jednej piątej, a w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów - jednej dziesiątej kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W przypadku środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, których wartość początkowa nie przekracza 15.000 zł, przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio, z tym że korekty dokonuje się po zakończeniu roku, w którym zostały oddane do użytkowania.

W myśl art. 91 ust. 2a ustawy, obowiązek dokonywania korekt w ciągu 10 lat, o którym mowa w ust. 2, nie dotyczy opłat rocznych pobieranych z tytułu oddania gruntu w użytkowanie wieczyste; w przypadku tych opłat przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio.

Na mocy art. 91 ust. 3 ustawy, korekty, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuje się w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku podatkowym, za który dokonuje się korekty, a w przypadku zakończenia działalności gospodarczej - w deklaracji podatkowej za ostatni okres rozliczeniowy.

Według art. 91 ust. 4 ustawy, w przypadku gdy w okresie korekty, o której mowa w ust. 2, nastąpi sprzedaż towarów lub usług, o których mowa w ust. 2, lub towary te zostaną opodatkowane zgodnie z art. 14, uważa się, że te towary lub usługi są nadal wykorzystywane na potrzeby czynności podlegających opodatkowaniu u tego podatnika, aż do końca okresu korekty.

W przypadku, o którym mowa w ust. 4, korekta powinna być dokonana jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty. Korekty dokonuje się w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiła sprzedaż, a w przypadku opodatkowania towarów zgodnie z art. 14 - w deklaracji podatkowej za okres rozliczeniowy, w którym w stosunku do tych towarów powstał obowiązek podatkowy (art. 91 ust. 5 ustawy).

Zgodnie z art. 91 ust. 6 ustawy, w przypadku gdy towary lub usługi, o których mowa w ust. 4, zostaną:

W myśl art. 91 ust. 7 ustawy, przepisy ust. 1-6 stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwot podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.

Szczegółowe zasady korekty w przypadku zmiany przeznaczenia towarów i usług zostały wskazane w art. 91 ust. 7a - art. 91 ust. 7d.

W myśl art. 91 ust. 8 ustawy, korekty, o której mowa w ust. 5-7, dokonuje się również, jeżeli towary i usługi nabyte do wytworzenia towaru, o którym mowa w ust. 2, zostały zbyte lub zmieniono ich przeznaczenie przed oddaniem tego towaru do użytkowania.

W myśl art. 91 ust. 9 ustawy, w przypadku transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa korekta określona w ust. 1-8 jest dokonywana przez nabywcę przedsiębiorstwa lub nabywcę zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Jak więc wynika z przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, nieodpłatne przekazanie przedsiębiorstwa - spełniającego wymogi art. 551 Kodeksu cywilnego - wyłączone jest spod działania ustawy o podatku od towarów i usług, tj. nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem oraz nie wiąże się dla przekazującego majątek z obowiązkiem skorygowania podatku naliczonego, odliczonego w związku z nabyciem składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa. Zbycie przedsiębiorstwa, wraz ze wszystkimi składnikami majątkowymi, nie powoduje zmiany przeznaczenia tych składników majątkowych, gdyż będą one w taki sam sposób wykorzystywane w działalności prowadzonej przez nabywcę przedsiębiorstwa. Należy zaznaczyć, że przepisy ustawy o VAT na nabywcę nakładają obowiązek dokonywania stosownych korekt w zakresie podatku naliczonego, co wynika z art. 91 ust. 9 ustawy o podatku od towarów i usług.

Tym samym jeżeli przedmiotem przekazania będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, wówczas czynność ta wyłączona będzie spod działania ustawy o podatku od towarów i usług, tj. nie będzie podlegała opodatkowaniu tym podatkiem, a przekazujący przedsiębiorstwo, tj. Wnioskodawca, nie będzie zobowiązany do skorygowania podatku naliczonego odliczonego w związku z nabyciem składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa.

Obowiązek ewentualnej korekty podatku naliczonego od zakupionych składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa, zgodnie z art. 91 ust. 1-8 ustawy o VAT, zostanie przeniesiony na nabywcę, czyli w analizowanym przypadku na małżonka Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 106b ust. 1 ustawy, podatnik jest obowiązany wystawić fakturę dokumentującą sprzedaż, a także dostawę towarów i świadczenie usług, o których mowa w art. 106a pkt 2, dokonywane przez niego na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.

Jak wyjaśniono powyżej, przedmiotem przekazania pomiędzy małżonkami będzie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego i zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Zatem Wnioskodawca - nie ma obowiązku dokumentować tej czynności fakturą VAT. Wobec czego brak jest przeciwwskazań na gruncie przepisów dotyczących podatku VAT aby udokumentować przekazanie przedsiębiorstwa protokołem przekazania, niemniej należy zauważyć, że dokument taki nie jest dokumentem przewidzianym przez przepisy ustawy o podatku od towarów i usług i jako taki nie jest objęty regulacją tych przepisów.

W świetle powyższych okoliczności, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Końcowo wskazać należy, że przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem - została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną). Mąż Wnioskodawczyni w celu uzyskania interpretacji powinien złożyć odrębny wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

W niniejszej interpretacji odpowiedziano na wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług. W zakresie dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.