IPPP1/443-1308/14-2/MP - Zwolnienie od podatku usług ubezpieczenia komunikacyjnego i GAP.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 3 listopada 2014 r. (data wpływu 7 listopada 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

* zwolnienia od podatku usług ubezpieczenia komunikacyjnego i GAP oraz

* zwolnienia od podatku usług finansowych polegających na rozłożeniu na raty składek ubezpieczeń komunikacyjnych i GAP i pobierania z tego tytułu opłat - jest prawidłowe.

W dniu 7 listopada 2014 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku usług ubezpieczenia komunikacyjnego i GAP oraz usług finansowych polegających na rozłożeniu na raty składek ubezpieczeń komunikacyjnych i GAP.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe:

F. Sp. z o.o. (dalej; Spółka lub F.) jest czynnym podatnikiem VAT i zajmuje się leasingiem nowych i używanych samochodów osobowych lub dostawczych różnych marek.

Klientami Spółki są zarówno firmy, jak i osoby fizyczne, które prowadzą działalność gospodarczą. Spółka w ramach świadczonych usług leasingu finansowego i operacyjnego zawiera z. kontrahentami umowy w oparciu o Ogólne Warunki Umowy Leasingu (dalej: OWUL). Zgodnie z OWUL, jeśli strony umowy nie postanowią inaczej Spółka ubezpiecza przedmiot leasingu, w wybranym przez siebie zakładzie ubezpieczeń, na swoją rzecz z oznaczeniem kontrahenta jako używającego. Możliwe jest jednak, na wniosek kontrahenta i za zgodą Spółki, aby to sam klient dokonał wyboru ubezpieczyciela i ubezpieczył samochód (obecnie takie rozwiązanie dotyczy jedynie ubezpieczenia komunikacyjnego, takiego jak: OC, NW i AC). Ubezpieczenie przedmiotu leasingu w każdym wypadku jest obowiązkowe.

Zgodnie z zawieranymi umowami w przypadku zawarcia przez Spółkę umów ubezpieczeniowych kontrahent może być zobowiązany do zapłaty, oprócz kwot rat leasingowych, dodatkowych opłat w postaci:

1. Składek na ubezpieczenie GAP (czyli ubezpieczenie od ryzyka utraty wartości pojazdu),

2. Składek na ubezpieczenie spłaty leasingu "Bezpieczny Leasing",

3. Składek na ubezpieczenie "Przedłużona Gwarancja",

4. Składek na ubezpieczenia komunikacyjne.

W najbliższym czasie Spółka zamierza dokonać pewnych modyfikacji postanowień OWUL, polegających na tym, że będzie obciążała kontrahentów dokładnym kosztem ubezpieczenia komunikacyjnego ponoszonym przez nią samą, tj. dokładnym kosztem uiszczonej na rzecz zakładu ubezpieczeniowego składki na zasadzie refakturowania usługi. Dodatkowo Spółka zamierza wprowadzić do OWUL kolejne postanowienie, na mocy których kontrahent używający samochód będzie mial możliwość wyboru ubezpieczyciela nie tylko w stosunku do ubezpieczeń komunikacyjnych (takich jak: OC, NW i AC - tak jak jest obecnie) ale także i ubezpieczenia GAP -: które to ubezpieczenie jest niejako uzupełnieniem ubezpieczenia AC ("zabezpiecza" ono sytuacje, w przypadku wystąpienia szkody całkowitej leasingowego auta ubezpieczenie AC nie pokrywa całkowicie zadłużenia z tytułu umowy leasingu).

W związku z faktem zawierania długoterminowych umów leasingu kwota należna z tytułu ubezpieczeń komunikacyjnych (OC, NW i AC) oraz GAP może zostać - jeśli strony umowy tak postanowią - rozłożona na kilka lub kilkanaście oprocentowanych rat. Kwota która będzie uiszczał klient za te ubezpieczenia będzie dokładnie taka sama, jaką Spółka uiści na rzecz zakładu ubezpieczeniowego z tą tylko różnicą, że kwota ta będzie płatna w ratach. Jednocześnie z tego tytułu będzie pobierana dodatkowa opłata. W związku z tym, że Spółka zamierza wprowadzić inne zasady obciążania kosztami ubezpieczeń komunikacyjnych i GAP to inne będą zasady fakturowania, polegające na tym, że będą na fakturach w odrębnych pozycjach wykazywane kwoty należne z tytułu:

A. Rat leasingowych, do wartości których zostaną doliczone wymienione opłaty dodatkowe,

B. Rat kosztów ubezpieczeń komunikacyjnych (OC, NW i AC) oraz GAP,

C. Oprocentowania elementów, o którym mowa w lit. B.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki, że w tak przedstawionym stanie przyszłym usługi ubezpieczeń komunikacyjnych i GAP dla jej kontrahentów będą korzystać zwolnienia od opodatkowania podatkiem VAT.

2. Czy prawidłowe jest stanowisko Spółki w związku, że w tak przedstawionym stanie przyszłym świadczenie usług finansowych polegających na rozłożeniu składek ubezpieczeń komunikacyjnych i GAP i pobierania z tego tytułu opłat będzie zwolnione od opodatkowania podatkiem VAT.

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. Usługi ubezpieczenia

Odrębny charakter usługi ubezpieczenia

Zgodnie z dyspozycją art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez odpłatne świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy VAT, należy natomiast rozumieć każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Zgodnie z ugruntowaną już linią orzeczniczą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE; m.in. wyroki z dnia: 27 września 2012 r. w sprawie C-392/11 Field Fisher Waterhouse LLP, 2 grudnia 2010 r. w sprawie C-276/09 Everything Everywhere) każde świadczenie powinno być co do zasady uznawane za odrębne i niezależne. Na zasadzie wyjątku może się jednak zdarzyć, że świadczona usługa, składająca się z kilku czynności, ma na tyle jednolity i nierozerwalny charakter, że jej jakikolwiek podział miałby charakter sztuczny (m.in. wyrok TSUE z dnia 27 października 2005 r. w sprawie C-41/04, Levob Verzekeringen i OV Bank).

Spółka na podstawie zawieranych z klientami umów, co do zasady, świadczy tylko usługi leasingu operacyjnego i finansowego. W związku jednak z faktem, iż przy tego typu usługach przyjęte z powodów bezpieczeństwa jest obejmowanie przedmiotów umowy ubezpieczeniem, FGA wymaga, aby dla każdego samochodu zawarta była usługa ubezpieczenia. Zasadą jest, że usługę taką nabywa w swoim imieniu ale na rzecz leasingobiorcy Spółka co na podstawie art. 8 ust. 2a ustawy VAT przyjmowane jest jako nabywanie i świadczenie usługi ubezpieczenia przez FGA.

O usłudze jednolitej możemy mówić w przypadku, gdy z ekonomicznego punktu widzenia ma ona charakter usługi nierozerwalnej. W przypadku usługi leasingu i usługi ubezpieczenia do takiej sytuacji nie zachodzi, gdyż usługi te pełnią całkowicie inną rolę i nie są ze sobą ściśle powiązane. Bez znaczenia natomiast pozostaje sam związek ubezpieczenia z przedmiotem leasingu, gdyż taka sytuacja wynika bezpośrednio z natury usług ubezpieczeniowych. Świadczone zatem przez Spółkę obie ww. usługi mają charakter odrębny i w ten sposób na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy VAT są zwolnione od opodatkowania podatkiem VAT.

Pomocne dla potwierdzenia powyższego stanowiska bez wątpienia jest orzeczenie TSUE w sprawie C-224/11 BGŻ Leasing, w którym dokonano oceny podobnej do opisanej w stanie faktycznym sytuacji świadczenia usług leasingu. Na podstawie powyższego wyroku określono pewne przesłanki, które muszą wystąpić, aby co do zasady oddzielne usługi leasingu i ubezpieczenia mogły być traktowane jako usługa jednolita.

Podstawową kwestią negującą fakt występowania u Spółki usługi jednolitej, stanowić będzie, co do zasady, możliwość wyboru przez leasingobiorcę zakładu ubezpieczeń oraz możliwość nabycia przez niego usługi ubezpieczenia bez jakiegokolwiek pośrednictwa Spółki, czyli we własnym zakresie. Jak stwierdził TSUE w wyroku BGŻ Leasing taka sytuacja, nawet przy obowiązku ubezpieczenia przedmiotu umowy w celu otrzymania leasingu, daje usługobiorcy na tyle dużą swobodę decyzyjną, aby uznać, że oba świadczenia nie mają jednolitego charakteru. Dodatkowo usługa ubezpieczenia w tym przypadku służy bezpośrednio kontrahentom, co stanowi dla nich wyraźny cel sam w sobie. Nabywając ją leasingobiorca zabezpiecza się pod względem finansowym przed ewentualnymi kosztami związanymi z kradzieżą auta, jego rozbiciem lub innym uszkodzeniem, które powodowałyby obowiązek zadośćuczynienia Spółce. Jak wskazał TSUE w ww. wyroku "świadczenie należy uznać za dodatkowe w stosunku do świadczenia głównego, w szczególności, jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego. (...) Wprawdzie taka usługa ubezpieczenia świadczona leasingobiorcy za pośrednictwem leasingodawcy w wyżej opisanym rozumieniu ułatwia korzystanie z usługi leasingu, należy jednak uznać, że stanowi ona zasadniczo cel sam w sobie dla leasingobiorcy, a nie tylko sposób korzystania z owej usługi na najlepszych warunkach". Widać zatem, że przeważający charakter zasadniczego celu dla leasingobiorcy usługi ubezpieczenia również będzie kluczowym dla potwierdzenia stanowiska Spółki.

Kolejną ważną kwestią potwierdzającą odrębność obu usług jest fakt, ich odrębnego ujmowania na fakturach. Spółka wystawiając faktury dokumentujące świadczone przez nią usługi zaznacza w sposób bardzo wyraźny ich odrębność. Leasingobiorca bez problemu na ich podstawie rozróżnia koszt leasingu samochodów, koszt składki ubezpieczeniowej oraz koszt rozłożenia jej na raty. Jak wskazano w stanie faktycznym niniejszego wniosku Spółka obciąża leasingobiorcę dokładnym kosztem ubezpieczenia, nie dodając żadnej marży. Mając natomiast na względzie orzeczenie BGŻ Leasing TSUE wprost wskazał, iż "Jeżeli leasingodawca ubezpiecza przedmiot leasingu, obciążając dokładnym kosztem tego ubezpieczenia leasingobiorcę, w okolicznościach takich jak w postępowaniu głównym taka czynność stanowi transakcję ubezpieczeniową w rozumieniu art. 135 ust. 1 lit. a dyrektywy Rady 2006/112/WE". Powyżej przytoczony artykuł jest natomiast odpowiednikiem polskiego przepisu art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy VAT, na który Spółka się powołuje i z którego wynika zwolnienie przedmiotowe dla opodatkowania podatkiem VAT.

Biorąc powyższe argumenty pod uwagę nie ulega zatem wątpliwości, że ma ona we wskazanym stanie faktycznym prawo do zastosowania zwolnienia od podatku VAT dla usług ubezpieczeniowych. Wynika to bowiem zarówno z przepisów ustawy VAT jak i orzecznictwa TSUE, do którego Rzeczpospolita Polska jako państwo członkowskie Unii Europejskiej jest zobowiązana się stosować.

Stanowisko Ministra Finansów

Odrębność świadczonej przez Spółkę usługi ubezpieczenia, potwierdza również stanowisko Ministra Finansów wyrażone zarówno w interpretacji ogólnej przepisów prawa podatkowego jak i interpretacjach indywidualnych. W interpretacji ogólnej z 26 czerwca 2013 r., nr PT3/033/1/101/AEW/13/63224 organ podatkowy stwierdził, że dla określenia jednolitości lub odrębności usług wymagana jest szczegółowa i obiektywnej analiza stanu faktycznego, jednakże "Jeżeli leasingodawca ubezpiecza przedmiot leasingu, obciążając dokładnym kosztem tego ubezpieczenia leasingobiorcę a analiza okoliczności stanu faktycznego sprawy, dokonana przy uwzględnieniu wskazówek wynikających z wyroku TSUE z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie C- 224/11, prowadzi do konkluzji, iż są to usługi odrębne w świetle przepisów ustawy o VAT, czynność ta stanowi transakcję ubezpieczeniową w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT". Również w wielu interpretacjach indywidualnych organy podatkowe potwierdzały prawidłowość przedstawionego przez Spółkę stanowiska. Jedynie w ramach przykładu można powołać interpretację wydaną w dniu 18 lutego 2014 r., nr IPPP2/443-1294/13-2/KOM, w której Minister Finansów potwierdził, że usługa ubezpieczenia świadczona razem z leasingiem, jeżeli nie obejmuje żadnych dodatkowych opłat, z wyjątkiem oprocentowania wynikającego z rozłożenia składki ubezpieczenia na raty, podlega zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy VAT. Takie samo stanowisko zostało potwierdzone w interpretacji indywidualnej z dnia 15 lipca 2014 nr IPPP3/443-380/14-2/SM, oraz z dnia 7 czerwca 2013 r. nr ITPP2/443-167/13/KT.

W związku z powyższym, zdaniem Spółki, w tak przedstawionym stanie przyszłym świadczenie przez nią usług ubezpieczeń komunikacyjnych i GAP, w związku z którymi kontrahenci będą ponosić opłaty w postaci kwoty składki ubezpieczenia dokładnie w takiej wartości, jaką uiści Spółka na rzecz firm ubezpieczeniowych będzie podlegać zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT.

2. Usługi finansowe

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT zwalnia się od opodatkowania podatkiem VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę.

W przedstawionym przez Spółkę stanie przyszłym dochodzić będzie do sytuacji, w której Spółka będzie świadczyć na rzecz kontrahenta usługę ubezpieczenia przedmiotu leasingu. Następować to będzie poprzez zawieranie z wybranym przez siebie zakładem ubezpieczeń ubezpieczenia, na swoją rzecz z oznaczeniem kontrahenta jako używającego. W związku z faktem, że Spółka będzie rozkładać na raty kwoty składek za ubezpieczenia komunikacyjne i GAP i z tego tytułu będzie naliczać dodatkową opłatę za tę usługę w postaci oprocentowania. Takie działanie w sensie ekonomicznym będzie stanowić dla kontrahenta przyznanie mu na określony czas środków pieniężnych, co może poprawiać m.in. jego płynność finansową. W praktyce taka czynność stanowi zatem rodzaj pożyczki udzielonej przez Spółkę i w takiej sytuacji znajdzie zastosowanie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT, na postawie którego czynność ta będzie korzystała ze zwolnienia z VAT. Potwierdzeniem stanowiska wyrażanego przez Spółkę są wydawane przez interpretacje indywidualne m.in. z dnia 29 lipca 2014 r., nr IPTPP2/443-397/14-2/IR, 9 marca 2012 r., nr IPPP1/443-1790/11-2/PR oraz 16 marca 2010 r. nr IPPP3/4521-18/10-2/MM, w których zawarto analogiczny pogląd. Jak stwierdzono chociażby w interpretacji z 29 lipca 2014 r. nr IPTPP2/443-397/14-2/IR, "Działanie Spółki należy zatem uznać za świadczenie na rzecz Korzystającego usług o charakterze finansowym, które są równoznaczne z udzieleniem przez Spółkę pożyczki Korzystającemu. Usługi te będą dokumentowane przez Spółkę za pomocą faktur (...) Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT zwalnia się od podatku VAT usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę. Tym samym, wynagrodzenie pobierane przez Spółkę z tytułu świadczenia wskazanej usługi w zakresie finansowania składki ubezpieczeniowej, objęte będzie zwolnieniem od podatku VAT".

W związku z powyższym, zdaniem Spółki, w tak przedstawionym stanie przyszłym świadczone przez nią usługi finansowe polegające na rozłożeniu składki ubezpieczeniowej na raty będą podlegać zwolnieniu na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.