ILPP5/4512-1-226/15-5/PG - Ustalenie prawa do odliczenia podatku.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 20 listopada 2015 r. Izba Skarbowa w Poznaniu ILPP5/4512-1-226/15-5/PG Ustalenie prawa do odliczenia podatku.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.) oraz § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Gminy przedstawione we wniosku z dnia 17 września 2015 r. (data wpływu 25 września 2015 r.) uzupełnionym pismem z dnia 12 listopada 2015 r. (data wpływu 16 listopada 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do odliczenia podatku. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 12 listopada 2015 r. (data wpływu 16 listopada 2015 r.) o informacje doprecyzowujące opis sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Gmina jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej również: VAT).

Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2013 r. poz. 594 z późn. zm.; dalej ustawa o samorządzie gminnym) Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych. Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych Gminy należą m.in. działania w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty obejmujące sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę oraz kanalizacji.

Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym "W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne". Związki międzygminne wykonują zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Związki międzygminne posiadają osobowość prawną.

Gmina uczestniczy w Związku Celowym Gmin (dalej również: Związek), działającym jako związek międzygminny na podstawie ustawy o samorządzie gminnym oraz Statutu, przyjętego Uchwałą Zgromadzenia Związku Celowego Gmin z dnia 16 stycznia 2012 r.

W latach 2005 i 2007 Związek oddał do użytkowania dwie inwestycje w zakresie budowy infrastruktury sanitarnej m.in. na terenie Gminy, tj. inwestycje pn. "Oczyszczalnia (...)" (kontrakt PHARE) oraz "Budowa (...)". Zadania były finansowane w części z bezzwrotnej pomocy ze środków Unii Europejskiej, w ramach programu PHARE CBC oraz ze środków własnych gmin - członków Związku. Gmina partycypowała w kosztach inwestycji w formie dotacji. Wydatki związane z realizacją inwestycji dokumentowane były fakturami VAT, na których jako nabywca widniał Związek.

Na mocy uchwały Zgromadzenia Związku Celowego Gmin z dnia 12 grudnia 2013 r. Gmina otrzymała nieodpłatnie środki trwałe w postaci sieci kanalizacyjnej wraz ze wszystkimi urządzeniami i obiektami niezbędnymi do jej funkcjonowania, znajdujące się na terenie Gminy (dalej: Sieć kanalizacyjna bądź Infrastruktura). Przekazanie przez Związek Infrastruktury na rzecz Gminy nie zostało udokumentowane fakturą VAT. Nieodpłatne przekazanie nastąpiło na podstawie dokumentów księgowych PT "Protokół przekazania - przejęcia środka trwałego".

W dniu 9 czerwca 2014 r. Gmina nieodpłatnie udostępniła otrzymaną Sieć kanalizacyjną do używania Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. (dalej również: Spółka) na podstawie zawartej umowy na obsługę urządzeń wodociągowych i kanalizacji sanitarnej (dalej: Umowa).

W Umowie Spółka zobowiązała się do:

* obsługi - eksploatacji podstawowej, tj. utrzymania urządzeń wodociągowych i kanalizacji sanitarnej,

* usuwania awarii urządzeń wodociągowych i kanalizacji sanitarnej,

* wykonywania robót modernizacyjno-inwestycyjnych na koszt i zlecenie właściciela urządzeń,

* obsługi przepompowni ścieków wraz z pokrywaniem kosztów z tytułu poboru energii,

* uiszczania podatków od nieruchomości.

Na podstawie Umowy, strony postanowiły, że Infrastruktura udostępniona będzie Spółce nieodpłatnie.

Gmina nie ponosiła wydatków na ulepszenie Sieci kanalizacyjnej ani żadnych innych wydatków związanych z eksploatacją Infrastruktury.

Gmina zamierza przedmiotową Sieć kanalizacyjną wnieść aportem do Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o.

Gmina podkreśliła, że przedmiotem niniejszego wniosku jest wyłącznie Infrastruktura oddana do użytkowania w latach 2005 i 2007 znajdująca się na terenie Gminy.

Natomiast w piśmie z dnia 12 listopada 2015 r. (data wpływu 16 listopada 2015 r.), będącym uzupełnieniem wniosku, Wnioskodawca poinformował, że z uwagi na fakt, że kanalizacja sanitarna została nieodpłatnie udostępniona Spółce, nie była/nie jest wykorzystywana przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W odpowiedzi na pytanie tut. Organu zawarte w wezwaniu o treści "Czy Wnioskodawca udostępniał kanalizację sanitarną podmiotom trzecim na podstawie umów cywilnoprawnych (np. najmu, dzierżawy lub użytkowania). Jeżeli tak, to kiedy i czy były one odpłatne..." Zainteresowany wskazał, że nieodpłatnie udostępnił sieć kanalizacyjną do używania Spółce na podstawie zawartej w dniu 9 czerwca 2014 r. umowy na obsługę urządzeń wodociągowych i kanalizacji sanitarnej. Gmina podkreśliła, że na podstawie zawartej umowy, sieć kanalizacyjna została udostępniona Spółce nieodpłatnie.

Kanalizacja sanitarna, która jest przedmiotem planowanego aportu, stanowi budowlę w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r. poz. 1409, z późn. zm.).

Ponadto Gmina doprecyzowała, że infrastruktura kanalizacyjna, będąca przedmiotem wniosku, bezpośrednio po oddaniu do użytkowania została udostępniona przez Związek Celowy Gmin nieodpłatnie na rzecz Spółki. Następnie w grudniu 2013 r., przekazana została ona przez Związek nieodpłatnie Wnioskodawcy. To nieodpłatne przekazanie nastąpiło na podstawie dokumentów księgowych PT "Protokół przekazania - przejęcia środka trwałego". Od momentu przekazania infrastruktury kanalizacyjnej przez Związek, Gmina jest jej właścicielem. Sieć kanalizacyjna jednak nieustannie jest nieodpłatnie użytkowana przez Spółkę, choć formalne udostępnienie sieci kanalizacyjnej Spółce na podstawie umowy nastąpiło w czerwcu 2014 r. Od momentu oddania sieci kanalizacyjnej do użytkowania do chwili obecnej jest ona wykorzystywana przez Spółkę do świadczenia odpłatnych usług odprowadzania ścieków.

Mając na uwadze fakt, że Gmina wykorzystywała infrastrukturę kanalizacyjną wyłącznie do czynności nieodpłatnych, tj. jej zdaniem niepodlegających opodatkowaniu VAT czynności, planowany przez Gminę aport przedmiotowego majątku będzie dokonywany w ramach pierwszego zasiedlenia.

Nieodpłatne udostępnianie kanalizacji sanitarnej na rzecz Spółki ma charakter służący realizacji zadań własnych Gminy w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty obejmujących sprawy dostępu do kanalizacji.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy Gminie w stosunku do Infrastruktury przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Zdaniem Wnioskodawcy, Gminie w stosunku do Infrastruktury nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

UZASADNIENIE

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124 ww. wymienionej ustawy.

Z treści powyższego przepisu wynika zatem, że prawo do odliczenia VAT naliczonego przysługuje przy łącznym spełnieniu dwóch przesłanek, tj.:

* nabywcą towarów/usług jest podatnik VAT oraz

* nabywane towary/usługi są wykorzystywane przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych VAT.

Zdaniem Gminy, w analizowanym przypadku powyższe przesłanki nie są spełnione i tym samym, stosownie do art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, w stosunku do Infrastruktury, Gminie nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak wskazała Gmina, nieodpłatne przekazanie Sieci kanalizacyjnej Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o., stanowi czynność niepodlegającą opodatkowaniu VAT.

Zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o VAT działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Gmina wykorzystując infrastrukturę kanalizacyjną do czynności niepodlegających opodatkowaniu (nieopłatne przekazanie Spółce) nie wykorzystuje jej do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Podobne stanowisko zostało przedstawione w interpretacji z dnia 14 stycznia 2014 r., sygn. ITPP2/443-1457/14/AP, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy stwierdził, że: "(...) Gmina nabywając towary i usługi celem realizacji opisanych inwestycji z zamiarem wykorzystania ich do czynności niepodlegających opodatkowaniu (nieodpłatnego przekazania ZUK), nie nabyła/nie nabywa/nie będzie nabywać ich do działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy i tym samym nie działała/nie działa/nie będzie działać w charakterze podatnika VAT w rozumieniu ust. 1 tego artykułu".

Stanowisko Gminy zostało również potwierdzone w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi, z dnia 9 grudnia 2014 r., sygn. IPTPP4/443-662/14-4/JM, w której Organ stwierdził, że: "Gminie nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z realizacją projektu (...), ponieważ - jak wskazał Wnioskodawca - przedmiotowe mienie, będzie przez Gminę wykorzystywane do czynności, które nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług".

Co więcej, Gmina podkreśliła, że nabycie Infrastruktury nie zostało udokumentowane fakturą VAT wystawioną na Gminę, co dodatkowo niweczy jej ewentualne prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia Sieci kanalizacyjnej.

W konsekwencji, zdaniem Gminy, w stosunku do Sieci kanalizacyjnej nie przysługuje jej prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.

Podstawowe zasady dotyczące odliczania podatku naliczonego zostały sformułowane w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą. W myśl tego przepisu, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15 ustawy, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

Natomiast zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

a.

nabycia towarów i usług,

b.

dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Z powyższego wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, tzn. takich, których następstwem jest określenie podatku należnego (powstanie zobowiązania podatkowego).

Przedstawiona wyżej zasada wyklucza zatem możliwość dokonania obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku VAT oraz niepodlegających temu podatkowi.

Należy zauważyć, że formułując w art. 86 ust. 1 ustawy warunek związku ze sprzedażą opodatkowaną, ustawodawca nie uzależnia prawa do odliczenia od związku zakupu z obecnie wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Wystarczającym jest, że z okoliczności towarzyszących nabyciu towarów lub usług przy uwzględnieniu rodzaju prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej wynika, że zakupy te dokonane są w celu ich wykorzystania w ramach jego działalności opodatkowanej.

W każdym przypadku należy dokonać oceny, czy intencją podatnika wykonującego określone czynności, z którymi łączą się skutki podatkowo-prawne, było wykonywanie czynności opodatkowanych.

Ponadto należy podkreślić, że ustawodawca przyznał podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych, wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy. Przepis ten określa listę wyjątków, które pozbawiają podatnika prawa do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jedno z takich ograniczeń zostało wskazane w art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy, zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

Oznacza to, że podatnik nie może skorzystać z prawa do odliczenia w odniesieniu do podatku, który jest należny wyłącznie z tego względu, że został wykazany na fakturze w sytuacji, gdy transakcja nie podlega opodatkowaniu albo jest zwolniona od podatku.

W oparciu o art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Zgodnie z powyższą regulacją, z prawa do odliczenia podatku skorzystać mogą wyłącznie podatnicy, którzy są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

Zatem aby podmiot mógł skorzystać z prawa obniżenia podatku należnego o podatek naliczony związany z dokonanym nabyciem towarów i usług, w pierwszej kolejności winien spełnić przesłanki umożliwiające uznanie go dla tej czynności za podatnika podatku od towarów i usług, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Działalność gospodarcza - mocą art. 15 ust. 2 ustawy - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Należy wskazać, że konieczność implementacji przepisów prawa wspólnotowego do prawa krajowego wymusiła na ustawodawcy odrębne określenie statusu organów władzy publicznej.

Jak stanowi art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE. L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami. Jednakże w przypadku, gdy podejmują one takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Analiza wskazanych powyżej przepisów prowadzi do następujących wniosków:

1.

wyłączenie organów władzy publicznej i urzędów obsługujących te organy z kategorii podatników podatku od towarów i usług ma charakter wyłącznie podmiotowo przedmiotowy;

2.

w celu skorzystania przez ww. podmioty z wyłączenia z kategorii podatników konieczne jest spełnienie dwóch kumulatywnych warunków:

o czynności - co do zasady podlegające opodatkowaniu VAT - muszą być wykonane przez ściśle określone podmioty,

o ponadto czynności te muszą być wykonywane w ramach sprawowanego przez te podmioty władztwa publicznego.

W związku z powyższym należy podkreślić, że tylko spełnienie ww. warunków łącznie daje możliwość legalnego wyłączenia z kategorii podatników podatku od towarów i usług na mocy art. 15 ust. 6 ustawy.

W tym miejscu należy zaznaczyć, że Gmina, zgodnie z art. 2 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2015 r. poz. 1515), posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Jest jednostką zasadniczego podziału terytorialnego stopnia podstawowego, posiada osobowość prawną, a zatem zdolność do działania we własnym imieniu.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy, do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty.

W szczególności zadania własne obejmują sprawy w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o samorządzie gminnym).

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, ustawy określają, które zadania własne gminy mają charakter obowiązkowy.

W świetle art. 9 ust. 1 cyt. ustawy, w celu wykonywania zadań gmina może tworzyć jednostki organizacyjne, a także zawierać umowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami pozarządowymi.

Gmina oraz inna gminna osoba prawna może prowadzić działalność gospodarczą wykraczającą poza zadania o charakterze użyteczności publicznej wyłącznie w przypadkach określonych w odrębnej ustawie (art. 9 ust. 2 ww. ustawy).

Jak stanowi art. 9 ust. 3 powołanej wyżej ustawy, formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę zadań o charakterze użyteczności publicznej, określa odrębna ustawa.

Na mocy art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2015 r. poz. 1774, z późn. zm.), do gminnego zasobu nieruchomości należą nieruchomości, które stanowią przedmiot własności gminy i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste, oraz nieruchomości będące przedmiotem użytkowania wieczystego gminy.

Zgodnie z art. 18 ww. ustawy, nieruchomości mogą być oddawane jednostce organizacyjnej w trwały zarząd, najem i dzierżawę oraz użyczenie na cele związane z ich działalnością. Przez jednostkę organizacyjną, o której mowa w cytowanym wyżej przepisie - w myśl art. 4 pkt 10 powołanej wyżej ustawy - należy rozumieć państwową lub samorządową jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej.

Z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. W szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji - art. 13 ust. 1 ww. ustawy.

Z informacji przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Na podstawie ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, Gmina jest wyposażona w osobowość prawną i posiada zdolność do czynności cywilnoprawnych. Stosownie do art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie gminnym do zadań własnych Gminy należą m.in. działania w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty obejmujące sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę oraz kanalizacji. Zgodnie z art. 64 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym "W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne". Związki międzygminne wykonują zadania publiczne we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Związki międzygminne posiadają osobowość prawną. Gmina uczestniczy w Związku Celowym Gmin (dalej również: Związek), działającym jako związek międzygminny na podstawie ustawy o samorządzie gminnym oraz Statutu, przyjętego Uchwałą Zgromadzenia Związku Celowego Gmin z dnia 16 stycznia 2012 r. W latach 2005 i 2007 Związek oddał do użytkowania dwie inwestycje w zakresie budowy infrastruktury sanitarnej m.in. na terenie Gminy, tj. inwestycje pn. "Oczyszczalnia (...)" (kontrakt PHARE) oraz "Budowa (...)". Zadania były finansowane w części z bezzwrotnej pomocy ze środków Unii Europejskiej, w ramach programu PHARE CBC oraz ze środków własnych gmin - członków Związku. Gmina partycypowała w kosztach inwestycji w formie dotacji. Wydatki związane z realizacją inwestycji dokumentowane były fakturami VAT, na których jako nabywca widniał Związek. Na mocy uchwały Zgromadzenia Związku Celowego Gmin z dnia 12 grudnia 2013 r. Gmina otrzymała nieodpłatnie środki trwałe w postaci sieci kanalizacyjnej wraz ze wszystkimi urządzeniami i obiektami niezbędnymi do jej funkcjonowania, znajdujące się na terenie Gminy (dalej: Sieć kanalizacyjna bądź Infrastruktura). Przekazanie przez Związek Infrastruktury na rzecz Gminy nie zostało udokumentowane fakturą VAT. Nieodpłatne przekazanie nastąpiło na podstawie dokumentów księgowych PT "Protokół przekazania - przejęcia środka trwałego". W dniu 9 czerwca 2014 r. Gmina nieodpłatnie udostępniła otrzymaną Sieć kanalizacyjną do używania Przedsiębiorstwu Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. (dalej również: Spółka) na podstawie zawartej umowy na obsługę urządzeń wodociągowych i kanalizacji sanitarnej (dalej: Umowa). W Umowie Spółka zobowiązała się do:

* obsługi - eksploatacji podstawowej, tj. utrzymania urządzeń wodociągowych i kanalizacji sanitarnej,

* usuwania awarii urządzeń wodociągowych i kanalizacji sanitarnej,

* wykonywania robót modernizacyjno-inwestycyjnych na koszt i zlecenie właściciela urządzeń,

* obsługi przepompowni ścieków wraz z pokrywaniem kosztów z tytułu poboru energii,

* uiszczania podatków od nieruchomości.

Na podstawie Umowy, strony postanowiły, że Infrastruktura udostępniona będzie Spółce nieodpłatnie.

Gmina podkreśliła, że przedmiotem niniejszego wniosku jest wyłącznie Infrastruktura oddana do użytkowania w latach 2005 i 2007 znajdująca się na terenie Gminy.

Dodatkowo Wnioskodawca poinformował, że z uwagi na fakt, że kanalizacja sanitarna została nieodpłatnie udostępniona Spółce, nie była/nie jest wykorzystywana przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Ponadto Gmina doprecyzowała, że infrastruktura kanalizacyjna, będąca przedmiotem wniosku, bezpośrednio po oddaniu do użytkowania została udostępniona przez Związek Celowy Gmin nieodpłatnie na rzecz Spółki. Następnie w grudniu 2013 r., przekazana została ona przez Związek nieodpłatnie Wnioskodawcy. To nieodpłatne przekazanie nastąpiło na podstawie dokumentów księgowych PT "Protokół przekazania - przejęcia środka trwałego". Od momentu przekazania infrastruktury kanalizacyjnej przez Związek, Gmina jest jej właścicielem. Sieć kanalizacyjna jednak nieustannie jest nieodpłatnie użytkowana przez Spółkę, choć formalne udostępnienie sieci kanalizacyjnej Spółce na podstawie umowy nastąpiło w czerwcu 2014 r. Od momentu oddania sieci kanalizacyjnej do użytkowania do chwili obecnej jest ona wykorzystywana przez Spółkę do świadczenia odpłatnych usług odprowadzania ścieków. Zainteresowany podkreślił, że nieodpłatne udostępnianie kanalizacji sanitarnej na rzecz Spółki ma charakter służący realizacji zadań własnych Gminy w zakresie zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty obejmujących sprawy dostępu do kanalizacji.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy Wnioskodawca ma wątpliwości dotyczące tego, czy w stosunku do Infrastruktury przysługuje mu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Z treści powołanego powyższej przepisu art. 86 ust. 1 ustawy wynika, że odliczenie podatku naliczonego przysługuje tylko zarejestrowanym, czynnym podatnikom podatku od towarów i usług, jeżeli nabyte towary i usługi służą czynnościom opodatkowanym, tzn. czynnościom, które generują podatek należny (są wykorzystywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej). Natomiast prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony nie przysługuje m.in. przy nabyciu towarów i usług:

1.

wykorzystywanych do czynności nie objętych zakresem opodatkowania podatkiem od towarów i usług (tzn. niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem),

2.

wykorzystywanych do czynności wprawdzie podlegających zakresowi opodatkowania podatkiem od towarów i usług, niemniej jednak na podstawie przepisów szczególnych zwolnionych od tego podatku.

Należy jednak zauważyć, że celem nabycia prawa do odliczenia podatku naliczonego podatnik musi być wskazany na fakturze zakupu jako nabywca. Zatem, podstawą do odliczenia podatku naliczonego mogą być wyłącznie faktury, na których figuruje podatnik jako podmiot nabywający towary i usługi.

Przymiot podatnika podatku od towarów i usług przypisany jest osobie fizycznej, osobie prawnej, jednostce organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, samodzielnie wykonującej działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy. Samodzielność gospodarcza w prowadzeniu działalności gospodarczej oznacza możliwość podejmowania decyzji, a zarazem posiadanie odpowiedniego stopnia odpowiedzialności za podjęte decyzje, w tym za szkody poniesione wobec osób trzecich, jak również ponoszenie przez podmiot ryzyka gospodarczego.

Należy ponadto zwrócić uwagę na treść przepisów ww. Dyrektywy 2006/112/WE. Mianowicie zgodnie z art. 9 Dyrektywy, podatnikiem jest każda osoba wykonująca samodzielnie i niezależnie od miejsca zamieszkania działalność gospodarczą bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu. Powyższe przepisy wskazują, że niezależnie od częstotliwości wykonania danej czynności, czynność ta podlega opodatkowaniu jeśli podmiot wykorzystuje w sposób ciągły w celach zarobkowych swój majątek.

Wobec powyższego, za podatnika podatku VAT będzie uznany tylko taki podmiot, który dokonuje czynności zmierzających do wykorzystania nabytych towarów i usług do celów działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy.

Jak zostało stwierdzone w interpretacji indywidualnej o sygn. ILPP5/4512-1-226/15-4/PG z dnia 25 listopada 2015 r. wydanej dla Wnioskodawcy, udostępnianie przez Gminę sieci kanalizacji sanitarnej w celu wykonywania zadań własnych gminy w zakresie wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, odbywa się nieodpłatnie w związku z wykonywanymi przez Gminę zadaniami publicznymi we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność, czyli wykracza poza działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy. Zatem - jak potwierdzono w tej interpretacji - w przedmiotowej sprawie nieodpłatne udostępnienie Sieci kanalizacyjnej przez Gminę Spółce nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, że Gmina, przekazując przedmiotową Infrastrukturę Spółce, nie wykonywała tej czynności w ramach działalności gospodarczej i nie działała w charakterze podatnika VAT, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy i tym samym nie spełniła przesłanki z art. 86 ust. 1 ustawy.

Zatem Wnioskodawca z tytułu Infrastruktury nie nabył prawa do odliczenia podatku naliczonego z nią związanego.

Jak wynika z dokonanej wyżej analizy przepisów, rozliczenie podatku naliczonego na zasadach określonych w art. 86 ustawy warunkowane jest tym, aby nabywane przez podatnika towary i usługi były przez niego wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Ponadto - jak wynika z powołanych przepisów - kwota podatku naliczonego wynika z wystawionej faktury. Zatem, w celu skorzystania z prawa do odliczenia podatku podatnik musi być w posiadaniu faktury potwierdzającej nabycie towarów lub usług, które służyć będą do wykonywania - w ramach działalności gospodarczej - czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Wnioskodawca w opisie sprawy oświadczył, że przekazanie przez Związek Infrastruktury na rzecz Gminy nie zostało udokumentowane fakturą VAT (nieodpłatne przekazanie nastąpiło na podstawie dokumentów księgowych PT "Protokół przekazania - przejęcia środka trwałego"). Dodatkowo Zainteresowany podkreślił, że z uwagi na fakt, że kanalizacja sanitarna została nieodpłatnie udostępniona Spółce nie była/nie jest wykorzystywana przez Gminę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

Zatem, biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie nie są spełnione - wskazane w art. 86 ust. 1 ustawy - przesłanki uprawniające do odliczenia podatku naliczonego.

Reasumując, Gminie w stosunku do Infrastruktury nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego w zakresie prawa do odliczenia podatku (pytanie oznaczone we wniosku nr 2).

Natomiast pozostała część wniosku została rozstrzygnięta w odrębnych interpretacjach indywidualnych o nr ILPP5/4512-1-226/15-4/PG i ILPP5/4512-1-226/15-6/PG z dnia 25 listopada 2015 r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl