ILPP1/4512-1-115/15-4/NS - VAT w zakresie opodatkowania nieodpłatnego przekazania wzorników

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 19 lutego 2015 r. (data wpływu 23 lutego 2015 r.), uzupełnionym pismem z dnia 24 kwietnia 2015 r. (data wpływu 29 kwietnia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnego przekazania wzorników - jest prawidłowe.

W dniu 23 lutego 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania nieodpłatnego przekazania wzorników. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 24 kwietnia 2015 r. (data wpływu 29 kwietnia 2015 r.) o informacje doprecyzowujące przedstawiony opis sprawy.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

"A" Sp. z o.o. (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) jest producentem płyt i wyrobów drewnopodobnych, których odbiorcami są branże: meblarska, wykończeniowa i budowlana. Produkty Spółki to m.in. wysokiej jakości panele podłogowe, panele ścienne, blaty kuchenne, płyty laminowane, płyty wiórowe i inne.

W związku z faktem, że Spółka funkcjonuje na wysokokonkurencyjnym rynku, w ramach swojej działalności podejmuje ona szereg działań marketingowych i reklamowych, skierowanych do obecnych i potencjalnych nabywców. Działania te mają na celu intensyfikację sprzedaży produktów Spółki.

W ramach realizowanych akcji marketingowych, Spółka wydaje nieodpłatnie wzorniki, które stanowią elementy towarów znajdujących się w ofercie Spółki (np. wierzchnie warstwy, okleiny blatów kuchennych). Przykładowo, na tego typu wzornik może składać się zestaw fragmentów wierzchnich warstw (oklein) płyt meblowych, blatów kuchennych w różnych wariantach kolorystycznych, spiętych w formie wachlarza i opatrzonych naklejkami zawierającymi m.in. logo Spółki lub kolekcji (np. logotyp grupy produktowej), kod towaru, nazwę koloru etc.

Koszt wytworzenia/cena nabycia przekazywanych nieodpłatnie wzorników przekracza zwykle 10 zł netto, choć może się zdarzyć, że kwota ta jest niższa (tekst jedn.: nie przekracza 10 zł).

Działania marketingowe podejmowane przez Spółkę odbywają się w sposób ciągły (zgodnie z przyjętą strategią promocyjną) oraz w ramach wspólnych akcji marketingowych prowadzonych wraz z nabywcami towarów Spółki, tj. marketami budowlanymi (dalej: Markety) oraz przedstawicielami handlowymi i hurtowniami (dalej: Dystrybutorzy). Działania te mają na celu intensyfikację sprzedaży produktów Spółki, przy jednoczesnym zwiększeniu obrotu handlowego danego Marketu/Dystrybutora. Spółka kieruje akcje marketingowe także do profesjonalistów z dziedziny architektury, designu itp., którzy mogą zastosować towary Spółki w toku swoich prac (np. architekci wnętrz, dekoratorzy).

Nieodpłatne wydania wzorników mają zazwyczaj miejsce w ramach stałych akcji marketingowych, w związku z nową kolekcją produktów lub uczestnictwem Spółki w targach/wystawach branżowych. Udział Spółki we wskazanych powyżej aktywnościach ma każdorazowo na celu reklamę marki Spółki (głównie poprzez eksponowanie logo X oraz logotypu poszczególnych kolekcji na różnych powierzchniach, w tym na omawianych wzornikach), prezentację oferty produktowej Spółki i zainteresowanie nią potencjalnych klientów.

Zazwyczaj, w ramach współpracy, Spółka lub Market/Dystrybutor proponują przeprowadzenie konkretnej akcji marketingowej, w ramach której wydawane są towary niezbędne do jej przeprowadzenia (w tym przedmiotowe wzorniki).

Spółka nie prowadzi ewidencji pozwalającej na ustalenie tożsamości osób obdarowywanych, o której mowa w art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT.

Przy wytworzeniu/nabyciu wskazanych w niniejszym wniosku towarów, Spółka odliczała/odlicza VAT naliczony.

Spółka otrzymała interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 9 grudnia 2013 r., potwierdzającą brak obowiązku opodatkowania VAT nieodpłatnego przekazania przedmiotowych wzorników w okresie od 1 grudnia 2008 r. do 31 marca 2011 r., z uwagi na związek takiego przekazania z prowadzonym przez Spółkę przedsiębiorstwem.

Z uwagi jednakże na nowelizację przepisów art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm., dalej: ustawa o VAT), począwszy od 1 kwietnia 2011 r. nieodpłatne przekazania wzorników, o których mowa powyżej były traktowane jako czynności opodatkowane VAT. W związku z powyższym, Spółka wykazywała należny podatek od towarów i usług z tytułu przekazania przedmiotowych towarów. Niemniej jednak, w wyniku ponownej analizy stosownych regulacji dotyczących VAT, Spółka powzięła wątpliwości co do prawidłowości takiej praktyki w kontekście fundamentalnych zasad wspólnego systemu VAT.

Ponadto z pisma z dnia 24 kwietnia 2015 r. - stanowiącego uzupełnienie do wniosku - wynika, że:

1. Spółka jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

2. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca realizuje zasadniczo czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, w tym dostawę towarów (w szczególności paneli podłogowych, blatów kuchennych i płyt laminowanych). Ponadto, Spółka realizuje również czynności zwolnione od tego podatku (np. usługi w zakresie wynajmu lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe swoich pracowników), jak również czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT (np. nieodpłatne wydania próbek towarów na cele związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Spółkę).

3. Jak zostało wskazane w uzasadnieniu wniosku - w ocenie Wnioskodawcy - opisane w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym wzorniki stanowiące elementy towarów znajdujących się w ofercie Spółki nie przedstawiają żadnej wartości użytkowej/konsumpcyjnej po stronie osoby obdarowanej. Zdaniem Wnioskodawcy, wyłączną funkcją przedmiotowych wzorników jest bowiem zapoznanie potencjalnego klienta z produktami Spółki. W szczególności, materiały (wzorniki) te mają na celu poinformowanie klientów o przeznaczeniu i zastosowaniu tych produktów, ich jakości i gamie kolorystycznej, a tym samym - zachęcenie klientów do skorzystania z oferty Spółki. Wnioskodawca stoi zatem na stanowisku, że poza pozyskaniem informacji w powyższym zakresie, osoba obdarowana nie czerpie żadnej dodatkowej korzyści wynikającej z faktu otrzymania przedmiotowego wzornika. Konsekwentnie - w opinii Spółki - wzorniki będące przedmiotem zapytania przedstawionego we wniosku nie mają i nie będą miały żadnej wartości użytkowej dla otrzymującego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w świetle przepisów obowiązujących od 1 kwietnia 2011 r. nieodpłatne przekazanie wzorników, o których mowa w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym nie stanowi czynności opodatkowanej w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT z uwagi na ich niekonsumpcyjny charakter i w konsekwencji Spółka nie jest zobowiązana do naliczania podatku VAT należnego w związku z ich przekazaniem.

Zdaniem Wnioskodawcy, w analizowanym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym, w świetle przepisów obowiązujących od 1 kwietnia 2011 r. nieodpłatne przekazanie wzorników, o których mowa w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym nie stanowi czynności opodatkowanej w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT z uwagi na ich niekonsumpcyjny charakter i w konsekwencji Spółka nie jest zobowiązana do naliczania podatku VAT należnego w związku z ich przekazaniem.

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy.

1. VAT jako podatek obciążający konsumpcję.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, dalej: ustawa o VAT), opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Mając na uwadze powyższe należy więc wskazać, że co do zasady, zakresem przedmiotowym ustawy o VAT objęte są czynności o charakterze odpłatnym. Niemniej, art. 7 ust. 2 ustawy o VAT określa przypadki, w których - w drodze wyjątku oraz przy spełnieniu ustawowo określonych przesłanek - za odpłatne, a więc podlegające opodatkowaniu, uznaje się również dostawy towarów dokonywane bez wynagrodzenia.

W myśl przywołanego przepisu, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, rozumie się bowiem także przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Biorąc pod uwagę powołane wyżej przepisy można by więc dojść do wniosku, że nieodpłatne przekazanie przez Spółkę wzorników, o których mowa w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym powinno podlegać opodatkowaniu VAT. Niemniej jednak, należy mieć na uwadze fakt, że cytowane regulacje należy interpretować z uwzględnieniem fundamentalnych reguł systemu VAT, w tym w szczególności zasady opodatkowania konsumpcji.

W tym miejscu Spółka bowiem wskazuje, że u podstaw podatku VAT leży zasada obciążenia tym podatkiem konsumpcji, co jest realizowane poprzez doliczanie go do ceny nabywanych przez konsumentów dóbr. Zgodnie z konstrukcją podatku VAT faktyczny ciężar tego podatku jest przerzucany na kolejnych nabywców, aby w końcu obciążyć ostatecznego nabywcę - konsumenta, który jest ostatnim ogniwem w tym systemie i nie ma możliwości dalszego "przerzucenia" podatku. Podatek VAT obciąża zatem konsumpcję danego towaru - przez którą należy rozumieć wykorzystanie nabytego towaru ze skutkiem zaspokojenia jakiejkolwiek potrzeby konsumenta.

Znaczenie powyższej zasady jest podkreślane w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: Trybunał). Jako przykład można wskazać wyrok w sprawie C-215/94 Jürgen Mohr, w którym Trybunał w sposób jednoznaczny wskazał, że VAT jest podatkiem generalnym od konsumpcji towarów i usług. Konsekwentnie, w sytuacji, gdy konsumpcja w rozumieniu wspólnotowego systemu VAT nie występuje (tekst jedn.: innymi słowy brak jest świadczenia, z którego można by czerpać ekonomiczne korzyści), w ocenie Trybunału dane zdarzenie powinno pozostać poza sferą objętą opodatkowaniem VAT.

Na konieczność wystąpienia konsumpcji jako warunku determinującego możliwość opodatkowania danego świadczenia podatkiem VAT zwracają także uwagę przedstawiciele doktryny. Przykładowo, autorzy komentarza do ustawy o VAT dokonując wykładni art. 7 ust. 2 ustawy o VAT wskazują, że "Omawiany przepis należy interpretować, biorąc pod uwagę wspomniane podstawowe zasady podatku VAT, w szczególności zasadę opodatkowania konsumpcji. Konsekwencją takiej interpretacji jest przede wszystkim uznanie, że opodatkowaniu podlegają jedynie takie towary nieodpłatnie przekazywane, które wiążą się z konsumpcją. Zatem wydawane towary, które z punktu widzenia odbiorcy nie posiadają wartości konsumpcyjnej dla osoby je otrzymującej (np. ulotki, wizytówki, katalogi), powinny pozostać poza zakresem stosowania art. 16 dyrektywy VAT (a w konsekwencji również omawianego art. 7 ust. 2 VATU)".

Wnioskodawca również wskazuje, że w stanie prawnym do dnia 31 marca 2013 r. zasada braku opodatkowania towarów nieposiadających wartości konsumpcyjnej znajdowała swój wyraz w obowiązującym wówczas brzmieniu art. 7 ust. 3 ustawy o VAT. Powoływany przepis stanowił bowiem, że definicji odpłatnej dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT nie spełnia m.in. przekazanie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych. Z dniem 1 kwietnia 2013 r. zapis odnoszący się do drukowanych materiałów informacyjnych i reklamowych został usunięty. Niemniej jednak - w ocenie Spółki - omawiana zasada dotycząca braku opodatkowania VAT przekazania towarów nieposiadających wartości konsumpcyjnej nie uległa zmianie.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie m.in. w broszurze informacyjnej "Najważniejsze zmiany w podatku od towarów i usług od dnia 1 kwietnia 2013 r.", która została opublikowana na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. W ww. broszurze, omawiając zmiany do ustawy o VAT dotyczące nieodpłatnych przekazań obowiązujące od 1 kwietnia 2013 r., Ministerstwo Finansów wskazało, że: przy badaniu, czy nieodpłatnie przekazywane towary w ogóle podlegają podatkowi VAT należy określić, czy przekazywany towar ma wartość użytkową (konsumpcyjną) z punktu widzenia nabywcy. Jeżeli przekazywany nieodpłatnie towar nie miałby dla nabywcy żadnej wartości użytkowej (konsumpcyjnej) to wówczas przekazanie takiego towaru nie podlegałoby opodatkowaniu podatkiem VAT".

Mając na uwadze powyższe Spółka więc podkreśla, że w celu określenia, czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu VAT, w pierwszej kolejności konieczne jest dokonanie oceny, czy w badanej sytuacji po stronie odbiorcy świadczenia występuje jakakolwiek wartość konsumpcyjna (przejawiająca się zaspokojeniem konkretnej potrzeby tego podmiotu). W przeciwnym bowiem wypadku (tekst jedn.: gdy nie dochodzi do konsumpcji rozumianej jako zaspokojenie potrzeby odbiorcy świadczenia), dane zdarzenie powinno pozostawać poza zakresem przedmiotowym systemu VAT. W ocenie Spółki, powyższe prowadzi jednocześnie do wniosku, że towary nieposiadające żadnej wartości konsumpcyjnej dla odbiorcy nie mogą być przedmiotem czynności opodatkowanej w rozumieniu przepisów o VAT.

2. Charakter wzorników wydawanych przez Spółkę.

Odnosząc powyższe do analizowanej sprawy Wnioskodawca wskazuje, że nieodpłatne przekazanie materiałów takich jak wzorniki nie powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT ze względu na brak konsumpcyjnego charakteru przekazywanych towarów.

Spółka bowiem podkreśla, że opisane w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym materiały reklamowe w postaci wzorników, wydawane przez Spółkę nieodpłatnie w ramach działań marketingowych, nie mają dla ich odbiorcy wartości użytkowej/konsumpcyjnej/handlowej, bowiem na skutek ich otrzymania nie dochodzi do zaspokojenia jakichkolwiek potrzeb po jego stronie (innych niż np. przekazanie informacji o Spółce, jej działalności oraz oferowanych przez nią produktach). Jednocześnie po stronie obdarowanego nie występuje żadne przysporzenie majątkowe z tytułu otrzymania takiego wzornika. Przekazywane wzorniki służą bowiem wyłącznie przybliżeniu informacji o produktach oferowanych przez Spółkę bądź zachęcają poprzez promocję do nabycia tych produktów.

Główną funkcją przedmiotowych wzorników jest zapoznanie potencjalnego klienta z produktami Spółki. Materiały te mają na celu w szczególności poinformowanie klientów o przeznaczeniu i zastosowaniu tych produktów, ich jakości i gamie kolorystycznej, a tym samym - zachęcenie klientów do skorzystania z oferty Spółki. Wnioskodawca bowiem podkreśla, że dzięki wizualizacji wierzchniej warstwy (okleiny) płyty meblowej, blatu kuchennego w postaci wzornika nabywca ma właściwie jedyną możliwość zapoznania się z produktami Spółki i dokonania wyboru właściwego koloru, czy struktury. Co jednakże istotne, poza pozyskaniem informacji w powyższym zakresie, nie czerpie on żadnej dodatkowej korzyści wynikającej z faktu otrzymania przedmiotowego wzornika. W konsekwencji należy więc uznać, że wzornik ten nie pozwala na zaspokojenie jakiejkolwiek potrzeby obdarowanego.

Jednocześnie, wyłączną korzyść z przekazania wzorników czerpie Spółka. Materiały te stanowią zachętę do skorzystania z oferty produktowej Spółki, ich przekazywanie przekłada się zatem na zwiększenie generowanych przez nią obrotów ze sprzedaży.

Mając na uwadze powyższe Spółka stoi na stanowisku, że dokonywane przez nią nieodpłatne przekazania wzorników stanowiących elementy (wierzchnie warstwy) towarów znajdujących się w ofercie Spółki nie służą zaspokajaniu potrzeb konsumentów, w konsekwencji czego nie stanowią czynności, z którymi ustawa o VAT wiązałaby powstanie obowiązku podatkowego. Tym samym - w ocenie Spółki - pozostają one poza zakresem VAT. W konsekwencji Spółka nie powinna być zobowiązana do naliczania podatku należnego w związku z nieodpłatnym przekazaniem (wydaniem) takich towarów.

3. Stanowisko sądów administracyjnych i organów podatkowych.

Spółka podkreśla, że prawidłowość przedstawionego przez nią poglądu znajduje potwierdzenie w orzeczeniach sądów administracyjnych. Przykładowo, Naczelny Sąd Administracyjny (dalej: NSA lub Sąd) w wyroku z dnia 28 lipca 2011 r., sygn. akt I FSK 1201/10, wskazał wprost na brak konieczności opodatkowania VAT nieodpłatnego wydania towarów z uwagi na nieposiadanie przez te towary wartości konsumpcyjnej. W wydanym orzeczeniu NSA stwierdził bowiem, że " (...) ulotki reklamowe i foldery nie mają charakteru konsumpcyjnego skoro u otrzymującego je odbiorcy nie powodują żadnego przysporzenia majątkowego, a jedynie przekazują informacje o danym produkcie. Z powyższego zaś wynika, że ulotki i foldery nie mogą być uznane za towar będący przedmiotem czynności opodatkowanej". Powyższe doprowadziło Sąd do następującego wniosku: "W takiej zatem sytuacji ulotki reklamowe nie mogą być uznane za towar w rozumieniu VATU04. Podatek od towarów i usług jest podatkiem od konsumpcji, zaś w stanie faktycznym sprawy ulotki reklamowe nie miały wartości konsumpcyjnej".

Co prawda, powoływany wyrok dotyczył materiałów informacyjno-reklamowych w formie ulotek (katalogów), niemniej jednak - w ocenie Spółki - płynące z niego wnioski znajdują zastosowanie również w analizowanej sprawie. Wnioskodawca bowiem wskazuje, że podobnie jak będące przedmiotem rozważań NSA ulotki, również przekazywane przez Spółkę wzorniki nie prowadzą do żadnego przysporzenia majątkowego po stronie odbiorcy i tym samym, także powinny pozostawać poza zakresem opodatkowania VAT.

Stanowisko Spółki znajduje również poparcie w interpretacjach indywidualnych Ministra Finansów. Przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 14 lutego 2014 r. (sygn. ILPP2/443-1109/13-3/MR) odnosząc się do przekazywanych nieodpłatnie materiałów informacyjnych, w tym m.in. wzorników stwierdził, że: "(...) Jak wskazano bowiem we wniosku, na skutek ich otrzymania nie dochodzi do zaspokojenia jakichkolwiek potrzeb po stronie nabywców (innych niż np. przekazanie informacji o Spółce, jej działalności oraz oferowanych przez nią towarach). Jednocześnie po stronie otrzymującego dany towar nie występuje żadne przysporzenie majątkowe z tytułu otrzymania omawianych towarów. Przekazywane materiały reklamowe i informacyjne służą bowiem przykładowo przybliżeniu informacji o towarach oferowanych przez Spółkę bądź zachęcają poprzez promocję do nabycia tych towarów. (...) W konsekwencji, przekazanie przez Spółkę ww. materiałów, nie podlega/nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy".

Analogiczne do powyższego stanowisko zostało zaprezentowane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 13 września 2013 r. (sygn. IBPP1/443-486/13/MS). W powoływanym piśmie Organ podatkowy odnosząc się do opisanych przez podatnika nieodpłatnych przekazań różnych rodzajów towarów, w tym m.in. wzorników stwierdził, że: "Przyczyną pozostawienia poza zakresem podatku VAT tego przekazania jest brak ich konsumpcyjnego charakteru. Oznacza to, że odbiorca (...) nie konsumuje ich, nie jest też w wyniku dokonanej dostawy zaspokojona jakakolwiek potrzeba, ani też nie pojawia się wskutek tego przysporzenie majątkowe. Przedmiotowe materiały spełniają jedynie rolę informacyjną odnośnie produkowanych przez Wnioskodawcę towarów".

Stanowisko Spółki w zakresie traktowania na gruncie VAT nieodpłatnych wydań towarów nieposiadających wartości konsumpcyjnej znajduje również potwierdzenie w następujących interpretacjach indywidualnych:

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 19 marca 2014 r. (sygn. ILPP2/443-1235/13-3/AD) dotyczącej nieodpłatnego przekazania materiałów informacyjnych, w której Organ podatkowy odnosząc się do przedstawionego przez podatnika opisu sprawy wskazał, że " (...) Przyczyną pozostawienia poza zakresem podatku VAT tych przekazań jest brak ich konsumpcyjnego charakteru. Oznacza to, że odbiorca przekazywanych towarów nie konsumuje ich, nie jest też w wyniku dokonanej dostawy zaspokojona jakakolwiek potrzeba, ani też nie pojawia się wskutek tego przysporzenie majątkowe";

* interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Skarbowej w Warszawie z dnia 4 lipca 2014 r. (sygn. IPPP1/443-561/14-2/JL) dotyczącej nieodpłatnego przekazania materiałów reklamowych, w której Organ stwierdził, że " (...) nieodpłatne przekazanie kontrahentom materiałów wskazanych w opisie zdarzenia przyszłego nie będzie stanowiło czynności, z którą ustawa o VAT wiązałaby powstanie obowiązku podatkowego, bez względu na ich cenę nabycia/koszt wytworzenia. Przyczyną pozostawienia poza zakresem podatku VAT tych przekazań jest brak ich konsumpcyjnego charakteru. Oznacza to, że odbiorca przekazywanych towarów nie konsumuje ich, nie jest też w wyniku dokonanej dostawy zaspokojona jakakolwiek potrzeba, ani też nie pojawia się wskutek tego przysporzenie majątkowe".

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast przez świadczenie usług - w świetle art. 8 ust. 1 ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa o podatku od towarów i usług zalicza do grona usług każde świadczenie niebędące dostawą towarów.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania, podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez podatników w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE. L Nr 347, poz. 1, z późn. zm.). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług, co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT jedynie wówczas, gdy czynności te są wykonywane odpłatnie (za wynagrodzeniem). Jednocześnie ustawodawca zrównał niektóre dostawy towarów i świadczenia usług wykonywane nieodpłatne z odpłatną dostawą towarów i odpłatnym świadczeniem usług, a więc z czynnościami, które podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zgodnie z unormowaniami zawartymi w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2 ustawy, w pewnych, ściśle określonych przypadkach, również nieodpłatne przekazanie towarów i nieodpłatne świadczenie usług należy uznać za spełniające definicję odpłatnej dostawy towarów lub odpłatnego świadczenia usług, które na podstawie art. 5 ust. 1 podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest producentem płyt i wyrobów drewnopodobnych, których odbiorcami są branże: meblarska, wykończeniowa i budowlana. Produkty Spółki to m.in. wysokiej jakości panele podłogowe, panele ścienne, blaty kuchenne, płyty laminowane, płyty wiórowe i inne. W związku z faktem, że Spółka funkcjonuje na wysokokonkurencyjnym rynku, w ramach swojej działalności podejmuje ona szereg działań marketingowych i reklamowych, skierowanych do obecnych i potencjalnych nabywców. Działania te mają na celu intensyfikację sprzedaży produktów Spółki. W ramach realizowanych akcji marketingowych, Spółka wydaje nieodpłatnie wzorniki, które stanowią elementy towarów znajdujących się w ofercie Spółki (np. wierzchnie warstwy, okleiny blatów kuchennych). Przykładowo, na tego typu wzornik może składać się zestaw fragmentów wierzchnich warstw (oklein) płyt meblowych, blatów kuchennych w różnych wariantach kolorystycznych, spiętych w formie wachlarza i opatrzonych naklejkami zawierającymi m.in. logo Spółki lub kolekcji (np. logotyp grupy produktowej), kod towaru, nazwę koloru etc. Koszt wytworzenia/cena nabycia przekazywanych nieodpłatnie wzorników przekracza zwykle 10 zł netto, choć może się zdarzyć, że kwota ta jest niższa (tekst jedn.: nie przekracza 10 zł). Działania marketingowe podejmowane przez Spółkę odbywają się w sposób ciągły (zgodnie z przyjętą strategią promocyjną) oraz w ramach wspólnych akcji marketingowych prowadzonych wraz z nabywcami towarów Spółki, tj. marketami budowlanymi (dalej: Markety) oraz przedstawicielami handlowymi i hurtowniami (dalej: Dystrybutorzy). Działania te mają na celu intensyfikację sprzedaży produktów Spółki, przy jednoczesnym zwiększeniu obrotu handlowego danego Marketu/Dystrybutora. Spółka kieruje akcje marketingowe także do profesjonalistów z dziedziny architektury, designu itp., którzy mogą zastosować towary Spółki w toku swoich prac (np. architekci wnętrz, dekoratorzy). Nieodpłatne wydania wzorników mają zazwyczaj miejsce w ramach stałych akcji marketingowych, w związku z nową kolekcją produktów lub uczestnictwem Spółki w targach/wystawach branżowych. Udział Spółki we wskazanych powyżej aktywnościach ma każdorazowo na celu reklamę marki Spółki (głównie poprzez eksponowanie logo X oraz logotypu poszczególnych kolekcji na różnych powierzchniach, w tym na omawianych wzornikach), prezentację oferty produktowej Spółki i zainteresowanie nią potencjalnych klientów. Zazwyczaj, w ramach współpracy, Spółka lub Market/Dystrybutor proponują przeprowadzenie konkretnej akcji marketingowej, w ramach której wydawane są towary niezbędne do jej przeprowadzenia (w tym przedmiotowe wzorniki). Spółka nie prowadzi ewidencji pozwalającej na ustalenie tożsamości osób obdarowywanych, o której mowa w art. 7 ust. 4 pkt 1 ustawy o VAT. Przy wytworzeniu/nabyciu wskazanych w niniejszym wniosku towarów, Spółka odliczała/odlicza VAT naliczony. Spółka otrzymała interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 9 grudnia 2013 r. (sygn. ILPP2/443-857/13-2/AKr), potwierdzającą brak obowiązku opodatkowania VAT nieodpłatnego przekazania przedmiotowych wzorników w okresie od 1 grudnia 2008 r. do 31 marca 2011 r., z uwagi na związek takiego przekazania z prowadzonym przez Spółkę przedsiębiorstwem. Z uwagi jednakże na nowelizację przepisów art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, począwszy od 1 kwietnia 2011 r. nieodpłatne przekazania wzorników, o których mowa powyżej były traktowane jako czynności opodatkowane VAT. W związku z powyższym, Spółka wykazywała należny podatek od towarów i usług z tytułu przekazania przedmiotowych towarów. Niemniej jednak, w wyniku ponownej analizy stosownych regulacji dotyczących VAT, Spółka powzięła wątpliwości co do prawidłowości takiej praktyki w kontekście fundamentalnych zasad wspólnego systemu VAT.

Ponadto Spółka wskazała, że jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. W ramach prowadzonej działalności gospodarczej Wnioskodawca realizuje zasadniczo czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług, w tym dostawę towarów (w szczególności paneli podłogowych, blatów kuchennych i płyt laminowanych). Ponadto, Spółka realizuje również czynności zwolnione od tego podatku (np. usługi w zakresie wynajmu lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe swoich pracowników), jak również czynności niepodlegające opodatkowaniu VAT (np. nieodpłatne wydania próbek towarów na cele związane z działalnością gospodarczą prowadzoną przez Spółkę). W ocenie Wnioskodawcy, opisane w stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym wzorniki stanowiące elementy towarów znajdujących się w ofercie Spółki nie przedstawiają żadnej wartości użytkowej/konsumpcyjnej po stronie osoby obdarowanej. Zdaniem Wnioskodawcy, wyłączną funkcją przedmiotowych wzorników jest bowiem zapoznanie potencjalnego klienta z produktami Spółki. W szczególności, materiały (wzorniki) te mają na celu poinformowanie klientów o przeznaczeniu i zastosowaniu tych produktów, ich jakości i gamie kolorystycznej, a tym samym - zachęcenie klientów do skorzystania z oferty Spółki. Wnioskodawca stoi zatem na stanowisku, że poza pozyskaniem informacji w powyższym zakresie, osoba obdarowana nie czerpie żadnej dodatkowej korzyści wynikającej z faktu otrzymania przedmiotowego wzornika. Konsekwentnie - w opinii Spółki - wzorniki będące przedmiotem zapytania przedstawionego we wniosku nie mają i nie będą miały żadnej wartości użytkowej dla otrzymującego.

W świetle powyższego Wnioskodawca ma wątpliwości czy w świetle przepisów obowiązujących od 1 kwietnia 2011 r. nieodpłatne przekazanie wzorników, o których mowa w przedstawionym stanie faktycznym/zdarzeniu przyszłym nie stanowi czynności opodatkowanej w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT z uwagi na ich niekonsumpcyjny charakter i w konsekwencji Spółka nie jest zobowiązana do naliczania podatku VAT należnego w związku z ich przekazaniem.

W celu wyjaśnienia wątpliwości Wnioskodawcy należy odwołać się do treści przepisów regulujących kwestie związane z opodatkowaniem nieodpłatnych dostaw towarów, tj. do art. 7 ust. 2-4 ustawy, z uwzględnieniem zmian tych przepisów wprowadzonych po 1 kwietnia 2011 r.

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy - w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r. do dnia 31 marca 2013 r. - przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Natomiast od 1 kwietnia 2013 r. art. 7 ust. 2 ustawy obowiązuje w następującym brzmieniu: przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych.

Na marginesie można nadmienić, że zmiany treści art. 7 ust. 2 ustawy zmierzały do oddania w pełni sensu art. 16 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz.Urz.UE. serii L Nr 347, str. 1, z późn. zm.) oraz wynikały z potrzeby uwzględnienia wytycznych interpretacyjnych zawartych w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ostatecznie treść art. 7 ust. 2 ustawy, w aktualnie obowiązującym brzmieniu, usuwa wszelkie dotychczasowe wątpliwości interpretacyjne tego przepisu, zachowując jednocześnie cel określony w Dyrektywie 2006/112/WE w tym zakresie.

Zarówno w regulacjach unijnych, jak i krajowych przewidziano opodatkowanie czynności nieodpłatnego przekazania towarów dokonywanych przez podmioty gospodarcze, z wyłączeniem towarów wymienionych w art. 7 ust. 3 ustawy.

W świetle art. 7 ust. 3 ustawy - w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 kwietnia 2011 r. do dnia 31 marca 2013 r. - przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek.

W wyniku nowelizacji wprowadzonej ustawą z dnia 7 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35) z dniem 1 kwietnia 2013 r. przepis art. 7 ust. 3 otrzymał brzmienie: "Przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika".

Generalnie zatem, z uwagi na brzmienie art. 5 ust. 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa. Od tej zasady przewidziano jednak pewne wyjątki. Jak wynika z ww. art. 7 ust. 2 ustawy, czynnościami zrównanymi z odpłatną dostawą towarów jest także przekazanie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne darowizny, o ile przy zakupie, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w całości lub w części. Jednocześnie, na mocy art. 7 ust. 3 ustawy, ustawodawca wyłączył z opodatkowania wymienione w tym przepisie towary, tj. prezenty o małej wartości oraz próbki, jeżeli przekazanie to następuje na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Wskazać należy, że zmiany wprowadzone od dnia 1 kwietnia 2013 r. w art. 7 ust. 3 ustawy polegają na doprecyzowaniu, że przepis art. 7 ust. 2 ustawy nie będzie stosowany do przekazywanych prezentów o małej wartości i próbek, jeżeli przekazanie to nastąpi na cele związane z działalnością gospodarczą podatnika.

Ponadto w znowelizowanym art. 7 ust. 3 ustawy nie ma już mowy o przekazaniu drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych.

W konsekwencji wprowadzone zmiany oznaczają, że nie będzie uznawane za odpłatną dostawę towarów tylko wykorzystanie na cele związane z prowadzonym przedsiębiorstwem towarów stanowiących prezenty o małej wartości i próbki (pomimo, że podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego od tych towarów).

Należy zauważyć, że przy badaniu, czy nieodpłatnie przekazane towary w ogóle podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT należy w pierwszej kolejności określić czy przekazywany towar ma wartość użytkową (konsumpcyjną) z punktu widzenia nabywcy. Jeżeli przekazywany nieodpłatnie towar nie miałby dla nabywcy żadnej wartości użytkowej (konsumpcyjnej) to wówczas przekazanie takiego towaru nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W tym miejscu należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia wartości użytkowej (konsumpcyjnej). Zgodnie ze słownikową definicją (według Internetowego Słownika Języka Polskiego - http://www.sjp.pwn.pl) - "wartość" to "ile coś jest warte pod względem materialnym; cecha tego, co jest dobre pod jakimś względem".

Z kolei "użytkowy" (według Internetowego Słownika Języka Polskiego - http://www.sjp.pl) to: "mający praktyczne zastosowanie, przeznaczony do użytku (np. drewno użytkowe)", "konsumpcja" to "wykorzystywanie dóbr i usług do zaspokojenia potrzeb".

Zatem, wartość użytkowa (konsumpcyjna) towaru oznacza zdolność danego towaru do zaspokojenia potrzeb jego nabywcy.

Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera również definicji "drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych". Stąd też zasadnym w takiej sytuacji jest posłużenie się definicjami słownikowymi i potocznym rozumieniem pojęć. Według Internetowego Słownika Języka Polskiego (http://www.sjp.pwn.pl) reklama to: 1. "działanie mające na celu zachęcenie potencjalnych klientów do zakupu konkretnych towarów lub do skorzystania z określonych usług", 2. "plakat, napis, ogłoszenie, krótki film itp. służące temu celowi"; informacja to m.in. "wiadomość o czymś lub zakomunikowanie czegoś"; natomiast drukować oznacza: 1. "odbijać litery, tekst, rysunki na papierze za pomocą różnych technik i maszyn drukarskich", 2. "oddawać do druku, publikować", 3. "wytłaczać deseń na tkaninie". Ponadto wg definicji pochodzącej z leksykonu PWN przez drukowane materiały reklamowe i informacyjne rozumie się wszelkiego rodzaju cenniki, foldery, broszury, prospekty itp. przygotowane w drodze procesu technologicznego polegającego na nadrukowaniu informacji na nośniku. Powyższa definicja pozostaje w zgodzie z wyżej zdefiniowanymi pojęciami: reklama, informacja, drukować. Celem ww. materiałów jest informacja o sprzedawanym asortymencie, co w efekcie ma prowadzić do zwiększenia obrotów.

Rozstrzygając kwestię opodatkowania czynności nieodpłatnego przekazania kontrahentom materiałów reklamowych i informacyjnych, stosownym jest także odwołanie się do założeń konstrukcyjnych podatku od towarów i usług. Otóż, u podstaw podatku VAT leży obciążenie tym podatkiem konsumpcji, co jest realizowane poprzez doliczanie go do ceny nabywanych przez konsumentów dóbr. Faktyczny ciężar podatku jest przerzucany na kolejnych nabywców, aby w końcu obciążyć ostatniego nabywcę - konsumenta, który nie uczestniczy już w tym systemie i nie ma możliwości dalszego przerzucenia podatku. Mając powyższe na uwadze, podatek VAT obciąża konsumpcję danego towaru (lub usługi), przez którą należy rozumieć użycie nabytego towaru (lub usługi) ze skutkiem zaspokojenia jakiejkolwiek potrzeby przez konsumenta.

W świetle powyższego należy uznać, że nieodpłatne przekazanie kontrahentom materiałów reklamowych i informacyjnych nie stanowi czynności, z którą ustawa o podatku od towarów i usług wiązałaby powstanie obowiązku podatkowego. Przyczyną pozostawienia poza zakresem podatku VAT tych przekazań jest brak ich konsumpcyjnego charakteru. Oznacza to, że odbiorca przekazywanych towarów nie konsumuje ich, nie jest też w wyniku dokonanej dostawy zaspokojona jakakolwiek potrzeba, ani też nie pojawia się wskutek tego przysporzenie majątkowe.

W świetle powołanych wyżej norm prawnych oraz opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że wymienione we wniosku materiały reklamowe i informacyjne - wzorniki-nie mają/nie będą miały dla nabywcy wartości użytkowej, gdyż nie mają one waloru konsumpcyjnego dla nabywcy, bowiem istotą przekazania ww. towarów będzie prezentowanie działalności Spółki (poinformowanie klientów o przeznaczeniu i zastosowaniu tych produktów, ich jakości i gamie kolorystycznej, a tym samym - zachęcenie klientów do skorzystania z oferty Spółki), w związku z czym przekazania te będą następować na cele związane z działalnością gospodarczą Spółki.

Podsumowując, w świetle przedstawionego opisu sprawy oraz przepisów obowiązujących od 1 kwietnia 2011 r. należy stwierdzić, że wymienione we wniosku materiały reklamowe i informacyjne - wzorniki - nie mają dla nabywcy wartości użytkowej, nie mają waloru konsumpcyjnego, bowiem istotą przekazania ww. towarów jest/będzie prezentowanie oferty Spółki oraz zachęcenie potencjalnych odbiorców do zakupu tych produktów, w związku z czym przekazania te następują/będą następować na cele związane z działalnością gospodarczą Spółki. W konsekwencji, przekazanie przez Spółkę ww. wzorników, nie podlega/nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy.

Tut. Organ informuje, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w zakresie opodatkowania nieodpłatnego przekazania wzorników. Natomiast kwestia dotycząca stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w zakresie prawa do odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem lub wytworzeniem wzorników przeznaczonych do nieodpłatnego przekazania została rozstrzygnięta w interpretacji indywidualnej z dnia 13 maja 2015 r. nr ILPP1/4512-1-115/15-5/NS.

Interpretacja dotyczy:

* zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,

* zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację - w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.